1. ¿Ngöbö töita ño Kä tibien ne kräke?

NGÖBÖ töita kwin Kä tibien ne kräke: tö ni kwati tuai nüne kä jutobiti aune ñaka bren. Biblia kätä niere “Ngöbökwe kä ükaninte kuin nünankrä” aune yete “kri mu bätäkän ngwarbe bä nuäre nuäre, ngwäkä mane mane kuin kwetadre mikani nirien” kwe. “Kä ye kädiani Eden”. Ye bitikäre, Adán bätä Eva sribebare kwe, mikani nüne kä bä nuäre yete aune niebare kwe ietre: “Ngäbäkre ngibia kwati munkwe, ie ti tö. Ye arabe raba nirien kwati ja täritäri abko, raba niken nüne kä jökräbti temen. Ye arabe raba jändrän jökrä ñöte btä jändrän jökrä jateta temen” ngübare (Génesis 1:28; 2:8, 9, 15, JK). Kukwe ne tä mike gare, niara tö namani ni kä tibienbätä tuai monso ngübare kwati krubäte, kä bä nuäre mikadre kwetre Kä jökräbiti tibien bätä rabadre jondron nire ye ngübare kwin.

2. a) Ngöbö töita ño Kä tibien ne kräke ye erere rabai bare, ¿ye ñobätä ni raba tö ngwen metre ie? b) ¿Nitre töi ño käkwe nünain kärekäre nieta Bibliakwe?

² Jehová tö ni tuai nüne kä bä nuäre te, ¿ye erere rabai bare raba ruin mäi? Biblia tä niere: “Ngöbö abko ñan raba ni ngökö jire chi” (Números 23:19; Hebreos 6:17, 18). Erametre, ni ni Sribekä käkwe kukwe käbämikani ye jökrä nuaindi kwe. Niara käkwe niebare Kä tibien “ñaka sribebare ngwarbekäre kwe, sribebare kwe nünankäre” (Isaías 45:18). ¿Nitre töi  ño abokän käkwe nünandre kä tibien nebätä ie Ngöbö tö namani, aune kä kwäbe te? Biblia tä mike gare: “Nitre kukwe metre nuainkä yekwe kä tibien rabai, aune nünandi kärekäre te kwetre” (Salmo 37:29; Apocalipsis 21:3, 4).

3. ¿Kukwe meden tare tä nakainkä Kä tibienbätä, aune nikwe kukwe meden ngwandretari jai?

³ Erametre, kukwe käbämikani Ngöbökwe ye jämi nemen bare. Nitre tä nemen bren aune tä krüte, tätre rüre jabe bätä ja kämike kwärikwäri. Kukwe ne kätä mike gare kukwe käme namani bare. Erametre, Jehová ñaka tö namani Kä tibien ne tuai kä nengwane ne erere. ¿Dre namani bare? Ngöbö töita ño kä tibien ne kräke, ¿ye ñobätä jämi nemen bare? Nitre kä nebätä käkwe tärä keta kabre sribebarera yebätä kukwe ne mika ñaka gare jire, ñobätä ñan aune kukwe käme ye nakaninkä kena kä kwinbiti.

4, 5. a) ¿Nirekwe blitabare kulebra yebiti Eva ben? b) ¿Ni iti töi kwin raba nemen ño ni gokä erere?

⁴ Tärä kena Bibliabätä tä mike gare Ngöbö rüe namani, kä Edén yete. Kädekata “kulebra”, akwa ye ñan kulebra metre ai gärätä. Tärä mrä tikani Bibliabätä yebätä niara “kädekata Diablu amne Satana tä näin ni ngökö [...] kä jökräbti temen”. Arato kädekata ‘kulebra kira’ (Génesis 3:1; Apocalipsis 12:9). Ángel dite krubäte, ñan raba tuin nie, käkwe kulebra yebiti blitabare Eva ben, niara kukwei juruabare kulebra yebiti. Ángel ye käkwe Ngöbö tuani Kä tibien ne sribere ni kä tibienbätä kräke (Job 38:4, 7).

⁵ Jehová kätä jondron jökrä sribere kwin metre ye gare nie. Akwa, ¿nirekwe “Satana” aune “Diablu” ye sribebare? Kukwe braibebiti ni raba niere, ángel dite Ngöbökwe ye käkwe ja töi jeñebiti ja mikani Diablure. ¿Ñokänti kukwe ye namani bare? Ñodre, ni iti töi kwin akwa jädrinaine raba ja töi mike gore. ¿Kukwe ye raba nemen bare ño? Ni ye raba kukwe käme mike nirien ja brukwäte. Niara käkwe töbikadre  jankunu kukwe käme yebätä aune törbadre kukwe käme ye nuain. Ye bitikäre, dre rabadre tuin nuäre goidre ie aune tädre töbike jankunu kukwe yebätä angwane, raba kukwe ye nuainne (ñäkädre Santiago 1:13-15 yebätä).

6. ¿Ñokänti ángel dite Ngöbökwe namani Satana aune Diablu?

⁶ Kukwe ye erere namani bare Satana yebätä. Adán bätä Eva monsoi rabadre kwati aune rabadre nüne Kä jökräbiti tibien Jehovakwe niebare ietre, ye Satana kukwe nuabare (Génesis 1:27, 28). Niara namani nütüre: “¡Nitre kä tibienbätä jökrä raba ti mike täte bäri Ngöbö ye ngwä!”. Töbika käme ye jatani nirien niara brukwäte aune ye käkwe töi mikani kukwe ngwarbe niere Eva ie Ngöbö rüere (ñäkädre Génesis 3:1-5 yebätä). * Ye köböire ángel ye namani “Diablu”, ye abokän ni “Kukwe Ngwarbe Niekä” meden gärätä. Niara namani “Satana” arato, ye abokän ni ja mikaka “Ni Mada Rüere” meden gärätä.

7. a) ¿Ñobätä Adán bätä Eva krütani? b) ¿Ñobätä Adán monsoi jökrä tä kite umbre aune tä krüte?

⁷ Satanakwe kukwe ngwarbe ye mikani kö okwä kwrere aune yebiti Adán bätä Eva töi mikani kwe ñaka Ngöbö kukwei mike täte (Génesis 2:17; 3:6). Ye medenbätä Ngöbökwe niebare ietre ye erere, niaratre krütani (Génesis 3:17-19). Adán ja mikani ngite ye ngwane töi ñaka namanina  metre, yebätä Adán monsoi jökräbiti ngite nikani (ñäkädre Romanos 5:12 yebätä). Kukwe nakaninkä ye ni raba bämike krörö: Jondron ban sribera ye matadre tibien aune rakwadrete. Ban sribedre jondron yebiti angwane, ¿ban raba nemen ño? Ban raba nemen bä erere arato. Ye erere, ni kä tibienbätä jökrä tä därere ngite, Adán ja mikani ngite ye köböite, nita kite umbre aune nita krüte (Romanos 3:23).

8, 9. a) ¿Satana käkwe kukwe meden niebare Ngöbö rüere? b) ¿Ñobätä Ngöbökwe ñaka nitre töi käme ye ganinte bengwairebe?

⁸ Satana käkwe Adán bätä Eva töi mikani ja mike ngite ye ngwane, ja mikani käne kwe Ngöbö rüere. Ñäkäbare kwe Jehová rüere, ñobätä ñan aune, Jehovakwe gobrandi ño yebätä blitabare käme kwe. Niarakwe kukwe ne erere niebare: “Jehová rei käme, tä juta kwe yei kukwe ngwarbe niere aune ñaka tö tuai nüne kwin. Nitre kä tibienbätä raba ja gobraine kaibe, aune kukwe meden kwin bätä käme ye tä gare ietre. Ti mikadre täte kwetre angwane erametre kukwe kwin raba nemen kwetre”. ¿Kukwe niebare Ngöbö rüere ye ükadrete ño kwe? Niaratre murie ketadre bengwairebe näre, nitre ruäre tä nemen nütüre. Akwa, Jehovakwe kukwe ye erere nuaindre angwane, ¿ye köböire mikadre gare kwe Satana nämene ni ngökö? ¿Yebiti mikadre gare kwe niara gobranka kwin?

⁹ Kukwe jökrä nuainta Jehovakwe ye tä nuainne erametre. Ye medenbätä, nitre käkwe ja mikani niara rüere ye niarakwe ñaka ganinte bengwairebe. Ñakare aune, kä biani debe näre kwe, ne kwe kukwe niebare niara rüere ye rabadre gare metre aune Satana abokän ni ngökö ye mikakäre gare. Ye medenbätä, niarakwe nitre tuanimetre ja gobraine kaibe kä braibe te Satana ye kisete. Ñobätä Jehovakwe ja töi mikani kore aune ñobätä tä kä mike niken raire ta kukwe ye ükatekäre ye mikata gare kapitulo 11 yekänti. Akwa mäkwe kukwe ne ngwantari jai: ¿Satana käkwe kukwe meden kwin nuainbare Adán bätä Eva ye kräke, abokän köböire niaratre käkwe kukwei mikadre täte? Jehovakwe jondron kwin biani ietre akwa, Jehová nämene kukwe ngwarbe niere namanintre  nütüre ye ngwane, ¿töbikabare kwin kwetre? ¿Mä tädre yete akräke mäkwe dre nuaindre?

10. ¿Ño mä raba ja mike Jehovakri aune Satanakwe kukwe niebare niara rüere ye mikakäre gare metre?

¹⁰ Kukwe ngwantarita nebätä nikwe töbikadre, ñobätä ñan aune kä nengwane ni jökrä tä ja tuin kukwe ye erere ben. Erametre, mä raba ja mike Jehovakri kä nengwane,  ne kwe Satana kukwe ngwarbe niebare niara rüere ye mikakäre gare. Mä raba Ngöbö ye kain ngäbiti Gobran mäkwe erere aune Diablu ye ni ngökö mä raba bämike (Salmo 73:28; ñäkädre Proverbios 27:11 yebätä). * Ni kwati tä nüne kä jökräbiti tibien, akwa nitre braibe tätre ja mike Ngöbökri. Kukwe ne kätä ni mike kukwe ütiäte ngwentari jai: ¿Satana tä kä ne gobraine drieta erametre Bibliakwe?

11, 12. a) ¿Satana käkwe Jesús nuatebare yebiti niara tä kä tibien ne gobraine mikani gare ño kwe? b) ¿Kukwe meden kätä mike gare arato Satana tä kä ne gobraine?

¹¹ Satana tä kä tibien ne gobraine ye nämene gare kwin Jesús ie. Bati, Diablukwe kukwe ñan tuabare nuainbare; “juta kä jökräbti [...] amne, jändrän ütiäte krikri juta kwatire kwatire te”, ye mikani tuare jökrä kwe Jesús ie aune käbämikani kwe ie: “Ma rabadi ngukudokwäbti temen ti ngwärekri käkwe ti mikadi ütiäte jae ne ngwane, tikwe juta se btä jändrän ütiäte krikri se biandi jökrä mae” (Mateo 4:8, 9; Lucas 4:5, 6). Töbike kukwe yebätä. Satana ñaka kä ne gobraine akräke, ¿kukwe ye käkwe Jesús nuadrete raba ruin mäi? Ne madakäre, jondron ye ñakare Diablukwe akräke Jesukwe mikadre gare metre ie.

¹² Jehová ye Ngöbö dite krubäte, niarakwe jondron jökrä kä kwinbiti bätä kä tibienbätä Sribebare (Apocalipsis 4:11). Biblia ñaka tä niere Ngöbö bätä Jesukristo kätä kä tibien ne gobraine; ñakare aune, Jesukwe niebare Diablu ye “tä ni jökrä dänkiene kä nebtä” (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Aune Biblia tä mike gare metre Satana “tä ngöböre kä nebtä” (2 Corintios 4:3, 4). Apóstol Juan käkwe kukwe tikani ye ngwane niebare kwe: “Ni kä jökräbti temen [...] abko tä Satana [...] ngoto täni” (1 Juan 5:19).

13. ¿Ñobätä nita kä mrä ye ribere jai?

¹³ Kä kwatire kwatire tä niken ta ye ngwane kukwe käme nuainta bäri käbiti tibien. Rü nuainta krubäte, gobrantre töi käme, nitre ji ngwanka kukwe ngwarbe yebätä ñaka blite metre bätä nitre ni mada murie ketaka ye nirien krubäte kä nengwane. Ne kätä mike gare, ni kä nebätä ñaka raba kukwe ye ükete. Biblia tä mike gare gwäune Ngöbökwe nitre töi käme ye jökrä gaite rü kwe Armagedón yete, aune ye bitikäre kä mrä kwin ye rükai (Apocalipsis 16:14-16).

14. ¿Ngöbökwe nire dianinkä Reire gobrankäre Gobran kwe yete aune kukwe ye mikani gare ño kwe?

¹⁴ Jehovakwe Jesús dianinkä Reire gobrankäre Gobran kwe yete. Biblia käkwe mikani gare kirabe: “Monso därebare, monso biani nie; aune gobran ye mikai niara kötärä. Aune kädekai [...] Gobran kä jäme bianka. Rabadi gobrane ye ngwane kä jäme ye rabai kärekäre” (Isaías 9:6, 7). Jesús niebare nitre ja tötikaka kwe ie, niaratre rabadre orasion yebiti gobran Ngöbökwe kärere aune kukwe ne niebare kwe: “Jakwe gobrane nun ngätäite [...] ma töta nebe dre dre nuein kä käinbiti, erere tä nebe bare täte jökrä, ye kwrere raba nebe bare täte jökrä kä nebtä arato” (Mateo 6:10). Gobran Ngöbökwe ye köböra gobrantre kä nebätä ye jökrä mike krüte aune niara aibe rabai gobrane, kukwe ye nikwe mikai gare jai ja känenkäre (ñäkädre Daniel 2:44 yebätä). * Aune Kä tibien ne kwitai bä nuäre kwe.

15. ¿“Kä tibien mrä” ye dre gärätä?

¹⁵ Biblia tä mike gare “kä kwinta mrä aune kä tibien mrä käbämikani kwe [Ngöbökwe], ye erere nita ngübare, aune ne abokän känti kukwe metre aibe nuain rabai” (2 Pedro 3: 13, TNM; Isaías 65:17). Ruäre Biblia tä blite “kä tibien” yebätä angwane, ye nitre nünanka kä jökräbiti tibien gärätä (Génesis 11:1). Ye medenbätä, “kä tibien mrä” ye abokän nitre kätä ja töi kwite aune Ngöböta kain ngäbiti meden gärätä.

16. ¿Nitre ka ngäbitita Ngöbökwe yei jondron meden ütiäte biain kwe, aune dre nuaindre ne kwe jondron ye rabadre nikwe arato?

¹⁶ Jesukwe käbämikani, kä mrä rükai ye ngwane, Ngöbökwe jondron kwin biain nitre niara mikaka täte ye ie: “ja nire käre” (Marcos 10:30). Mä raba Juan 3:16 bätä 17:3 ye känene Biblia mäkwe yebätä, aune Jesukwe dre niebare ne kwe ja nire käre rabadre nikwe yebätä mä raba ñäke. Nire nire kwe ja nire käre ye rabai Kä Bä Nuäre yete bätä kukwe meden kwin rabai kwetre ye ani mike gare jai Bibliabätä.

17, 18. Kä jürä ñaka rabaira aune nünain jäme Kä jökräbiti tibien, ¿ñobätä ni raba tö ngwen metre kukwe ye ie?

¹⁷ Kukwe käme, rü bätä ni mada nuainta tare ye ñaka rabaira. “Ni käme ye ñaka rabaira [...]. Akwa nitre töi jäme yekwe kä tibien rabai.” (Salmo 37:10, 11.) Nünandi jäme, ñobätä ñan aune Ngöbökwe “rü ye mik[ai] krüte kä ñärebiti tibien kwäräkri kwäräkri” (Salmo 46:9; Isaías 2:4). Kä ye rükai angwane, “nitre töi kwin ye rabai kwati krubäte” bätä “nüna jäme ye rabai käre söta käre ye kwrere”, ye abokän rabai kärekäre meden gärätä (Salmo 72:7).

¹⁸ Nitre Jehová mikaka täte yebätä kä jürä ñaka rabaira. Kirabe, juta Israel nämene Ngöbö kukwei mike täte angwane, kä jürä ñaka nämene nemen niaratre yebätä (Levítico 25:18, 19). ¡Kä Bä Nuäre ye erere te nikwe nünain ye kwin krubäte! (Ñäkädre Isaías 32:18 yebätä; * Miqueas 4:4).

19. ¿Dre kätä mike gare Ngöbökwe mrö mikai nemen ere kä mrä yete?

¹⁹ Mrö nika ñaka rabaira. Salmista käkwe kantabare: “Jondron ngwä rabai krubäte käbiti tibien; ngutuäbiti kwin jondron rabai bäri krubäte” (Salmo 72:16). Nitre kätä Ngöbö  Jehová mike täte metre ye ie niarakwe jondron kwin biain, aune “dobro arabe te ngwä rabaikä” (Salmo 67:6).

20. ¿Ñobätä ni raba tö ngwen metre Kä tibien jökrä kwitai bä nuäre ye ie?

²⁰ Kä tibien jökrä kwitai bä nuäre. Nitre kä tibienbätä tä kä juen ngwarbe, ye täte kä ükaite kwin bä nuäre nünankäre (ñäkädre Isaías 65:21-24 yebätä; * Apocalipsis 11:18). Ye bitikäre, bätärekä jatäri Kä tibien jökrä ye rabai kwitani bä nuäre krubäte aune mrö rabai ere nämene jardín Edén ye kwrere. Kärekäre Ngöbökwe ja “kise ngi[ai]nte bätä jondron jökrä nire tö dre dre ie ye erere [...] bi[ai]n täte” kwe ie (Salmo 145:16).

21. ¿Dre kätä mike gare jondron nire käkwe nünain jäme ni nire yebe?

²¹ Ni nire aune jondron nire rabai nüne jäme jabe. Jondron nire känsenta bätä gwi ye käkwe mrödi gwairebe. Monso kia ñaka rabai jondron nire rubun ye jürä ngwen jabätä jire chi (ñäkädre Isaías 11:6-9 yebätä;  * 65:25).

22. ¿Bren jökräbätä dre rabai bare?

²² Bren ñaka rabaira. Jesús nämene Kä tibienbätä ye  ngwane nitre mikaninta kwin kwe, akwa rabai Reire Gobran Ngöbökwe yete ye ngwane nuaindi bäri kwe (Mateo 9:35; Marcos 1:40-42; Juan 5:5-9). “Nitre nünanka ye ñaka käkwe niedi iti: ‘Ti bren’.” (Isaías 33:24; 35:5, 6).

23. ¿Nitre gaikröta ye ngwane ñobätä kä rabai juto nibätä?

²³ Ni mräkätre tare nikwe krütani ye rükaita nire aune rabai nüne kärekäre. Nitre krütanina tä ni kübiani kwrere aune tä Ngöbö töibätä ye jökrä gaikröta. Erametre, “ni kuin amne ni käme krütanikrütani abko Ngöbökwe mikadita nire” (Hechos 24:15; ñäkädre Juan 5:28, 29 yebätä). *

24. Kä tibien ne kwitai Bä Nuäre yete nünandi, ¿ye nibi tuin ño mäi?

²⁴ Nire tö ja tötikai Jehová ni Sribekä yebätä aune mikai täte, ni ye kräke kukwe kwin tä ja känenkäre. Ni iti kukwe käme nuainkä nämene metani kribätä Jesús ken ye ie niarakwe kukwe käbämikani ye ngwane nämene blite Kä Bä Nuäre nibira ja ken yebätä; aune niebare kwe ie: “Mä täi tibe Kä Bä Nuäre yete” (Lucas 23:43, TNM). Ye medenbätä, ja tötikadre Jesukristo yebätä ye ütiäte krubäte kä nengwane, ñobätä ñan aune, niara köböire kukwe jökrä kwin rabai bare.