Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

ˈCƖAANDHƐ- -ˈˈMƐƝƐN

ˈKmʋn anˈ -gwɛ nɔnˈˈ ˈˈkwaan dhi -aeˈˈ ɛ -tɛɛn bho?

ˈKmʋn anˈ -gwɛ nɔnˈˈ ˈˈkwaan dhi -aeˈˈ ɛ -tɛɛn bho?

1. -Ɛ -ˈbhɛɛ- -ɛ -ˈye -aʋ sʋn bho po -wɛeˈ -a -ˈye ˈe ˈkmʋn anˈ ɲan anˈ dɩ iˈŋwɔn -ɔn?

DHƖ -ɩan- zia ˈnɔn ˈkmʋn ɛn, -bho ɲɔn -dei -wɛeˈ ɔ -naan ɩn tɔˈ i ɛˈ, ɔ ˈbhɛɛˈ ɔ ˈye ka nʋn: ‘Dhɩsaɩn- anˈ ˈsʋ mɩn- -an nʋʋɛn ˈnɔn ˈkmʋn -kaan -ˈwee-?’ ˈBho -da -duuˈˈ -gwlɩˈˈ ɛ, dhɩsaɩn- -ɩan- zia ˈnɔn ˈkmʋn ˈzɩan an, ɩan toɛˈ -ka ˈkmʋn anˈ -gwɛ nɔnˈˈ ˈˈkwaan in ɛn. -ˈMɛn tɔˈdɩ-? -Ka ˈkmʋn an muan nɩn- ˈdhe ɲan an, dhɛwɛ- -ˈbhɛɛ- -ɛ -ˈye -aʋ sʋn bho po -wɛeˈ -a -ˈyeɛ jhibho- -ɛ? -Glɔɲiɔn ɔnˈ ˈjhe ˈe ˈkmʋn anˈ ɲan in. Ɲɔnsoa Zoova aˈ ˈsʋ -ˈbhɛɛ- -ɔ -ˈye ˈe iˈjhe. -Ka -aaˈ ˈkmʋn an muan nɩn- da ˈbhlʋa ˈˈkpe ˈdhe ɲan an, ɔɔ ˈtmʋn ɛɛˈ dɩ ˈmɛn ˈdhe Biiblʋ ˈdhi.—Isaïe 46:10; Zakɩ 4:14.

2, 3. Dɩwɛ- Zezi ɔˈ dhɛcɩaʋn deeɔ i -ɛ, -wɛeˈ ka Zezi ˈdha -a?

2 -Bho Biiblʋ a sa ˈkmʋn anˈ -gwɛ dɩ ˈtmʋn ɛnˈ, ɛ se ˈbhlʋa- -a nɩan da ˈˈkpe ʋan ˈdha nɩn-. Dhɛsaʋn- -ɛɛ nʋʋan an, ɛmɛn- ʋan ˈdha. Zezi ˈnaan Ɲɔnsoa aˈ ˈBheɔglɔ ɔ muɛn ɲʋn ˈbhle- da ˈbhlʋa ˈˈkpe. (Lukɩ 4:43) Nɔnˈˈ -ɔ ˈdhe ˈdhi ˈBheɔglɔ- -ˈnɔn ˈyea jhi ɛ, ɔɔˈ dhɛcɩaʋn an ˈbɔn ʋʋ ˈyeɔ jhibho- ˈdhe-. Ɛɛˈ dɩ ʋʋ dee- Zezi i ʋʋ ˈnaan: “Zɩla -a wwlʋˈ, ti dhɩ ˈna ɩa mua nɩ ɛ. -Nɛˈ ka -anˈ jiɛɛ mu nɩ -wɛˈ ˈkmʋn ˈye ˈe wwɛ ˈɛ? Dhɛɛ dhɛ -ɛɛ mu ɩa ju.an nɩ ˈɛ?” (Matie 24:3) -Zɔn -ɔ ˈdhe ˈdhi ˈkmʋn nʋn ˈyea ˈe -gwɛ ɛ, Zezi ˈse ɔɔˈ dɩ ˈtmʋn. -Bho ʋanˈ -gwɛ nɔnˈˈ ɔn sea iˈˈkwaan anˈ, dhɩ -ɩan- muan -nʋɛn- mɩn- ɔ ˈˈsi ˈɲnɩn. Dhɩ -ˈnɩn ɔ ˈˈsia ˈɲnɩn ɛn, ɩmɩn- -an nʋʋɛn ˈzɩan.

3 Dhɛ -ɛɛ toɛ -ka -a nɩan ˈnɔn dhebhɔɔ- nɔnˈˈ ɛn, ɛmɛn- -ɛnˈ dɩ -a -ˈye ˈtmʋn- ˈnɔn ˈcɩaandhɛ- nɛn ˈdhi. -Bho -a -ˈye -dee ɛˈ, -ˈmɛn tʋ -vɔɔan ˈdhe jhaʋn ˈdhi ɛ, -a -ˈye ʋanˈ dɩ ˈtmʋn ke tɛnˈˈ. Ɛmɛn- -ˈye -aʋ sʋn bho po -wɛeˈ dhɛ nɩan ˈo ˈˈdhe dhɩsaɩn- ˈˈjhia da ˈbhlʋa ˈˈkpe ˈzɩan an, -a -ˈyeɛ jhibho-.

TƲ -ˈKPA ˈDHE JHAƲN ˈDHI

4, 5. (a) Zezi ˈkpa ˈBheɔ ɔ, dhɛwɛ- -nʋɛn- ˈdhe jhaʋn ˈdhi -ɛ? (b) Satan -pooa ˈzɔn ɔn, dhɛ Gbɔˈwlʋdhɩ- 12:12 ˈtmʋn -ɛ -ˈye -nʋɛn- da ˈbhlʋa ˈˈkpe -ɛ?

4 -Ka Zezi ˈkpa ˈBheɔ ˈdhe jhaʋn ˈdhi ˈdhe 1914 zʋn ˈdhi ɛ, -a -ˈjheɛˈ ˈdhe ˈcɩaandhɛ- 8 ˈdhi. (Daniel 7:13, 14) Ɔ ˈkpa ˈBheɔ ɔ, Gbɔˈwlʋdhɩ- aˈ ˈsɛɛ ˈnaan: “Tʋ ˈkpa ˈnɔ jaʋn ˈdhi, Misɛlɩ [-ɔ nɩan Zezi] e ɔɔ dhboozuia kpa dhɔsɛ [Satan] ˈˈbhli tʋ-. -Wɛˈ dhɔsɛ e ɛɛ dhboozuia vɔn nyʋ ˈna we.” * Satan -e ɔɔˈ -ziisaɩn- ˈse tʋ aˈ ˈˈdhru kpa, ʋʋ ye ˈzɔn -poɛ- da ˈbhlʋa ˈˈkpe. Ʋʋ -pooa zɔn ɔn, Ɲɔnsoa aˈ dhbhoozii- sia ˈe jhaʋn ˈdhi nʋɛn ˈmʋnan-. ˈˈDhe ka ɲʋn nɩan da ˈbhlʋa ˈˈkpe nʋn -ɛn? Biiblʋ ˈnaan ɛɛˈ nɔnˈˈ tu ɔ muɛn ˈkle jhe nɔnˈˈ nɩn-. Dhɛɛdɩ- -ɛ? Dhɛ nɩan ˈo ɛ, ˈcɛn -ɛn nʋn Ɲɔnsaʋn-. “Ɔ juˈan -ka ɔɔ ti sea ˈˈdhru tɛɛn.”—Gbɔˈwlʋdhɩ- 12:7, 9, 12.

5 Ɲɔnsaʋn- ɔn ˈkɔɔ dhɩ aˈ klɛɛ ˈmɛn da ˈbhlʋa ˈˈkpe. Ɔ ˈkpa ˈcɛn, dhɛ nɩan ˈo ɛ, nɔnˈˈ sia ˈo -wɛeˈ Ɲɔnsoa ˈyeɔ iza- a, ɔ se ˈˈɩ-die-.—Zro Dhebhɔɔjhibhodhɛ- 24.

DHEBHƆƆ -GHWI

6, 7. Ka tʋ -e ˈmɩɛn ɛn nʋn ɲʋn anˈ dɩ da ˈbhlʋa ˈˈkpe ˈzɩan -an?

6 Tʋ. Zezi ˈnaan: “ˈBhlʋa-dhru e ˈbhlʋa-dhrua mue -vɔn, ˈbheɔda e ˈbheɔdaa mue -vɔn.” (Matie 24:7) Ɲʋn -an -ˈmɛan ˈzɩan ˈdhe tʋ ˈdhi ɛ, ɲʋn ˈse kaˈ ˈmɛn ke kpɔ dhueˈ ɲʋn ˈseɛ ˈjhe. Ɲʋn -ˈnʋʋn ˈnaan, -ɛ -ˈghlʋa ˈe 1914 zʋn ˈdhi ɛ, ɲʋn -ˈmɛan ˈdhe tʋ ˈdhi ɛ, ʋʋ ziɛ mliɔn ɔnˈ 100 i. -Ɛ -ˈghlʋa ˈe 1900 zʋn ˈdhi -ɛ -jhɛɛa 2000 zʋn ɛn, ɲʋn -ˈmɛan ˈdhe tʋ ˈdhi ˈdhe zɩn anˈ 100 -ˈnɩn ˈdhi ɛ, ʋʋ -diɛ- ˈˈɩ kpɛ taan ʋʋ ye ɲʋn -ˈmɛan ˈdhe tʋ ˈdhi ˈdhe zɩn anˈ 1.900 -ɩn zia ˈdhi -zii. ˈˈKwie- -e ˈkledɩ- tʋ jha ɲʋn -duuˈˈ bho ɛ, -naan ɩanˈ dɩ tɔˈ i ke aˈ!

7 ˈMɩɛn-. Zezi ˈnaan: “ˈMɩɛ- [...] mue nɩ dhɩ klɛɛkpɛˈ i.” (Matie 24:7) ˈZɩan an, dhiidhɩ -diɛ ˈˈɩ da ˈbhlʋa ˈˈkpe. ˈKlaa ɲʋn anˈ -da -duuˈˈ aˈ ˈjheɛ ʋaˈ dhiɛ. Dhɛɛdɩ- -ɛ? Dhɛ nɩan ˈo ɛ, ʋʋ se ˈghwɛi ˈbhle ʋʋ ˈye dhiidhɩ dɩn, -ˈnʋʋn se ˈkwla ˈbhle -wɛeˈ ʋʋ ˈye gle ˈdhbha. Ɲʋn -an vɔan ˈghwɛ bho da ˈbhlʋa ˈˈkpe ˈnaan ˈˈɲnuun mɩɩnˈˈ -an -ˈmɛan ˈzɩan an, ˈmɩɛn- -ɛn -ˈdhbha ʋaˈ -da -duuˈˈ.

8, 9. Dhɛ Zezi ˈtmʋan ˈdhe ˈbhlʋa aˈ trɛaˈ -e ˈghwɛ ɛˈ dɩ ˈdhi ɛ, dhɩwɛ- -ɩan- toɛ -ka ɛ nɩan tɔˈdɩ -ɛ?

8 ˈBhlʋa aˈ trɛaˈ. Zezi ˈnaan: “ˈBhlʋa- trɛɛ klaaˈˈ mue nɩ-.” (Lukɩ 21:11) -Ɛ -ˈghlʋa ˈe 1900 zʋn ˈdhi ɛ, ˈbhlʋa a trɛˈ ˈbhlʋɩ ˈdhii zʋn ˈˈoo zʋn. Ɲʋn -an -ˈmɛan ˈdhe ɛ ˈdhi ɛ, ʋʋ ziɛ mliɔn ˈsɔɔn in. -Bho ˈbhlʋa ˈye trɛ ɛˈ, ɲʋn ˈbhleɛ maanziin -ɛɛ -ˈjheeɛ ɲan. ˈKlaa, -bho ʋʋ ˈjheeɛ ɲan mɔn ˈdhe ɛˈ, ɲʋn an ˈmɛɛnˈ.

9 ˈGhwa. Zezi ˈtmʋɩnˈ see ɔ ˈnaan: “ˈWa [...] mu ˈe nɩ-.” ˈGhwa klaeˈˈ a muɛn i-gbaa ˈˈdhe ɩn ˈye ɲʋn -duuˈˈ ˈdhbha. (Lukɩ 21:11) Dɔsrɔ -ˈˈwe a ˈbhɔɔ ˈghwɛ ɛˈ kpɛ -duuˈˈ. ˈKlaa -ˈnɩɩn -nɩn ˈo -ɩn se kwɛin ˈbhle ke. ˈDhe zʋn ˈdhi ɛ, ɲʋn anˈ mliɔn ɔn ˈmɛɛnˈ ˈdhi ɔˈ poa- -e ˈsɔn -e feɛˈ -koɛ- ɛˈ dɩ. Ɛ se ɩanˈ ˈsʋ nɩn-, dɔsrɔ -ˈˈwe ˈjheɛ ˈghwɛ ɛˈ kpɛ ɛˈ 30 -kenɛnˈ, -ɩanˈ -ˈnɩɩn se kwɛin ˈbhle ke.

ƝƲN ANˈ KPLƖN ˈNƆN DHEBHƆƆ NƆNˈˈ

10. Dhɩ -ɩn -ˈtmʋan ˈdhe 2 Timotee 3:1-5 ˈdhi ɛ, ka ɩan nʋn ˈo -ɲnin sʋn -ɛn?

10 ˈDhe 2 Timotee 3:1-5 ˈdhi ɛ, Biiblʋ ˈnaan: “ˈDhe dheˈbhɔɔ-wɩ ˈdhi ˈɛ, tia mue jɛi kmu-.” Kplɩn ɲʋn -duuˈˈ ˈyea ˈbhle ˈnɔn dhebhɔɔ- ghwɩ ˈdhi ɛ, dhbhoi- Pɔʋ ˈtmʋn ɩanˈ dɩ ˈmɛn. Ɔ ˈnaan

  • ɲʋn ˈye ʋaˈ ˈˈjɛ ɛˈ dɩ -kman

  • ɲʋn ˈye ˈghwɛi dɩ -kman

  • ɲʋn ˈse ʋaˈ ˈˈbho -e ˈdhou ŋwɔn ˈjhe iˈ

  • ɲʋn ˈse -gwlɩˈˈ -de ka nɩn- in

  • ɲʋn ˈse ɲʋndɩkmaan nɩan see ˈbhle- i

  • ɲʋn ˈse -pɛɛ ikpʋɛn- ˈbhɛɛ- i

  • ɲʋn ˈye ŋwɔn -kman

  • ɲʋn ˈye ˈbɔɔndhɩ aˈ dɩ -kman ɛ ˈye Ɲɔnsoa -zii

  • ɲʋn ˈye ka nʋn ʋʋ -kman Ɲɔnsoa aˈ dɩ ˈˈdhe ʋʋ ˈse ɔɔˈ ghlu ŋwɔn ˈjhe- iˈ

11. Dhɛ Ɲɔnsoa ˈtmʋn -ɛɛ mun ɲʋnsaɩn- ˈˈjhrii -nʋɛn- ˈbho ɲan -an?

11 ˈKamɔn- ɲʋn -duuˈˈ aˈ kplɩn nɩn- da ˈbhlʋa aˈ klɛɛ ˈˈkpe ˈzɩan. ˈKlaa ˈdhe nɔnˈˈ -dhɛ ˈˈzaan ˈdhi ɛ, Ɲɔnsoa a muɛn dhɩ aˈ klɛɛ ˈkpa -po. Ɔ cɛn ghlu ˈmɛn ɔ ˈnaan: “-Bho ɲʋnsaɩn- an sa zaa -ka peiˈˈ nɩan -wɛeˈ dhɛsaʋnʋʋn- an sa ban anˈ, -ˈmɛn ʋaˈ iza- nɔnˈˈ ɲninˈ.”—Psaume 92:7.

DHƖ ˈJƐƖN- -ˈYEA -NƲƐN- ˈNƆN DHEBHƆƆ- NƆNˈˈ ƆN

12, 13. Dhɩwɛ- Zoova -tɔɔn -aʋ ˈnɔn dhebhɔɔ- ghwɩ ˈdhi -ɛ?

12 Biiblʋ ˈnaan ˈdhe dhebhɔɔ- nɔnˈˈ ɔn, seaaˈ -e ˈklejheɛ ɛ muɛn ˈbhlʋa ˈˈjhi-. ˈKlaa ʋan ˈtmʋɛn dhɩ ˈjɛɩn- -ɩn -ˈyea -nʋɛn- ɛnˈ dɩ -ke.

‘ˈBheɔdaa -bɔyaˈˈ -bo ɔ mue bhlaa ˈnɔ ˈbhlʋaa- wwɛɛˈ ˈdhi.’—Matie 24:14

13 Biiblʋ aˈ iˈŋwɔɛn-. ˈDhe dhebhɔɔ- nɔnˈˈ ɔnˈ dɩ ˈdhi ɛ, Ɲɔnsoa aˈ ghlukwajhaai- Daniɛɛ ˈnaan: “Tɔˈdɩ aˈ jhibhɛ- ɛ muɛn da ˈbhlʋa ˈˈkpe ˈˈjhi-.” (Daniel 12:4) Ɲɔnsoa a muɛn ɔɔˈ ˈcɛ sʋn bho -po ʋʋ ˈye Biiblʋ iˈŋwɔn -kajɔɔnka. ˈDhe 1914 zʋn ˈdhi mɔn- Zoova -dee ɛɛˈ dhɛ tu ɛˈ nʋanˈ. Dhɛ -ɛɛ toɛ ɛ, ɛmɛn- -nɩn ɔ -tɔɔɛn- -aʋ- dhɩ -duuˈˈ. Ɩanˈ -ˈnɩɩn mɩn- -nɩn dhɛɛdɩ- ɲʋn ˈyea ɔɔˈ ˈɲnɩn ˈˈɩˈbhɛɛ- -e -ka ɔɔ ˈbɔan ˈbhlʋa ˈyea nɩn- -e tɔˈdɩ- nɩan ˈe zeieghwliɛ- ɛˈ dɩ ˈdhi -e -bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, -da ɔɔ muan -e ɲʋn -ˈmɛan anˈ ˈkmʋndhejhiɛ- -e -ka ɛ nɩan Ɲɔnsoa aˈ ˈBheɔglɔ ɔˈ ˈsʋ -ˈbhɛa -ɔ -ˈyea -aaˈ ˈkledɩ iza- -e -ka -a -ˈyea nʋn -wɛeˈ -a -ˈyea -bɔyaˈˈ ˈjhe -e -ka -a -ˈyea nʋn ˈˈdhe -jhbhɛɛ nɩan ˈo -abʋ -e Ɲɔnsoa ˈɲnɩn ˈyea ɲan mun -e. Dhɩ -ˈnɩn Ɲɔnsoa aˈ ˈcɛ ɛ ˈcɩaan ˈdhee, ka ʋa nʋn ɩanˈ dɩ -ɛ? Biiblʋ aˈ za ˈe dɩ -ˈnɩn ˈmɛn.—Zro Dhebhɔɔjhibhodhɩ- 21 -e 25.

14. ˈBhlʋɩ diɛ ˈdhii Ɲɔnsoa aˈ ˈBheɔglɔ ɔˈ -bɔyaˈˈ bo ɔ bhlaa -a, ˈˈdhe ɲʋnwɛ- -ɛ bhlɔ -ɔ?

14 -Bobhladhbho- -ɔɔ nʋʋan da ˈbhlʋa aˈ klɛɛ ˈˈkpe ɛ. -Da Zezi ɔ ˈtmʋan dhebhɔɔ- ghwɩ a dɩ ɛ, ɔ ˈnaan: ‘ˈBheɔdaa -bɔyaˈˈ bo ɔ mue bhlaa ˈnɔ ˈbhlʋaa- wwɛɛˈ ˈdhi, -wɛˈ ɛ ˈye -gooˈ po ˈdho nyʋ seazuifʋnɩ we.” (Matie 24:3, 14) ˈBhlʋɩ- -bɔyaˈˈ bo ɔ bhlaa ˈdhe ˈdhi ɛ, ɩn ziɛ 230 in. Ɔɔ bhlaaˈ ˈdhe ghlu aˈ kpɛ ɛˈ 700 ˈjhɔ ˈdhi. Ɛɛn, da ˈbhlʋa aˈ klɛɛ ˈˈkpe ɛ, Zoova aˈ -Bobhlaʋn-, -ʋʋ -ˈghlʋa “ˈbhlʋɩ-dhrui e, ˈcɛdhrui ˈdhii” ɛ, ʋʋ -nɩɛn- ɲʋn sʋn bho poaˈ ˈˈdhe dhɛ nɩan Ɲɔnsoa aˈ ˈBheɔglɔ -e dhɛ ɔ ˈyea nʋn da ˈbhlʋa ˈˈkpe ɛ, ʋa jhibhi. (Gbɔˈwlʋdhɩ- 7:9) Ɲɔn ɔnˈ zʋbʋ dhbho ʋa nʋan anˈ geiˈˈ. Ɲʋn -duuˈˈ a ˈˈdubʋ ˈkle, ʋʋ se ʋaˈ dɩ -kman, -ka Zezi ˈtmʋɩn ɛn. ˈKlaa, -bobhladhbho- ɔ ˈˈɲɩʋbʋ ɛ, dhɛ se ˈbhɛɛ- ɛ ˈyeɔ i-ɲnaan.—Lukɩ 21:17.

KA -ˈYE NƲN -ƐN?

15. (a) -Ka -a nɩan ˈnɔn dhebhɔɔ- ghwɩ ˈdhi ɛ, deɛ -gwlɩˈˈ ˈmɛn, ˈˈdhe dhɛɛdɩ- -ɛ? (b) Ɲʋn -an -ˈjhea Zoova aˈ ghlu ŋwɔn ɔn, dhɛ ʋa mun ˈjhe- -ɛ? ˈˈDhe dhɛ ɲʋn -ʋaˈ ˈjhea ɔɔˈ ghlu ŋwɔn ˈye ˈjhe -ɛ?

15 -Ka -a nɩan ˈnɔn dhebhɔɔ ghwɩ ˈdhi ɛ, jhibhiˈ? Dhɩ -duuˈˈ Biiblʋ ˈtmʋan ˈdhe dhebhɔɔ ghwɩ aˈ dɩ ˈdhi ɛ, ɩan nʋʋɛnˈ. Nɔnˈˈ -dhɛ ˈˈzaan -si ˈo Zoova ˈye -bobhladhbho i-ɲnaan, ˈˈdhe ‘ˈkmʋn anˈ ˈe -gwɛ nɔnˈˈ ˈye ɲnin.’ (Matie 24:14) -Ɛ -nɩn ˈkmʋn anˈ ˈe -gwɛ nɔnˈˈ -ɔn? Ɛ nɩn Amagedɔnɩn -tʋ -ʋn ˈdhe ˈdhi Ɲɔnsoa ˈyea dhɛsaʋn- ɛnˈ klɛɛ iza- a. Zoova a muɛn Zezi -e ɔɔˈ dhbhoozii- i-jhii -wɛeˈ ɲʋn -anˈ ˈjhea Ɔmɔn -e ɔɔˈ ˈˈJhu ɔˈ ghlu ŋwɔn ɔn, ɔ ˈyʋbʋ iza-. (2 Tesalɔsɩ 1:6-9) ˈBho ɛ ˈdhe bhla a, Satan -e ɔɔˈ -ziisaɩn- ˈse ɲɔn ˈsrɛ i-poo i dheeˈka. Ɲʋn anˈ klɛɛ -ʋa- -ˈjhea Ɲɔnsoa ŋwɔn -wɛeˈ -ʋʋ nɩan ˈo ɔɔˈ ˈBheɔglɔ ˈdhe ɛ, dhɩ -ɩanˈ ghlu Ɔ cɛan an, ʋa muɛn ɩanˈ da ˈjhe-.—Gbɔˈwlʋdhɩ- 20:1-3; 21:3-5.

16. ˈKmʋn an jhia ˈe -gwɛaˈ ˈdhee, dhɛ -ˈbhle -ˈye nʋn -ɛn?

16 ˈKmʋn nʋn, -ʋn nɩan ˈe Satan ˈkwa a, ʋan muɛn i-zaa ˈdhe nɔnˈˈ -dhɛ ˈˈzaan ˈdhi. Ɛɛˈ dɩ -a -ˈye -aaˈ ˈˈjɛ dɩ nɩn idee-: ‘Ka ˈye nʋn -ɛn?’ Zoova aˈ ˈbɔn -ˈye ˈe ˈkpɩ po -ˈye Biiblʋ ˈcɩan -kajɔɔnka. (Zan 17:3) Zoova aˈ -Bobhlaʋn- ˈbhleɛ ˈŋmɩɛn- ˈdhɔɔ ˈˈoo ˈdhɔɔ -ɩan- po ɲʋn sʋn bho ˈˈdhe ʋʋ ˈye dhɛ Biiblʋ a ˈtmʋan iˈŋwɔn. -Da ʋa ˈŋmɩɩan an, mun ˈo jheejhee. (Zro Eble 10:24, 25.) -Bho dhɛ nɩn- ˈo -ˈye ˈˈɩzian- ˈdhe -manˈ kplɩn ˈdhi ɛˈ, ɛɛˈ -faʋn- ˈbhɔ -ʋn -nʋɛnˈ. -Bho nʋɛn ɛnˈ, mɔn -e Zoova -e, aʋa muɛn -jhbhɛɛ- -kajɔɔnka.—Zakɩ 4:8.

17. Dhɛɛdɩ- ˈkmʋn anˈ i-za nɔnˈˈ ˈye ɲʋn anˈ -da -duuˈˈ ˈˈdhru -gee -ɛ?

17 Dhbhoi- Pɔʋ ˈnaan, “-ka ˈˈjrii- ˈdhe ˈˈmaʋ-wwlu ˈdhi ɛ”, ˈkamɔn -da ɲʋnsaɩn- anˈ -da -duuˈˈ ˈseɛ -gwlɩˈˈ -dee i ɛ, ʋaˈ i-zaa ˈye jhi. (1 Tesalɔsɩ 5:2) Zezi ˈtmʋɩnˈ, ɔ ˈnaan, -ka -a nɩan ˈnɔn dhebhɔɔ ghwɩ ˈdhi ɛ, -bho ɲɔn ɔn sɩ ˈtmʋn ɛnˈ, ɲʋn -duuˈˈ ˈye dheinˈˈ ˈˈsun. -Kɔ ˈdhaa ˈka ka: “Dhɛ -nɩaˈ ˈdho Noee nɔˈˈ ˈdhi ɛ, ɛɛ mue nɩ ˈdho Wwlɔnyiɔɔ ˈˈJua jiɛ we. Dhɛnʋɛ, nɔˈˈ -kɔanˈ -dɔuˈˈ ˈˈjuei ɛ, -nɛˈ nyʋa dhiˈ, ʋa ˈna, ʋa ˈˈtiie- ˈˈbhli, ʋa ˈˈdue ʋa ˈˈnynuu- jrɩ i, -ɩ ˈna ɩ mɔ ʋa nʋ gbɔɔˈdjɛ ɛ bhla ˈwɩɛ Noe pa ˈe -batoˈ- ˈdhi kɩn. Ʋ seˈan juo- gbɔɔˈdjɛ -dɔuˈˈ ji -wɛˈ ʋ kpa ʋa wwɛɛˈ. ˈKa ɛɛ mu nɩ ˈdho Wwlɔnyiɔɔ ˈˈJua jiɛ kɩn.”—Matie 24:37-39.

18. ˈSrɩn -wɛ Zezi ˈˈdu -aʋ- -ɛ?

18 -Ka -a -ˈyea ˈgwlii ˈsro ˈˈdhe “nmɔ ˈnaa- ˈˈka -ziɛˈ e nmɔɔ nʋɛ e, [. . .] pɔoipleɛ” -saˈ -aaˈ ˈˈjhri ˈsɔɔn -za a, Zezi zela -aʋ -glʋˈ ˈmɛn. Ɔ ˈnaan ɲʋn ˈse ˈkmʋn anˈ ˈdhe -gwɛaˈ -gwlɩˈˈ -de i ˈsʋ ɛ ˈye ɲnin, ‘-ka dhɛ ɛˈ ˈkpa ˈo ˈgbaadhɛ ŋwɔn ɛn.’ Dhɛ ɔ ˈtmʋan -kenɛnˈ ɛn, ɛ ka: “Ɛɛ mue ji- ˈdho klɛɛkpɛ -ʋ ˈˈti a ˈbhlʋa- jriɛ na ˈdhi kɩn.” ˈˈDhe ɔ -ghlu -kenɛnˈ ɔ ˈnaan: ‘Aʋ ˈsro ˈgwlii, aʋ bhae- ˈdho ti ˈˈoo ti ˈdhi, -wɛˈ dhɩ klɛɛkpɛ -ɩa mua ji ɛ, ɩn ˈye ˈkpɩ ˈbhle ɩn ˈyɩ ˈˈi ˈdan, -wɛˈ ɩn ˈye inyna- ˈdho Wwlɔnyiɔɔ ˈˈJu ˈˈjuei.’ (Lukɩ 21:34-36) Dhɛɛdɩ- -a -ˈye Zezi ɔˈ ˈsrɩn -ˈnɩn dheinˈˈ ˈˈdu -ɛ? Dhɛ nɩan ˈo ɛ, ɛmɛn- -nɩn Satan anˈ ˈkmʋn -saʋn- nʋn ɛn, ʋan muɛn i-zaa ˈdhe nɔnˈˈ -dhɛ ˈˈzaan ˈdhi. -Bho ˈkmʋn nʋn an sa izaa aˈ, ɲʋn nmɔan ˈe Zoova -e Zezi ˈˈjhri ˈdhe i ɛ, ʋaˈ ˈsʋ -ʋa- mun ˈpʋ- -wɛeˈ ʋʋ -ˈye ˈkmʋn sea ˈˈtian ˈbhle ˈjhe.—Zan 3:16; 2 Piɛɛ 3:13.

^ dhɛ -kpɔ 4 Misɛlɩ -nɩɛn- Zezi Klisɩ ɔˈ ˈɲnɩn -dhee -ˈnɩɩn. -Bho -man sa ˈbɔn -ˈye dhɛ -duuˈˈ iˈŋwɔn ɔnˈ, -ˈmɛn zro Dhebhɔɔjhibhodhɛ- 23.