KUWEBITI Biblia sribebare kena, ye tä kukwe hebreo scheʼóhl aune grieko háides ye kädekete bä gre ketamä biti kwäjätä biti bäri, ye abokän blitata gata yebätä. Biblia ruäre yebätä kukwe ye kwitata, “dobo”, “kä ñukwäre”, “kämäkä”. Akwa kukwe niebare hebreore o griekore ye erere kwitadre kukwe jene jenebiti ye ñaka raba nüke gare täte. Yebätä, Biblia Traducción del Nuevo Mundo tä kukwe ketebu ye kwite ne erere suliare: “Seol” aune “Hades”. Akwa, ¿ye dre gärätä? Texto keta kabre yebätä kukwe ne mikata gare ño ye ani mike gare jai.

Eclesiastés 9:10 tä niere: “Nita niken dobote, kä yekänti sribi ñaka, kukwe köböikita ñaka jire, ni töi ñaka nemena, ni ñaka nemena töbätä”. Ni mräkä tä krüte doboi mikata kämäkä kwatire kwatire te, ¿ye ai gärätä kukwe Seol yebiti? Ñakare. Biblia tä blite ni doboi mikata kämäkä kwatire kwatire te yebätä angwane, ñaka tä kukwe scheʼóhl aune háides ye niere, ñakare aune tä kukwe mada hebreore aune griekore niere (Génesis 23:7-9; Mateo 28:1). Arato, nitre kwati doboi mikata kämäkä kwatibe te o kämäkä ni jökrä doboi mikara, ye ñan ai gärätä kukwe “Seol” yebiti (Génesis 49:30, 31).

“Seol” o “Hades” yebätä Ngöbö kukwei tä blite ngwane, ¿ye tä drebätä blite? Ye abokän kä bäri kri, kämäkä kri ni jökrä doboi mikara ye kräke. Ñodre, Isaías 5:14 tä mike gare, Seol ye kä “kri” abokän “kada ngianinkä kri krubäte kwe jankunu”. Ye erere, nitre kwati krubäte krütanina ye tä Seol yete aune tä mada ribere bäri jai (Proverbios 30:15, 16). Nitre braibe ngwaka mikata kä nitre krütani doboi mikara yete, akwa ‘Dobo ye ñaka nemen trineʼ (Proverbios 27:20). Erametre, Seol, o Hades, ye ñaka nemen trine jire chi. Ye medenbätä, blitata Seol yebätä angwane, ñaka blitata kä metre raba kwen nie yebätä. Ye nitre kä tibienbätä krütani jökrä bäsi tä ja düke gata yete gärätä.

Biblia tä dre driere ni gaikröta yebätä ye tä nüke gare nie angwane, Seol o Hades ye dre gärätä tä nüke gare bäri kwin  nie arato. Nitre mika raba nüketa nire ye tä Seol aune Hades yekänti nieta Bibliakwe (Job 14:13; Hechos 2:31; Apocalipsis 20:13, TNM). * Nitre Jehová mikani täte bätä nitre kwati käkwe ñaka niara mikani täte tä kä yekänti arato (Génesis 37:35; Salmo 55:15). Yebätä “ni kwin angwane ni käme mikaita nire Ngöbökwe” mikata gare metre Bibliakwe (Hechos 24:15, NGT).