1, 2. a) ¿Jehová tä dre mike gare nie? b) ¿Isaías 46:10, 11 aune 55:11 yekänti kukwe meden käbämikata nie?

BIBLIA tä kukwe nuäre niere kena akwa kukwe nieta kwe yebiti tä kukwe keta kabre ütiäte mike gare. Tä niere: “Kena dekä Ngöbökwe kä käinta btä kä tementa dätebare” (Génesis 1:1, Jändrän Jökrä Namani Bare Ño Kena, [JK]). Jondron keta kabre sribebare Ngöbökwe kä kwinbiti aune kä tibienbätä ye ruäre aibe gare ni kä nebätä ie. Kä kwinta, ñotra trä aune gravedad yebätä kukwe ñaka gare krubäte nie (Eclesiastés 3:11). Akwa Jehová töita ño Kä tibien aune ni kä tibienbätä kräke ye tä mike gare nie. Niarakwe ni kä tibienbätä sribebare ja bä kwrere aune tö namani ni tuai nüne kä jutobiti Kä tibienbätä (Génesis 1:26). Ni kä tibienbätä rabadre niara ngäbriänkäre aune niara rabadre ni Rüne.

² Génesis kapitulo 3 yekänti mikata gare kukwe keteitibätä Jehová töi nämene ño ye ñaka namani bare (Génesis 3:1-7). Akwa Jehová raba kukwe jökrä ükete. Niara töita ño mikadre nemen bare kwe yebätä ni ñaka raba ketebätä jire (Isaías 46:10, 11; 55:11). Jehová töi nämene ño kena abokän rabai bare kä debe näre te ye tädre gare metre nie.

3. a) ¿Kukwe meden meden ütiäte drieta abokän tä ni dimike kukwe nieta Bibliabätä ye mike nüke gare jai? b) ¿Kukwe ütiäte drieta ye ñobätä nibike mike gare jai? c) ¿Kukwe meden meden ngwantarita abokän nibike mike gare jai?

 ³ Jehová töita ño Kä tibien aune ni kä tibienbätä kräke ye gare metre nie. Aune Jesús dre nuainbare ne kwe Ngöbö töi rabadre bare ye gare nie arato. Ye abokän kukwe ütiäte krubäte drieta Bibliabätä. Ni jatani ja tötike Ngöbö Kukweibätä ye ngwane, kukwe ye namani gare kena nie. Ni tö nitre mada dimikai kukwe ye mike gare jai, ¿ñan ererea? Kä ne näire ni raba nuainne ñobätä ñan aune Kristo Ja Nire Biani Ngwainta Törö Jai ye kräke nita nitre nübaire (Lucas 22:19, 20). Niaratre rükai siba nibe gätä ütiäte krubäte yebätä angwane, kukwe rabai gare bäri ietre Ngöbö töita ño yebätä. Ye medenbätä nengwane nikwe töbikadre kukwe ruäre ngwantarikäre nitre ie niaratre töi mikakäre niken gätä ütiäte krubäte yebätä. Kukwe ja tötikara nekänti nibike kukwe ketamä ngwantarita ne mike gare jai: ¿Ngöbö töi nämene ño Kä tibien aune ni kä tibienbätä kräke? ¿Akwa dre namani bare? Aune Jesús ja nire biani murie ketadre, ¿ye ñobätä ütiäte krubäte Ngöbö töi mikakäre nemen bare?

4. ¿Ñobätä jondron sribebare ye “tä Ngöbö käikitekä” nieta Bibliakwe?

⁴ Jehová ye abokän ni jondron sribekä kwin krubäte. Jondron jökrä niarakwe sribebare ye kwin krubäte (Génesis 1:31; Jeremías 10:12). ¿Jondron sribebare bä nuäre aune ükaninte kwin ye tä dre mike gare nie? Ye tä mike gare nie Jehová jondron kia aune krikri sribebare ye jökrä kwin ni kräke. Jondron kia ni ngrabare (célula) ye tä sribire ño, monso chi därebare tuata nikwe o ñänä tä niken nekä abokän trä nemen bä nuäre tuata nikwe yebätä nita töbike ye tä ni töi mike ñan krütare, ¿ñan ererea? Jondron bä nuäre krubäte ye raba ni kä tibienbätä töi mike ñan krütare ñobätä ñan aune Jehovakwe ni töi mikani kore (ñäkädre Salmo 19:1 * aune 104:24 yebätä). *

5. ¿Jehovakwe dre nuainbare ne kwe ni nire aune jondron jökrä sribebare kwe ye rabadre sribire kwin aune keteitibe jabe?

⁵ Jehovakwe töbikabare kwin kukwe ükatekäre jondron jökrä sribebare kwe ye kräke. Niarakwe jondron jökrä sribebare ye ererebätä kukwe ükaninte kwe aune kukwe ükaninte kwe nikwe ja ngwandre ño ye kräke ne kwe ni aune jondron jökrä sribebare kwe ye rabadre sribire kwin aune keteitibe jabe (Salmo 19:7-9) (recuadro “¿Dre gärätä?” mikadre ñärärä). Ni nire aune jondron jökrä sribebare kä kwinbiti bätä kä tibienbätä ye tädre medente aune rabadre dre dre nuainne ye Jehovakwe ükaninte. Ñodre, Gravedad ye köböire mren krikri tä nemen nirien aune tä nemen ngrötö bätä ye köböire atmósfera ye ñaka niken Kä tibien bäre mento. Gravedad ye ñaka akräke, ni nire aune jondron nire ye ñaka raba nemen jire Kä tibienbätä. Jondron jökrä sribebare kä kwinbiti bätä kä tibienbätä ye ükaninte dre dre nuainkäre ye köböire tä sribire kwin jatäri. Ye tä mike gare Jehovakwe ñaka Kä tibien aune ni kä tibienbätä sribebare ngwarbekäre. Nita kukwe driere nitre ie ye ngwane, ni raba niaratre dimike ni jondron jökrä kä tibienbätä aune kä kwinbiti Sribekä ye mike gare jai (Apocalipsis 4:11).

6, 7. ¿Jehovakwe dre dre biani Adán aune Eva ie?

⁶ Jehová tö namani ni kä nebätä tuai nüne kärekäre Kä tibienbätä (Génesis 1:28; Salmo 37:29). Niara mantiame, yebätä jondron ütiäte krubäte biani ere kwe Adán aune Eva ie (ñäkädre Santiago 1:17 yebätä). Ñodre, niarakwe niaratre sribebare törbadre dre nuain ye erere diankäre akwle jai aune töi mikani kwe töbikakäre, ja tarekäre bätä ja ketamuko rabadre kwetre  ye kräke (recuadro “¿Dre gärätä?” mikadre ñärärä). Jehovakwe blitabare Adanbe aune kukwe kwin ye nuaindre ño kwe ye mikani gare kwe ie. Ne madakäre, Adán ja ngübadre ño akwle bätä nura nökadre ño kä tibienbätä aune jondron nire ngübadre ño kwe ye Jehovakwe driebare ie (Génesis 2:15-17, 19, 20). Jehovakwe Adán aune Eva sribebare ne kwe jondron kwin keta kabre sribebare kwe kräketre yebätä rabadre kise mike, tuin, bänä näin, kukwe nuin aune räse. Ye köböire rabadre nüne kä jutobiti kä bä nuäre ükaninte kräketre yete. Jehovakwe sribi keta kabre ütiäte biani nuaindre ietre arato. Adán aune Eva ie namani kärekäre ja kitakäre aune kukwe mada mrä mrä mikakäre gare jai.

⁷ ¿Ngöbö töi nämene dre dre nuainbätä mada? Jehovakwe Adán aune Eva sribebare ne kwe monsotre rabadre kwetre ye rabadre töi metre. Aune monsotre kwetre ye monsoi rabadre arato. Ye köböire ni rabadre kwati krubäte Kä tibienbätä. Adán aune Eva nämene tare Ngöbökwe, ye erere tö namani nitre rüne aune meyere tuai monsotre kwetre ye tarere. Kä tibien aune jondron jökrä bä nuäre bätä ütiäte krubäte tä kä tibienbätä ye Ngöbökwe biani ni kä nebätä ie. Aune kä tibien yete nünandre kärekäre kwetre (Salmo 115:16).

8. ¿Génesis 2:16, 17 yekänti kukwe nieta ye ñobätä Jehovakwe nuain mananbare Adán aune Eva ie?

⁸ Jehová töi nämene ño kena ye erere ñaka namani bare ie. ¿Akwa dre namani bare? Jehovakwe kukwe nuäre nuain mananbare Adán aune Eva ie ne kwe niaratre ñaka raba kukwe jökrä den nuaindre akwle jai ye rabadre gare ietre. Ngöbökwe niebare Adán ie: “Krita nete ne, ma tö raba mden mden ngwäkä kwetai, erere makwe kweta, akwa kri dre kuin btä dre käme mikakrä gare, se ngwäkä makwe ñan tö ngwian kwete jire chi, ñobtä ñan angwane makwe kri ngwäkä se kwetadre angwane, ma krütadi” (Génesis 2:16, 17, JK). Jehovakwe kukwe nuain mananbare Adán aune Eva ie ye nämene nuäre rükadre gare. Aune nämene nuäre mikadre täte arato, ñobätä ñan aune jardín Eden yete mrö mada mada bänänte nämene ere kwetadre.

9, 10. a) ¿Satana kukwe meden niebare Jehová rüere? b) ¿Adán aune Eva ja töi mikani dre nuainne? (Üai bämikani kena mikadre ñärärä).

⁹ Kulebra yebiti Satanakwe Eva ngökani ne kwe ñaka Rün Jehová ye kukwei mikadre täte kwe (Génesis 3:1-5; Apocalipsis 12:9). Ngöbökwe ñaka Adán aune Eva tuanimetre “kri jökrä, [“jardín”, TNM]” yete kwete ye ngwane, Satanakwe Ngöbö bämikani käme. Ye abokän kukwe ne kwrere niebare kwe ni raba niere: “¿Ñobätä ñaka mun tuenmetre mun tö drei ye nuainne?”. Ye bitikäre kukwe ngwarbe ne niebare kwe Eva ie: “Mun ñan krütad[i]”. Biti Eva töi mikani kwe ñaka Ngöbö kukwei mike täte. Niebare kwe ie: “Munkwe kri ngwäkä se kwetadre angwane, mun rabadre töbtä kri [...], ie Ngöbö ñan tö”. Satana kukwe niebare Jehová rüere yebiti mikani gare kwe, Jehová ñaka tö namani Adán aune Eva tuai kri ngokwä ye kwete ñobätä ñan aune niaratre tuanemetre kwe kri ngokwä ye kwete angwane kukwe ütiäte rabadre gare ietre. Aune mrä mada, Satanakwe kukwe ngwarbe ne käbämikani Eva ie: “Dre kuin btä dre käme raba[i] gare jökrä munye [...] Ngöbö kwrere”.

¹⁰ Adán aune Eva Ngöbö kukwei mikadre täte o kulebra kukwei mikadre täte ye namani gare ietre. Ñaka töbikabare kwin kwetre ye köböite, ja töi mikani kwetre ñaka Ngöbö kukwei mike täte. Kämikaninkä kwetre Jehovabätä aune ñaka tö namani Jehová tuai nemen ja Rüne jankunu. Ye köböite ja mikani kwetre Satana yekri. Yete ja känenkäre, namanintre kaibe aune Jehová ñaka namanina niaratre kriemike jankunu (Génesis 3:6-13).

11. ¿Adán aune Eva ja mikani ngite ye ñobätä Jehovakwe ja töi mikani ükete?

 ¹¹ Adán aune Eva ñaka Ngöbö kukwei mikani täte ye ngwane, töi ñaka namanina metre. Namanintre Ngöbö rüere, ñobätä ñan aune Ngöbö ye brukwä kukwe blo ye kräke. Biblia tä niere Ngöbö okwä ye “deme krubäte kukwe blo ye mikakäre ñärärä” (Habacuc 1:13). Adán aune Eva ja mikani ngite ye Jehovakwe ñaka töibikadre akräke, kukwe tare krubäte mikadre nemen kwe ni nire aune jondron jökrä sribebare kwe ye kisete. Jehová nämene kukwe niere yei tö ngwan raba o ñakare ye angeletre aune ni kä tibienbätä rabadre ngwentari jai raba ruin nie. Akwa Jehová kukwe ükaninte ye ererebätä tä kukwe nuainne metre aune käre tä mike ütiäte jai (Salmo 119:142). Adán aune Eva törbadre dre nuain ye erere namani diandre akwle jai ietre, akwa ja mikani kwetre Jehová rüere ye köböite kukwe tare ben ja tuani kwetre. Ja känenkäre, niaratre krütani aune sribebare dobro yebiti yete nikanintatre (Génesis 3:19).

12. ¿Dre namani bare Adán monsoitre yebätä?

¹² Adán aune Eva kri ngokwä kwetani ye ngwane, niaratre ñaka namanina jankunu Jehová ngäbriänkätre ye ngätäite. Ye medenbätä Jehovakwe niaratre juanintari kä Edén ye bäre mento aune ñaka tuanimetre kwe nikenta kä yekänti (Génesis 3:23, 24). Niaratre ñaka kukwe kwin nuainbare köböite kukwe tare namani kisete yebe Jehovakwe mikanintre ja tuin (ñäkädre Deuteronomio 32:4, 5 yebätä). * Ye köböite niaratre ñaka namanina ja ngwen Jehová töi keta kabre kwin ye erere. Kukwe kwin krubäte nämene ja känenkäre Adán aune monsotre kwe kräke ye nianinte kän. Ni töi ñaka metre, ja mika ngite aune gata ye aibe niarakwe mikani niken monsoitre kwe yebiti (Romanos 5:12). Nüna kärekäre ye Adankwe dianinkä monsotre kwe yekän. Adán aune Eva monsoitre ñaka namanina därere töi metre bätä monsotre kwe ye monsoi ñaka namanina därere töi metre arato. Satanakwe Adán aune Eva töi mikani ja mike Ngöbö rüere yete ja känenkäre, tä ja di ngwen jankunu ni kä tibienbätä ye jökrä töi mikakäre ye erere nuainne (Juan 8:44).

13. ¿Jehová töi täbe ño ni kä tibienbätä kräke?

¹³ Adán aune Eva kämikaninkä Jehovabätä, akwa Jehová nämene ni kä tibienbätä tarere. Ngöbö töi nämene jankunu ni kä tibienbätä tuai nemen ja ketamuko kwe aune ñaka tö namani ni jökrä tuai krüte (2 Pedro 3:9, TNM). Ye medenbätä, bengwairebe kukwe ükaninte kwe ne kwe ni kä tibienbätä rabadreta ja kete ben. ¿Dre nuainbare kwe kukwe ükaninte kwe ye ñaka mikakäre ngwarbe jai? Ani mike gare jai.

14. a) Juan 3:16 tä niere ye erere, ¿Ngöbökwe dre nuainbare ni kökatarikäre ngite aune gata yebätä? b) ¿Kukwe meden ngwantarita abokänbätä ni raba blite nitre ben?

¹⁴ (Ñäkädre Juan 3:16 yebätä). Jesús Ja Nire Biani Ngwainta Törö Jai kräke nita nitre nübaire ye ruäre ie bersikulo ye gare kwin töbiti raba ruin nie. Akwa, ¿Kristo ja nire biani ni ütiäre  ye ñobätä raba ni mike nüne kärekäre ye gare nitre ie? Kukwe ngwantarita ye ni raba nitre dimike mike gare jai. ¿Ñongwane? Jesús Ja Nire Biani Ngwainta Törö Jai kräke nikwe niaratre nübaidre, köbö ye näire aune köbö ye bitikäre ni rikadreta niaratre känti ye ngwane, ni raba niaratre dimike kukwe ye mike gare jai. Kristo ja nire biani ni ütiäre ye dre gärätä nüke gare kwin ietre angwane, Jehová tä ni tarere krubäte aune töbätä krubäte ye rükai gare bäri kwin ietre. ¿Ni kökanintari yebätä ni raba kukwe meden mike gare niaratre ie?

15. ¿Ñobätä Jesús ñaka ja ngwani Adán erere?

¹⁵ Jehovakwe ni iti töi metre juani ni kökatarikäre. Ni iti töi metre yei namani ja ngwandre metre Jehovai aune tädre juto biare ja nire biankäre ni kä tibienbätä ütiäre (Romanos 5:17-19, TNM). Ye kräke Jehovakwe Jesús dianinkä, niara ye sribebare kena kwe. Ngöbökwe Monso kwe kä kwinbiti ye juani Kä tibienbätä (Juan 1:14). Ye köböire Jesús namani ni töi metre, Adán nämene töi metre ye erere. Akwa Jesús ñaka ja ngwani Adán erere. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune Ngöbökwe kukwe ükaninte ye niarabrä kwe mikani täte, ni töi metre käkwe mikadre täte ie Ngöbö tö namani ye erere. Jesukwe ja tuani kukwe bäri tare ben, akwa yebiti ta käre Ngöbö kukwei mikani täte kwe.

16. ¿Jesús ja nire biani ni ütiäre ye ñobätä ütiäte krubäte?

¹⁶ Jesukwe ja nire metre biani ni kä tibienbätä ütiäre, ye köböire ni mikani kwäre kwe ngite aune gata yebätä. Adán ja ngwandre ño ye erere niarakwe ja ngwani. Niara töi nämene metre yebätä nämene ja ngwen metre Ngöböi aune nämene Ngöbö mike täte ye bämikani kwe (1 Timoteo 2:6). Niarakwe ja nire biani ni ütiäre ye köböire, nitre brare, meritre aune monsotre kia ye jökrä raba nüne kärekäre (Mateo 20:28). Nibira gare nie ye erere, Jesús ja nire biani ni ütiäre ye ütiäte krubäte Ngöbö töita ño ye mikakäre nemen bare (2 Corintios 1:19, 20).

17. ¿Jesús ja nire biani ni ütiäre ye köböire dre raba nemen nikwe?

¹⁷ Jehovakwe kukwe ütiäte krubäte nuainbare ni kökatarikäre (1 Pedro 1:19, TNM). Niara tä ni mike tuin ütiäte krubäte jai yebätä nämene juto biare Monso kwe tuametrekäre ja nire bien murie ketadre ni ütiäre (1 Juan 4:9, 10, TNM). Yebätä Jesús namani Adán täte aune namani ni rüne ni raba niere (1 Corintios 15:45). Jesukwe ja nire biani ni ütiäre ye köböire nüna kärekäre ye ñan aibe raba nemen nikwe. Ñakare aune ye köböire ja känenkäre ni raba nementa Ngöbö ngäbriänkä ye ngätäite arato. Niarakwe ja nire biani ni ütiäre ye köböire ni töi rabai metre aune Jehovakwe ni kai ngäbitita ja ngäbriänkäre, akwa kukwe ükaninte kwe ye ñaka mikai ngwarbe kwe jai. Nitre tä ja ngwen metre Ngöböi ye jökrä töi rabai metre ye ngwane nüna rabai kwin krubäte ye ani bämike ja töite. Ye rabai bare angwane, angeletre aune ni Kä tibienbätä ye jökrä rabai keteitibe ni ja mräkäre ye kwrere. Aune ni jökrä rabai Ngöbö ngäbriänkäre (Romanos 8:21).

18. ¿Ñongwane Jehová ye “aibe raba[i] gobrane jändrän jökräbti”?

¹⁸ Adán aune Eva kämikaninkä Jehovabätä, akwa yebiti ta Jehovakwe ni tarebare jankunu. Ye medenbätä Monso kwe juani kwe ni kökatarikäre. Ni ngite akwa, Satana ñaka raba ni mike ja dibiti ñaka ja ngwen metre Jehovai. Ni kökanintari, ye köböire Jehová ni dimikai nemen ni kukwe kwin nuainkä ye erere. Nire nire käkwe Jesús kai ngäbiti aune rabai tödeke ie yekwe nünain kärekäre, ye rabai kwin krubäte ye ani bämike ja töite (Juan 6:40). Jehová, ni Rün ni tarekä aune töbätä, ye töita ño ye mikai nemen bare kwe aune ni kä tibienbätä dimikai kwe nemen töi metre. Ye ngwane, Ngöbö ye “aibe raba[i] gobrane jändrän jökräbti” (1 Corintios 15:28).

19. a) ¿Jesukwe ni kökanintari yebätä nita debe bien angwane, nikwe dre nuaindi? (Recuadro “ Nitre tö kukwe mikai gare jai ye nikwe känändre jankunu” mikadre ñärärä). b) ¿Kukwe ja tötikara ja känenkäre yekänti nikwe dre mikai gare jai?

¹⁹ Jesukwe ni kökanintari yebätä nita debe bien angwane, nikwe blitai kukwe ütiäte krubäte yebätä nitre madabe. Ni kökanintari ye köböire, Jehová tä nüna kärekäre käbämike nitre ie ye rabadre gare ietre. Akwa ni kökanintari ye köböire nüna kärekäre ye ñan aibe raba nemen nikwe. Ñakare aune jardín Edén yete Satanakwe kukwe niebare Ngöbö rüere ye mikata gare nie ni kökanintari ye köböire arato. Satanakwe kukwe niebare Ngöbö rüere ye ni kökanintari tä mike gare ño ye nikwe mikai gare jai kukwe ja tötikara ja känenkäre yekänti.