Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

ˈCƖANDHƐ 2

Ka -a -ˈye tɔˈdɩ jhibho- sʋn nʋn ˈdhe Ɲɔnsoa aˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

Ka -a -ˈye tɔˈdɩ jhibho- sʋn nʋn ˈdhe Ɲɔnsoa aˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

1, 2. -Ka -a -ˈyea nʋn -wɛeˈ -a -ˈyea ghluˈ iˈŋwɔɔn- ˈdhe ɲɔnsoadɩ ˈdhi ɛ, ˈˈɩ-poodɩ- -wɛ -ɛ toɛ -ɛ?

 KA -A -ˈye Ɲɔnsoa jhibho- sʋn nʋn -ɛn? -A -ˈye ɲɔnsoagbi ˈdia kaˈ a, ˈdhii -jhii -wɛeˈ -a -ˈye ɛɛˈ dhɛ tu iˈŋwɔn? Ɲɔn seɛ ˈbhɛɛ-. -Bho -a -ˈbheɛ mɔn ˈdhe- ɛˈ, ka -a -ˈye nʋn -wɛeˈ -bho dhɛ nɩn- tɔˈdɩ ɛˈ, -a -ˈyɩ jhibho- -ɛ?

2 Dhɩ ɲʋn an ˈtmʋan ˈdhe Ɲɔnsoa aˈ dɩ ˈdhi ɛ, ɩn se dhɛ dhueˈ nɩn-. -Bho -aa sa ˈbɔn -a -ˈye tɔˈdɩ jhibho- ɛˈ, -a -ˈye dhɛ ˈbɔn -ɛ -ˈye -aʋ- sʋn bho po, dhɛ -ɛ -ˈyeɛ nʋn -wɛeˈ ɲʋn anˈ klɛɛ ˈyea ghluˈ iˈŋwɔɔn- ɔn. -A poo- dɩ nɩn ˈˈɩn: -Bho ɲɔn mun taeˈ -dɩanˈ -wɛeˈ dhɩ -plei- ˈye ka nʋn ɛ -nɩɛn- ˈˈdi taan ˈˈdhe dhɛ -dɩin- ˈye ka nʋn ɛ se ˈan nɩn- ɛnˈ, -bho ʋʋ ˈye ghluˈ iˈŋwɔɔn- ɔnˈ, kʋʋ ˈye nʋn -ɛn? Ʋʋ ˈye dhɩ -jhbhaadhɛ- ˈmʋn ˈˈdhuo- ʋʋ ˈyeɛ -jhbhaa.

3. Dhɛɛdɩ- Biiblʋ ˈcreɛ- -ɛ?

3 Dhɩ -jhbhaadhɛ- -wɛ -a -ˈbhle -ɛ -ˈye -aʋ- sʋn bho po -wɛeˈ -a -ˈye dhɛ iˈŋwɔn ˈdhe ɲɔnsoadɩ ˈdhi -ɛ? Ɛ Biiblʋ-. Ɲɔnsoa a ˈbɔn -da ˈˈo -da ɲʋn nɩn- ɛnˈ, ʋʋ ˈye tɔˈdɩ iˈŋwɔn ˈdhe ɔɔˈ dɩ ˈdhi. Ɛɛˈ dɩ ɔ nʋɛn -wɛeˈ Biiblʋ ˈcreɛ-. Ʋanˈ -duuˈˈ -duu -nʋʋɛn- dhɛ. Ʋn ˈcreɛˈ ˈdhe ghlui aˈ 2.100 ˈdhi. Ɲʋn anˈ klɛɛ ˈbhɛɛˈ ʋʋ ˈye tɔˈdɩ- nɩan ˈe Ɲɔnsoa aˈ dɩ ˈdhi jhibho- ˈdhe ʋaˈ ˈˈbhlighlu ˈdhi.

4. Dɩwɛ- -nɩn ˈe Biiblʋ ˈdhi -ɛ?

4 Biiblʋ -nɩɛn- -baanˈ- ˈdhɔɛe -ɔ -ˈghlʋ ˈe Ɲɔnsoa bho. Dɩ ʋan za gbɔ ɔ, ɩanˈ -ˈnɩɩn -a se ˈbhɛɛ- -a -ˈye iˈŋwɔn -da -dhee -ˈnɔɔn. Ʋan ˈtmʋɛn ɲʋn -ˈˈtia ˈˈe jhaʋn ˈdhi ʋaˈ dɩ. -Ka Ɲɔnsoa nɩan -e ɔɔˈ tɔˈ i-naandhɩ- -e dhɛ ɔɔ ˈbɔan ɔ ˈyea nʋn ɛn, ɩmɩn- ʋan ˈtmʋn. -Kɔ nʋan -glɔɲiɔn ˈbhle sʋn ˈdhe zɩn anˈ ˈˈghluu -ghluu ˈdhi ɛ, ɛmɛn- -ɛnˈ -bo ʋan bhla. Dhɩ -ɩan- muan -nʋɛn- ˈdhe ˈkmʋn anˈ ɲan an, ɩmɩn- -anˈ dɩ ʋan ˈtmʋn -ke. Ʋan tɔɔɛn -aʋ ˈpʋ -je.

Dhɛɛdɩ- -ˈbhɛɛ- -ˈye Biiblʋ -gwlɩˈˈ de -ɛ?

5. Dhɛwɛ- -ɛ toɛ -ka Biiblʋ a ˈtmʋan tɔˈdɩ -ɛ?

5 -Ka Biiblʋ nɩan Ɲɔnsoa aˈ Ghlu ˈjɛɛn- -wɛeˈ -a -ˈyeɛ -gwlɩˈˈ de ɛ, dhɩ -duuˈˈ -ɩan- toɛ. Ɩanˈ kpɔ dhueˈ mɛn- -nɩn dhɩ jhia -aʋ- ˈdhe i -gba, -ka ˈbhlʋa nɩan an, -bho ʋan sa ɩanˈ dɩ ˈtmʋn ɛnˈ, ʋanˈ ˈtmʋʋndɩ aˈ klɛɛ ˈsrɛ ˈˈɩ. ˈDhe tɛnˈˈ kmʋn ˈdhi -dhe ɛ, ˈbho ɲʋn anˈ -da -duuˈˈ -gwlɩˈˈ ɛ, ˈbhlʋa- -deɛ- i ˈbho dhɛ ˈˈkpe. Ʋʋ ˈnaan ˈbhlʋa- -nɩɛn- ˈo dhoa ɲiɛn ˈˈkpe -wɛeˈ dhoa nɩan ɲiɛn -ɲnan in ˈbho ˈˈniɔn- -kwla dhueˈ ˈˈkpe. ˈKlaa dhɛ nɩan tɔˈdɩ ɛ, ɛmɛn- -ˈcreɛ ˈdhe Biiblʋ ˈdhi. -Ka Ɲɔnsoa ‘beea ˈbhlʋa jha ˈˈdhe dhɛ seɔ ikpʋn ɛn,’ ʋn ˈtmʋɛn ɛn, ɛɛ nʋɛn zɩn anˈ 3.500 ˈzɩan.—Job 26:7.

6. Dhɛ klaaˈˈ -wɛ -ɛɛ toɛ -ka Biiblʋ ˈghlʋa ˈe Ɲɔnsoa bho -ɛ?

6 Dhɛ klaaˈˈ -ɛɛ toɛ -ka Biiblʋ ˈghlʋa ˈe Ɲɔnsoa bho ɛ, ɛmɛn- -nɩn dhɩ -ɩan- muan -nʋɛn- ˈdhe ˈkmʋn anˈ ɲan anˈ dɩ ˈdhi. -Bho ʋan sɩ ˈtmʋn ɛnˈ, ʋanˈ zi dhɛ ˈˈɩ. Ɲɔnsoa nɩn- dhɩ -ziʋn- se goɔ-. Ɔ jhibho- ˈdhe ˈkmʋn anˈ ɲan anˈ dɩ ˈdhi ˈmɛn. Dhɩ aˈ klɛɛ ɔɔ ˈtmʋan an, ɩan ɲnin ˈo ˈmɛn ˈˈkpɔkpɔ.

7. Dhɩ -ˈnɩɩn -wɛ Biiblʋ -zaa ɲan ʋn ˈtmʋn -ɩn ɲnin ˈo ˈdhe tɛnˈˈ ˈkmʋn ˈdhi -ɛ?

7 Dhɩ -duuˈˈ Biiblʋ -zaa ɲan ʋn ˈtmʋn -ɩn ɲnin ˈo ˈdhe tɛnˈˈ ˈkmʋn ˈdhi. -Ka Zezi ˈyea ˈghlʋ ˈbho Bɛtelɛmʋn glɔ ˈdhi ɛ, Biiblʋ siɛ zɩn anˈ 700 ɲan ʋn yɩ ˈtmʋn. Ɛɛˈ dhɛ tu ɲnin ˈo ˈmɛn ˈjɛɛn-. (Mika 5:2; Matie 2:3-9) Biiblʋ -zaa dhɩ -duuˈˈ ɲan ʋn yɩ ˈtmʋn ˈdhe Zezi ɔˈ dɩ ˈdhi. Ʋn ˈnaan ˈɲnɔnkpao -ʋn -nɩn ɲmau ˈsea -da dhueˈ ide- dhueˈ ɛ, ʋmʋn- -an muɔn ˈghlʋ-. Ɲʋn an muɔn ˈo -to ˈghwɛi -jhɔ mɩɩnˈˈ anˈ 30 anˈ dɩ. -Zaa ɲan -ˈtmʋn -ˈnɩn ɲnin ˈo ˈmɛn -ke. ˈKlaa -glɔɲiɔn- se ˈbhɛɛ- ɔ ˈye dɩ nɩan kaˈ ɲan -zaa.—Isaïe 7:14; Zekaria 11:12, 13; Matie 1:22, 23; 27:3-5.

8. Dhɩ Biiblʋ -zaa ɲan ʋn ˈtmʋan -ɩan- ɲnian ˈo ˈzɩan an, ɩanˈ -ˈnɩɩn ˈdhe -ɛ? Dhɛ ɩan to -ɛ?

8 Dhɩ -duuˈˈ Biiblʋ -zaa ɲan ʋn ˈtmʋn -ɩan- ɲnin ˈo ˈzɩan. Ɩanˈ -ˈnɩɩn ka:

  •   “ˈBhlʋa-dhru e ˈbhlʋa-dhrua mue -vɔn. ˈBheɔda e ˈbheɔdaa mue -vɔn. ˈBhlʋa- trɛɛ klaaˈˈ mue nɩ- -wɛˈ -da klɛɛkpɛˈ i ɛ, ˈwa e ˈmɩɛɛ- mu ˈe nɩ-.”—Lukɩ 21:10, 11.

  •   ‘Ɲɔnsoa aˈ ˈtee ŋwɔn -bhlaa a muɛn isie-.’—Matie 24:12.

  •   “-Juo -ɛ na, ˈdhe dheˈbhɔɔ-wɩ ˈdhi ˈɛ, tia mue jɛi kmu-. [...] Nyʋa mue ʋa ˈdjɛiaˈˈ dɩ kma-, ʋ ˈye ˈwɛi- dɩ kma-. [...] Ʋa mue ʋa ˈcɛiˈˈ wɔn bhlaa-. [...] Ʋ se ʋa ˈdjɛ wlu ˈkɩn kɔn i. Ʋa mue ˈˈikma-. Ʋa mue dhɛˈdjɛnʋnyʋ ˈʋn ˈnyɛ-. [...] ˈDjɛˈˈiˈbhɛɛ- mu ˈʋn ˈˈji-. Ʋ kma ˈbɔɔndhɩa dɩ ɛ -zii Nyɔsoa.”—2 Timotee 3:1-5.

 -Ka ɩanˈ dhɩ tu a nʋʋan ˈzɩan an, -man -ˈjhe ɛˈ? Dhɩ Biiblʋ -zaa ɲan -ɩn ɲnian ˈo ɛ, ɩn toɛˈ -ka ʋn nɩn- ˈsɛɩ- -ˈnɩɩn sea goɔ- ɔ. Ʋn -nɩɛn- Ɲɔnsoa aˈ ˈˈjɛ ɛˈ Ghlu!—2 Timotee 3:16.

Ɲɔn ˈbhɛɛˈ ɔ ˈye dhɩ nɩan ˈe Biiblʋ ˈdhi ˈˈɩzian- -an?

9, 10. Dhɛwɛ- -ɛ toɛ -ka Ɲɔnsoa ˈsea -glɔɲiɔn- iˈˈtai- ˈbho Biiblʋ ˈˈɩzianan -an?

9 -Naan tɔˈ i: -Nɩɛn- dhbho -jhei-. Dhɩ -manˈ dhbho -nʋʋn- ˈyea nʋn ɛn, ɩmɩn- -tɔɔn ʋbʋ. -Bho -manˈ ˈmʋnɲɩɛin jhi -wɛeˈ dhbho ʋʋ ˈyea nʋn ɔ ziɔn ˈˈɩn ˈdhee, ka -ˈye nʋn -ɛn? Dhɩ ɔ zian ˈˈɩn ɛn, -ˈsɩ ˈkpa -po i? ˈKamɔn- -ke Ɲɔnsoa ˈse ɲʋn iˈˈtai- ʋʋ ˈse tɔˈdɩ- nɩan ˈe ɔɔˈ Ghlu ˈdhi ˈˈɩzian-.

10 Ɲʋn -ʋʋ ˈdɩan Ɲɔnsoa aˈ Ghlu aˈ ˈˈɩzian- in ɛn, ʋaˈ -glʋˈdɩ ˈse -nʋɛn-. Ɛɛˈ dɩ Biiblʋ nʋn zɩn ˈan ˈˈghluu -ghluu ˈsʋ ʋn ˈse ˈˈɩzian-. -Bho ɲʋn -ŋmʋn ʋanˈ ˈcreedhɩ soa -e -jɩn nɩan ˈzɩan jha a, ɛ dhɩ nɩan dhueˈ ɛ.