KAPITULO 3
¿Ngöbö töita ño ni kräke?
1. ¿Ngöbö töita ño ni kräke?
NGÖBÖKWE Adán aune Eva sribebare ye ngwane, tö namani kukwe kwin ie niaratre kräke. Tö namani niaratre tuai nüne kä bä nuäre te, monso ngübare, Kä tibien jökrä kwite bä nuäre aune jondron nire ye ngübare. Ngöbö tö namani ni tuai nüne ye erere kä tibienbätä. Aune niara töi täbe ye erere ni kräke (Génesis 1:28; 2:8, 9, 15; nota 6 mikadre ñärärä).
2. a) Ngöböta kukwe käbämike ye mikai nemen bare kwe, ¿ye ñokänti gare nie? b) ¿Nire nire käkwe nünain Kä tibienbätä aune nuäite?
2 ¿Ja känenkäre nikwe nünain kä bä nuäre te raba ruin mäi? Jehovata ye erere käbämike nie. Niarata niere nie: “Tikwe kukwe ne niebare aune erere rabai bare” (Isaías 46:9-11; 55:11). Ngöböta kukwe käbämike ye erere mikai nemen bare kwe aune ketabätä ñaka raba kukwe yebätä. Ne madakäre, Jehovakwe Kä tibien sribebare ye ngwane, “ñaka sribebare ngwarbekäre kwe” (Isaías 45:18). Ngöbö tö ni kwati tuai nüne kä jökräbiti tibien. Akwa, ¿Ngöbö tö nire nire tuai nüne Kä tibienbätä aune nuäite? Biblia tä niere: “Nitre kukwe metre nuainkä yekwe kä tibien rabai aune nünain kärekäre te kwetre” (Salmo 37:29; Apocalipsis 21:3, 4).
3. Nitre tä nemen bren aune tä krüte tuata mäkwe ye ngwane, ¿mätä kukwe meden ngwentari jai?
3 Kä nengwane, nitre tä nemen bren aune tä krüte. Kä keta kabre känti nitre tä rüre jabe aune ni mada murie kete. Ngöbö ñaka tö namani ni tuai nüne ye erere. ¿Dre namani bare? ¿Ñobätä Ngöbö töi jämi nemen bare? Biblia aibebätä kukwe ye mikata gare.
ÁNGEL ITI JA MIKANI NGÖBÖ RÜERE
4, 5. a) ¿Nirekwe kulebra yebiti blitabare Eva ben? b) ¿Ni ñaka gore ye ñokänti raba nemen ni gokä?
4 Ngöbö rüe tärä nieta Bibliakwe ye abokän “kädekata Diablu amne Satana”. Kulebra yebiti Satanakwe blitabare Eva ben jardín Edén yete (Apocalipsis 12:9; Génesis 3:1). Satana köböite Eva namani nütüre, kulebra ara nämäne blite (nota 7 mikadre ñärärä).
5 Akwa, ¿Ngöbökwe Satana sribebare? Ñakare. Ngöbökwe Kä tibien ükaninte Adán aune Eva kräke ye ngwane, angeletre nämäne kwati krubäte kä kwinbiti. Ja känenkäre, angeletre ye iti käkwe ja töi mikani käme aune namani Diablure (Job 38:4, 7). ¿Ye namani bare ño? ¿Ni ñaka gore ye ñokänti raba ja töi mike käme aune nemen ni gokä? Nita därere ye ngwane ni ñaka töita gobätä. Akwa, ni iti törbadre jondron ni madakwe ie ja kräke aune töi rabadre jankunubätä ye ngwane, töi raba kite bäri jondron ye tuabätä jakwe. Aune raba gore ye ngwane, nuaindre kwe. Ye köböite ni ñaka gore ye tä nemen ni gokä (ñäkädre Santiago 1:13-15 yebätä; nota 8 mikadre ñärärä).
6. ¿Ñokänti ángel iti ja mikani Ngöbö rüere?
6 Ye erere namani bare ángel yebätä. Jehovakwe Adán aune Eva sribebare ye ngwane niebare kwe ietre, monsoi rabadre nemen aune rabadre nüne kä jökräbiti tibien (Génesis 1:27, 28). Ángel ye töbikabare kore raba ruin nie: “Nitre ne jökrä rabadre ti mike ngöböre jai Jehová täte”. Töi namani jankunu ye erere aune niara aibe mikadre ngöböre jai Jehová täte ie tö namani. Aisete Eva ngökani kwe (ñäkädre Génesis 3:4, 5 yebätä). * Yebiti ja mikani kwe Satana aune Diablu. Aune ye köböite ja mikani kwe Ngöbö rüere.
7. a) ¿Ñobätä Adán aune Eva krütani? b) ¿Ñobätä ni jökrä tä nemen umbre aune tä krüte?
7 Ngöbökwe ñaka kri dati ngokwä kweta mananbare Adán aune Eva ie. Kwetadre kwetre ngwane krütadre niebare kwe ietre. Akwa niaratre ñaka Ngöbö kukwei mikani täte aune kri ngokwä kwetani kwetre (Génesis 2:17; 3:6). Adán bätä Eva ja mikani ngite aune Jehovakwe niebare ye erere niaratre krütani ja känenkäre (Génesis 3:17-19). Adán bätä Eva monsoi namani ye ngwane, därebare ngite aune krütani arato (ñäkädre Romanos 5:12 yebätä). ¿Ñokänti ngite nikani Adán aune Eva monsoitre yebiti? Jondron ban sribera matani tibien aune nakwaninte yete mä tädre ban sribere ye bämike ja töite. Ban rabadre bä erere arato. Adán ñaka Ngöbö kukwei mikani täte ye ngwane, ja mikani ngite kwe. Ni jökrä Adán monsoi yebätä ni jökrä ngite. Aisete ni jökrä tä nemen umbre aune nita krüte (Romanos 3:23; nota 9 mikadre ñärärä).
8, 9. a) ¿Satana tö namani Adán aune Eva tuai töbike ño? b) ¿Ñobätä Jehovakwe ñaka Satana, Adán aune Eva ganinte bengwairebe?
8 Satanakwe Adán aune Eva töi mikani ñaka Jehová kukwei mike täte ye ngwane, ja mikani kwe Jehová rüere. Tö namani Adán aune Eva tuai nütüre, Ngöbö ye ni ngökö, ñaka gobrane kwin aune ñaka tö namani niaratre tuai nüne kwin. Satana mikani gare, nikwe dre nuaindre abokän Ngöbökwe niedre nie ye ni ñaka ribere jai. Mikani gare kwe arato, dre kwin aune dre blo ye Adán aune Eva raba mike gare akwle jai. ¿Dre namani nuaindre Jehová ie? Satana, Adán aune Eva namani gadrete biarebe ie. Akwa nuaindre kwe ngwane, Satana ni ngökö ye ñaka mikadre gare kwe.
9 Jehovakwe ñaka Satana, Adán aune Eva ganinte bengwairebe, ñakare aune ni kä tibienbätä tuanimetre kwe ja gobraine kä ruäre te. ¿Ñobätä? Ñan ñobätä aune yebiti bämikadre kwe Satana ye ni ngökö aune dre abokän bäri kwin ni kräke ye gare Jehová aibe ie. Kukwe ye rabai gare bäri nie kapitulo 11 yekänti. Adán aune Eva ñaka kukwe kwin nuainbare, ¿yebätä mä abokän töita ño? Satana kukwei mikani era kwetre jai aune ñaka Ngöbö kukwei mikani täte kwetre ye ngwane, ¿kukwe kwin nuainbare kwetre o ñakare? Jehovakwe niaratre sribebare töi metre, mikani nüne kä bä nuäre te aune sribi kwin biani kwe ietre. Akwa ye erere Satanakwe ñaka nuainbare jire niaratre kräke. Mä tädre yete akräke, ¿mäkwe dre nuaindre?
10. ¿Ni rabadre kukwe meden den nuaindre jai?
10 Adán aune Eva ye erere, kä nengwane ni rabadre kukwe keteiti den nuaindre jai. Ye abokän nikwe Jehová tuainmetre ja gobraine o Satana. Nikwe dre diain nuaindre jai ye köböire ni raba nüne jankunu o ye köböite ni raba krüte. Nikwe Jehová mikai täte ngwane, Satana ye ni ngökö nikwe bämikai (Salmo 73:28; ñäkädre Proverbios 27:11 yebätä). * Nitre braibe tä Ngöbö mike täte kä nengwane. Ne madakäre, Ngöbö ñaka tä ni kä tibienbätä gobraine. Akwa, Ngöbö ñaka ni kä tibienbätä gobraine ngwane, ¿nireta gobraine?
¿NIRETA NI KÄ TIBIENBÄTÄ GOBRAINE?
Gobrantre ye ñaka tädre Satana kisete akräke, ¿raba driere Jesuye?
11, 12. a) ¿Satana jondron driebare Jesús ie ye tä dre mike gare nie? b) Satana tä ni kä tibienbätä gobraine, ¿ye texto meden meden tä mike gare?
11 Nireta metrere ni kä tibienbätä gobraine ye nämäne gare kwin Jesús ie. Bati, Satanakwe “juta kä jökräbti temen [...] amne, jändrän ütiäte krikri juta kwatirekwatire te, ye [...] mikani tuadre jökrä” Jesús ie. Aune niebare kwe ie: “Ma rabadi ngukudokwäbti temen ti ngwärekri käkwe ti mikadi ütiäte jae ne ngwane, tikwe juta se btä jändrän ütiäte krikri se biandi jökrä mae” (Mateo 4:8, 9; Lucas 4:5, 6). ¿Ye tä dre mike gare nie? Gobrantre ye ñaka tädre Satana kisete akräke, ñaka raba driere Jesuye. Erametre gobrantre kä tibienbätä ye jökrä tä Satana kisete.
12 Mä raba kukwe ne ngwentari jai raba ruin nuen: “Jehová Ngöbö bäri dite, ¿ye ñan aikwe jondron jökrä sribebare? ¿Se ñokänti Satana tä ni kä tibienbätä gobraine?” (Apocalipsis 4:11). Jän, Jehová ye jondron jökrä sribekä. Akwa Jesukwe mikani gare metre, Satana “tä ni jökrä dänkiene kä nebtä” (Juan 12:31; 14:30; 16:11, TNM). Apóstol Pablo niebare, Diablu “tä ngöböre kä nebtä” (2 Corintios 4:3, 4). Aune apóstol Juan niebare, “ni kä jökräbti temen [...] tä Satana ngututu ngoto täni” (1 Juan 5:19).
NITRE GOBRAINTA SATANAKWE YE GAITE
13. Ngöbökwe ni mikadre nüne Kä Bä Nuäre te, ¿ye ñobätä nita ribere jai?
13 Nitre kä tibienbätä töita bäri käme. Nitre tä rüre jabe, kukwe käme nuainta gore, nitre tä ja bämike töi kwin aune ni mada nuainta tare kä jökräbiti tibien. Ni kä tibienbätä raba ja di ngwen krubäte kukwe ye ükatekäre, akwa ñaka raba nemen bare ietre. Yebätä, nitre töi käme ye Ngöbö köböra gainte rü Armagedón yebiti aune Kä Bä Nuäre yete ni mikai nüne bäri kwin kwe kä tibienbätä (Apocalipsis 16:14-16; nota 10 mikadre ñärärä).
14. a) ¿Ngöbökwe nire dianinkä Reire Gobran kwe yete? b) ¿Jesukwe gobrain ño nieta Bibliakwe?
14 Gobran kä kwinbiti ye köböire Jehovakwe nitre kukwe kwin nuainkä ye mikai nüne kä tibienbätä. Ye abokän Gobran Ngöbökwe. Ngöbökwe Jesús dianinkä Reire Gobran kwe yete. Mekerabe mikani gare Bibliabätä, Jesús rabai “Gobran kä jäme bianka” aune gobrain kärekäre kwe (Isaías 9:6, 7). Nitre ja tötikaka Jesukwe rabadre gobran ye kärere ño orasionte ye driebare kwe ietre. Niebare kwe: “Gobran mäkwe jatadre. Mä töi rabadre bare kä kwinbiti, ye erere rabadre bare kä tibienbätä arato” (Mateo 6:10, TNM). Gobran Ngöbökwe rabai gobrantre kä tibienbätä täte ye rabai gare nie kapitulo 8 yekänti (ñäkädre Daniel 2:44 yebätä). * Ye bitikäre, Gobran Ngöbökwe Kä tibien kwitai bä nuäre (nota 11 mikadre ñärärä).
NI KÖBÖRA NÜNE KÄ BÄ NUÄRE YETE
15. ¿“Kä tibien mrä” nieta ye dre gärätä?
15 Biblia tä käbämike: “Kä kwinta mrä aune kä tibien mrä tärä abokän käbämikani [...] ye erere nita ngübare aune yete kukwe kwin aibe nuain rabai” (2 Pedro 3:13, TNM; Isaías 65:17). Ruäre ngwane Biblia tä blite “kä tibien” yebätä ngwane, ye nitre nünanka kä tibienbätä meden gärätä (Génesis 11:1). Aisete “kä tibien mrä” nieta ye abokän nitre käkwe Ngöbö mikai täte aune niarakwe kai ngäbiti meden gärätä. Nitre ye jökrä käkwe nünain Kä Bä Nuäre te Kä tibienbätä.
16. a) ¿Kä Bä Nuäre yete Ngöböta dre käbämike nie? b) ¿Nikwe dre nuaindre ne kwe ja nire kärekäre rabadre nikwe?
16 Kä Bä Nuäre yete, Ngöbökwe “ja nire käre” biain nitre jökrä ie käbämikani Jesukwe (Marcos 10:30, NGT) ¿Nikwe dre nuaindre ne kwe ja nire kärekäre rabadre nikwe? Juan 3:16 * aune 17:3 * tä kukwe ye mike gare (ñäkädrebätä). Nünain ño Kä Bä Nuäre yete yebätä Biblia tä dre niere ye ani mike gare jai.
17, 18. ¿Kä Bä Nuäre yete nünain jäme jabe aune kä jürä ñaka rabai nibätä ye ñokänti gare nie?
17 Kukwe käme, rü aune ni mada nuainta tare ye ñaka rabaira. Nitre töi käme ye ñaka rabaira jire Kä tibienbätä (Salmo 37:10, 11). Nitre Jehová tarekä aune mikaka täte ye aibe käkwe nünain Kä tibienbätä. Nünain jäme jabe kärekäre (Salmo 72:7). Rü nuainta ye jökrä Ngöbökwe mikai krüte (Salmo 46:9; Isaías 2:4).
18 Nitre Jehová mikaka täte yebätä kä jürä ñaka rabai. Kirabe sete, nitre israelita nämäne Ngöbö mike täte ye ngwane, Ngöbö nämäne kriemike yebätä kä jürä ñaka nämäne nemen bätätre (Levítico 25:18, 19). Kä Bä Nuäre yete, kä jürä ñaka rabai nibätä arato. Käre ja rabai ruin kriemikani nie (ñäkädre Isaías 32:18; * Miqueas 4:4 yebätä). *
19. ¿Jondron kwetadre rabai ni jökrä kräke ye ñokänti gare nie?
19 Jondron kwetadre rabai ni jökrä kräke. Biblia tä niere: “Nura ngwä rabai krubäte käbiti tibien; ngutuäbiti kwin ngwä rabai bäri ere krubäte” (Salmo 72:16). Jehovakwe “jondron kwin biain nie” aune “nura ngwä rabai kä tibienbätä” (Salmo 67:6).
20. ¿Kä tibien kwitai bä nuäre ye ñokänti gare nie?
20 Kä tibien jökrä kwitai bä nuäre. Ju bä nuäre rabai nikwe aune kä rabai bä nuäre jubäre nie (ñäkädre Isaías 65:21; * Apocalipsis 11:18 yebätä). Kä tibien ye jökrä kwitai bä nuäre jardín Edén ye erere. Nikwe dre dre ribei jai ye jökrä Jehovakwe biain nie. Biblia tä niere Ngöböbätä: “Mätä ja kise ngiente aune jondron jökrä nire tö dre dre ie ye erere mätä bien ie” (Salmo 145:16).
21. ¿Ni kä tibienbätä aune jondron nire nünain jäme jabe ye ñokänti gare nie?
21 Ni kä tibienbätä aune jondron nire nünain jäme jabe. Jondron nire ñaka ni kä tibienbätä nuaindi tare. Aune jondron nire rubun rubun ye jürä ñaka rabai monsotre kia yebätä (ñäkädre Isaías 11:6; * 65:25 yebätä). *
22. ¿Jesukwe dre nuaindi nitre bren ye kräke?
22 Ni ñaka rabai bren jire. Jesús nämäne Kä tibienbätä ye ngwane, nitre kwati mikaninta räre kwe (Mateo 9:35; Marcos 1:40-42; Juan 5:5-9). Akwa niara dianinkä Reire, yebätä ja känenkäre nitre bren ye jökrä mikaita räre kwe. Ni ñaka niedi jire: “Tita bren” (Isaías 33:24; 35:5, 6).
23. ¿Nitre krütani ye kräke Ngöbökwe dre nuaindi?
23 Nitre krütani gaikröta. Ngöbökwe nitre kwati krubäte gaikröta käbämikata kwe. Ja känenkäre “ni krütani krütani rükadita nire” (Juan 11:23, 24; ñäkädre Hechos 24:15 yebätä). *
24. ¿Ni raba nüne Kä Bä Nuäre te ye tuin ño mäi?
24 ¿Nikwe Jehová mikai gare jai aune mikai täte ya o ni tö dre nuain ye erere nikwe nuaindi? Kukwe ye tä gare ni itire itire ie. Nikwe Jehová mikai täte ngwane, kukwe kwin rabai nikwe ja känenkäre. Ni iti jatanina krüte nämäne metani kribätä Jesús ken yei Jesukwe niebare: “Mä täi tibe Kä Bä Nuäre yete” (Lucas 23:43, TNM). Nikwe Jesukristo mikadre gare bäri jai aune Ngöböta kukwe käbämike ye Jesukwe mikai nemen bare ño ye nikwe mikadre gare jai arato.
^ párr. 6 Génesis 3:4, 5, (JK): “Tibikwe niebare mda meri yeye: Mun ñan krütadre. ¡Ngwarbe Ngöböta mun ngökö yere! Ñobtä ñan angwane munkwe kri ngwäkä se kwetadre angwane, mun rabadre töbtä kri. Dre kuin btä dre käme rabadre gare jökrä munye. Mun rabadre Ngöbö kwrere arato abko, ie Ngöbö ñan tö”.
^ párr. 10 Proverbios 27:11: “Mäkwe ja ngwan töbätä monso tikwe aune kä ngwan juto ti brukwäbätä, ne kwe kukwe kwandre niedre tie ni kätä ñäke ti rüere yei”.
^ párr. 14 Daniel 2:44: “Nitre reire ye näire Ngöbö kä kwinbiti käkwe gobran ükaite abokän ñaka gaite jire chi. Aune gobrantre mada ñaka rabai gobrane täte. Gobran yekwe gobrantre mada mrükaite bätä gaite jökrä aune gobran ye arabe käkwe gobrandi kärekäre”.
^ párr. 16 Juan 3:16, (TNM): “Ñan ñobätä aune Ngöbökwe ni jökrä tarebare krubäte yebätä Monso ngöräbe kwe biani kwe, ne kwe ni jökrä tä tödeke ie ye ñaka gadrete, ñakare aune ja nire kärekäre ye rabadre kwe”.
^ párr. 16 Juan 17:3, (TNM): “Ja nire kärekäre ye abokän ne gärätä: mä rabadre gare ietre, mä aibe Ngöbö metre aune ni juani mäkwe, Jesukristo ye rabadre gare ietre”.
^ párr. 18 Isaías 32:18: “Juta tikwe nünain kä jäme te, kä yekänti ja rabai ruin kriemikani ietre aune ja dükai jäme kwetre”.
^ párr. 18 Miqueas 4:4: “Niaratre itire itire rabai täkäni vid bätä higuera kwe ye täni aune ñaka kä jürä ngwain jire bätätre; ñobätä ñan aune Jehová nitre rükä jie ngwanka käkwe niebare”.
^ párr. 20 Isaías 65:21: “Niaratre ju sribedi aune nünain te kwetre, niaratre uva nökai aune ngwä kwetai kwetre”.
^ párr. 21 Isaías 11:6: “Lobo täi kä braibe te oveja ngäbä yebe aune leopardo kitaite tibien cabra ngäbä yebe bätä nibi ngäbä, león aune jondron nire köteköte ye jökrä täi keteitibe; aune monso chi käkwe jie ngwandi”.
^ párr. 21 Isaías 65:25: “‘Lobo täi keteitibe mikä kwete oveja ben, león kiangätä kwetai toro ye erere aune kulebra dobro münü kwetai. Ñaka kukwe tare nuaindi kwe aune ñaka jondron juandi ngwarbe kwe ngutuä tikwe deme yekänti’, nieta Jehovakwe”.
^ párr. 23 Hechos 24:15, (TNM): “Tita tö ngwen Ngöböi, kukwe ie tita tö ngwen ne arabe ie niaratre tä tö ngwen arato, nitre kukwe metre nuainkä aune nitre ñaka kukwe metre nuainkä krütani ye gaikröta”.
