1. ¿Kukwe meden keteiti bätä Jehovakwe ja mika gure ükaninte?

 JEHOVÁ ye abokän “Ngöbö kä juto” bäkänkä arato nibätä kä tädre juto ie tö (1 Tim. 1:11). Jehovakwe jondron keta kabre bianina nie regalo kwrere ne kwe kä tädre juto nibätä (Sant. 1:17). Regalo keteiti ye abokän ja mäkäteta. Ni brare aune meri tä ja mäkete ye ngwane, ja taredi kwetre, ja mikai ütiäte kwetre aune ja ngübaibiti kwetre ye tätre käbämike jai. Tätre ja kete kwin ye köböire käta jutobätä (Prov. 5:18).

2. ¿Nitre gure kwati tä nüne ño jabe kä nengwane?

² Nengwane kukwe tare krubäte tä nemen bare, nitre gure tä ja kukwe kitekä jai ye erere ñaka tä nuainne, ye köböite kä ñaka juto bätätre. Nitre brare gure ye tä muko kwe nuainne tare, tä ñäke tare ie ye köböite muko kwe ie ja ñaka tä nemen ruin ütiäte. Ne madakäre, nitre brare tä muko kwe tarere nitre okwäbiti akwa tä kaibe ngwane, tä muko kwe nuainne tare. Arato muko brare ye tä pornografía tuin ye köböite muko merire yei jata nemen ruin blo krubäte. Nitre sribikä Organización Mundial de la Salud käkwe kukwe ne mikani gare.

3. ¿Kukwe meden meden köböite nitre brare tä muko kwe mike tuin ngwarbe jai?

³ ¿Ñobätä nitre brare gure tä muko kwe mike tuin ngwarbe jai? Niaratre rün töi käme ye erere niaratre ririabare aisete ye ñaka tuin blo ietre. O nitre merire ye ñaka ütiäte aune niaratre ye bäri ütiäte bämikakäre rabadre meri kwe mike tuin ngwarbe jai driebare ietre. O nämäne chi ye ngwane nämäne ja ngwen blo ye rünkwe ñaka ükaninte jire chi ye medenbätä tä ja ngwen kore. Ruäre abokän tä pornografía tuin yebätä meri kwe ye ñaka tuin ütiäte ie o tä rekäbe mike tuin jadadrekä jai. Arato: pandemia COVID-19 ye näire nitre bäri kwati namani ja ngwen ye erere, niebare nitre ja tötikaka krikri yekwe. Akwa kukwe namani bare ne ñan aibätä nitre brare rabadre muko kwe mike tuin ngwarbe jai.

4. ¿Nitre kristiano gure rabadre kukwe medenkänti ja ngübarebiti aune ñobätä?

 ⁴ Nitre brare gure rabadre ja ngübarebiti krubäte ne kwe nitre ñaka kukwebätä tä muko mike tuin ño jai ye erere ñaka jatadre ja ngwen. a ¿Ñobätä? Kukwe keteitibätä nita töbike ño ye erere nita kite nuainne. Ari töbike nitre kristiano siklo kena dianinkä nänkäre kä kwinbiti yebätä. Konkrekasion sribebare ye bitikäre kä nikani ruäre ta, Pablo kukwe tikani ietre: “Nitre moto kämekäme tä nüne ño kä ne ngwane, ye kwrere munkwe ñan nüna mda” (Rom. 12:​1, 2). Nitre ruäre nämäne ja töi kwitamana nitre känebätä ie nemen gare nie kukwe nebiti ye medenbätä Pablo niebare ietre niaratre ye rabadre ja töi kwite aune ñaka ja ngwen nitre kä nebätä erere. Kukwe nieta ne mikadre täte nitre brare gure yekwe kä ngwane arato. Akwa nitre kristiano ruäre tä ja töi tuenmetre kwitadre nitre kä nebätä ie, ye medenbätä tätre muko kwe ngwen ja tare nike aune mete. b ¿Nitre brare gure rabadre muko kwe mike tuin ño jai ye ie Jehová tö? Texto kukwe ja tötikara nebätä kukwe ye mikata gare.

5. 1 Pedro 3:7 tä niere ye erere, ¿ni brare rabadre muko kwe ye mike tuin ño jai?

⁵ (Ñäkädre 1 Pedro 3:7 yebätä). Ni brare käkwe muko kwe ye mikadre ütiäte jai ye Jehová tä ribere. Ni mada ye ütiäte ni kräke o ñakare, ye nita bämike nita mike tuin ño jai yebiti. Ni brare tä muko kwe tarere aune ja töi mike kwin kräke yebiti ütiäte kräke tä bämike. Ni brare raba muko kwe ye mike ño ütiäte jai ye ruäre mikai gare metreta kukwe ja tötikara nekänti. Akwa käne kukwe medenbiti ni brare ñaka muko kwe ye mike ütiäte jai ye ani mike gare jai.

MUN BRARE MUNKWE ÑAKA KUKWE TARE NUAIN MUN MUKO YEBÄTÄ

6. ¿Nitre brare tä muko kwe nuainne tare ye tuin ño Jehovai? (Colosenses 3:19).

⁶ Ni mada nuainta tare. Nitre ja ngwen rubun ye kräke Jehová brukwäta (Sal. 11:5). Metrere ni brare tä muko kwe nuainne tare ye ñaka tuin kwin Jehová ie (Mal. 2:16; ñäkädre Colosenses 3:19 yebätä). Texto dianinkä kukwe ja tötikara ne kräke, 1 Pedro 3:7 tä niere ye erere, nitre brare tä muko kwe nuainne tare ye ñan raba ja kete kwin Jehovabe. Aune tä orare ngwane, Jehová ñaka raba kukwe nuin.

7. Efesios 4:​31, 32 tä niere erere, ¿ni brare gure ñaka rabadre kukwe meden niere jire muko kwe ie? (“Kukwe ütiäte mikata gare” ye mikadre ñärärä).

⁷ Ñäkäta tare ni madai. Nitre bare ruäre tä ñäke rubune muko kwe ie ye tä mike ulire krubäte. Ni ngrente rubune aune ñäke tare, c ni madai ye kräke Jehová brukwäta Efesios 4:​31, 32 tä niere ye erere (ñäkädrebätä). Nita blite ño ye jökrä kukwe ruin Jehovai. Ni brare tä blite ño muko kwe ben ye jökrä gare Jehovai, tätre kaibe gwi ye ngwane arato. Nitre brare tä blite rubune aune nierare muko kwe yei, ye ñaka raba nüne kwin jabe aune ñaka raba ja kete kwin Jehovabe (Sant. 1:26).

8. ¿Pornografía ye tuin ño Ngöböi aune ñobätä töita kore?

⁸ Pornografía. ¿Pornografía ye tuin ño Jehovai? Tuin käme krubäte ie. Ni brare gure tä pornografía tuin ye ñan raba ja kete Jehovabe aune tä muko kwe mike tuin ngwarbe jai. d Nitre brare gure ja ngwandre metre muko kwe ie ja ngwanta ño kwe yebiti aune töita ño yebiti ie Jehová tö. Jesukwe niebare ni brare iti “tä okwä jankunu  meri iti jiebiti aune ye käkwe töi miri nemen ben, ni yekwe meri ye mirira jabe ja brukwäte” (Mat. 5:​28, 29). e

9. ¿Ni kristiano gure tä muko kwe mike ja dibiti jabe kukwe käme nuainkäre ye ñobätä tuin käme krubäte Jehovai?

⁹ Nitre brare gure töta nemen muko tuai nemen ja dibiti jabe köböite muko kwe ie jata nemen ruin käme. Nitre brare ruäre tä muko kwe ye mike ja dibiti jabe kukwe käme nuainne ye köböire jata nemen ruin käme krubäte ie, yebätä ja ñan nemen ruin ütiäte ie. Ni brare tä töbike ja aibebätä aune jata nemen ruin ño muko ie ye ñan töibikata jire kwe ye tuin käme krubäte Jehovai. Ni brare rabadre muko kwe tarere aune erere rabadre bämike muko kwe ie aune muko kwe tä töbike ño ye rabadre tuin ütiäte ie yei Jehová tö (Efes. 5:​28, 29). Kukwe ketabäkä blo ñan nuaindre miri gare nete ye ni kristiano gure iti tä nuainne ngwane, ¿dre nuain raba kwe kukwe ye ükatekäre? ¿Ñaka töbike kwin ye raba kwite ño?

DRE RABA NI BRARE GURE YE DIMIKE ÑAN JA NGWANKÄRE KÄME MADA

10. ¿Dre raba nemen gare Jesubätä nitre brare gure ie?

¹⁰ Ja ngwanta käme köböite ni muko ñan mikata ütiäte jai ye erere ni brare gure tä ja ngwen ngwane, ¿dre raba niara dimike ñan ja ngwen kore mada? Ja di ngwandre kwe ja ngwen Jesús erere. Bäkäne Jesukwe ñaka ja mäkäninte akwa niarakwe ja töi mikani kwin nitre ja tötikaka kwe kräke, kukwe kwin nuainbare kwe kräketre yebiti, kukwe kwin bämikani kwe nitre brare gure käne (Efes. 5:25). Jesús nämäne blite ño aune ja ngwen ño nitre ja tötikaka kwe ben yebätä dre raba nemen gare nie ja töikrä nitre brare gure ye ie, ye ari mike gare jai.

11. ¿Jesukwe nitre ja tötikaka kwe ye mikani tuin ño jai?

¹¹ Käre Jesukwe ja töi mikani kwin nitre ja tötikaka kwe kräke aune niaratre mikani ütiäte kwe jai. Ñan niaratre mikani klabore kwe aune ñan nämäne ñäke tare ietre. Niara abokän Dänkien aune Bäkänkä akwa ye ñan aibätä töi namani ja di kri bämikabätä ietre. Ñakare aune, niarakwe käre sribibare kräke töi bobrebiti (Juan 13:​12-17). Jesukwe niebare nitre ja tötikaka kwe ie: “Ja kite tibätä, ñobätä ñan aune ti töi jäme aune ti brukwä ñan bike kri. Tibe ja di kwain munye” (Mat. 11:​28-30). Nitre jäme ye abokän kukwe ñan mate tare bätä ye ñan ai gärätä, ñakare aune ja gobrain gare ie.

12. ¿Jesús nämäne blite ño nitre ben?

¹² Jesukwe ja töi mikani käre blite nitre töi mikakäre jäme aune dimikakäre. Ñan nämäne ñäke tare nitre ie (Luc. 8:​47, 48). Ñodre Jesús rüe tö namani ja kwetai ben aune ñäkäbare tare ie ngwane, “namani kwekbe, ñäkäbare ñakare tare kwe ietre” (1 Ped. 2:​21-23). Bärira jire, namanintre ñäke tare ie ngwane, nämäne nemen kwekebe (Mat. 27:​12-14). ¡Kukwe kwin bämikani kwe nitre brare gure kristiano kräke!

13. ¿Nitre gure rabai keteitibe jabe niebare Jesukwe ye dre gärätä? (Mateo 19:​4-6; üai mikadre ñärärä).

¹³ Ni brare gure käkwe ja ngwandre metre muko kwe ie niebare Jesukwe. Rün kwe dre niebare ye kädekaninte kwe: ‘Ni brare gure, rabadre keteitibe muko kwe ben’ (ñäkädre Mateo 19:​4-6 yebätä). “Rabai keteitibe” nieta ye kukwe griegorebiti kwitani “neketekä dime” jondron ketakata gomanbiti tä neketekä dime ye kwrere nie raba. Ye abokän ni brare aune merire tä ja mäkäninte rabadre ja tarere kwärikwäri krubäte ye tädre dite jondron ketakata gomanbiti ye kwrere. Kukwe ükaninte ne dikandrete ngwane niaratre nibu ja tare nikai. Ni brare gure kwe muko tare bökän ngwane pornografía ye ñan kain ngäbiti kwe. Jötrö ngwarbe nikrai kä madakänti kwe ñan okwä matadre jondron käme yebätä yekäre (Sal. 119:37). Ye abokän, tä kukwe ükete ja okwä ben kwrere ni  raba niere, ñobätä ñan aune tä ja töi mike ñaka meri mada mike okwäte (Job 31:1).

14. ¿Ni brare kristiano rabadre dre nuainne kukwe ükatekäreta Jehová aune muko kwe ben?

¹⁴ Ne madakäre, ni brare gure tä muko kwe nuainne tare o ñäke tare ie ye ngwane, rabadre kukwe ye ükete ja ketakäreta kwin Jehovabe aune muko kwe ben. ¿Dre nuain rabadre kwe? Kena, kukwe blo nuainta kwe ye ñan jadakakäre aisete rabadre ja töi mike bobre aune töbike kukwe ye ükaite ño kwe yebätä. Kukwe jökrä ye tuin Jehovai; kukwe nuain ñan raba gore jire (Sal. 44:21; Ecl. 12:14; Heb. 4:13). Ketebu, bengwaire rabadre ja ngwen kwin muko kwe ben aune ñan mike tuin ngwarbe jankunu jai (Prov. 28:13). Ketamä, ja mikani ngite kwe köböite muko ja tare nikani aune ja ngwani kwe blo Jehová okwäkänti yebätä töi bökänbiti rabadre ngite kitamana ta jabiti muko kwe ie aune Jehovai (Hech. 3:19). Jehovakwe dimikadre ja töi gobraine, blite kwin, ja ngwen kwin aune ja töi mike ja töi kwite ye ribedre kisere kwe Jehovai (Sal. 51:​10-12; 2 Cor. 10:5; Filip. 2:13). Ketabäkä, oradre kwe erere rabadre mike täte aune ñäkäta käme ni mada nuainta tare, ye rabadre tuin blo ie (Sal. 97:10). Ketarike, rabadre ja di kärere nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte ie, aune niaratrekwe dimikai ja tarebiti (Sant. 5:​14-16). Keta ti, rabadre kukwe ükete jai ñaka ja mikakäreta ngite bobukäre. Nitre brare gure tä pornografía tuin ngwane, rabadre kukwe ne mike täte tuametrekäre. Aune ja di ngwain kwe ngwane, Jehovakwe kwe kwin mikai nemen bare kräke (Sal. 37:5). Ja ngwanta blo medenbiti ni kristiano ñan tä muko mike ütiäte jai ye rabadre tuenmetre, akwa ye ñan aibe nuaindre kwe ñakare aune rabadre ja kite muko kwe mikakäre ütiäte jai. Dre nuain raba kwe ye ani mike gare jai.

NITRE BRARE GURE RABA MUKO KWE MIKE ÜTIÄTE ÑO JAI

15. ¿Nitre brare gure kwe muko tare ye raba bämike ño?

¹⁵ Tare kwe ye rabadre bämike ie. Nitre gure ruäre tä nüne kä jutobiti ñobätä ñan aune tare kwe ye tä nemen bämike ie köbö kwatire kwatire (1 Juan 3:18). Nitre kristiano gure raba kwe ne kwrere nuainne, ñodre muko kwe kain kisebiti, kise kite ngärä, mä tare tikwe niere ie  aune “¿mä tua ño matare?” ngwandretari kwe ie. Ruäre ngwane, raba kwe bä nuäre tike ie aune bien ie. Nitre brare gure tä erere nuainne ngwane tä muko kwe mike ütiäte jai aune tä nemen ja tarere bäri.

16. ¿Ñobätä ni brare gure rabadre muko kwe ye käikitekä?

¹⁶ Ni brare gure ye rabadre debe bien muko kwe ie aune kukwe nuainta kwe ye ütiäte kräke bämike. Ni brare ye tä muko kwe mike ütiäte jai aune dre dre muko tä nuainne kwin ye tä mike gare ie aune tä debe bien bätä ja rabadre ruin kwin ie yekäre. Ñodre, muko kwe tä kukwe keta kabre nuainne kräke yebätä rabadre debe bien ie ñan rabadre käi kwitekä jabiti (Col. 3:15). Ni brare gure tä töi bökänbiti debe muko kwe ie ye köböire tare kwe aune tä mike ütiäte jai tä nemen gare ie (Prov. 31:28).

17. ¿Ni brare gure tä muko kwe mike ütiäte jai ye raba bämike ño?

¹⁷ Rabadre kukwe kwin nuainne kräke aune mike ütiäte. Ni brare kwe muko tare ye ngwane, jondron ütiäte krubäte bianta Jehovakwe nie abokän ütiä bian ñan raba jire chi ye kwrere tä mike tuin jai (Prov. 18:22; 31:10). Ye medenbätä tä ngübare, tä kriemike, tä kukwe kwin nuainne kräke, mike ütiäte aune tä kaibe ngwane tä ye erere nuainne jankunu. Ni brare tä nemen muko kwe ben ngwane ñan tä muko kwe ye töi mike ja dibiti kukwe ruäre nuainne muko kwe mikakäre jakaire, ja ñan rabadre ruin kwin ie ye nuainkäre, ne kwe muko kwe ye töi tädre jäme. f Aune ni brare gure ye arato tä di ngwen ja ngwankäre mrebe deme aune töi tädre jäme Jehová okwäkänti yekäre (Hech. 24:16).

18. ¿Nitre brare gure ja töi mikadre kwatibe dre nuainne? (Recuadro “ Kukwe ketabäkä nitre brare gure tä nuainne muko mikakäre ütiäte jai” ye mikadre ñärärä).

¹⁸ Mun brare gure, munta dre nuainne mun muko mikakäre ütiäte jai ye tuin Jehovai aune ye ütiäte kräke. Ja ngwanta ño köböite meritre gure mikata ngwarbe jai ye munkwe ñan ka ngäbiti jire chi ñakare aune munkwe ja töi mika tarere mike ütiäte jai aune kukwe kwin nuainne kräke. Yebiti munkwe bämikai niaratre tare munkwe aune munta mike ütiäte jai. Kukwe kädrite nete ye jökrä munkwe mikai täte ngwane, munta ja kete kwin Jehovabe ye munkwe kriemikai (Sal. 25:14).