1, 2. Kukwe nieta 1 Pedro 4:7, 8 erere, ¿dre käkwe ni dimikai ja tuakäre kukwe tare ben?

“KÄ MRÄ” o kä krütai nieta ye nibira ja ken krubäte aisete nikwe ja tuai kukwe tare keta kabre ben (2 Tim. 3:1). Ñodre, juta keteiti África yete elección nuainbare ye bitikäre, nitre nikwitani ja rüere aune ja nuainbare tare krubäte kwetre. Sö krä ti biti bäri ja mräkätre nämäne neketaninkä kukwe tare ye ngätäite aune ja tuani kwetre kukwe tare ben. ¿Dre käkwe niaratre dimikani kukwe tare ye näire? Ja mräkätre ruäre ja kriemikani ja mräkätre mada juete. Iti tä niere: “Nunkwe ja tuaba kukwe yebe ngwane, ja ketamuko kwin nämä tikwe yebätä kä rababa juto tibätä. Nun nämä ja dimike kwärikwäri”.

² ‘Ja tare nika kri’ rakaikä ngwane, ja ketamuko tä ni tarere yebätä nikwe debe biain krubäte (Apoc. 7:14). Ye medenbätä ja ketadre kwin krubäte ja ketamukobe nengwane ye ütiäte krubäte (ñäkädre 1 Pedro 4:7, 8 yebätä). Jeremiabätä kukwe namani bare ye tä kukwe keta kabre driere nie. Ja ketamuko kwe käkwe dimikani krubäte Jerusalén gate jämi ye känenkri. * ¿Ni raba ja ngwen ño niara erere?

3. a) ¿Dre käkwe Jeremías töi mikadre ja ketamuko blo känene? b) ¿Jeremías dre mikani gare ni kukwe tikaka kräke ie aune ye köböire dre namani bare?

³ Kä 40 biti bäri Jeremías nünanbare nitre ñaka ja ngwen metre Ngöböi ye ngätäite. Nitre ñaka ja ngwen metre ye ngätäite mräkä kwe aune nitre nünanka niara käite Anatot ye nämäne  (Jer. 11:21; 12:6). Akwa yebiti ta ja ketamuko kwin känänbare kwe. Ja nämäne ruin ño ie ye jökrä mikani gare kwe Baruc, ni kukwe tikaka kräke abokän nämäne ja ngwen metre ie yei. Kukwe ye jökrä tikani täräbätä aisete ja namani ruin ño Jeremías ie ye nüke gare nie arato (Jer. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1). Jeremías aune Baruc nämäne nemen jakänti ngwane, kukwe nakaninkä Jeremiabätä ye Baruckwe tikani ye köböire jatanintre ja tarere aune ja mike ütiäte jai kwärikwäri (Jer. 20:1, 2; 26:7-11).

4. ¿Jehovakwe sribi meden mikani Jeremías kisete aune ñobätä sribi ye Jeremías aune Baruc mikani ja kete bäri kwin jabe?

⁴ Dre rabai bare juta Jerusalén yebätä ye mikakäre gare nitre israelita ie Jeremías ñaka kä jürä ngwani jabätä (Jer. 25:3). Mrä mada, nitre käkwe ja töi kwitadre yekäre Jehovakwe dre nuaindi ye Jeremías töi mikani kwe tike rollo yebätä nitre ye mikakäre mokre (Jer. 36:1-4). Sö keta kabre te Jeremías aune Baruc sribibare gwairebe kukwe ye tikabätä aune blitabare bä kabre kwetre jabe, ye käkwe tödeka kwetre mikani dite.

5. ¿Baruc ja ketabare kwin Jeremías ben ye ñobätä gare kwin nie?

⁵ Kä nükani kukwe nämäne tikani rollobätä ye mikakäre gare ngwane, Jeremías käkwe sribi ye mikani Baruc kisete (Jer. 36:5, 6). Sribi ñan nuäre nuaindre akwa Baruc ñaka kä jürä ngwani jabätä mikakäre nemen bare. Baruc nikani templote aune ñäkäbare kwe rollo yebätä kukwe nuadre nitre ie. Ye ngwane niara käi namani juto krubäte Jeremiabätä ¿ye ni raba bämike ja töite? (Jer. 36:8-10). Baruc käkwe ñäkäbare tärä yebätä namani gare nitre sribikä gobran Judá kräke ie ngwane, Baruc käkwe ñäkädre rollo yebätä niaratre kräke ribebare kwetre ie (Jer. 36:14, 15). Jeremías käkwe dre niebare ye nitre sribikä gobran kräke käkwe ja töi mikani niere rei Jehoiaquim ie. Aisete nitre ye käkwe kukwe ütiäte niebare Baruc ie mikakäre  mokre. Baruc bätä Jeremías ye gitiadre aune ja ükadre kwetre aune rikadre medenkwäre ye ñaka rabadre gare nitre madai niebare kwetre ie (Jer. 36:16-19).

6. ¿Ja mikani Jeremías aune Baruc rüere ngwane ja töi mikani ño kwetre?

⁶ Jeremías kukwe tikani ye rei Jehoiaquim käkwe kukwe nuani ngwane namani rubun krubäte, yebätä rollo ye kukwani kwe aune Jeremías bätä Baruc ye kita mananbare ngite kwe. Akwa ye ñaka Jeremías ngwani nikenkä, ñakare aune rollo mada biani kwe Baruc ie aune Jehovakwe dre niebare ye tika mananbareta kwe Baruc ie. Kukwe nämäne tikani rollobätä rei Jehoiaquim käkwe kukwani ñukwäte ye jökrä Baruc käkwe tikaninta (Jer. 36:26-28, 32).

7. Jeremías aune Baruc sribibare gwairebe ngwane, ¿dre namani bare?

⁷ Ni nibu tä gwairebe ja tuin kukwe tare ben ngwane, tätre nemen ja kete bäri kwin. Rei Jehoiaquim käme krubäte käkwe rollo kukwani ye Jeremías aune Baruc käkwe tikaninta gwairebe ngwane, jatanintre ja kete bäri kwin. ¿Ye tä dre driere ja töi kräke nie?

8. ¿Dre ñaka raba ni tuenmetre ja kete kwin ni madabe akwa ñobätä nikwe ñaka ja di ngwandre nekä?

⁸ Kukwe tare nuainbare nibätä ngwane ñan raba nemen nuäre ni kräke ja driekäre ni madai (Prov. 18:19, 24). Ne madakäre, kä ñaka nie aune ni di ñaka jire ja ketakäre kwin ni madabe ye ni raba nemen nütüre. Akwa nikwe ñaka ja di ngwandre nekä. Kukwe tare ben nikwe ja tuadre yebätä ja mräkätre käkwe ni dimikadre ie ni tö ngwane, nikwe tö ngwandre ietre kä nengwane aune nita töbike ño bätä ja ruin ño nie ye nikwe niedre ietre. Ye ütiäte krubäte ne kwe ja ketamuko kwin rabadre nikwe (1 Ped. 1:22).

9. a) ¿Jesús nämäne tö ngwen ja ketamuko kwe ie ye bämikani ño kwe? b) ¿Blitadre bökän jabe ye raba ni dimike ño ja kete bäri kwin ja ketamuko nikwe ben? Mä raba mike gare keteiti.

⁹ Jesús nämäne blite jäme ja ketamukotre kwe ben, yebiti bämikani kwe nämäne tö ngwen ietre (Juan 15:15). Dreta kä mike juto nibätä, dreta ni ngwen töbike aune dreta ni mike ulire ye nita niere ni madai ngwane nita ja ngwen Jesús erere. Akwa ni mada tä blite nibe ngwane nikwe kukwe nuadre kwin. Ye aibe köböire niaratre töita ni erere, ja ruin ietre ni erere aune tätre kukwe ja erebe mike nuaindre jai ye rabai gare nie. Ani blite meri Testiko kädekata Cindy yebätä, niarabiti kä 29. Ja töi mikani kwe ja kete prekursora kädekata Marie-Louise yebe, niarabiti kä 60 biti bäri. Juevete dekä dekä tätre niken kukwe driere jabe aune kukwe bätäkäbätä tätre blite jabe. Cindy tä niere: “Tita blite kukwe ngusetabätä ja ketamuko tikwe ben ye kwin ti kräke, ñobätä ñan aune ye  tä ti dimike niaratre mike gare bäri kwin jai aune ja ruin ño ietre ye mike nüke gare jai”. Blitata bökän jabe kwärikwäri ngwane, nita ja kete bäri kwin ja ketamuko nikwe yebe. Aisete nikwe ja ngwandre Cindy erere. Nikwe ja töi mikadre blite käne töi bökänbiti ni madabe (Prov. 27:9).

10. Proverbios 27:17 tä niere erere, ¿nita kukwe driere gwairebe ja mräkätre ben ngwane dreta nemen bare?

¹⁰ Namani bare Jeremías aune Barucbätä erere, nita kukwe driere gwairebe ja mräkätre ben ngwane niaratre töi kwin keta kabre ye tä nemen gare nie, nita kite ja ngwen niaratre erere aune nita nemen ja kete bäri kwin bentre (ñäkädre Proverbios 27:17 yebätä). * Ñodre, ja mräkä iti ben nita niken kukwe driere, yebätä kä jürä ñaka blitakäre tödeka kwe yebätä o tä blite töi kwatibebiti Jehová aune kukwe käbämikata yebätä ye nita tuin ngwane, nita kite niara tarere bäri.

11, 12. ¿Kukwe driedre jabe ye tä ni kristiano dimike ño ja kete kwin? Mä raba mike gare keteiti.

¹¹ Kukwe driedre jabe ye tä ni kristiano dimike ja kete kwin ye ani mike gare jai. Adeline ye meri Testiko, niarabiti kä 23. Ja ketamuko kwe kädekata Candice yei ribebare kwe rikadre ben kukwe driere kä känti kukwe drie ñaka krubäte yete. Adeline tä niere: “Nun törbaba ja tuai kukwe driere kä jutobiti aune nun tädre dite jankunu kukwe ja üairebiti ye nun nämä ribere jai”. ¿Kukwe driebare kwetre jabe yekwe niaratre dimikani ño? Adeline tä mike gare krörö: “Ja nämä nemen ruin ño nuen, nun nämä blite nitre ben ye nämä nun dimike ño aune Jehová nämä nun jie ngwen ño ye nun nämä nüketa dere gwi ngwane nun nämä kädriere jabe. Nun tö nämä blitai kukwe ye kwrerebätä ye köböire ja jataba gare bäri kwin nuen”.

¹² Laïla aune Marianne ye meritre testiko nibu kaibe. Niaratre ye nünanka Francia, nikanintre kukwe driere bämän krärike juta Bangui República Centroafricana yekänti. Laïla tä kukwe ne ngwen törö jai: “Ti bätä Marianne nun töi ñaka ja erebe aune jondron ñan ja erebe  tuin kwin nuen yebätä kukwe nämä nemen jabätä nuen. Akwa nun nämä blite bökän jabe aune nun nämä ja tarere metre ye köböire nun jataba ja kete bäri kwin. Marianne nämä nitre kä yekänti tarere, nämä kukwe driere kä jutobiti aune niara ñan nämä ja kukwei aibe mike ütiäte ye rababa gare tie ngwane ti jataba niara tarere bäri”. Ni rikadre juta madate ne kwe kukwe kwin ye kwrere rabadre nikwe ye ni ñaka ribere jai. Konkrekasion nikwe tä kukwe driere yekänti nita kukwe driere ja mräkätre ben ngwane, kä tärä nie niaratre mikakäre gare bäri jai aune ja ketakäre bäri kwin bentre.

13. ¿Nita kukwe driere ja mräkätre ben ngwane dre raba nemen bare?

¹³ Nita kukwe driere ja mräkätre ben ngwane kukwe kwin nuainta kwetre ye nita mike ñärärä, akwa ruäre ngwane kukweta nainte ietre yebätä ni töita nemen arato. Ye erere ngwane, ¿dre raba ni dimike? Jeremías kukwe kwin bämikani ye ani ngwenta törö jai. ¿Dre käkwe niara dimikani ja töi mike nitre nämäne kukwe kwin nuainne yebätä aune ngite juen ta bititre?

14. ¿Dre namani gare Jeremías ie Jehovabätä aune yekwe dimikani ño?

¹⁴ Jeremías käkwe tärä Reyes kena aune ketebu bätä tärä kädekata niara käbiti ye tikani. Jehovata nitre töi ngite ye mike tuin bobre jai namani gare ie tärä ye tikabätä. Ñodre, rei Acab käkwe ja töi kwitani kukwe käme yebätä, aisete Jehovakwe ñaka mräkätre kwe gaite niara tädi nire ngwane ye namani gare Jeremías ie (1 Rey. 21:27-29). Ne madakäre, Manasés käkwe ja ngwani bäri käme Jehová okwäkänti Acab yebiti ta, akwa ja töi kwitani kwe ngwane, Jehovakwe ngite juani tabiti ye namani gare ie arato (2 Rey. 21:16, 17; 2 Crón. 33:10-13). Kukwe ye jökrä käkwe Jeremías dimikani ja ketamukotre kwe ye ngübare bätärekä aune mike tuin bobre jai Ngöbökwe nuainbare ye erere (Sal. 103:8, 9).

15. Baruc ja töi mikani kukwe mada jiebiti ngwane, ¿Jehová ni ngübaka bätärekä ye erere Jeremías ja ngwani ño?

¹⁵ Kä ruäre te Baruc ja töi mikani kukwe mada jiebiti aune ñaka sribi Ngöbökwe yebätä. Ye ngwane Jeremías käkwe dre nuainbare niara dimikakäre yebätä ani töbike. Baruc ñaka ja töi kwitai jire ye Jeremías ñaka nütübare, ñakare aune Jehová tö namani dre niei Baruc ie ye töi kwinbiti Jeremiakwe niebare ie dimikakäre (Jer. 45:1-5). ¿Ye tä dre driere ja töi kräke nie?

16. Proverbios 17:9 tä mike gare erere, ¿ja ketadre kwin yekäre nikwe dre nuaindre?

¹⁶ Ja mräkätre töi ngite aisete niaratre raba ja mike ngite ye tädre gare nie. Ye medenbätä nikwe ja di ngwandre ja mäkäkäre bäri kwin ja mräkätre tä nemen ja ketamuko nikwe yebe. Ja ketamuko nikwe ja mikadre ngite ngwane tare nikwe yebätä mäträdrebätä aune nuaindre Bibliabiti (Sal. 141:5). Kukwe tare nuaindre kwe nibätä ngwane nikwe ngite juandre tabiti aune nikwe ñaka kukwe ye diandrekäta kä mrebiti bobukäre (ñäkädre Proverbios 17:9 yebätä). * Kä krüte ne näire nikwe ja töi mikadre ja mräkätre tä kukwe kwin nuainne yebätä aune ñaka kukweta nainte ietre ye aibätä. Ye köböire nikwe ja ketai bäri kwin bentre. Nikwe ye nuaindre ye kwin krubäte ñan ñobätä aune ja tare nikadi kri ye näire ja ketamuko kwin tädre nikwe ye nikwe ribedi jai.

17. Kukwe tare näire Jeremías ja ngwani ja ketamuko kwin erere, ¿ye ñokänti gare nie?

¹⁷ Kukwe tare näire Jeremías ye ja ketamuko kwin ye bämikani kwe. Ñodre, niarakwe Ébed-Mélec dimikani ño ye ani kädriere. Gobran nämäne  kukwe ükete yekänti Ébed-Mélec nämäne sribire. Niarakwe Jeremías mikani kwäre ne kwe ñan murie reketadre kämäkä dobrokwäre yete. Ébed-Mélec käkwe Jeremías dianintari yebätä nane nitre sribikä gobranbe käkwe kukwe tare nuaindrebätä ye jürä namanibätä. Kukwe ye namani gare Jeremías ie ngwane ja rabadre gare kaibe ja ketamuko kwe ie ye ñaka ngübabare kwe. Ñakare aune, niara nämäne ngite akwa ja di ngwani kwe kukwe kwin Jehovakwe ye mike gare Ébed-Mélec ie töi mikakäre jäme (Jer. 38:7-13; 39:15-18).

18. Proverbios 17:17 tä niere erere, ¿ja mräkä tä ja tare nikwe ngwane ni raba dre nuainne?

¹⁸ Kä nengwane ja mräkätre jökrä tä ja tuin kukwe tare ben. Ñodre, niaratre kwati tä ja tare nikwe dobo kri tä mate yebätä o rü yebätä. Kukwe ye erere rabadre bare ngwane ni raba ja mräkätre ye mike jakänti o ni raba ngwian bien dimikakäre. Ni ñaka raba ye nuainne ngwane, ni jökrä raba ja di kärere Jehovai niaratre kräke. Ja mräkä iti tä di nekä nita gain ngwane, nikwe dre niei ie o nikwe dre nuaindre ye ñan tä nemen gare nie. Akwa ni jökrä raba kukwe keta kabre nuainne dimikakäre. Ñodre, ni raba kä denkä jai blitakäre ben, niara kukwe nuin kwin aune texto meden tä ni töi mike jäme ye ni raba niere ie (Is. 50:4). Ja ketamuko nikwe tä ja di ribere ngwane ni tädre juto biarebe dimikakäre ye bäri ütiäte (ñäkädre Proverbios 17:17 yebätä). *

19. ¿Ja ketamuko tä nikwe nengwane ye käkwe ni dimikai ño ja känenkäre?

¹⁹ Kä nengwane ni töi tädre kwatibe ja ketakäre bäri kwin ja mräkätre ben. ¿Ñobätä? Ñan ñobätä aune nitre ja mikaka ni rüere yekwe kukwe ngwarbe niedi ni ngökakäre ne kwe nikwe ja ñäkädrebiti. Rabaitre kukwe dätere ne kwe nikwe ñaka ja dimikadre kwärikwäri aune nikwe ñaka tö ngwandre ja mräkätre ie. Akwa ñan rabai bare ietre. Nita ja tarere erametre yebätä nita keteitibe ye niaratre ñaka raba ötöbätä jire. Drekwa nuaindi kwetre akwa ñaka ni ñäkäibiti jire kwetre. Ja ketamuko nikwe yebe ja ketai kä ne näire aune kärekäre.