1, 2. ¿Kukwe nieta Hebreos 13:4 yekwe ni töi mikadre dre nuainne?

NI JÖKRÄ tö Jehová mikai ütiäte jai. Nikwe ye erere nuaindi ngwane, niarakwe ni mikai ütiäte jai tä käbämike nie (1 Sam. 2:30; Prov. 3:9; Apoc. 4:11). Arato nikwe ni mada aune nitre gobranka kä nebätä ye mikadre ütiäte jai ie niara tö (Rom. 12:10; 13:7). Akwa, kukwe keteiti nikwe mikadre ütiäte jai: ye abokän ja mäkäteta.

² Apóstol Pablo kukwe ne tikani: “Ja mäkäte ye mun jökrä käkwe mika ütiäte jai aune munkwe nüna erametre mun muko ben” (Heb. 13:4, TNM). Kukwe ne ñaka mikani gare jerekäbe kwe. Ñakare aune, ja mäkäteta ye ni kristiano rabadre mike tuin ütiäte jai meden gäräbare kwe. ¿Nitre tä ja mäkete aune nita ja mäkete ye tuin ütiäte ye erere nie arato?

3. ¿Kukwe meden ütiäte mikani gare Jesukwe ja mäkäteta yebätä? (Üai bämikani kena mikadre ñärärä).

³ Ja mäkäteta ye nita mike ütiäte jai ngwane nita ja ngwen Jesús erere. Nitre fariseo kukwe ngwanintari Jesús ie ja tuametre yebätä ngwane, Jehovakwe dre niebare nitre ja mäkäninte kena yebätä ye mikani gare kwe ietre: “Ye medenbätä ni brare käkwe kämikadrekä rün aune meyebätä aune rabadre ja kete kwin muko kwebe aune niaratre rabadre ni itibe kwrere”. Niebare  kwe arato: “Ngöbökwe ni mikani ni itibe kwrere, ye ni ñan rabadre denkä jire chi jene jene mentokwäre” (ñäkädre Marcos 10:2-12 yebätä; Gen. 2:24).

4. ¿Nitre ja mäkäninte kena ye Jehová tö namani tuai nüne ño jabe?

⁴ Nibi gare nie ye erere, ja mäkäteta ye Ngöbökwe ükaninte kena ye nämäne gare Jesús ie, yebätä ja mäkäteta ye rabadre kärekäre mikani gare metre kwe. Ja tuanemetre ye köböire ni rabadreta kaibe ye Jehovakwe ñaka niebare Adán aune Eva ie. Ñakare aune Jehová tö namani “niaratre nibu” ye tuai nüne kärekäre jabe.

5. ¿Gata ye köböite dreta nemen bare nitre tä ja mäkäninte yebätä?

⁵ Adankwe ja mikani ngite ye köböite kukwe keta kabre jatani nemen bare jatäri. Kena, gata ye köböite nitre tä ja mäkäninte ye ñaka tä nemen nüne kärekäre jabe. Ye medenbätä, Kukwe Biani Moisés ie ye ni kristiano ñaka rabadre nuainne jankunu ye apóstol Pablo mikani gare. Ñodre, nitre tä ja mäkäninte ye muko tä krüte ngwane, ni ye raba ja mäketeta bobukäre niebare kwe (Rom. 7:1-3).

6. ¿Ngöbökwe Kukwe Biani Moisés ie yebiti mikani gare ño kwe niara töi nämäne ja mäkäteta yebätä?

⁶ Jehová Kukwe Biani Nuaindre juta Israel ie yekänti blitata ja mäkäteta yebätä. Ani mike gare keteiti jai. Kukwe Biani Nuaindre yekänti nitre brare tuametre nämäne ja mike gure meri nibu o bäri ben aune Ngöbö jämi Kukwe Bien Nuaindre nitre Israel ie ye känenkri ye nuain nämänena. Akwa, Jehovakwe kukwe ye ükaninte ne kwe ñaka kukwe blo nuaindre meritre madabätä. Ñodre, ni israelita iti nämäne ja mäkete meri sribikä kräke yebe ye bitikäre nämäne ja mäkete meri madabe, akwa yebiti ta rabadre mrö, dän aune dre ribe nämäne muko käne yekwe jai ye bien ie. Ngöbö nämäne ribere ni ye rabadre meri käne ye ngübare aune kriemike jankunu (Éx. 21:9, 10). Kukwe Biani Moisés ie ye ni ñaka niena mike täte, akwa Ngöbö töita ño ja mäkäteta yebätä ye mikata gare kwe. Ye käkwe ni dimikai ja mäkäteta ye mike tuin ütiäte jai niara erere.

7, 8. a) Deuteronomio 24:1 tä niere ye erere, ¿Kukwe Biani Nuaindre ye nämäne nitre tuenmetre dre nuainne? b) ¿Ja tuanmetreta ye tuin ño Jehovai?

⁷ ¿Kukwe Biani Nuaindre ye nämäne dre niere nitre ja mäkäninte nämäne ja tuenmetre yebätä? Nitre nämäne ja mäkete ye nämäne tuin ütiäte Ngöböi, akwa nitre israelita tö nämäne ja tuainmetre ye tuanimetre kwe nuainne (ñäkädre Deuteronomio 24:1 yebätä). * “Meri ñaka ja ngwen kwin” nämäne nemen gare muko ie ngwane, tö nämäne ja tuainmetre ben ngwane nämäne nuainne. ¿Meri “ñaka ja ngwen kwin” nie nämäne ye dre gärätä? Kukwe Biani Moisés ie yete ñaka kukwe ye mikani gare. Akwa, kukwe gaidre o ja mikadre ngite krubäte ye aibebätä ja tuadremetre nie nämäne aune ñaka kukwe kiakia ngwarbe yebätä (Deut. 23:14). Jesús näire nitre judío kwati krubäte nämäne ja tuenmetre muko ben kukwe ngwarbebätä (Mat. 19:3). Ni ñaka tö ja ngwain niaratre erere.

⁸ Malaquías ni Ngöbö kukwei niekä ye näire nitre brare nämäne muko kwe tuenmetre, ja mäkätekäre meri bäri bati ñaka Ngöbö mikaka täte yebe. Kukwe ye nämäne tuin ño Jehovai ye Malaquías käkwe mikani gare. Yebätä kukwe ne tikani kwe: “Ja tuametre ye tuin käme” Ngöböi (Mal. 2:14-16). Ngöbö töita ño ja mäkäteta yebätä ye bämikani kena kwe: ye erere ni brare “rabadre ja kete kwin muko kwebe aune niaratre rabadre ni itibe kwrere” (Gén. 2:24). Ngöbö töi nämäne ño ye erere Jesús töi nämäne yebätä kukwe ne niebare kwe: “Ngöbökwe ni mikani ni itibe kwrere, ye ni ñan rabadre denkä jire chi jene jene mentokwäre” (Mat. 19:6).

9. ¿Jesukwe kukwe niebare Marcos 10:11, 12 ye rükadre gare ño nie?

⁹ Nitre ruäre raba ngwentari jai: “¿Kukwe meden köböite ni kristiano raba ja tuenmetre biti ja mäketeta?”. Nitre tä ja tuenmetre yebätä Jesús töi nämäne ño ye mikani gare metre kwe: “Ni brare käkwe merire kwe tuadremetre, bti meri mdara jire ben ja  mikadre gure kwe, ni ye käkwe ja mikadre ngite merire käne rüere. Ye erere arato, ni merire käkwe brare käne kwe tuadremetre, bti rabadre brare mdabe, meri ye abko käkwe ja mikadre ngite brare käne rüere” (Mar. 10:11, 12; Luc. 16:18). Ja mäkäte ye nämäne ütiäte Jesús kräke aune ye erere nitre mada käkwe mikadre tuin jai ie niara tö nämäne. Nire nämäne ja tuenmetre muko kwe ben kukwe ngwarbebätä aune nämäne ja mäkete ni madabe ye ngwane nämäne ja mike ngite muko kwe rüere. Ngöbö okwäkänti ja tuanmetreta kukwe ngwarbebätä ye ñan köböire nita nementa kaibe ja mäkätekäre ni madabe. Ñakare aune niara kräke, ni nibu ye täbe “ni itibe kwrere”. Ne madakäre, Jesukwe niebare nire nämäne ja tuenmetre muko ñaka ja mike ngite yebe ngwane, ye köböite muko kwe raba ja mike ngite ni madabe. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune kä ye näire meritre nämäne nemen kaibe ye tö nämäne ja mäkäite ne kwe dre ribe nämäne kwetre jai ye rabadre kwetre. Aune nire nämäne ja mäketeta bobukäre ye nämäne ja mike ngite muko käne kwe ye rüere.

10. ¿Dre köböite ni kristiano raba ja tuenmetre biti ja mäketeta?

¹⁰ Akwa kukwe keteitibätä nitre tä ja mäkäninte ye raba ja tuenmetre niebare Jesukwe. Niebare kwe: “Ti bike niere krörö munye: Meri ja mike ngite ñakare brare mda mdabe, akwa brare kwe käkwe tuadremetre, bti ja mikadre gure meri mdabe kwe, ye ngwane ni brare ye tä ja mike ngite meri yebe meri käne kwe rüere” (Mat. 19:9). Jesukwe Kukwe Kädriebare Ngudrebiti ye ngwane, kukwe ye erere bäsi niebare kwe (Mat. 5:31, 32). Bobu jire blitabare kwe kukwe yebätä, ñodre “ni gure käta ja mike ngite bati bati ni mda mdabe”, ye abokän (kukwe griegorebiti pornéia) nieta. Kukwe ye abokän ja mikata gure bätäkä ngwarbe meden gärätä. Ñodre, nitre tärä ja mäkäninte akwa tä nemen ni madabe, meritre ja mike gure bati bati, nitre ñaka gure metre nemen jabe aune ni brare o meri ja erebe nemen jabe aune nitre tä jondron nire mike jabe. Ni brare tärä ja mäkäninte käkwe ja mikadre gure meri madabe yebätä ani töbike. Ye erere rabadre bare ngwane, meri ñaka ja mike ngite yekwe muko kwe tuanemetre o ñakare ye tä gare ie. Muko kwe tuainmetre kwe ngwane, rabaita kaibe Ngöbö okwäkänti.

11. Ni kristiano tä ja mäkäninte ye muko rabadre ni madabe ye ngwane raba ja tuenmetre nieta Bibliakwe, ¿akwa ñobätä tätre ja töi mike ñaka nuainne?

¹¹ Nitre tä ja mäkäninte ye iti rabadre ni madabe (pornéia) angwane ja tuanemetre kwetre bengwairebe o ñakare ye Jesukwe ñaka niebare. Ñodre, meri ye muko käkwe ja mikadre gure meri madabe, akwa niara raba ja töi mike ñaka ja tuenmetre muko ben ye tä gare ie. Niara tädre muko tarere, tädre juto ngite  juankäre ta biti aune ja di ngwandre gwairebe kwetre ñaka ja tuanmetrekäre. Meri ye ja tuanemetre muko kwe ben aune ñaka ja mäkädreteta kwe ngwane, kukwe ruäre ben ja tuai kwe. ¿Meri ye tä dre dre ribere jai aune törbadre ja muko ie ye ngwane dre nuaindre kwe? Ja rabadre ruin kaibe ie ye ngwane, ¿dre nuaindre kwe? Ngäbriäntre tärä ngwane, ja tuanemetre kwe muko ben ye köböite ñaka raba nemen nuäre niara kräke ngäbriäntre ye tötikakäre kukwe metre yebätä, ¿ñan ererea? (1 Cor. 7:14). Ye tä mike gare ni brare o meri ñaka ja mike ngite ni madabe käkwe ja tuanemetre ye köböite kukwe kri ben niaratre raba ja tuin.

12, 13. a) ¿Oseas ja mäkäninte Gómer ben akwa dre namani bare bätätre? b) ¿Ñobätä Oseas nikani Gómer ngwenanta ja gwirete? c) ¿Kukwe ne tä dre driere nie ja mäkäteta yebätä?

¹² Oseas ni Ngöbö kukwei niekä käkwe ja tuani kukwe ye erere ben. Meri kädeka nämäne Gómer yebe niara ja mäkädrete ye Jehovakwe niebare ie. “Meri ja mike gure bati bati” ye rabai mukore aune “ni brare mada monsoi rabai kwe”. Oseas monsoi namani Gómer yekwe (Os. 1:2, 3). Ja känenkäre, ni brare madabe Gómer ngängän aune ngobo mada namani raba ruin nie. Bä kabre Gómer namani ni madabe, akwa Oseas nämäne ja mäkäninte ben. Kä nikani ta ye bitikäre, Gómer niara tuanimetre aune namani sribire meri klabore ye kwrere. Akwa Oseas niara kökaninta (Os. 3:1, 2). Bä kabre juta Israel ye ja mikani ngite Jehová rüere, ngöbö mada mikani täte kwetre akwa yebiti ta Jehová ngite juani tabiti ye bämikani kwe kukwe namani bare yebiti. ¿Kukwe ye tä dre driere nie ja töi kräke?

¹³ Nibira gare nie ye erere, ni kristiano rabadre ni madabe ye ngwane muko kwe käkwe tuanemetre o ñakare ye tä gare ie. Jesukwe niebare ni brare o meri ñaka ja mike ngite ye raba ja tuenmetre muko kwe ben aune biti raba ja mäketeta ni madabe. Akwa törbadre ngwane rabadre ngite juen ta jabiti kwärikwäri. Ye nuaindre kwetre ngwane ye ñaka blo. Oseas nikani Gómer ngwenanta ja gwirete nieta Bibliakwe. Yete ja känenkäre Gómer ñaka rabadre nemen ni brare madabe. Kä ruäre nikani ta yete Gómer ñaka namani Oseas ben (Os. 3:3, nota, nwt-E). * Akwa ye bitikäre Gómer namaninta Oseas ben. Ye erere Jehová nämäne juto biare juta Israel ka ngäbitikäre aune ngite juen tabiti ye bämikani kwe kukwe yebiti (Os. 1:11; 3:3-5). Ne tä mike gare nie ni brare o meri tä ja mäkäninte ye muko rabadre ni madabe rabadre gare ie, akwa yebiti ta ja töi mikadre kwe nementa muko kwe yebe ngwane, yebiti bämikai kwe tä ngite juen ta muko kwe yebiti (1 Cor. 7:3, 5). Ye ngwane, ñaka rabadre kukwe mada känene ja tuanmetrekäre. Yete ja känenkäre, ja mäkäteta ye tuin ño Jehovai ye erere niaratre rabadre ja di ngwen mike tuin jai.

14. Kukwe nieta 1 Corintios 7:10, 11 ye erere, ¿nitre tä ja mäkäninte yebätä dre raba nemen bare?

¹⁴ Jehová aune Jesús erere ni kristiano jökrä rabadre ja di ngwen ja mäkäteta ye mike ütiäte jai. Akwa nitre ruäre ñaka ye erere nuainne, ñobätä ñan aune ni abokän ngite yebätä (Rom. 7:18-23). Ye medenbätä, siklo kena yete nitre kristiano ruäre nämäne ja mäkäninte ye kisete kukwe namani arato. Pablokwe kukwe ne tikani, “ni merire käkwe brare kwe tuametre ñakare jire”, akwa yebiti ta nitre ruäre käkwe ja tuanimetre (ñäkädre 1 Corintios 7:10, 11 yebätä).

15, 16. a) Nitre tä ja mäkäninte kisete kukweta nemen jabätä ye ngwane, ¿dre nuaindre kwetre aune ñobätä? b) ¿Ni brare o meri ye muko ñaka Ngöbö mike täte raba ye erere nuainne arato?

¹⁵ Ñobätä nitre kristiano nämäne ja denkä mento muko kwe yebätä ye Pablo ñaka niebare. Akwa ni brare käkwe ja mikadre gure meri madabe ye aibe ngwane, muko kwe raba ja tuenmetre ben aune biti raba ja mäketeta ni madabe. Pablokwe tikani, meri nämäne ja denkä mento muko kwe yebätä ye tädre kaibe o rabadre ja mäketa muko kwe yebe. Ngöbö okwäkänti niaratre nämäne ja mäkäninte. Pablokwe mäträbare nitre gure yebätä, ni brare o meri ye ñaka nemen ni madabe ngwane, kukwe meden rabadre niaratre kisete, akwa yebiti ta niaratre rabadre kukwe üketeta jabe. Niaratre ye rabadre ja di ribere nitre umbre ji ngwanka yei. Akwa, nitre umbre ji ngwanka ye ñaka rabadre ja mike niaratre iti yekri, ñakare aune rabadre mäträre Bibliabiti bätätre.

¹⁶ Ni kristiano nämäne ja mäkäninte muko ñaka  Ngöbö mikaka täte ben ye ngwane, bäri kukwe kri nämäne nemen niara kisete raba ruin nie. Kukwe nämäne nemen jabätä ietre ye ngwane, ¿niaratre rabadre ja denkä mento o ñakare? Nibira gare nie ye erere, Biblia tä mike gare ni brare o meri rabadre ni madabe ye aibe ngwane rabadre ja tuenmetre, akwa ñobätä ja diandrekä mento kwe ye Biblia ñaka mike gare. Pablokwe tikani: “Ni mräkä merire tödekaka Jesubti tä gure ni brare ñakare tödekaka Jesubti ben, akwa brare kwe tö nünai janknu ben ne ngwane, brare kwe ye ñan tuametre kwe” (1 Cor. 7:12, 13). Kukwe ja jie ngwankäre ye täbe ütiäte kä nengwane.

17, 18. Nitre kristiano tä ja mäkäninte yekwe kukweta nemen jabätä, ¿akwa ñobätä tätre ja töi mike ñaka ja denkä mento?

¹⁷ Ruäre ngwane, “ni brare ñakare tödekaka Jesubti” ye ñan “tö [nämäne] nünai janknu” muko kwe ben ye nämäne bämike. Yebätä nämäne muko kwe mete o nuainne tare aune muko kwe nämäne nemen kukwe tare te raba ruin nie. Ni ye ñaka tö nämäne muko kwe aune ngäbriäntre ngübai o ye köböite muko kwe nämäne nemen di nekä kukwe ja üairebiti. Ye erere ngwane, meritre kukwebätä ye ruäre ie tä nüke gare dre niedre muko yekwe, akwa yebiti ta muko kwe ñan “tö” nünai jankunu ben aune ja diandrekä mento kwe ye bäri kwin tä nüke gare ietre. Akwa meritre ruäre kukwebätä abokän tätre ja töi mike kukwe mada nuainne. Niaratre tä kä ngwen nüke jai aune tätre ja di ngwen kukwe ye ükatekäre. ¿Ñobätä?

¹⁸ Nitre tä ja mäkäninte abokän tä ja denkä mento muko kwe yebätä yekwe ja tuai kukwe kädrite käne yebe. Apóstol Pablo kukwe mada niebare ne kwe nitre tä ja mäkäninte yekwe ñaka ja tuanemetre. Tikani kwe: “Ñobtä ñan angwane meri tödekaka Jesubti, ye köböire nane brare kwe ñan tä tödeke Jesubti, ye käkwe tödekadre Jesubti, abkokäre Ngöbökwe mikani jenena jakrä. Erere arato, brare tödekaka Jesubti, ye köböire nane meri kwe ñan tä tödeke Jesubti, ye käkwe tödekadre Jesubti, abkokäre Ngöbökwe mikani jenena jakrä. Ye kwrere ngäbäkre munkwe ñan tä tuen ngite Ngöböye, akwa nane tödekadre kwe Jesubti arato, abkokäre Ngöbökwe mikani jenena jakrä arato” (1 Cor. 7:14). Kukwe tare yebiti ta, ni kristiano kwati krubäte tä ja töi mike nüne jankunu muko kwe ñaka Testiko yebe. Niaratre ruäre käkwe ja di ngwani ñaka ja tuenmetre muko kwe ben, ye köböire ja känenkäre muko kwe ye namani Jehová mike täte yebätä kä namani juto bätätre (ñäkädre 1 Corintios 7:16 yebätä; 1 Ped. 3:1, 2).

19. ¿Nitre kwati krubäte tä ja mäkäninte ye ñobätä tä kukwe kwin bämike konkrekasionte?

¹⁹ Jesús blitabare ja tuametre yebätä aune Ngöbö üai deme köböire apóstol Pablo käkwe mäträbare nitre brare aune merire tä ja denkä mento yebätä. Jesús aune Pablo tö namani ni Jehová mikaka täte ye tuai ja mäkäte ye mike ütiäte jai. Konkrekasion kä jökräbiti tibien yete nitre tä ja mäkäninte ye tä kukwe kwin bämike kä nengwane. Konkrekasion nikwe yete nitre tä ja mäkäninte ye tä nüne kä jutobiti jabe, ni brare tä ja ngwen kwin aune tä muko tarere bätä muko ye tä niara tarere aune mike ütiäte jai. Niaratre tä kukwe kwin bämike yebiti tätre ja mäkäteta ye mike ütiäte jai. Ja mräkätre aune ja ngwaitre millón kwati tä ja mäkäninte ye tä kukwe nieta Ngöbökwe ne mike nemen bare metre ye tä kä mike juto nibätä: “Ni brare käkwe ja mikadre gure angwane, rikadre nüne jenena rünbtä amne meyebtä mento merire kwebe. Angwane ni nibu ye abko rabadi ni itibe kwrere” (Efes. 5:31, 33).