1, 2. ¿Kukwe medenbe nita ja tuin abokän tä ni ngwen ja tare nike, aune nitre kwati tä kukwe meden ngwentari jai?

JUTA keteiti yekänti ja tare nika nämene rü kisete, yete rübare kri abokän käkwe meritre aune monsotre kia kwati murie ketani. Nitre ye jökrä doboi mikani kämäkä kwatibe te aune dobo ye bäre tibien kruso kia abokänbätä tärä okwä ja erebe tikani nämene mikani: “¿Ñobätä?”. Nitre tä ja tuin kukwe tare ben ye ngwane tä kukwe ne ngwentari bäri jai. Rü, bren, dobo kri tä mräkätre tare kwetre murie kete, ju kwetre dikanteta, o kukwe mada tare tä nemen bare ye ngwane tä kukwe ye ngwentari töi ulirebiti. Ñobätä kukwe tare tä nakainkä niaratrebätä ye tö mikai gare jai.

² ¿Ñobätä Ngöbö Jehová tä ja tare nika ye tuenmetre nakainkä? Niara ye dite krubäte, ni mada tarekä, töbätä krubäte aune kukwe kwin nuainkä, ¿se ñobätä mada nitre tä ja rüere aune kukwe käme nuainne krubäte kä jökräbiti tibien? ¿Mä tärä kukwe ne erere ngwentari jai?

3, 4. a) Ñobätä Ngöböta ja tare nika tuenmetre nakainkä, ngwandretari jai ye abokän ñaka käme, ¿ye kukwe meden tä bämike? b) ¿Kukwe käme nuainta aune ja tare nikata ye tuin ño Jehovai?

³ ¿Ñobätä Ngöböta ja tare nika ye tuenmetre nakainkä? ¿Kukwe ye ngwandretari jai ye abokän käme? Nitre ruäre  tä nemen nütüre, kukwe ne ngwandretari angwane, tödeka ñaka kwetre o ñaka Ngöbö mike ütiäte jai bämikadre kwetre tä nemen ruin ietre. Akwa, mäkwe ñäkäi Bibliabätä angwane, nitre ruäre Ngöbö mikaka täte metre käkwe kukwe ne erere ngwanintari jai ye rükai gare mäi. Ñodre, Habacuc ni Ngöbö kukwei niekä käkwe niebare Jehovai: “Kukwe käme nuainta, ¿ye ñobätä mätä ti mike tuin? ¿Nitre ngwanta ja tare nike ye ñobätä mätä tuenmetre nakainkä? ¿Ñobätä kä juanta ngwarbe aune ni mada nuainta tare ti okwäkänti? Nitre ñaka töita ja erebe aune tätre rüre jabe, ¿ye ñobätä tä nirien bäri?” (Habacuc 1:3).

⁴ ¿Habacuc ni Ngöbö kukwei niekä metre käkwe kukwe ngwanintari yebätä Jehovakwe ñäkäbare ie? Ñakare, ñaka ñäkäbare kwe ie, ñakare aune, kukwe niebare kwe ye Ngöbökwe tika manabare Bibliabätä. Ne madakäre, Ngöbökwe dimikani kukwe ye mike nüke gare bäri kwin jai bätä tödeka niarakwe ye mikani nirien bäri kwe. Jehová tö ye erere nuaindi mä kräke. Biblia tä driere “Ngöbö töita käre” nibätä ye mäkwe ngwan törö jai (1 Pedro 5:7). Kukwe käme tä ni mike ja tare nike ye tuin käme ni kä nebätä ie akwa Ngöböi tuin bäri käme krubäte (Isaías 55:8, 9). ¿Se ñobätä mada ja tare nikata krubäte kä jökräbiti?

5. ¿Ñobätä nita ja tare nike nieta, akwa dre drieta Bibliakwe?

⁵ Ñobätä nita ja tare nike krubäte, ye nitre kwati kukwe jene jenebätä käkwe ngwantaribarera nitre ji ngwanka bätä dirikä kukwebätä ie. Akwa, nitre ye tä niere niaratre ie, Ngöbö tö namani ye erere ie aune kukwe tare rabai nakainkä ye jökrä ükaninante kirabe kwe. Ne madakäre kukwe Ngöbökwe ye ñaka raba nüke gare, bätä niara tä niken monso kia aune nitre umbre ngwena jabe ne kwe tädre ben kä kwinbiti nieta kwetre. Akwa, namanina gare mäi ye erere, Jehová ñaka kukwe käme nuainne jire. Biblia tä niere: “¡Ngöbö metre ye ñaka raba kukwe käme nuainne jire chi, bätä Ngöbö Bäri Dite Krubäte ye ñaka raba kukwe blo nuainne!” (Job 34:10).

6. ¿Ñobätä nitre kwati tä ngite kite Ngöböbiti ja tare nikata kä jökräbiti tibien yebätä?

⁶ ¿Ñobätä nitre tä ngite kite Ngöböbiti ja tare nikata ye jökräbätä gare mäi? Ñobätä ñan aune Ngöbö dite krubäte ye tä ni kä nebätä gobraine nitre kwati tä nütüre. Akwa kukwe metre aune ütiäte drieta Bibliakwe ye ñaka gare ietre, aune kukwe ye mäkwe mikanina gare jai tärä nebätä kapitulo 3 yekänti. Nita blite Satana tä kä tibien ne gobraine yebätä.

7, 8. a) ¿Satana ye erere nitre tä ja ngwen ño? b) ¿“Kukwe ngüba ñaka jire” bätä ni ngite ye köböire ja tare nikata ño?

⁷ Biblia tä mike gare metre “ni kä jökräbti temen tä Satana [kisete]” (1 Juan 5:19). Texto ne tä kukwe metre mike gare nie, ¿ñan ererea? Üai käme ñaka tuin tä “ni ngökö [...] kä jökräbti temen” ye erere nitre kä nebätä tä ja ngwen (Apocalipsis 12:9). Satana ye brukwä käme, ni ngökö aune kukwe tare nuainkä. Yebätä, nitre gobrainta niarakwe, ye brukwä käme, ni ngökö aune kukwe tare nuainne arato. Kukwe nebätä nita ja tare nike krubäte mikata gare kena.

⁸ Kukwe ketebukäre abokän, nikwe mikaba gare jai kapitulo 3 yekänti, Adán bätä Eva käkwe ñaka Ngöbö mikani täte kä Edén yekänti, ye ngwane ja känenkäre ni jökrä tä ja mike ngite. Yebätä, ni kä nebätä tö ja tuabätä bäri ütiäte aune tä  ja di ngwen ja tuakäre ye erere, ye köböite, rü, ni mada mikata ja tare nike aune ja tare nikata kukwe tare kisete (Eclesiastés 4:1; 8:9). Kukwe ketamäkäre abokänbätä nita ja tare nike ye Biblia tä kädeke “kukwe ngüba ñaka jire” (ñäkädre Eclesiastés 9:11 yebätä). * Jehová ñaka tä ni kä nebätä gobraine, yebätä ñaka tä kriemike. Yebätä, kukwe tare raba nemen bare nitrebätä tädre kä ruäre känti ye ngwane.

9. Kukwe ütiätebätä Jehová tä ja tare nika tuenmetre nakainkä, ¿ñokänti kukwe ye gare kwin nie?

⁹ Ngöbö ñaka ni mike ja tare nike gare nie ye tä ni töi mike jäme. Rü, ni mada murie ketata, ni mada mikata ja tare nike, bätä dobo kri abokän kätä ni mike ulire krubäte yebätä niara ñaka ngite. Akwa ñobätä niara tä ja tare nika ye jökrä tuenmetre nakainkä ye tä mikadre gare jai nie. Niara ye dite krubäte, yebätä die tärä kukwe ye mikakäre krüte. ¿Se ñobätä ñaka nuainne mada? Jehová niena gare nie aune niara ye Ngöbö ni tarekä, yebätä kukwe ütiätebätä ñaka tä nuainne gare kwin nie (1 Juan 4:8).

10. ¿Satanakwe kukwe medenbätä nitre kä nebätä mikani töbike, aune nuainbare ño kwe?

¹⁰ Ñobätä Ngöböta ja tare nika tuenmetre nakainkä ye mikadre gare jai känenkri, ñongwane kukwe tare ye jökrä jatani nakainkä ye nikwe mikadre gare käne jai. Satana käkwe Adán bätä Eva töi mikani ñaka Jehová mike täte ye ngwane, blitabare kwe Ngöbö rüere. Satana käkwe ñaka blitabare Jehová die ye rüere, ñobätä ñan aune niara ye dite krubäte nämene gare ie. Ñakare aune, blitabare kwe Ngöbö tä gobrane ye rüere. Ngöbö ni ngökö aune ñaka nitre niara mikaka  täte ye tuenmetre jondron kwin bökäne niebare Diablukwe yebiti mikani gare kwe, Ngöbö ñaka ni kä nebätä gobraine kwin (ñäkädre Génesis 3:2-5 yebätä). * Ne madakäre, mikani gare kwe ni kä nebätä raba nüne bäri kwin Ngöbökwe ñaka gobraindre ngwane. Kukwe nebiti blitabare kwe gobran Jehovakwe ye rüere.

11. ¿Ñobätä Jehová ñaka nitre ja mikani niara rüere ye ganinte kä Edén yekänti?

¹¹ Adán bätä Eva käkwe ja mikani Jehová rüere ye ngwane, kukwe ne erere niebare kwetre: ‘Nun ñaka tö Ngöbö tuai ja gobraine. Kukwe meden kwin aune käme ye nun raba den akwle nuaindre jai’. ¿Kukwe namani bare ye Jehovakwe ükaninte ño? Nitre ja mikani niara rüere yekwe ñaka kukwe metre  niebare aune niara aibe jondron jökrä nuainkä bäri kwin, ¿ye bämikani ño kwe nitre üaire töbätä ye jökrä ie? Nitre käkwe ja mikani Ngöbö rüere ye niarakwe gadrete aune ni mada sribedre kwe nitre ruäre tä nemen nütüre. Akwa, Kä tibien ne rabadre bä nuäre aune yete Adán bätä Eva monsoi rabadre kwati krubäte ie niara tö namani ye mikanina gare kwe (Génesis 1:28). Jehová tä ja töi mike dre nuainne ye jökrä tä mike nemen bare käre (Isaías 55:10, 11). Ne madakäre, nitre ja mikani niara rüere ye gadrete kwe bengwairebe kä Edén yekänti akräke, kukwe niebare gobran Ngöbökwe rüere ye ñaka rabadre ükaninte.

12, 13. Kukwe meden kätä bämike, ¿ñobätä Jehovakwe Satana tuanimetre ni kä nebätä gobraine aune nitre kä nebätä tuanimetre kwe ja gobraine akwle?

¹² Ani bämike, número ñaka nuäre täindre abokän nuaindre ño ye ni iti dirikä kwelate tädre driere. Akwa jötrö ngwarbe, monso ja tötikaka iti töbätä aune ñaka ni mada mike täte käkwe niedre, ni dirikä ye ñaka tä dirire kwin, aune yebiti mikadre gare kwe ni dirikä ye ñaka ni tötike kwin. Número ye täindre ño abokän gare bäri kwin monso yei rabadre niere jankunu. Erametre nuaindre ño ye gare niarai rabadre ruin monsotre ruäre ja tötikaka kwelate niarabe ie aune ja mikadre kwetre ni dirikä ye rüere arato. ¿Ni dirikä yekwe dre nuaindre? Niara raba monsotre ja tötikaka ñaka ni mada mike täte ye denkä kwelate, akwa ¿monsotre mada yekwe töbikadre ño? Monso ja tötikaka kwelate niaratre ben aune monsotre mada käkwe ja mikani monso yekri ye tädre kukwe metre niere rabadre ruin ietre. Niaratre ñaka rabadre ni dirikä ye mike ütiäte jai aune ni dirikä ie número täin ñaka gare kwin abokän ñaka tö mikai gare rabadre ruin ietre. Akwa töbike mada kukwe nebätä, monso ja tötikaka käkwe número ye täindre ño ye ni dirikä käkwe tuanemetre driere monsotre mada ja tötikaka kwelate ie.

¹³ Jehová kukwe ye erere nuainbare. Kä Edén yekänti nitre käkwe ja mikani niara rüere ye ñaka aibe nämene yete.  Angeletre kwati krubäte okwäbiti kukwe ye namani bare (Job 38:7; Daniel 7:10). Nitre käkwe ja mikani Jehová rüere ye kukwei ükadrete ño niarakwe ye köböite kukwe tare rabadre bare angeletre yebätä aune ja känenkäre, nitre kä nebätä ye jökräbätä. Yebätä, ¿Jehovakwe dre nuainbare? Satana käkwe ni kä nebätä gobraindre ño ye niarakwe tuanimetre nuainne. Arato Satana yebiti nitre kä nebätä tuanimetre kwe ja gobraine akwle.

14. ¿Jehová ni kä nebätä tuanimetre ja gobraine akwle ye köböire dre rabai bare?

¹⁴ Ni dirikä kwelate kädrieni nikwe yei gare, monso bati töi käme aune monsotre mada ja tötikaka käkwe ja mikani niara rüere ye ie número täin ñaka gare. Akwa gare ie arato, niarakwe monso ja tötikaka ye tuanemetre número täindre ño ye driere angwane, monsotre jökrä ja tötikaka kwelate ye kräke kukwe kwin rabadre bare. Ye erere, monsotre kwelate ja mikaka ni dirikä rüere yei número täin ñaka gare bämikadre kwetre angwane, monsotre mada töi metre yei rükadre gare ni dirikä ye aibe töbätä dirikäre kwelate. Ne madakäre, ñobätä ni dirikä yekwe monsotre töi käme diandrekä kwelate ye rükadre gare ietre. Ye erere arato, Satana bätä angeletre töi käme käkwe ñan kukwe metre niebare aune ni käne bätä ñan raba ja gobraine akwle, ye rükai gare angeletre jökrä töi kwin yei bätä ni kä nebätä yei angwane, kukwe kwin rabai bare niaratre kräke ye gare Jehovai. Jeremías ni Ngöbö kukwei niekä käkwe kukwe metre niebare ne rükai gare ni jökrä ie: “Gare kwin tie, Jehová, ni kä nebätä ie ja jie ngwan ñaka gare. Ni kä nebätä ie ja jie ngwandre ño ye ñaka gare jire” (Jeremías 10:23).

15, 16. a) ¿Ñobätä Jehová tä ja tare nika tuenmetre nakainkä raire krubäte? b) Ni mada murie ketata aune kukwe mada tare nuainta, ¿ye ñobätä Ngöböta tuenmetre nakainkä?

¹⁵ Akwa, ¿ñobätä Jehová tä ni tuenmetre ja tare nike kä raire krubäte te? ¿Aune kukwe käme tä nakainkä ye ñobätä niara  ñaka mike krüte? Ni dirikä kädrieni kena nikwe ye abokän ñaka raba kukwe ketebu nuainne yebätä ani töbike. Kena, monso ja tötikaka töi käme yekwe número täindre ño bämikadre kwe ye niara ñaka raba ñäkäire ie, aune ketebukäre, niara ñaka raba dimike número ye täine. Ye erere arato, Jehovakwe ñaka ja töi mikani kukwe ketebu nuainne. Kena, Diablu bätä nitre ja mikani niarakri yekwe kukwe metre niebare bämikadre kwetre ye niara ñaka ñäkäire ietre. Ye nuainkäre niara tä kä mike niken raire ta. Kirabe nükebe kä nengwane, nitre kä nebätä käkwe nitre kwati mikanina gobrane aune tätre ja tötike kukwe keta kabrebätä. Akwa, kukwe blo, nitre nüne bobre, ni mada nuainta tare aune rü ye tä nirien bäri. Kukwe ne tä mike gare gobran kä nebätä ñaka raba ji ngwen kwin.

¹⁶ Ketebukäre, Jehová ñaka tä Satana dimike ni kä nebätä gobraine. Ni mada murie ketata bätä kukwe mada tare tä nemen bare ye Ngöbökwe ñaka mikadre nakainkä angwane, erametre niara tädre nitre töi käme ye dimike, ¿ñan ererea? Ni kä nebätä raba ja gobraine aune kukwe tare ñaka raba nemen bare rabadre ruin nie, ¿ñan ererea? Jehovakwe kukwe ye erere nuaindre angwane, niara tädre ni ngökö arato. Akwa, “Ngöbö abko ñan raba ni ngökö jire chi” (Hebreos 6:18).

17, 18. ¿Gobran kä nebätä aune Satana tä kukwe keta kabre tare nuainne yebätä Jehovakwe dre nuaindi?

¹⁷ Akwa nitre käkwe ja mikani Ngöbö rüere ye ngwane nükebe kä nengwane kukwe tare tä nakainkä, ¿kukwe ye jökräbätä ni raba dre niere? Jehová abokän dite krubäte ye nikwe ngwandre törö jai. Yebätä, kukwe jökrä tare tä nakainkä ye niara raba ükete aune nuaindi kwe. Nikwe mikaba gare jai ye erere, kä tibien juanta ngwarbe ye ükaiteta kwin aune kwitaita bä  nuäre. Jesús ja nire biani ni ütiäre ie tödekata ye köböire ni kä tibienbätä ye mikai kwäre ngite yebätä. Aune nitre krütani gaikröta ye ngwane ja tare nika ñaka rabaira jire. Ye erere, Ngöbökwe Jesús mikai “sribi Diablukwe dikente” (1 Juan 3:8, NGT). Jehovakwe kukwe ne jökrä mikai nemen bare tö rabadi nuain ye erere ngwane. Niarakwe ñaka ja töi mikani kukwe ye ükete mekerabe, ñakare aune niara tä ni ngübare bätärekä ye köböire kukwe metre nüke gare nie aune nita niara mike täte, yebätä nikwe kä ngwandre juto jabätä (ñäkädre 2 Pedro 3:9, 10 yebätä). Yebätä, Ngöböta nitre tö niara mikai täte erametre ye känene aune tä dimike kä ngwankäre nüke jai ja tare nika yebätä (Juan 4:23; 1 Corintios 10:13).

¹⁸ ‘Ngöbökwe Adán bätä Eva sribebare ne kwe ñan rabadre ja töi mike niara rüere akräke, ja tare nika ne ñaka rabadre’ nitre ruäre tä nemen nütüre. Ñobätä ñaka nuainbare kwe ye mikakäre gare jai, Jehovakwe jondron ütiäte krubäte biani nie ye mäkwe ngwan törö jai.

19. ¿Jondron meden ütiäte biani Jehovakwe nie, aune ñobätä nikwe mikadre tuin ütiäte jai?

¹⁹ Kapitulo 5 yekänti nikwe mikaba gare jai, ni kä nebätä sribebare jondron nuainkäre akwle, o ni törbadre dre nuaindi ye erere ni rabadre nuainne. Jondron ye ütiäte krubäte, ¿ñan ererea? Ngöbökwe jondron nire ye sribebare kwati krubäte arato, akwa jondron nire ye jökrä ie kukwe meden kwin aune kukwe meden käme ñaka gare (Proverbios 30:24). Aune ni kä nebätä käkwe robots sribebare ye abokän tä ükaninte dre nuainkäre ye erere tä nuainne. ¿Ngöbökwe ni sribebare ye erere akräke ni tädre nüne kä jutobiti raba ruin mäi? Ñakare. Yebätä, ni sribebare ni törbadre dre nuaindi ye erere nuainkäre ye käi juto nibätä, ñodre, ni töi rabai ño, nikwe nünain ño aune nirebe nikwe ja ketai ye tä gare nie. Ni sribebare ye erere ye käi juto nibätä, aune Ngöbö tö ni tuai ye erere.

20, 21. Ni törbadre dre nuaindi erere nikwe nuaindre akwle kräke ni sribebare, ¿yebiti ni raba dre nuainne bäri kwin, aune ñobätä ni töi rabadre ye erere?

 ²⁰ Jehová ñaka tö ja dibiti ni tuai niara mike täte (2 Corintios 9:7). ¿Ni rüne o meyere käkwe monso töi mikadre niere jai: “Mä tare krubäte tikwe” ye rabadre bäri kwin kräke? o ¿Monsoi yekwe kukwe ye niedre ietre ja töi jeñebiti ye rabadre kwin kräke? Yebätä, mäkwe kukwe ne ngwandretari jai: “¿Jehovakwe ti sribebare ti törbadre dre nuaindi ye erere nuainkäre akwle yebiti tikwe dre nuaindi?”. Jondron yebiti Satana, Adán bätä Eva käkwe ñaka kukwe kwin nuainbare, ñobätä ñan aune kä mikaninkä kwetre Ngöbö Jehová yebätä. ¿Aune mä abokän käkwe dre nuaindi?

²¹ Ni sribebare ni törbadre dre nuaindi ye erere nuainkäre yebiti kä bianta kukwe kwin nuainkäre mäi. Nitre kä nebätä kwati krubäte käkwe ja mikani Jehovakri yebe mä raba ja kete. Nitre ye tä kä mike juto Ngöböbätä ñobätä ñan aune Satana ye ni ngökö aune ñaka gobrane kwin tätre bämike (Proverbios 27:11). Mäkwe kukwe kwin diain nuaindre jai angwane mä raba ye erere nuainne. Kukwe meden ye abokän mikai gare kapitulo ja känenkäre yebätä.