Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

ˈCƖAANDHƐ- -BUE- ˈJHƆƐ DHUEˈ

Dhɛɛdɩ- ˈklejheɛ- -die- ka -a?

Dhɛɛdɩ- ˈklejheɛ- -die- ka -a?

1, 2. Dɩwɛ- ɲʋn anˈ -da -duuˈˈ a dee ʋaˈ ˈˈjɛ i -ɛ?

ˈTƆNIN -za -glɔ dhueˈ i. ˈˈKudhbhai- dhueˈ dhɛ ˈso ˈo nɩn- ˈsʋ -ɔ -tbhaa ɲʋn bi i ˈdhe leglizɩ ˈdhi. Ɲʋn pae jhɔ -tbhaai ɛ, ʋʋ ˈmɛɛnˈ, -ˈnʋʋn poaˈ. ˈƝnɔnkpao dhueˈ -ˈbhlea ˈˈɲnuun- -mmˈˈ ɛn, ʋmʋn- poa- i -ʋn -ˈse ˈpʋ ˈsʋ -ʋn sie ʋanˈ ˈˈɲnuun.

2 -Bho dhɩsaɩn- nɩan kaˈ a sa nʋʋɛn ɛnˈ, ɲʋn -duuˈˈ a deeɛ ʋaˈ ˈˈjɛ i: “-ˈMɛn dhɛɛdɩ- bhla -a? Dhɛɛdɩ- -wɛeˈ ɲʋmʋɲɩɛn- -e ˈklejheɛ- siie- i -ɛ?” Dee- -manˈ ˈˈjɛ dɩ -ˈnɩn in ˈmɛn dhueˈ?

3, 4. (a) Dɩwɛ- Abakukɩ dee i -ɛ? (b) Ka Zoova ˈdha ˈdhe ɔ bho -ɛ?

3 ˈDhe Biiblʋ ˈdhi ɛ, dhɛgwlɩdeʋn -ˈnʋʋn dee- ʋaˈ ˈˈjɛ dɩ -ˈnɩn i ˈmɛn -ke. Ʋa dhueˈ mɔn- -nɩn Ɲɔnsoa aˈ ghlukwajhaai- Abakukɩ. Ɔ deeɛ- Zoova i, ɔ ˈnaan: “Dhɛɛdɩ- -man nʋɛn -wɛeˈ dhɛ sea ˈˈjhrii -nmɔn ˈman ˈjheɛ -ɛ? ˈˈDhe dhɛsaʋn- nɩn- ˈoo ˈˈjhibhaˈ jheejhee -ɛ? Dhɛɛdɩ- -wɛeˈ ˈˈjhria -e ɲmɔn iˈghwlaa- nɩn- ˈoo ˈˈjhibhaˈ -a? Dhɛɛdɩ- ɲʋn anˈ jɛaˈ -e ʋaˈ vɔanˈ -di ka -a?”—Habaqouq 1:3.

4 ˈDhe Habaqouq 2:2, 3 ˈdhi ɛ, Ɲɔnsoa -za ˈe Abakukɩ ɔˈ ideedɩ ˈmɛn -wɛeˈ ɔ cɛn ghlu ɔ ˈnaan Ɔɔ muɛn dhɩ ˈˈɩzian-. Zoova -kman ɲʋn anˈ dɩ ˈjɛɛn-. Biiblʋ ˈnaan: “Ɔɔ ˈˈduɛ ɩan dɩ -dɔnˈˈ.” (1 Piɛɛ 5:7) -Bho Ɲɔnsoa a sa ɲʋn ˈjhe -wɛeˈ ʋa sa ʋaˈ ˈˈjɛ ŋwɔn ˈjhe ɛˈ, ɛɛ ˈkpɔ i ɛ ye -aʋ -zii. (Isaïe 55:8, 9) -Kaan bhla a, -a jhi ˈo ideedɩ nɩn ˈˈkpe dhe: Dhɛɛdɩ- ˈklejheɛ- -di ka ˈnɔn ˈkmʋn -ɛn?

DHƐƐDƖ- ˈKLEJHEƐ- -DI KA -A?

5. -Bho ɲʋn ˈjhe dɩ ɛˈ, ka ɲɔnsoagbi aˈ jebhopoʋn- an ˈdha -a? ˈˈDhe dhɛ Biiblʋ a tɔɔn ɲʋn -ɛn?

5 -Bho ɲʋn ˈjhe dɩ ɛˈ, Pastɛɛ -ˈˈwe -e ˈˈpɛɩkwi- -ˈˈwe -e ɲʋndhɛtɔɔʋn- nɩan ɲɔnsoagbi ˈdhii ˈnaan Ɲɔnsoa -ˈdhan ˈan. Ʋʋ ˈnaan dhɩsaɩn- anˈ klɛɛ -ɩan- jhiia ɲʋn in ɛn, Ɲɔnsoa -a to ˈo ɩanˈ je, ˈˈdhe dhɛ nɩa ˈo -wɛeˈ ɔɔ nʋan kaˈ a, ɲɔn se ˈbhɛɛ- ɔ ˈyeɛ iˈŋwɔn. -ˈNʋʋn ˈnaan ɲʋn -an -ˈmɛan an, bhɛ nɩn- ˈˈjhu -dhee mɔn ˈdhe- ɛˈ, Ɲɔnsoa -a -ˈdhʋbʋ. ˈKlaa, ɛ se tɔˈdɩ nɩn-. Zoova se ˈbhɛɛ- ɔ ˈye ɲɔn dhɛsaʋn- ˈˈjhrii nʋn. Ɛ -kɔndɩ Biiblʋ ˈnaan: “Ɲɔnsoa se ˈbhɛɛ- ɔ ˈye dhɛsaʋn- nʋanˈ tɔˈ i-naan, dhɛ sea ˈo -jeˈˈ nɩn- ɛn, ˈˈƖkmaanklɛɛbhlei- se ˈbhɛɛ- ɔ ˈyeɛ nʋn!”—Job 34:10.

6. Dhɛɛdɩ- -bho ɲʋn anˈ -da -duuˈˈ sa ˈkle ˈjhe ɛˈ, ʋʋ ˈnaan Ɲɔnsoa -a nʋɛn -ɛn?

6 -Bho ɲʋn an sa sea aˈ, ʋʋ ˈnaan Ɲɔnsoa -a nʋɛn. -Bho ʋa sa ˈjhe ɛˈ, ˈkmʋn nʋn -nɩɛn- ˈe Ɲɔnsoa ˈkwa. ˈKlaa -ka -a -ˈjheɛ ˈdhe ˈcɩaandhɛ- 3 ˈdhi ɛ, ˈkmʋn nʋn -nɩɛn- ˈe Ɲɔnsaʋn- Satan ˈkwa. Ɔmɔn- -ɔn pʋ je bho.

7, 8. Dhɛɛdɩ- ˈklejheɛ- -di ka ˈnɔn ˈkmʋn -ɛn?

7 Dhɛ Biiblʋ a ˈtmʋʋan ɲʋn ɛn, ɛ ka: “ˈBhlʋkmʋa wwɛɛˈ nɩ ˈe kplɩnˈnyni nyɔɔ ˈkpɩ ˈzɔn.” (1 Zan 5:19) ˈKmʋn nʋn anˈ jebhopoi- Satan -nɩɛn- ɲɔnsaʋn-, ɔ -kman ŋwɔn, ɔ -ɲniɛn- ˈdhi ŋwɔn. Ɔɔ “ˈˈbhii[ɛ] ˈbhlʋa-kɩnnyʋa ˈˈdhru i.” (Gbɔˈwlʋdhɩ- 12:9) Ɲʋn -duuˈˈ ˈbhleɛ ɔɔˈ kplɩn. Ɛɛˈ dɩ -wɛeˈ sɩ ˈtmʋɛn- -e jɛaˈ -e bhamʋɲɩɛn- -e ˈˈkudhbhaa- -di ka da ˈbhlʋa ˈˈkpe.

8 Dhɩ -dhee -ˈnɩɩn -nɩn ˈo -ɩanˈ dɩ ˈklejheɛ- -di ka ˈnɔn ˈkmʋn. Adan -e Ɛvʋ nʋan dhɛsaʋn- ɛn, ɛ nʋɛnˈ ʋaˈ ˈˈɲnuun ye ˈe dhɛsaʋn- ˈdhi ˈkpa -ke. Dhɛsaʋn- nɩan ˈe ɲʋn ˈmʋn mɛn- -ɛn nʋɛn ˈsʋ -glɔɲiɔn ɔn ˈˈdu -glɔɲiɔn ˈkle. Ʋa dooɛ i, ʋa vɔnˈ, ʋa muɛn tʋˈ, ʋa nʋɛn bha dhɩsaɩn- ˈˈjhrii. (Ecclésiaste 4:1; 8:9) Dhɛ nɩan ˈo -wɛeˈ ɲʋn an ˈjhea ˈkle -kenɛnˈ ɛn, ɛmɛn- -nɩn “nɔnˈˈ -e dhɩ ɲʋn sea -gwlɩˈˈ de” ɛ, ɩanˈ dɩ. (Ecclésiaste 9:11) Ɲʋn -ˈnʋʋn ˈse dhɛsaʋn- -gwlɩˈˈ de ˈsʋ ɛ ye ˈe ʋbʋ jha ˈkpa. Dhɛnʋɛn ɛn, -da ʋʋ nɩan -e nɔnˈˈ ʋʋ -jhiia- ˈbho ɛ, ɩmɩn- -ɲnin ˈˈjhrii.

9. ◌-Bho Zoova a sa dhɩsaɩn- iˈˈtai -wɛeˈ ɩan sa nʋʋɛn ɛnˈ, dɩ -nɩn ˈo. Dhɛɛdɩ- -a -ˈbhɛɛ -a -ˈyeɛ -gwlɩˈˈ de -ɛ?

9 Zoova se ˈbhɛɛ- ɔ ˈye ˈklejheɛ- ɲʋn bho -paa. -Aaˈ kpɔ dɩ ˈˈbhli -dhe tʋ -e ɲʋn ɲʋn an ˈdhbhaa -e ˈklejheɛ- ɛˈ dɩ. -Bho ˈbhlʋa a sa trɛ, -bieˈ ɛ sa zi, ˈˈnin ɛn sa dhbha -wɛeˈ ɩan sa dhɩ ˈkɔɔ ɔˈ, ɛ se Ɲɔnsoa -a jhɩ ɲʋn bho nɩn-. ˈKlaa -ˈbhɛɛˈ -ˈye -manˈ ˈˈjɛ idee- -ˈye ka nʋn: ‘-Bho Zoova -kman ˈˈɩn ɔ -zii dhɛ ˈˈoo dhɛ ˈdhee, dhɛɛdɩ- -wɛeˈ dhɩsaɩn- -ɩan- -ˈjhea -aʋ ɛ, ɔɔˈ -ɲnaan ɩn dhi -ɛ?’ Ɲɔnsoa a ˈˈdu -aaˈ dɩ ˈmɛn. -Bho ɔɔ sa dhɩsaɩn- iˈˈtai- ˈzɩan an, -ˈmɛn dɩ -nɩn ˈo -a -ˈye jhibho-.—1 Zan 4:8.

DHƐƐDƖ- ƝƆNSOA A ˈˈTAI DHƖSAƖN- DHI Ɛ?

10. Ka Satan ˈdha ˈdhe Zoova aˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

10 Ɲɔnsaʋn- -pooɛ Adan -e Ɛvʋ ˈsrɛ i ˈdhe Edɛnɩn gle ˈdhi. Satan ˈnaan Ɲɔnsoa -nɩɛn- Ɲʋnbhlei- -saʋn-, ɔɔ ˈˈzilɛ Adan -e Ɛvʋ dhɩ -duuˈˈ i. Dhɛ ɔɔ ˈbɔan an, ɛmɛn- -nɩn Adan -e Ɛvʋ ˈye ka nʋn Ɲɔnsoa se dhɛ ˈdha ˈdhe ʋaˈ ˈkmʋn ˈdhi, ˈˈdhe ɔmɔn- Satan an, ɔ jhibhɛ ɲʋnbhleka- ɔ ye Zoova -zii.—Gbɔ I Deˈan 3:2-5; zro Dhebhɔɔjhibhodhɛ- 27.

11. Ideedɩ- -wɛ -a -ˈye iˈŋwɔn -ɔn?

11 Adan -e Ɛvʋ ˈse Zoova aˈ ghlu ŋwɔn ˈjhe, ʋʋ toɔ ˈkpʋ ˈˈɩ. ˈBho ʋbʋ -gwlɩˈˈ ɛ, ʋaˈ ˈˈjɛ ˈbhɛɛˈ ʋʋ ˈye dhɛjɛɛn- -e dhɛsaʋn- izela-. -Ka ɲʋn -ˈnʋn anˈ klɛɛ sea ˈgɩn ˈbhle ˈˈdhe ɔmɔn jhibha dhɛ -ɛ nmɔan ˈˈjhri i ɛ, ka Zoova ˈye nʋn -wɛeˈ ɔ ˈyeɛ -to -ɛ?

12, 13. (a) Dhɛɛdɩ- Zoova ˈso ˈo ˈˈsi ˈsʋ ɔ ˈse Satan -e Adan -e Ɛvʋ iza- -a? (b) Dhɛɛdɩ- Zoova ˈˈtai- ˈkmʋn in ˈdhe Satan ˈkwa -a, ˈˈdhe -glɔɲiɔn ɔn po ɔɔˈ ˈˈjɛ je bho -ke -ɛ?

12 Adan -e Ɛvʋ nʋan dhɛsaʋn- ɛn, Zoova ˈso ˈo ˈˈsi ˈsʋ ɔ ˈsʋbʋ iza-. Ɔ ˈˈtaiɛ- ʋbʋ i ʋʋ ye ˈˈɲnuun ˈghlʋ. Zoova ˈˈtaiɛ- Adan -e Ɛvʋ aˈ ˈˈɲnuun in ˈˈdhe ɲɔn -ɔ -ˈyʋbʋ ˈbhle ɛ, ʋʋ ˈyeɔ ˈo -za. Dhɛ Zoova a ˈbɔan mɛn- -nɩn ɲʋn dhɛsaʋn- sea ˈe ˈmʋn nɩn- ɛn, ʋaˈ ˈsʋ ˈye da ˈbhlʋa ˈˈkpe nɩn-. -Ka Ɲɔnsaʋn- ˈjhe ɔ nʋn mɔn ˈdhe- ɛˈ, ɛɛˈ dhɛ tu ɛ muɛn -nʋɛn-.—Gbɔ I Deˈan 1:28; Isaïe 55:10, 11.

13 Satan ˈtmʋʋɛn- Zoova sɩ ˈˈkpe i ˈbho -zii -duuˈˈ ˈˈjhibhaˈ. (Job 38:7; Daniel 7:10) Zoova ˈˈɲɩɛn Satan nɔnˈˈ -wɛeˈ dɩ ɔ ˈtmʋan an, ɩanˈ -da nɩan tɔˈdɩ ɛ, ɔ ˈye ˈo -to. ˈBho ɛ ˈdhe -ke ɛ, ɔ ˈˈɲɩɛn -glɔɲiɔn- nɔnˈˈ ɔ ˈye ɔɔˈ ˈˈjɛ je bho po ˈbho Satan anˈ ɲʋn ˈbhle nɔnˈˈ -wɛeˈ dhɛ ɛ ˈyea ˈo po ɛ, ɲʋn ˈyeɛ ˈjhe.

14. Dhɛ -a ˈŋwɔin ˈdhe -glɔɲiɔn- ɔnˈ ɔɔˈ ˈˈjɛ je bho -poɛ ɛˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

14 ˈDhe zɩn anˈ ˈˈghwluu -ghwluu ˈdhi ˈzɩan an, -glɔɲiɔn ɔn poɛ ɔɔˈ ˈˈjɛ je bho. ˈKlaa ɔ se ɛɛˈ nʋn ka jhibho-. -Ka Satan an ˈtmʋan sɩ ɛ, -aa -ˈjheɛˈ. Ɲɔnsoa ˈdha dhɛ ˈdhe -glɔɲiɔn ɔnˈ ˈkmʋn ˈdhi. Ɲɔnsoa aˈ ghlukwajhaai- Zelemin ˈbhleɛ ˈgɩn. Dhɛbhleɛ ɛ, ɔ ˈnaan: “ˈƖn jhibhiˈ -kajɔɔnka, ˈˈoo Zoova, -ka -glɔɲiɔn- ɔnˈ je sea ˈe ɔ ˈkwa nɩn- ɛn. -Glɔɲiɔn- -ɔn nan an, ɔ se ɔɔˈ ˈˈjɛ ɛˈ -nanbhʋ- aˈ je bho -poɛ- -kɔn.”—Jérémie 10:23.

DHƐƐDƖ- ZOOVA ˈSE ˈKLEJHEƐ- IZA- KE -Ɛ?

15, 16. (a) Dhɛɛdɩ- Zoova ˈˈtai- ˈklejheɛ- i ɛɛ mun ɲan -an? (b) ˈKledɩ- Satan za ˈˈbhlo ɛ, dhɛɛdɩ- Zoova ˈse -aʋ ˈdhe in ˈdhi -za ke -ɛ?

15 Dhɛɛdɩ- Zoova ˈˈtai- ˈklejheɛ- i ɛɛ mun ɲan -an? Dhɛɛdɩ- ɔɔˈ -za ˈklejheɛ- i -ɛ? -Ka Satan sea ɲʋnbhlei- ˈjɔɔn nɩn- ɛn, ɛmɛn- ɔɔ ˈbɔn ɲʋn ˈye ˈjhe. -Glɔɲiɔn- ˈdɩn ɲʋnbhleɛ ɛˈ klɛɛ ˈmɛn, ɛ so ˈo dhɛ po. Ɛ tɔˈdɩ-, ʋaˈ dhɛjhriijhibhɛ- -e dhɩ ʋa nʋan ˈkwa i ɛ, ɩan diɛ ˈˈɩ. ˈKlaa dhɩ sea ˈˈɩˈsrɛ -e ˈˈkwie- -e kudhbhaa- -e tʋ -e, ɩan muɛn ɲan. -Bho Ɲɔnsoa se -aʋ- ˈbhle ɛˈ, -aaˈ ˈkmʋn se ˈbhɛɛ- ʋn ˈye -kajɔɔnka nɩn-.

16 ˈKledɩ- Satan an jha ɲʋn bho ɛ, Zoova aˈ -zaaɩ jeˈ. -Bho ɔɔ seɛ nʋn ɛnˈ, ɛ nɩn -ka ɔɔˈ dea Satan anˈ ɲʋnbhleɛ kwa gbɔ i ɛ, ˈˈdhe Ɔ se ˈbhɛɛ- ɔ ˈye ɛɛˈ dhɛ tu nʋn -ke. -Kenɛnˈ ɛn, -bho ɔ nʋɛn ɛnˈ, -glɔɲiɔn ɔn muɛn ka nʋn- -ˈmɛn ɔɔˈ ˈsʋ ˈbhɛɛˈ ɔ ˈye ɔɔˈ ˈˈjɛ je bho po. ˈKlaa ɛ se tɔˈdɩ nɩn-. Zoova ˈnaan -glɔɲiɔn se ɛɛˈ dhɛ tu ɛˈ nʋanˈ ˈbhɛɛ-. -Bho Zoova ˈtmʋn dhɛ ɛˈ, ɛɛ ɲnin ˈo ˈmɛn ˈˈkpɔkpɔ, ɔɔˈ ˈtmʋn sɩ.—Eble 6:18.

17, 18. Dhɩ aˈ klɛɛ Satan ˈkɔɔa a, ka Zoova a mun ɩanˈ dɩ nʋn- -ɛn?

17 ˈKledɩ- Satan -e Adan -e Ɛvʋ jha ɲʋn bho ʋaˈ dhɛsaʋn- ɛnˈ dɩ ɛ, Zoova ˈbhɛɛˈ ɔ ˈye ɩanˈ klɛɛ iza-? Ɛɛn. Ɲɔnsoa ˈbhɛɛ- dhɩ aˈ klɛɛ ɛˈ nʋanˈ ˈmɛn. Nɔnˈˈ dhueˈ -nɩn ˈo Zoova aˈ ˈsʋ jhibho-, -ɔ ˈdhe ˈdhi dɩ Satan poa ˈe ɛ, Zoova ˈyɩ ˈe -za. ˈDhe ɛɛˈ nɔnˈˈ tu ˈdhi ɛ, ˈbhlʋa a muɛn -bɔyaˈˈ -deɩn- ˈkpa-, -ka ɔ ˈyea nɩn- see ˈdhe- ɛ. Ɲʋn anˈ klɛɛ nɩan ˈdhe “nymae” ˈdhi ɛ, ʋa muɛn ˈkmʋn dhejhi-. (Zan 5:28, 29) ˈGhwɛ ˈse inɩn- in. Ɲɔn ˈse ˈmɛn inˈ. Dhɩ aˈ klɛɛ Satan ˈkɔɔa a, Zezi ɔ muɩn ˈkpa -po. Zoova a muɛn Zezi i-jhii -wɛeˈ ɔ ˈye “[Satan anˈ] nʋʋdhɩ jɛi gba.” (1 Zan 3:8) -Da ɛɛˈ nɔnˈˈ ˈsea ɲnin ke ɛ, Zoova a ˈman in ˈdhe -a bho. -Aa poɔ ɛɛˈ ˈsɛ-. Dhɛ nɩan ˈo ɛ, ɔ ˈˈɲɩɛn -aʋ- nɔnˈˈ -a -ˈyeɔ jhibho- ˈˈdhe -bho -aa sa ˈbɔn ɔnˈ, -a -ˈye ˈo ɔ ˈdhe bhla ɔ ˈye -aaˈ Jebhopoi- nɩn-. (Zro 2 Piɛɛ 3:9, 10.) ˈBho ɛ ˈdhe ɛ, -bho -aa sa -aaˈ ˈˈjɛ ŋwɔn ˈjhe ɛˈ, ɔɔ poɛ -aʋ- sʋn bho -aa yea ˈkpɩ ˈbhle.—Zan 4:23; zro 1 Kolɛntɩ 10:13.

18 Zoova aˈ de -aʋ- nɛn ˈˈkpe -wɛeˈ -a -ˈyeɔ ˈo -za ˈˈkpɔkpɔ ɔ ˈye -aaˈ Jebhopoi- nɩn-. Ɔ ˈˈɲɩɛn -glɔɲiɔn ˈˈkpeiflɔɛn-. Dhɛ ˈˈkpeiflɔɛn- -ˈnɛn ˈdhaa a, ɛmɛn- -aa ye ˈjhea.

KA -MAN NƲN -NAN SƲN ˈDHE -MANˈ ˈˈKPEIFLƆƐN- ˈDHI -Ɛ?

19. -Baanˈ- ˈdhɔɛe -wɛ Zoova ˈˈɲɩn -aʋ -ɛ? Dhɛɛdɩ- -a -ˈyeɔ ɛɛˈ ˈsɛ po -ɛ?

19 ˈˈKpeiflɔɛn- Zoova ˈˈɲɩan -aʋ ɛ, ɛ -nɩɛn- -baanˈ- ˈdhɔɛe. Ɛmɛn- -ɛn nʋɛn -wɛeˈ -a -nɩn nmian se goɔ-. Ɩanˈ nʋn ɩanˈ ˈˈjɛ ɛˈ -glʋˈdɩ, dhɛ ɩn ˈghlʋʋa ˈmʋn ɛn, ɛmɛn- ɩan nʋn. ˈˈDhe -glɔɲiɔn- -ˈmɔn ɔn, dhɛ ɔɔ ˈbɔan ɔ ˈyea nʋn ˈdhe ɔɔˈ ˈkmʋn ˈdhi ɛ, ɔɔˈ ˈˈjɛ -ɛ zɛ ˈo. -Bho -aa sa ˈbɔn -a -ˈye ˈe Zoova ˈˈjhri ˈdhe i-nmɔn oo, -bho -a -ˈse ˈbɔn -a -ˈyeɛ nʋn oo, ɛ -nɩɛn- ˈe -aaˈ ˈˈjɛ ˈkwa. (Iiˈˈbhlaadhɩ- 30:24) -Ka maanziin nɩan an, -a se ˈan nɩn-. Dhɛ -ɛɛˈ dɩ ɲʋn nʋɩn ɛn, ɛɛ ˈsʋ ɩan nʋn. Ɲɔn -aa ˈbɔan -a -ˈyea nɩn- -e ɲʋn -ˈyea -aaˈ -jhbhɛɛʋn- nɩn- -e dhɛ -aa ˈbɔan -a -ˈyea nʋn ˈdhe -aaˈ ˈkmʋn ˈdhi ɛ, ɩanˈ dɩ -nɩɛn- ˈe -a ˈkwa. Zoova a ˈbɔn -aaˈ ˈkmʋn ˈye ˈmʋnanˈ in nɩn-.

20, 21. Dhɛwɛ- -nmɔn ˈˈjhri i -ˈbhɛɛ -ˈye ˈo -za ˈzɩan -ˈye nʋn -ɛn?

20 Zoova a ˈbɔn -a -ˈye ɔɔˈ dɩ -kman. (Matie 22:37, 38) -Bho ɲʋn se ˈˈjhu ˈˈzaan- ghlu ŋwɔn ˈˈdu -wɛeˈ ɔ -ghlu ɔ ˈnaan: “ˈƖn -kman ˈman ˈˈbho ɔˈ dɩ” ɛˈ, -bho ɔɔˈ ˈˈbho ˈŋwɩɩn ɛnˈ, ɔɔ muɛn ˈmʋnan -nʋn. ˈKa ɛ nɩn- -ke ˈbho Zoova -gwlɩˈˈ. -Bho -a -ˈye dhɛ Zoova a ˈbɔan nʋn -e -bho -a -ˈseɛ nʋn- in -ke ɛˈ, ɔ pʋɩ ˈdhe -a ˈkwa. Satan -e Adan -e Ɛvʋ -toɛ- Zoova ˈkpʋ ˈˈɩ. Ɛmɛn- ʋʋ -za ˈo. ˈˈDhe mɔn ˈdhe, ka -man nʋn -nan sʋn ˈdhe -manˈ ˈˈkpeiflɔɛn- ˈdhi -ɛ?

21 -Naan ˈdhe -manˈ ˈˈkpeiflɔɛn- ˈdhi -ˈye Zoova aˈ dhbho nʋn. Ɲʋn -duuˈˈ -to Satan ˈkpʋ ˈˈɩ ˈˈdhe -ʋa- naan ˈdhe Zoova aˈ -glʋˈdɩ ˈdhi. (Iiˈˈbhlaadhɩ- 27:11) Dhɛ -ˈbhɛɛ -ˈye nʋn ˈzɩan -wɛeˈ -bho Ɲɔnsoa -za ˈklejheɛ i ɛˈ, -ˈye ˈe ɔɔˈ ˈkmʋn -dhee ˈdhi nɩn- -ɛn? ˈCɩaandhɛ- -ɛ jhia a, ɛɛ muɛn ˈe ideedɩ- -ˈnɩn ˈdhe -za.