Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

ˈCƖAANDHƐ- -MƐOˈˈ-

-Bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, dɔɔ mun -ɛn?

-Bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, dɔɔ mun -ɛn?

1-3. Dɩwɛ- ɲʋn an dee ʋaˈ ˈˈjɛ i ˈdhe ˈmɛan anˈ dɩ ˈdhi -ɛ, ˈˈdhe ka ɲɔnsoagbi a nʋn ɩanˈ ˈdheza- sʋn -ɛn?

BIIBLƲ ˈnaan ɲɔn ˈse ˈmɛn in dheeˈka ˈdhe ˈkmʋn anˈ ɲan. (Gbɔˈwlʋdhɩ- 21:4) -Ka -a -ˈbhɛa -a -ˈyea ˈkmʋn sea ˈˈtian ˈbhle ˈjhe ˈdhe zeieghwliɛ- ɛˈ dɩ ˈdhi ɛ, ɛmɛn- -a -ˈjhe ˈdhe ˈcɩaandhɛ- 5 ˈdhi. ˈKlaa, ˈzɩan an, ɲʋn an ˈmɛɛnˈ. (Ecclésiaste 9:5) Ɛɛˈ dɩ -aa dee -aaˈ ˈˈjɛ dɩ nɩn in: -Bho ɲiɔn ˈmɛn ɛnˈ, dhɛ ɔɔ ˈkpa -a?

2 -Bho -aaˈ ɲɔn ɔnˈ dɩ ˈkpa aˈ, ˈbhomɔn- -aa ˈbɔn ˈjɛɛn- -a -ˈye dɩ -ˈnɩn iˈŋwɔn. -Zɔn -ˈnɔɔn, -a -ˈnaan: ‘Dɔ mun -ɛn? Ɔɔ ˈjhe -aʋ i ˈmɛn? Ɔ ˈbhɛɛˈ ˈjɛɛn- ɔ ˈye -aʋ sʋn bho po? -Aa ye ˈjhee- ˈmɛn?’

3 Ɲɔnsoagbi ˈnaan -bho ɲɔn ˈbhle kplɩn ˈjɛɩn ˈˈdhe ɔ ˈmɛn ɛnˈ, ɔɔ muɛn ˈe jhaʋn ˈdhi. -Bho ɔ nʋn dhɛsaʋn- ɛnˈ, ɔɔ muɛn ˈe nɛn ˈmʋn. Ɲʋn -dhee -ˈnʋʋn ˈnaan -bho ɲiɔn ˈmɛn -ke ɛˈ, ɔɔ ˈkpa -zuu -wɛeˈ ɔɔ mun ˈˈnan -e bhaˈ -gwlɩˈˈ. Ʋʋ ˈnaan -bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, ɔɔ ˈghlʋʋˈ -wɛeˈ ɔɔ ˈkpa ɲɔn -dhee -ˈnɔɔn.

4. Ka ɲɔnsoagbi aˈ ˈtmʋʋndɩ a nʋn -je dhueˈ -kpa sʋn ˈdhe ɲʋn -ˈmɛan anˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

4 Dhɩ ɲɔnsoagbi a ˈtmʋan an, -ka ˈtmʋʋndɩ aˈ sea goɔ- ɔ, ˈka ɩn nɩn-. ˈKlaa ɩan kpa -je dhueˈ. Dhɛ ɲɔɔn ɔn ˈŋwɔan in ˈdhe ɛ ˈdhi mɛn- -nɩn -bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, ɔ ˈse ˈmɛn. Ɛɛˈ dhɛ tu -nɩɛn- tɔˈdɩ-?

-BHO ƝƆN ˈMƐN ƐNˈ, DƆƆ MUN -ƐN?

5, 6. -Bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, dɔɔ mun -ɛn?

5 -Bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, -bho ɔ ˈye da mun -e -bho ɔ ˈse da mun- in ɛnˈ, Zoova jhibhɛˈ. Ɔ ˈnaan -da ɲɔn ˈmɛan an, ˈbho- ɔɔˈ ˈkmʋn an ˈˈtii. -Ka zɔn -e glu nɩan an, ˈka ɲɔn ɔnˈ ˈkmʋn -nɩɛn- -e ɔɔˈ ˈmɛan nɩn-. Ɛɛˈ dɩ -bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, ɔɔˈ -gwliinaandhɩ -e tɔˈinaandhɩ se ˈbhɛɛ- ɩn ˈye ˈkmʋn nɩn- -da -dhee -ˈnɔɔn. * -Bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, ɔ se ˈbhɛɛ- ɔ ˈye iˈjhe, ɔ ˈye iˈŋwɔn, ɔ se ˈbhɛɛ- ɔ ˈye tɔˈ i-naan dheeˈka.

6 ˈBheɔ Salomɔn ˈnaan “ɲʋn -ˈmɛan se dhɛ ˈˈoo dhɛ ˈˈɩjhibho-.” Ɲʋn -ˈmɛan se ˈbhɛɛ- ʋʋ ˈye ɲɔn ɔnˈ dɩ -kman ˈˈdhe ʋʋ ˈyeɔ ˈmʋn ˈɲɛn. -Kenɛnˈ ɛn, ɲɔnsoaghlu ˈnaan: “ˈDhe glu -man muan an, dhbho se ˈe nɩn-, poodɩ se ˈe nɩn-, dhɛjhibhɛ- se ˈe nɩn-, tɔˈ se ˈe nɩn-.” (Zro Ecclésiaste 9:5, 6, 10.) ˈDhe Psaume 146:4 ˈdhi -ke ɛ, Biiblʋ ˈnaan -bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, “ɔɔˈ tɔˈinaandhɩ” a ˈmɛɛnˈ.

DHƐ ZEZI ˈTMƲAN ˈDHE ˈMƐAN ANˈ DƖ ˈDHI Ɛ

Zoova nʋn -glɔɲiɔn ˈmɛn -wɛeˈ ɔ ˈye ˈkmʋn nɩn- nɔn ˈˈoo nɔnˈˈ da ˈbhlʋa ˈˈkpe.

7. Dhɛ Zezi ˈtmʋn ˈdhe ˈmɛan anˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

7 -Da Zezi ɔˈ -jhbhɛɛi- Lazaa ˈmɛan an, ɔ -ghluɛ- ˈe ɔɔˈ dhɛˈcɩaʋn bho, ɔ ˈnaan: “Lazaa, -a bhao-, ɔ ˈkpa ˈˈnyinɛi-ˈˈ.” ˈKlaa dhɛ Zezi ˈtmʋan -ˈnɛn ɛn, ɛ se Lazaa aˈ -fɔanˈ anˈ dɩ nɩn-. ˈBho ɛ ˈdhe ɔ ˈnaan: ‘Lazaa ˈmɛɛnˈ.’ (Zan 11:11-14) Zezi pooɛ ˈmɛan -e ˈˈɲɩnɔn ˈˈɩn. Ɔ ˈse ka nʋn Lazaa -nɩɛn- ˈe jhaʋn ˈdhi, ɔ ˈse ka nʋn ɔ muɛn ɔɔˈ ˈˈnan -e bhaˈ -gwlɩˈˈ, ɔ ˈse ka nʋn ɔ -nɩɛn- ˈe nɛn ˈmʋn ˈˈdhe ɔ ˈse ka nʋn -ke ɔ ˈkpa ɲiɔn -dhee -ˈnɔɔn. ˈKlaa, ɛ nɩn -ka Lazaa aˈ ˈmʋan ˈˈɲɩnɔn- klaaˈˈ a. ˈKamɔn- Biiblʋ aˈ ˈˈjhri -ˈnɩɩn an ˈdha -ke. Nɔnˈˈ ʋʋ ˈdhbha Etiɛnɩn ɛn, Biiblʋ ˈnaan: “Ɔɔ [ˈmʋʋnˈ].” (Nʋʋdhɩ- 7:60) Dhbhoi- Pɔʋ ˈnaan kletiɛn ‘-ˈnʋʋn an ˈmʋʋnˈ.’—1 Kolɛntɩ 15:6.

8. -Ka Ɲɔnsoa ˈsa -glɔɲiɔn nʋn -wɛeˈ ɔ ˈyea ˈmɛn ɛn, -ɛɛ toɛ -ɛ?

8 Ɲɔnsoa nʋn Adan -e Ɛvʋ ˈmɛn -wɛeˈ ʋʋ ˈye ˈmɛn? -Gba -gba! Zoova nʋbʋ ˈmɛn -wɛeˈ ʋʋ ˈye ˈkmʋn anˈ trɔnˈ dhi ˈdhe kuzɔinflɔɛn- ˈdhi. Zoova nʋan ɲiɔn ɔn, ɔ poɛ ˈkmʋn sea ˈˈtian ˈbhle aˈ ˈtʋn ˈbho ɔ -gwlɩˈˈ. (Ecclésiaste 3:11) ˈˈƝnuunbhleʋn ˈse ˈbɔn ʋaˈ ˈˈɲnuun ˈye ˈmɛn, ˈkɛ nɩn- -ke ˈbho Zoova -gwlɩˈˈ. -Bho Ɲɔnsoa se ɲiɔn nʋn -wɛeˈ ɔ ˈye ˈmɛn ˈdhee, -ˈmɛn dhɛɛdɩ- ɔɔ -ˈmɛn -ɛn?

DHƐƐDƖ- ƝIƆN ƆN ˈMƐN -ƐN?

9. ˈTee Zoova ˈˈɲɩan Adan -e Ɛvʋ ɛ, dhɛɛdɩ- ɛɛˈ ˈˈjhriɛ ˈˈdua se ˈˈɩkman- ˈdhe- -ɛ?

9 Dhɛ Zoova ˈtmʋʋan Adan ˈdhe Edɛnɩn gle ˈdhi ɛ, ɛ ka: “-ˈBhɛɛ-ˈ -ˈye tui klɛɛkpɛ nɩ a gleˈ ɩa ˈˈbhui dhi, jɛɛ- -ˈbhɔ dhɛˈdjɛ e dhɛzʋn we juo tua ˈˈbhuo dhi ɛ, dhɛnʋɛ zɔn -an mu ɔ dhi ɛ, -an mue ˈmɛ gbɔgbɔ.” (Gbɔ I Deˈan 2:9, 16, 17) Ɛɛˈ ˈtee tu ɛˈ ŋwɔn ˈjheɛ- se ˈˈɩkman- ˈdhe-. ˈBho ɛ ˈdhe ɛ, Zoova mɔn- -ˈye Adan -e Ɛvʋ dhɛjɛɛn- -e dhɛsaʋn- ɛnˈ izela -tɔɔn. -Bho ʋʋ ˈˈdu ɔɔˈ ghlu dheinˈˈ -dhe ɛˈ, -ˈmɛn ʋa toɛˈ -ka ʋa ˈjheɔ ŋwɔn ˈjɛɛn- ˈˈdhe dhɩ aˈ klɛɛ ɔ ˈˈɲɩʋbʋ ɛ, ʋʋ jhibhi ˈˈɩ ɛ.

10, 11. (a) Ka Satan nʋn Adan -e Ɛvʋ ˈsrɛ i-poo sʋn -ɛn? (b) Dhɛɛdɩ- dhɛ Adan -e Ɛvʋ nʋan se ˈgɩn ˈŋwɔɔn- ka nɩn- -ɛn?

10 ˈKlaa, Adan -e Ɛvʋ ˈse Zoova aˈ ghlu ŋwɔn ˈjhe. Satan -ghluɛ- ˈe Ɛvʋ bho ɔ ˈnaan: “Nyɔsoa ˈdhaa ɩn ˈbhɔ tui a wwɛɛ nɩa nɔ gle ɩa ˈˈbhui dhiɛ djɛkaa?” Ɛvʋ -za ɔɔˈ ghlu aˈ kpa, ʋn ˈnaan: “-Aa dhie tui -nɩa ˈnɔ gleˈ ɩa ˈˈbhui ˈwɛn. Jɛɛ- -ɛ tbha ˈdho tu -ʋ nɩa ˈdho gle wwɩa ʋa ˈˈbhuia dɩ ˈˈbun ɛ, ˈka Nyɔsoa ˈdha ka: Ɩn ˈbhʋ dhi ɛ, ɩn ˈbhʋ dhii ˈtʋ ɛ, -wɛˈ ɩn -sɔ ˈmɛ. ˈKa Nyɔsoa ˈdha.”—Gbɔ I Deˈan 3:1-3.

11 ˈSʋ Satan ˈnaan: “[Aʋ] se ˈmɛ i gbɔgbɔ, jɛɛ- Nyɔsoa jhuiˈ, ˈwɩɛ -ɛ -kɔn ˈdhi [aʋa] mua tu ˈna ʋa ˈˈbhuo dhi ɛ, [aʋa] ˈˈjria mue bɛin-, -wɛˈ [aʋ] ˈye Nyɔsoa wwɔ ˈdho dhɛˈdjɛ e dhɛzʋn we i juˈan.” (Gbɔ I Deˈan 3:4-6) Dhɛ Satan an ˈbɔan ɔ ˈyea ˈe Ɛvʋ a ˈˈdhru ˈdhi po ɛ, ɛmɛn- -nɩn ʋn ˈbhɛɛˈ ʋanˈ ˈˈjɛ ˈye dhɛjɛɛn- -e dhɛsaʋn- ɛnˈ iˈcraka jhibho-. -Bho ʋn -zaa Ɲɔnsoa aˈ ghlu jeˈ ɛˈ, dhɛ -ˈyea -nʋɛn- ˈbho ɛ ˈdhe ɛ, ɔ ˈtmʋɛn sɩ ˈbhomɔn. Ɔ ˈnaan Ɛvʋ ˈse ˈmɛn in. ˈSʋ ʋn -za tubhuo ˈmɛn ʋn ye dhi. Ʋanˈ -kʋan- jhia a, ʋn ˈˈɲɩɔnˈ ɔ ye dhi -ke. -Ka Zoova ˈnaan ʋʋ ˈbhɔ tubhuo- -ˈnɔn -dhiɛ- ɛ, Adan -e Ɛvʋ jhibhiˈ. ˈTee ʋʋ ˈŋwɔan in -kajɔɔnka, -ɛɛˈ ˈˈjhriɛ ˈˈdua sea ˈkle nɩn- -ke ɛ, ɛmɛn- ʋʋ -bhlaa ŋwɔn ˈsʋ ʋʋ dhi tubhuo. Dhɛ ʋʋ dhia tubhuo -ˈnɔn ɔn, ʋʋ toɛˈ -ka ʋʋ ˈsea ʋaˈ ˈˈbho kman ʋaˈ dɩ ŋwɔn ˈjhe ɛ. Dhɛ ʋʋ nʋan se ˈgɩn ˈŋwɔɔn- ka nɩn-!

12. Dhɛɛdɩ- dhɛsaʋn- Adan -e Ɛvʋ nʋan an, ɛ zi -jeˈˈ -ɛ?

12 Dhɛsaʋn- Adan -e Ɛvʋ nʋan an, ɛ ziɛ -jeˈˈ! -Bho -ˈbhʋaa- -manˈ ˈˈɲnuun -wɛeˈ ɛɛ sa ˈo ˈbhɔɔ ˈsʋ ʋaˈ ˈjhe -ʋn ŋwɔn ɛnˈ, kɛɛ mun nɩn- ˈbho- -gwlɩˈˈ -ɛ? Ɛ ˈse -manˈ -pɛɛ ˈˈghwee- i?

Adan ˈghlʋɛ ˈe ˈbhlʋ ˈmʋn, ˈdhe ˈbhlʋ ˈmʋn ɔ ˈghlʋa a, ˈdhe ɔ mun dhe.

13. -Da Zoova ˈnaan “-an mue ˈdhe baeˈ we dhe mu-” ɛn, dhɛ ɔɔ ˈbɔn ɔ ˈye ˈtmʋn -dhe -ɛ?

13 Dhɛsaʋn- Adan -e Ɛvʋ nʋan an, ɛɛˈ dɩ ʋʋ se ˈbhɛɛ- ʋʋ ˈye ˈkmʋn sea ˈˈtian ˈbhle ˈjhe dheeˈka. Zoova zela- Adan -glʋˈ, ɔ ˈnaan: “-Mɔ baeˈ -wɛˈ -an mue ˈdhe baeˈ we dhe mu-.” (Zro Gbɔ I Deˈan 3:19.) Dhɛ ghlu -ˈnʋn ˈdhaa mɛn- -nɩn Adan an muɛn ˈbhlʋ ˈkpa- dheeˈka, -kɔ nɩan tɛnˈˈ -dhe ɛ. (Gbɔ I Deˈan 2:7) Adan nʋan dhɛsaʋn- ɛn, ɔ ˈmɛɛnˈ. Ɔ se -globho- nɩn-. Ɔ se i nɩn- ˈbhodhe.

14. Dhɛɛdɩ- ɲiɔn ɔn ˈmɛn -ɛn?

14 -Bho Adan -e Ɛvʋ ˈˈdu Ɲɔnsoa aˈ ghlu ˈˈjhriɛ -dhe ɛ, ʋa muɛn ˈkmʋn nɩn- ˈdhe- ˈzɩan. ˈKlaa dhɛ ʋʋ -bhlaa ɔɔˈ ghlu ŋwɔn ɔn, ʋʋ nʋɛn dhɛsaʋn-. Ɛɛˈ dɩ ʋʋ ˈmɛn. -Ka ˈghwɛ klaaˈˈ nɩan an, ˈkamɔn- dhɛsaʋn- -aaˈ ˈˈnan -e bhaˈ -siia -aʋ- nɩn-. -Aaˈ klɛɛ ˈghlʋʋɛ ˈdhe dhɛsaʋn- ˈdhi ɛmɛn- dɩ -aa -ˈmɛn. (Wlɔm 5:12) ˈKlaa ɛ se Ɲɔnsoa aˈ -glʋˈdɩ nɩn-. Ɔ ˈse ˈbɔn ɲɔn ˈye ˈmɛn. Biiblʋ a ˈdhaa ˈmɛan -aaˈ “ˈnyɩɛnyɔ-.”—1 Kolɛntɩ 15:26.

TƆˈDƖ A ZEIƐ ƝƲN

15. Dhɛ -a -ˈŋwɔan in ˈdhe ɲʋn -ˈmɛan anˈ dɩ ˈdhi ɛ, kɛɛ nʋn -aʋ zeie sʋn -ɛn?

15 Tɔˈdɩ a za -aʋ ˈdhe sɩ -duuˈˈ aˈ -kʋɔn- kwlaˈ. Biiblʋ ˈnaan, ɲʋn -ˈmɛan an, ʋʋ se ˈe nɛn ˈmʋn nɩn-. -A se ˈbhɛɛ- -ke -a -nɩn ʋbʋ ˈye -ghlu. Ʋʋ se ˈbhɛɛ- ˈˈdhe -a se ˈbhɛɛ- -ke -a -ˈyʋbʋ sʋn bho po. Ʋʋ se ˈbhɛɛ- ʋʋ ˈye -aʋ dhɛsaʋn- ˈˈjhrii nʋn. -ˈMɛn ʋaˈ -faʋn- anˈ nɩn ˈe -a ˈmʋn -dhe. ˈKlaa, ɲʋn -duuˈˈ ˈnaan ɲʋn -ˈmɛan an, ʋʋ -nɩɛn- ˈkmʋn -da -dhee -ˈnɔɔn ˈsʋ -bho -a -ˈˈɲɩn ɲʋn ˈghwɛi -wɛeˈ ʋʋ bhae- ɛˈ, ʋʋ ˈbhɛɛˈ ʋʋ ˈyeɛ nʋn ˈˈkwie- -zriˈˈ ˈye -aʋ sʋn bho po. ˈKlaa tɔˈdɩ- nɩan ˈe ɲʋn -ˈmɛan anˈ dɩ ˈdhi -bho jhibhi ɛˈ, ɲɔn se ˈbhɛɛ- ɔ ˈye -ʋn ˈsrɛ i-poo.

16. Sɩ -wɛ ɲɔnsoagbi -duuˈˈ a ˈtmʋn ˈdhe ɲʋn -ˈmɛan anˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

16 Satan an jhiiɛ ɲɔnsoagbi -saɩn- dhi -wɛeˈ ɔɔ ˈtmʋn sɩ ˈˈdhe ɲʋn ˈye ka nʋn ɲʋn -ˈmɛan an, ʋʋ -nɩɛn- ˈkmʋn -da -dhee -ˈnɔɔn. Dɩ aˈ kpɔ dhueˈ -ɩan- toɛ ɩn ka: Ɲɔnsoagbi -ˈnɩɩn ˈnaan, -bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, dhɛ -ɛɛ -ˈghlʋ ˈe ɔ ˈmʋn, -ɛɛ mun -da -dhee -ˈnɔɔn. Ɛmɛn- -manˈ ɲɔnsoagbu a tɔɔn mʋn, -aeˈˈ tɔˈdɩ- Biiblʋ a ˈtmʋan ˈdhe ɲʋn -ˈmɛan anˈ dɩ ˈdhi ɛ, ɩmɩn- ʋan ˈtmʋn? Satan an ˈtmʋɛn sɩ -wɛeˈ ɲʋn ˈye Zoova bho -tɛɛn.

17. -Ɛ nɩan ɲʋnsaɩn- anˈ ˈdhe nɛn ˈmʋn -poɛ- ɛˈ dɩ ɛ, kɛɛ nʋn Zoova aˈ ˈɲnɩn ˈkɔɔ- sʋn -ɛn?

17 Dhɩ ɲɔnsoagbi aˈ -da -duuˈˈ a ˈtmʋan an, ɩn -ɲniɛn- ŋwɔn. Ɩanˈ kpɔ dhueˈ ˈka: Ɩn ˈnaan ɲʋnsaɩn- an muɛn ˈe nɛn ˈmʋn. Ɩanˈ sɩ tu -zii ˈˈjre i ˈmɛn ˈdhe Zoova bho. Ɔ se ˈbhɛɛ- ɔ ˈye ɲʋn ˈdhe ˈklejheɛ- nɩan kaˈ ˈdhi po! (Zro 1 Zan 4:8.) -Bho ˈˈjhu ˈˈzaan nʋn dhɛsaʋn- -wɛeˈ ɔɔˈ ˈˈbho ˈˈdu ɔɔˈ sʋn ˈbho ˈˈjhri ɛˈ, ka -man mun ˈˈbho -ˈnɔn ˈjhe- -ɛ? -Man muɛn ka nʋn- ɔ -ɲniɛn- ˈdhi ŋwɔn. Ɲɔn nɩan kaˈ a, -man muɔn bho -tɛɛn. ˈˈBho nɩan kaˈ mɔn- Satan an ˈbɔn Zoova ˈye gɔ ˈdhe -a -ˈˈjhri ˈdhe!

18. Dhɛɛdɩ- ɲʋn -ˈmɛan anˈ -faʋn- ˈse ˈe -a -ˈmʋn nɩn- in -ɛn?

18 Ɲɔnsoagbi ˈnaan ɲʋn -an -ˈmɛan an, ʋa ˈkpa -zii. Ɛɛˈ dɩ -ˈnɩɩn ˈnaan ɲʋn ˈye ɲʋn -ˈmɛan anˈ -zii ŋwɔn ˈjhe, ɲʋn ˈyɩ -plee. Dhɛ nɩan ˈo ɛ, ɩn -kman ˈˈɩn ɩn ˈye -aʋ -zii. Ɲʋn -duuˈˈ -ʋa- bhla ˈo sɩ -ˈnɩn ˈdhe. Ʋa plee ɲʋn -ˈmɛan ˈmɛn ˈsʋ ʋa yea Zoova kpʋ ˈˈɩ to ʋa yʋbʋ ˈˈɲɩn. -ˈBhɔ ˈˈmaeɛˈ, ɲʋn -ˈmɛan se ˈbhɛɛ- ʋʋ ˈye ɲɔn ˈmʋn ˈɲɛn. -ˈMɛn ʋaˈ -faʋn- anˈ nɩn- ˈbho- -gwlɩˈˈ -dhe. Zoova nʋn -aʋ. Ɔmɔn- -nɩn Ɲɔnsoa, ɔɔˈ ˈsʋ -a -ˈye ˈˈɲɩn.—Gbɔˈwlʋdhɩ- 4:11.

19. -Bho -a jhibho- tɔˈdɩ- nɩan ˈe ɲʋn -ˈmɛan anˈ dɩ ˈdhi ɛˈ, kɛɛ mun -aʋ sʋn bho -po sʋn nʋn- -ɛn?

19 -Bho -a jhibho- tɔˈdɩ- nɩan ˈe ɲʋn -ˈmɛan anˈ dɩ ˈdhi ɛˈ, ɛɛ muɛn -aʋ- zeie- ˈdhe ɲɔnsoagbi aˈ sɩ ˈkwa. Tɔˈdɩ- -ˈnɩn an muɛn -aʋ- sʋn bho -po -wɛeˈ dhɩ nmaˈɩn- Zoova ˈnaan ɔ ˈye nʋn ˈdhe -aaˈ ˈkmʋn ˈdhi ˈzɩan -e ˈdhe ˈkmʋn anˈ ɲan an, -a -ˈyɩ -gwlɩˈˈ de.

20. Dhɛ -a -ˈye ˈjhe ˈdhe ˈcɩaandhɛ- -ɛ jhia ˈdhi -ɛ?

20 Nɔnˈˈ dhueˈ ˈdhi ɛ, Ɲɔnsoa aˈ dhbhonʋin- dhueˈ -ɔɔˈ ˈɲnɩn nɩan Zɔbʋ ɛ, ɔ deeɛ- dɩ i. Ɔ ˈnaan: “-Bho ɲiɔn ˈmɛn ɛnˈ, ɔ ˈbhɛɛˈ ɔ ˈye ˈkmʋn dhejhi?” (Job 14:14) Ɲiɔn- -ˈmɛan an, ɔ ˈbhɛɛˈ ɔ ˈye ˈkmʋn dhejhi ˈjɛɛn-? -Ka Ɲɔnsoa nʋan dɩ -ˈnɩn anˈ ˈdhe -za sʋn ˈdhe Biiblʋ ˈdhi ɛ, ɛ ˈbhleɛ ˈmʋnan-. Dhɛ nɩa ˈo -wɛeˈ ɛ ˈbhlea ˈmʋnan an, ɛmɛn- -a -ˈye ˈjhe ˈdhe ˈcɩaandhɛ- -ɛ jhia ˈdhi.

^ dhɛ -kpɔ 5 ˈBho ɲʋn -ˈnʋʋn -gwlɩˈˈ ɛ, -bho ɲɔn ˈmɛn ɛnˈ, ɔ ˈbhleɛ -zuu -ʋn -nɩn ˈkmʋn -da -dhee -ˈnɔɔn. -Bho -man sa ˈbɔn -ˈye dhɛ -duuˈˈ iˈŋwɔn ɔnˈ, zro Dhebhɔɔjhibhodhɩ- 17 -e 18.