Kä 1920 ye bitikäre Jehová rababa gare ti rün aune ti meye ie, niaratre jämi ja mäkete ye ngwane. Ti därebare Inglaterra kä 1939 ye ngwane. Ti nämä chi akwa ti nämä näin gätäbätä bentre aune Kwela Sribi Ngöbökwe Kräke yete ti kä bianba arato. Tikwe kukwe kädrieba kena ye täbe törö kwin tie. Kä nämä kwä ti aibe tibiti yebätä caja mikaba kwati yebiti ti rababa nünaninkä ne kwe ti okwä rabadre atril yebiti ta. Nitre umbre umbre kwati nämä ja ükaninkrö yebätä ti okwä rababa ngwane, ti rababa grükekä krubäte.

Ti rünkwe kukwe braibe tikaba täräbätä tie kukwe driekäre. Kä nämä kwä kwä tibiti ngwane, ti janama kaibe kukwe driere. Ni rükaba jukwebätä käkwe ñäkäba kukwe braibe yebätä aune bengwairebe tärä “Sea Dios veraz” ye ka ngäbitiba kwe tie. Kä rababa juto tibätä yebätä ti rikaba betekä ti rün känti mike gare ie. Ti nämä kukwe driere aune näin gätäbätä ye käi nämä juto tibätä aune yekwe ti dimikaba ja töi mike sribire köbö täte Jehová kräke.

Ti rünkwe ti kä bianba ne kwe täräkwata Ni Mikaka Mokre ye juandre tie, ye ngwane kukwe metre ye rababa bäri mobe ti brukwäte. Täräkwata mrä mrä nämä nemen ti kisete ngwane, biarebe ti nämä ñäke tätebätä. Ti jataba tö ngwen bäri Jehovai ngwane, tikwe ja töi mikaba ja denkä mento niara kräke.

Kä 1950 yete, ti rün, ti meye aune ti, nun janama delegado erere Nueva York gätä kri kädeka nämä “Aumento de la Teocracia” yebätä. Kukwe ükaninte kädriekäre jueves 3 agosto ye kädeka nämä “köbö ni misionerokwe”. Kukwe kädriedre ni ja ngökaka ñöte kräke ye eteba Carey Barber käkwe kädrieba. Ja känenkäre niara rababa konkrekasion jökrä ngübabitikä arato. Kukwe kädrie jatabara krüte ie ngwane, kukwe ketebu ngwantariba  kwe nuen. Yete ti rükaba krö aune tikwe jän nieba ja dibiti. Kä nämä 11 tibiti, akwa ti nämä dre nuainne köbö yete ye ütiäte krubäte nämä gare tie. Akwa jübaka ñan nämä gare tie yebätä kä jürä rababa tibätä ja ngökakäre ñöte. Ti grü rikaba tibe nememe piscina yete aune kukwe jökrä rabai bare kwin nieba kwe tie. Kukwe rababa bare jötrö ngwarbe, aisete ti ngoto okwä ñan rababa ñöte nguse rababa ruin tie. Ja mräkätre käkwe ti ngökaba jai kwärikwäri. Iti käkwe ti ngökaba ñöte aune iti mada käkwe ti dianbata kä mrebiti. Köbö yete ja känenkäre Jehová käkwe ji ükateba metre ti käne.

Ti gediankaba kwelabätä ngwane, ti törbaba ja mikai prekursor. Akwa dirikätre käkwe ti töi mikaba krubäte näin universidate aune mrä mada tikwe niaratre kukwei mikaba täte. Akwa ye bätäräbe, ti ñan raba näin jankunu ji metrebiti aune bengwairebe ja tötike kwela krite rükaba gare tie. Yebätä tikwe ja töi mikaba tuenmetre. Tikwe oraba Jehovai aune tikwe ñaka ja tötikai mada universidate ye tikwe tikaba täräbätä dirikätre ie. Aune kä kwati rikaba ta ngwane, tikwe universidad ye tuametreba. Ti nämä tö ngwen Jehovai, aisete bengwairebe tikwe sribi prekursor ye kömikaba.

Sö julio kä 1957 yete, sribi köbö täte Ngöbö kräke ye tikwe kömikaba juta Wellingborough yete. Prekursor iti ie kukwe gare krubäte abokän ben ti raba sribire ye ja mräkätre sribikä Betel Londres käkwe mikadre gare tie tikwe ribeba ietre. Eteba Bert Vaisey, ni sribikä kwin krubäte ye rababa dirikä tikwe aune ti dimikaba kwe ora ükete kwin jai kukwe driekäre. Ja ngwaitre umbre ni ti, eteba Vaisey aune ti nämä konkrekasion yete. Ti nämä ja tötike gätä kräke aune blite gätäte ye köböire ti jataba tö ngwen bäri Jehovai aune tödeke bäri ie.

Ti ñan janama rübätä yebätä kä braibe te ti kitaba ngite. Ye bitikäre prekursora especial iti kädeka nämä Barbara ye rababa gare tie. Nunkwe ja mäkäteba kä 1959 yete aune nun juandre medente sribi Ngöbökwe nuainkäre yekänti nun nämä juto nänkäre. Kenanbe nun juanba Lancashire juta Inglaterra ngwitärikri yekänti. Biti, sö enero kä 1961 yete nun nübaiba Betel Londres yete, nun tötikai sö krati Kwela Sribi Ngöbökwe Jie Ngwankäre yebätä. Kukwe ñan ngüba nämä nunkwe ye rababa bare nun kräke mada. Curso ye krütaba ye bitikäre, ti kädekaba circuito tuabitikäre. Ni circuito tuabitikä iti ie kukwe nämä gare krubäte ye käkwe ti tötikaba bämän krobu te juta Birmingham yete aune Barbara tuametreba näin siba tibe. Yete nunkwe ja mikaba juto nänkäre nun juain medente yekänti. Ye abokän kä kädekata Lancashire aune Cheshire yete.

Nun nämä vacacionbätä sö agosto kä 1962 ngwane, sukursal käkwe tärä juanba nuen. Ye abokän solicitud nänkäre Kwela Galaad yebätä. Ti aune Barbara nunkwe oraba Jehovai. Nunkwe kukwe tikaba formulario yebätä aune bengwairebe nunkwe juanbata sukursal kokwäre. Sö rikaba krärike ta ye bitikäre, nun rikabara Brooklyn (Nueva York) ja tötikakäre clase número 38 Kwela Galaad yebätä. Curso ye nuaba sö kräjätä näre.

Kukwe rababa gare krubäte nuen Kukwe Ngöbökwe yebätä Kwela Galaad yete. Akwa ye  ñan aibe, juta Ngöbökwe yebätä kukwe rababa gare nuen aune ja mräkätrebätä arato. Ye ngwane kä jämi 25 nunbiti, aisete ja mräkätre janama siba nunbe yebätä kukwe rababa gare krubäte nuen. Köbö kwatire kwatire ti nämä sribire eteba Fred Rusk nämä dirire nuen yebe ye rababa kwin krubäte ti kräke. Kukwe tä Bibliabätä yebiti nikwe mäträdre, kukwe ütiäte ye rababa gare tie niarabätä. Ja mräkätre kukwe kädrieba kwela yebätä ye ngätäite ja mräkätre ie kukwe gare krubäte nämä, ñodre, Nathan Knorr, Frederick Franz aune Karl Klein. Aune eteba Alexander Macmillan töi bobre krubäte yebätä kukwe rababa gare krubäte nuen. Juta Ngöbökwe nuaninte kä 1914 nükebe kä 1919 yete, ye ngwane Jehovakwe juta kwe jie ngwani ño ye niarakwe nun dimikaba mike gare jai kukwe kädrieba kwe yebiti.

Curso jatabara krüte ngwane, nun juandi Burundi África yete ye eteba Knorr käkwe nieba nuen. Nun rikaba betekä biblioteca Betelte yekänti ja mräkätre nämäne nibe juta Burundi yete ye mikakäre gare jai tärä Anuario yebätä. Akwa kukwe mika ñan nämä gare jire juta yebätä. Kä ñaka gare nuen aune juta känti kukwe drie ñaka jire yekänti nun juanba sribi Ngöbökwe nuainne. Nun rababa grükekä krubäte, akwa nunkwe oraba ye käkwe nun töi mikabata jäme.

Nun juanba sribi Ngöbökwe nuainne yekänti kä ñan nämä ja erebe, nitre nämä nüne jene aune nitre kukwei jene arato. Yete nun rabadre ja kite blite francés aune kä känene jai nünankäre. Köbö köböbukäre nun rababa yete ye bitikäre, eteba Harry Arnott ja tötikaba nunbe Kwela Galaad yete ye janama nun tuinbiti. Niara juanba kukwe driere Zambia aune nun dimikaba kwe ju känene jai. Ye rababa nun misionero juere kena. Akwa bengwairebe nun jataba ja tuin kukwe ñaka kwin ben. Gobrantre kä yekänti ie kukwe ñan nämä gare krubäte nitre testiko Jehovakwe yebätä. Sribi käi jatabara juto nunbätä, akwa nun ñaka permiso diainkä jai ngwane, nun ñan tuainmetre sribire jankunu Ngöbökwe kräke yete mikaba gare nuen. Mrä mada, ja ñan rababa nuaindre nuen medenbätä nunkwe kä mikakaba juta yebätä aune nun rikaba Uganda.

Visa ñan nämä nunkwe nänkäre Uganda yebätä kä jürä rababa chi nunbätä, akwa yebiti ta nunkwe tö ngwanba Jehovai. Dre rababa bare nunbätä  ye ja mräkä iti käi Canadá nämä Uganda käkwe mikaba gare guardiatre ie. Ye köböire sö bianba ruäre nuen permiso diankakäre jai rabakäre juta yete. Jehová nämä nun dimike rababa tuin nuen.

Kukwe bä jene nämä nemen bare juta Uganda yete. Sribi Ngöbökwe nuain nämäna juta yete aune nitre testiko nämä 28 yete. Kä känti nun nämä kukwe driere yete nitre blite inglere nämä kwen kwati nuen. Akwa nun törbadre niaratre tuai nirien kukwe ja üairebiti ngwane, nun rabadre blite niaratre kukweibiti ye rababa gare nuen. Aisete nunkwe ja töi mikaba ja kite blite kukwe lugandabiti. Kukwe yebiti blita nämä krubäte nun nämä yekänti, kä Kampala yete. Kä rikaba kabre ta, angwane batibe nun jataba blite kwinbiti, akwa kukwe driebätä kukwe kwin nämä nemen bare krubäte. Ye köböire nitre ja tötikaka nunkwe nämä dre ribere jai ja üairebiti ye rababa bäri nuäre nun kräke mikakäre gare jai. Aune rababa bäri nuäre kräketre ja driekäre ja brukwä ngöibiti nuen aune kukwe nämä nüke gare ietre yebätä ja nämä nemen ruin ño ietre ye niekäre nuen arato.

Nitre töi bobre tö nämä kukwe metre mikai gare jai ye nämä kwen nuen ye nämä kä mike juto nunbätä. Ne madakäre, sribi mada bianba nuaindre nuen, nunkwe juta ye tuadrebiti ni circuito tuabitikä erere. Sukursal Kenia nämä juta ye tuinbiti, aisete nun juanba kä jene jene mike gare jai, medente prekursor especial juan raba kukwe driekäre ye mikakäre gare jai. Bä kabre nitre ie nitre testiko ñan nämä gare jire käkwe nun ka ngäbitiba kwin kwetre. Ja rababa ruin ja käite nuen aune nun bukaba kwetre arato.

Ye bitikäre tikwe kä mada mikaba gare jai. Kä Kampala yete ti rikaba trente köbö kuku te nükebe puerto de Mombasa Kenia, biti ti rikaba ru mrente yebiti kä butu Seychelles yekänti océano Índico yete. Ja känenkäre, kä 1965 nükebe kä 1972 yete ti aune Barbara bä kabre nun janama kä butu yekänti, ni kukwe driekä nibu aibe nämä kä yete. Ye ngwane, grupo ükaninte kä yekänti biti ja känenkäre rababa konkrekasion erere. Tikwe kä mada mikaba gare jai ti janama ja mräkätre Eritrea, Etiopía aune Sudán tuinbiti ye ngwane arato.

Juta Uganda yete kukwe tare rababa bare drekebe ngwarbe mada. Nitre rükä rababa juta ye gobraine aune yete ja käne kukwe tare rababa bare kä kwati te. Jondron Cesarkwe ye nikwe biandre César ie nieta Bibliabätä nikwe mikadre täte ye ütiäte krubäte rükaba gare tie (Mar. 12:17). Nitre menteni ye rabadre niken guardiatre jue yekänti ja kä tike mikaba gare batibe kore. Bengwairebe nunkwe kukwe ye mikaba täte. Ye bätäräbe, ti nämä näin misionero madabe kä Kampala kokwäre ngwane, guardiatre käkwe nun mikaba nünenkä. Ti brukwä rababa bete juto, nunbrä kä tuabitikä nieba nunbätä aune nun jänrikaba guardiatre jue känti. Yete, nun abokän ni misionero nunkwe mikaba gare aune nunkwe ja kä bianina nunkwe mikaba gare ietre arato. Akwa niaratre ñaka nun kukwei mikaba täte. Guardiatre kürü ngwanka ye ruäre rikaba nun ngwena guardiatre jue nämä känime nun nämä nüne ken yekänti. Yete, guardia iti ie nun rükaba gare aune nunkwe ja kä bianina rükaba gare ie, yebätä nun tuanemetre kwetre nieba kwe ietre. Nun töi rababata jäme.

Ye ngwane, käre nitre rükä nämä kwen ji ngrabare nuen. Nitre rükä ye nämä dröbare ngwane, kä jürä nämä nemen krubäte nunbätä bärira jire. Akwa käre nun nämä orare aune nun tuanmetre nämä niken ta ngwane, nun töi nämä nementa  jäme. Akwa kä 1973 yete, nitre misionero jökrä rabadre kämikekä juta Uganda yebätä niebare mada.

Sribi mada bianbata nuen, ye ngwane nun juanba Costa de Marfil África kädrikri yekänti. Kukwe ye ñan rababa nuäre nun kräke ñobätä ñan aune nitre nämä nüne ño juta yete ye erere nun rabadre ja kite nüne, nun rabadre ja kiteta blite kukwe francés yebiti. Aune nunkwe nünandre nitre misionero kite juta madate yebe. Akwa Jehová nämä nun dimike jankunu rababa tuin nuen ñobätä ñan aune nitre töi bobre aune töi kwin nämä kukwe metre ye kain ngäbiti jötrö ngwarbe. Nun nämä tö ngwen Jehovai aune niarakwe ji ükateba jankunu nun käne.

Batibe mada kukwe ñaka kwin mikaba gare nuen, ye abokän Barbara nämä bren cáncer kisete. Bä kabre nun janama Europa ne kwe niarakwe ja kräkäi mikadre. Akwa kä 1983 ye ngwane, rababa bäri bren mada, ye köböite nunkwe kämikakaba África yete. Nun nibu brukwä rötateba.

Nun rababa Betel Londres yete. Barbara jataba bäri bren aune mrä mada krütaba tikän. Ja mräkätre Betelte käkwe ti dimikaba ye rababa kwin krubäte ti kräke. Ja mräkätre gure nibu käkwe ti dimikaba krubäte ja tuin kukwe yebe aune tö ngwen jankunu Jehovai. Kä rikaba ta ye bitikäre, ja ngwai kädekata Ann nämä nüke sribire Betel yete ye rababa gare tie. Niarakwe sribiba prekursora especial erere. Niara nämä Jehová tarere nämä tuin tie aune töi nämä kukwe ja üaire yebätä. Aisete kä 1989 ye ngwane, nunkwe ja mäkäteba aune yete ja käne nunta sribire gwairebe sukursal Londres nete.

Kä 1995 nükebe kä 2018 yete, central mundial käkwe ti juanba juta 60 tuinbiti. Nire juan nämä juta mada tuinbiti ye ie superintendente de zona nie nämä käne. Ni Jehová mikaka täte tä ja tuin kukwe ño ño ben, akwa yebiti ta Jehovata kukwe kwin mike nemen bare kräke ye rababa gare tie sribi ye nuainbätä.

Kä 2017 yete, juta meden meden tuadrebiti tikwe ye ngätäite África nämä. Ti janama Ann ngwena Burundi aune sribi Ngöbökwe ririabare ño kä yekänti mike gare jai ye rababa kwin krubäte. Kä 1964 ye ngwane ji känti ti nämä kukwe driere, yete Betel bä nuäre tä kä nengwane. Ja mräkätre 15,500 biti bäri juta yete kä nengwane.

Juta meden meden tuadrebiti tikwe kä 2018 ye mikaba gare tie ngwane, juta tuadrebiti tikwe ye ngätäite Costa de Marfil nämä ye käi rababa juto tibätä. Nun rababa juta Abiyán Costa de Marfil yete ngwane, ja rababa ruin gwi nuen. Número teléfono ja mräkätrekwe nämä jatäri ye ti nämä miketari ñärärä Betelte ngwane, ni nämä nun ken ye gare tie bä rababa tuin tie. Ni ye kädeka nämä Sossou. Ye abokän eteba iti käkwe sribiba ni circuito tuabitikä erere juta Abiyán yete ye ai rababa ruin tie. Akwa ye ñaka kore, Sossou ye abokän eteba ye monsoi.

Käre Jehovata ja kukwei mike nemen bare. Kukwe ño ño ben tikwe ja tuanina, akwa nikwe tö ngwandre Jehovai ye köböire käre niarakwe ji ükaite metre ni käne ye namanina gare tie. Ji niken ni ngwena ja nire käre kokwäre yebiti nun töita kwatibe nänbätä jankunu ja brukwä ngöibiti (Prov. 4:18).