1. ¿Ñobätä ni rabadre ja töi mike angeletre ye mike gare bäri kwin jai?

NITA ni mada mike gare jai ye ngwane, nita kukwe ruäre mike gare jai mräkätre kwe yebätä. Ye erere arato, Ngöbö Jehová mikadre gare jai ye ngwane kukwe ruäre mikadre gare jai mräkätre kwe kä kwinbiti yebätä. Nitre ye abokän angeletre, aune Biblia tä kädeke “Ngöbö monsoi” (Job 38:7). Akwa, ¿Jehová tö dre nuaindi ye tä mike nemen bare ño niaratre yebiti? ¿Dre nuainbarera kwe kirabe ni kä tibienbätä kräke? ¿Angeletre tä ni dimike? Ye erere angwane, ¿tä nuainne ño?

2. ¿Nirekwe angeletre sribebare, aune sribebare nibe?

² Angeletre ye kädekateta bä kabre Bibliabätä. Ani ja tötikebätä mikakäre gare bäri kwin jai. ¿Nirekwe angeletre ye sribebare? Colosenses 1:16 tä niere: “Niara [o Jesukristo] köböire Ngöbökwe jändrän jökrä käinta amne tementa dätebare”. Ye erere, nitre jökrä üaire kädekata angeletre ye Ngöbö Jehovakwe sribebare itire itire Monso mubai kwe ye köböire. ¿Angeletre ye nibe?  Biblia tä mike gare niaratre ye kwati krubäte aune jökrä dite krubäte (Salmo 103:20). *

3. ¿Job 38:4-7 ye tä dre driere nie angeletre yebätä?

³ Ngöbö Kukwei Biblia, tä mike gare nie, Jehovakwe Kä tibien sribebare ye ngwane “Ngöbö monsoi jökrä namani ngwänenkä aune kise mete” (Job 38:4-7). Kukwe Bibliabätä ne tä driere nie, ni nire bätä Kä tibien sribe jämi ye känenkri angeletre sribebarera. Tä mike gare nie arato angeletre ye töi ni erere, ñobätä ñan aune niaratre yekwe “ngwänänkäbare gwairebe kä jutobiti”. “Ngöbö monsoi jökrä” yebätä kä namani juto “gwairebe” arato. Ye erere kä ye ngwane, angeletre nämene keteitibe Jehová mike täte gwairebe.

4. Ni kä nebätä yebätä angeletre Ngöbö mikaka täte metre töita krubäte, ¿ye Biblia tä mike gare ño?

⁴ Adán bätä Eva sribebare ye ngwane ja känenkäre, nitre üaire Ngöbö mikaka täte metre ye töita krubäte nitre kä tibienbätä ye jökräbätä aune Ngöbö töi rabadre bare yebätä (Proverbios 8:30, 31; 1 Pedro 1:11, 12). Akwa kirabe nükebe kä nengwane, nitre jökrä bäsi ñaka tä ja töi mike Ngöbö ni Sribekä ye mike täte. Erametre, kukwe ne tä angeletre Ngöbö mikaka täte metre ye mike ulire. Ne madakäre, ni itibe tä nökröta Jehová kokwäre ye “käita nebe nuäre angeletre Ngöbökwebtä” (Lucas 15:10). Nikwe miri gare jai ye erere, niaratre töita krubäte nitre Ngöbö mikaka täte  yebätä. Ye medenbätä Jehová tä nitre Kä tibienbätä niara mikaka täte metre ye dimike aune kriemike angeletre yebiti (ñäkädre Hebreos 1:7, 14 yebätä). Nuainbare ño kwetre ani mike gare jai.

5. ¿Angeletre käkwe nire nire dimikani nieta Bibliabätä?

⁵ Ngöbökwe nitre käme juta Sodoma aune Gomorra yekänti ganinte ngwane, Lot ni Ngöbö mikaka täte metre bätä ngängän nibu ye namaninte nire ángel nibu käkwe dianinkä kä yekänti köböire (Génesis 19:15, 16). Kä nikani kwati ta ye bitikäre, Daniel ni Ngöbö kukwei niekä kitani kwra lion kämäkäi yete, akwa ñaka juruainbare jire. Ñobätä ye niarakwe mikani gare krörö: “Ngöbö tikwe käkwe ángel kwe juni aune kwra lion kada diri kwe” (Daniel 6:22). Siklo kena ye ngwane, ángel iti käkwe apóstol Pedro nämene ngite ye mikani kwäre (Hechos 12:6-11). Jesús sribi Ngöbökwe kömikani ja käne Kä tibienbätä ye ngwane ángel käkwe dimikani arato (Marcos 1:13). Aune niara murie ketadre ye känenkri, ángel iti nükani “die mike” (Lucas 22:43). ¡Köbö ütiäte krubäte te Jesús dimikani yekwe niara mikani bäri dite!

6. a) ¿Angeletre tä juta Ngöbökwe ye kriemike ño kä nengwane? b) ¿Kukwe meden ngwantarita abokän nikwe mikai gare jai ja känenkäre?

⁶ Kä nengwane nitre üaire ye ñaka niena ja mike tuare nitre Jehová mikaka täte Kä tibienbätä ie, yebätä ñaka tuin nie. Akwa, angeletre dite ye täbe juta Ngöbökwe ye kriemike jankunu, metrere kukwe meden raba ni mike ja mike ngite Ngöböbätä yebätä. Biblia tä niere: “Ángel Jehovakwe ye jökrä tä nitre Ngöbö mikaka täte ye bäre tibien aune tä mike kwäre” (Salmo 34:7). ¿Ñobätä kukwe ye raba ni dimike krubäte? Ñobätä ñan aune nitre üai käme ye tärä, abokän tö ni mikai krüte. ¿Niaratre ye  abokän nire? ¿Ñokänti namani ye erere? ¿Tä ni mike ja tare nike ño? Ye mikadre gare jai känenkri, dre namani bare kirabe ni kä tibienbätä sribebare ngwane ja känenkäre ye ani mike gare jötrö ngwarbe jai.

7. ¿Satana nitre nibe töi mikani kämikekä Ngöböbätä?

⁷ Kapitulo 3 yekänti nikwe mikaba gare jai ye erere, ángel iti käkwe ja töi mikani nitre mada gobraine, aune ja mikani kwe Ngöbö rüere. Ye bitikäre niara  kädekani Satana aune Diablu (Apocalipsis 12:9). Eva ngökani kwe ye bitikäre, kä nikani 1,600 ta yete nitre kä tibienbätä jökrä bäsi töi mikani kwe kämikekä Ngöböbätä. Nitre braibe käkwe Ngöbö mikani täte metre; ñodre, Abel, Enoc bätä Noé (Hebreos 11:4, 5, 7).

8. a) ¿Ñokänti angeletre ruäre nikwitani chokalire? b) ¿Ñü kri nänkäni tibien ye ngwane chokalitre käkwe dre nuainbare ne kwe rabadrete nire?

⁸ Noé näire angeletre mada käkwe ja mikani Jehová rüere. Kä kwin ye tuanimetre kwetre, biti jatani Kä tibienbätä aune ja kwitani kwetre ni kä nebätä erere. ¿Ñobätä? Génesis 6:2 (JK) tä mike gare nie: “Ni merire [...] namani tuen kuin jakrä Ngöbö ngäbriänkätreye, aisete Ngöbö ngäbriänkätre [...] tö namani meri mden mdenye, erere ben nikani ja mike gure”. Angeletre ye namani nitre kä tibienbätä töi juin ngwarbe, akwa Ngöbö Jehová käkwe ñaka tuanimetre nuainne jankunu. Yebätä, ñü kri juani kwe abokän käkwe nitre käme kä nebätä jökrä ganinte; nitre niara mikaka täte metre ye aibe namaninte nire (Génesis 7:17, 23). Angeletre käme, o chokalitre yekwe kä tibien tuanimetre aune nikaninta kä kwinbiti nitre üaire erere, ne kwe niaratre rabadrete nire. Niaratre käkwe kukwe nuainbare yebiti mikani gare kwetre namani ja mike Diablu yekri, ye erere Diablu namani “üai käme dänkien” (Mateo 9:34).

9. a) ¿Chokalitre nikaninta kä kwinbiti ye ngwane dre namani barebätä? b) ¿Chokalitre yebätä nikwe dre mikai gare jai?

⁹ Angeletre käme ye nikaninta kä kwinbiti angwane, Ngöbökwe ñaka tuanimetre nüne mräkätre kwe ye ngätäite, nuainbare kwe Satanabätä ye erere (2 Pedro 2:4). Kä nengwane chokalitre ñaka raba ja kwite ni kä nebätä ye erere, akwa niaratre täbe kukwe  käme nuainne nitre kä nebätä ngätäite. Ne madakäre, niaratre ye diebiti Satana “tä [...] ni ngökö kä jökräbti temen” (Apocalipsis 12:9; 1 Juan 5:19). ¿Tä nuainne ño? Chokalitre tä kukwe keta kabrebiti nitre ngökö (ñäkädre 2 Corintios 2:11 yebätä). Ani mike gare ruäre jai.

10. ¿Kukwe chokakwe ye abokän dre gärätä?

¹⁰ Nitre üaire käme ye tä kukwe chokakwe yebiti nitre ngökö. Kukwe chokakwe ye abokän jondron keta kabre nuainta ja mäkäkäre chokabe, ye nuainta metrere chokabe o ni blitaka chokabe yebiti. Biblia tä kukwe ne ñäkäire, aune tä ni mike mokre ne kwe nikwe ñaka ja mikadre kukwe jökrä chokakwe yete (Gálatas 5:19-21). Kukwe chokakwe ye ni raba bämike gwa gotabiti gwa kita näin ye kwrere. Ni gwakitaka tä gwa gota keta kabre yebiti gwa jene jene kite. Ye erere arato, nitre üaire käme ye tä kukwe keta kabre chokakwe yebiti nitre kwati töi kwite.

11. ¿Nitre sukiare ye tä nemen dre dre nuainmana, aune ñobätä nikwe ñaka kukwe ye nuaindre?

¹¹ Sukia yebiti chokalitre tä nitre ngökö. ¿Nitre sukiare ye tä dre dre nuainmana? Niaratre tä kukwe keta kabre nuainmana ja kriemikakäre chokabätä. Kukwe ruäre nuainta nitre sukiare käkwe ye abokän ne erere: Nita köböre ye niaratre tä nemen mikamana täte nie, tä nemen jondron ngwamana jabätä ja kriemikara, tä nemen kruso mikamana ji nänkäre gwä yekänti o jubäre ta, tä nemen nün ngätä mikamana jabätä ja kriemikakäre chokalitre yebätä. Kukwe nuainta kwetre ye ñaka tuin käme nitre kwati ie, akwa Biblia tä mike gare, nitre sukiare ye tä sribire nitre üaire käme yebe. Ñodre,  Hechos 16:16-18 tä niere, “meri bati btä üai käme nämane, kä nämane mike sukiare [...]. Dre dre rakadrekä abko nämane niere”. Meri ye mikani kwäre chokali ye kisete angwane, ñaka namanina kukwe sukiare ye nuainne.

12. ¿Ja töi mikadre blite ni krütanina ben ye ñobätä ñaka kwin?

¹² Nitre ngökakäre, chokalitre tä nitre töi mike blite nitre krütani ben. Nitre tä nemen mräkätre tare kwe krütanina muaire ye ngwane, kukwe ñaka metre mikata gare jankunu ietre nitre krütanina yebätä ne kwe niaratre kukwe ye mikadre metre jai. Kukwe ñaka gare krubäte ietre ni krütanina yebätä, ye ni blitaka chokabe raba mike gare ietre o raba ja kukwei mike ni krütanina ye kwrere ietre. Yebätä, nitre kwati tä nemen nütüre nitre krütanina ye täbe nire aune raba blite bentre ja di käräkäre ietre. Akwa kukwe ye ngwarbe aune raba kukwe tare mike nemen bare. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune chokalitre raba ja kukwei mike nitre krütani ye kwrere aune nitre blitaka chokabe ye ie raba kukwe mike gare nitre krütani yebätä (1 Samuel 28:3-19). Ne madakäre, nikwe ja tötikaba kapitulo 6 yebätä ye erere, nitre tä krüte ye ngwane ñaka nemena nüne jankunu (Salmo 115:17). Yebätä, nitre jökrä “kukwe ngwantarikä ni krütanina ie” ye üai käme tä ngökö aune tä ja mike Ngöbö rüere (ñäkädre Deuteronomio 18:10, 11 yebätä; * Isaías 8:19). Yebätä, mäkwe ja töi mika kwatibe ñaka ja mäke chokabe.

13. ¿Nitre kwati nämene üai käme jürä ngwen jabätä ye tä nüne ño kä nengwane?

 ¹³ Nitre üaire käme ye ñaka nitre ngökö jerekäbe, ñakare aune tätre ngwen nikenkä arato. Satana bätä chokalitre käne “kä kitera neme braibe” ne kwe diandrekä kä nebätä, ye gare ietre yebätä tä ja di ngwen bäri ni ngwankäre ja tare nike (Apocalipsis 12:12, 17). Akwa, nitre kwati nämene üai käme jürä ngwen krubäte jabätä ye namani kwäre niaratre yebätä. ¿Dre nuainbare kwetre? Nita kukwe chokakwe ye nuainne angwane, ¿ño ni raba nemen kwäre chokalitre yebätä?

14. Nitre kristiano Éfeso siklo kena ye erere, ¿nikwe dre nuaindre ne kwe ni rabadre kwäre nitre üaire käme yebätä?

¹⁴ Ño ni raba ja mike nitre üaire käme rüere aune nemen kwäre niaratre yebätä ye Biblia tä niere nie. Nitre  kristiano nämene nüne juta Éfeso siklo kena näire yekwe dre nuainbare ye ani mike gare jai. Niaratre ja mikadre kristiano ye känenkri, ruäre nämene kukwe chokakwe nuainne. Ja töi mikani ñaka nuainne jankunu kwetre ye ngwane, ¿dre nuainbare kwetre? Ngöbö Kukwei tä mike gare: “Ni kwati nämene ja mike sukiare abko käkwe täräkwata ja töitikakrä kwetre rabakäre kwrare amne sukiare, ye ükaninkrö jökrä, [...] bti kukwani jökrä kwetre ni jökrä okwäbti” (Hechos 19:19). Nitre kristiano namani mrä kukwebätä yekwe tärä ja tötikara kwetre rabakäre kwrare aune sukiare ye juani ngwarbe, yebiti kukwe kwin bämikani kwetre nitre kä nengwane tö ja mikai nitre üaire käme rüere ye kräke. Nire nire tö Jehová mikai täte ye rabadre: tärä, täräkwata, películas, musica grababare abokän tä ja mäkä chokabe bämike kwin krubäte ni okwäte aune tä ni töi mike nuainne ye juen ngwarbe täte. Arato jondron ngwanta ja kriemikara kukwe käme yebätä ye jökrä juandre ngwarbe täte (1 Corintios 10:21).

15. ¿Nikwe dre nuaindre ja mikakäre nitre üaire käme ye rüere?

¹⁵ Nitre kristiano Éfeso käkwe tärä ja di käräkäre chokai juani ngwarbe ye bitikäre, kä nikani ruäre ta yete, apóstol Pablo käkwe kukwe tikani niaratre ie: “Nita rüre [...] üai kämekäme [...] rüere” (Efesios 6:12). Kukwe ye tä mike gare chokalitre ñaka ja di ngwani nekä. Niaratre nämene ja di ngwen nitre kristiano ye töi kwitakäre. Yebätä, ¿nitre kristiano käkwe dre nuainbare mada? Pablo käkwe niebare ietre, “Jondron jökrä yebe, tödeka escudo kri kwrere ye munkwe dian kisete, yebiti munkwe buko jutra ngitiekä Diablukwe ye ötaite” (Efesios 6:16, TNM). Tödeka escudo kwrere ye täi bäri  dite nikwe angwane, ni rabai ja mike üai käme ye rüere (Mateo 17:20).

16. ¿Ño ni raba tödeka nikwe ye mike dite?

¹⁶ ¿Ño ni raba tödeka nikwe ye mike dite? Nikwe ja tötikadre Bibliabätä. Ki rabadre dite ye gäre ütiäte krubäte nökadre mobe nguse. Ye erere arato, nikwe kukwe erametre mikadre gare jai Ngöbö Kukwei yebätä, ne kwe tödeka nikwe rabadre dite. Nikwe ñäkädre aune ja tötikadre Bibliabätä mantre jetebe angwane, tödeka nikwe rabai dite. Ki dite ye kwrere, tödeka ye rabai escudo kwrere ni kräke ja kriemikara nitre üaire käme yebätä (1 Juan 5:5).

17. ¿Nikwe dre nuaindre ja kriemikakäre chokalitre yebätä?

¹⁷ ¿Nitre kristiano Éfeso yei dre namani nuaindre mada? Juta te niaratre nämene nüne yekänti nitre nämene ja mäke krubäte chokabe, yebätä niaratre nämene kukwe ribere bäri ja kriemikara. Yebätä, Pablo niebare ietre: “Munkwe blita [köbö jökrä te] Ngöböbe amne, Ngöbö Üai köböire munkwe ja di ribe Ngöböye” (Efesios 6:18). Nitre kä nebätä tä ja mäke krubäte chokabe, yebätä ja tuakäre nitre üaire käme yebe, nikwe orasion nuaindre Jehovai ja kriemikakäre. Ütiäte krubäte nikwe Jehová kä ye kädekadrete orasion yete (ñäkädre Proverbios 18:10 yebätä). * Ne madakäre, ni mikadre kwäre kwe ‘ni rüe’ Satana yebätä nikwe ribedre jankunu ie (Mateo 6:13). Erametre, Ngöbökwe orasion nikwe ye kukwe nuai (Salmo 145:19).

18, 19. a) Nitre üaire käme ben nita rüre ye nikwe ganaindi, ¿ye ñobätä ni rabadre tö ngwen ie? b) ¿Kukwe meden ngwantarita abokän mikai gare kapitulo ja känenkäre yekänti?

¹⁸ Erametre üai käme raba kukwe tare nuainne nibätä.  Akwa ni ñaka rabadre jürä ngwen jabätä, ñakare aune nikwe ja mikadre Diablu rüere aune nikwe Ngöbö tö dre dre ie ye nuaindre krötakäre Niara ken (ñäkädre Santiago 4:7, 8 yebätä). Nitre üaire käme ye die ñaka krubäte. Noé näire, chokalitre ye mikani ja ngie nuen, aune ja känenkäre gaite täte (Judas 6). Angeletre dite Jehovakwe tä ni kriemike ye nikwe ngwandre törö jai arato (2 Reyes 6:15-17). Nitre üaire käme ben nita ja tuin ye gare kwin niaratre ie aune tö ni tuai ganainne. Yebätä, niaratre tä kise mete ni dimikakäre. Yebätä, nikwe ja ketadre jankunu Jehová bätä monsoi üaire niara mikaka täte metre yebe. Ne madakäre, kukwe keta kabre chokakwe ye nikwe ñaka nuaindre aune Kukwe Ngöbökwe yebiti mäträta nibätä ye nikwe mikadre täte käre (1 Pedro 5:6, 7; 2 Pedro 2:9). Ye erere, nikwe nitre üaire käme ben nita rüre ye ganaindi.

¹⁹ Akwa, ¿ñobätä Ngöböta nitre üaire käme bätä kukwe käme tä ni mike ja tare nike krubäte ye tuenmetre nakainkä jankunu? Kapitulo ja känenkäre yekänti kukwe ngwantarita ne mikai gare.