Kä rikaba kwati ta ye bitikäre nitre nübai nämä rikakäre sukursal Sudáfrica, känti rotativa mrä mika jababa mikaba gare nunye Betelte. Tikwe ja kä bianba aune ti ka ngäbitiba ye käi rababa juto krubäte tibätä. Aune ja mräkätre nimä betelita käi Canadá ye ka ngäbitiba arato, ye abokän Dennis Leech, Bill McLellan aune Ken Nordin. Ñongwane nun kwainta ye ñaka mikaba gare jire chi nunye.

Tikwe blitaba ti meye ben telefononte ta aune tikwe nieba ie: “Mamá, ti tö kukwe keteiti mikai gare mäi. Ti näin Sudáfrica”. Ti meye ñaka blite krubäte akwa niara nämä tödeke krubäte aune nämä ja kete kwin Jehovabe. Ñaka kukwe nieba krubäte kwe, akwa kukwe ye rababa debe kräke ye rababa gare tie. Tikwe kukwe meden dianba jai ye rüere ti rün aune ti meye ñaka ja mikaba jire, akwa ti näin mente yebätä niaratre rababa ulire ye rababa gare tie.

Käne nun jananba Betel Brooklyn yekänti aune nun kitaba sö krämä te sribikäre prensa keteitibätä. Biti nun rikaba ru mrente tribe ngwanka yete Ciudad del Cabo (Sudáfrica) ye kokwäre. Krire kä rababa 20 tibiti. Biti nun rükaba Ciudad del Cabo yete aune deu nun rikaba trente Johannesburgo kukwäre ora kabre te. Dekäkri nun rükaba kä kädeka nämä Karroo känti kä bäsi nötare yekänti. Kä ye munune aune ngire krubäte. Nun nibokä nikraba ventanante ta ngwane, kä medenkänti nun nämä ye nun rababa ngwentari jai. ¿Nunkwe dre mikaba ja kisete rä? Kä rikaba ruäre ta ye bitikäre, nun rükabata yete aune nitre nünanka kä yekänti ye mantiame krubäte aune töi jäme ye rababa gare nunye.

Kä ruäre te tikwe sribiba linotipia yebiti, ye máquina ñan chi aune ñaka nuäre sribikärebiti. Ti nämä plomo krä kia ye ükete jatäri täräkwata La Atalaya aune ¡Despertad! ye imprimikäre. Sukursal yete täräkwata kukwe jene jenebiti imprimi nämä nitre África ye kräke. Akwa ye ñan aibe, ñakare aune juta jene jene kräke täräkwata imprimi nämä arato. Rotativa mrä nämä yete, yebiti sribi nämä kwin krubäte ye käi rababa juto krubäte nunbätä.

Ye bitikäre, ti rikaba sribire oficina keteiti känti, yete täräkwata kwita nämä, imprimi nämä aune  juan nämä. Ti nämä sribire krubäte aune kä nämä juto krubäte tibätä.

Kä 1968 yete tikwe ja mäkäteba Laura Bowen ben, niara nämä nüne känime Betel ken. Niara nämä sribi prekursor nuainne aune nämä transcripción nuainne Oficina Kukwe Kwitakäre ye kräke. Kä ye näire, nire krire nämä ja mäkete ye tuanmetre ñaka nämä Betelte, aisete nun juanba prekursor especial erere. Kä kwä jätä te ti nämä Betelte yete mrö bian nämä tie aune ti nämä nüne ju kwin te, yebätä nitre prekursor ie ngwian bian nämäne nuäi yebiti nun raba ja ngübare ño ye ti rababa töibikaire. Nun itire itire ie ngwian biandi 25 rands ye abokän 35 dólar kä ye näire. Akwa täräkwata, ora aune ni tuadrebitita ye ribe nämäne nuäi ye erere nuaindre ngwane, ngwian ye näre bian nämäne. Ngwian yebiti rababa ju, mrö, karo, kräkä aune jondron mada mada ye ütiä biankäre nunye.

Nun juanba juta Durban, océano Índico ye bäre. Nitre nünanka India ye nämä kwati yete. Kä 1875 ye näire nitre jän nämäne kite ja dibiti sribikäre azucara yebätä. Ye ngätäite niaratre mräkä ye jän jatani, ye ngwane sribi mada nämä kwetre, akwa niaratre nämä ja ngwen ño aune dre rien ja käite ye erere nämä nuainne. Ñodre, mrö bänänte sribe nämä kwetre curry yebiti. Aune niaratre nämä blite inglere, ye köböire rababa bäri nuäre nun kräke kukwe driekäre ietre.

Nitre prekursor especial ye rabadre ora nuainne 150 näre sö kratire kratire. Aisete nunkwe kukwe ükateba Laura ben jai kukwe driekäre ora krä ti te köböiti. Nitre tuadrebitita aune tötikadre Bibliabätä ye ñaka nämä nunkwe, aisete nun rikaba kukwe driere ora krä ti te ju ju te kä tibo aune ngire yete ta. Kä rikabara raire se kwrere rababa tuin tie ngwane, tikwe reloj mikaba ñärärä... ¡aune krire kä rikaba 40 minuto ta! Nun raba prekursorado especial ye nuainne o ñakare ye ti rababa ngwentari jai.

Kä rikaba ruäre ta ye bitikäre nun jataba kukwe ükete bäri kwin jai. Käre dekä dekä nun nämä sándwiches (pan) sribere jai aune sopa bätä cabe mike termonte droare jai. Nun tö nämä ja dükai chi ngwane, nun nämä karo jakwe Volkswagen ye mike kri täni. Ruäre ngwane, monsotre kia ye nämä nüke kabre nun bäre nun mikakäre ñärärä. Köbö rikaba ruäre ta ye ngwane ora krobu o krämä dekä dekä köbö kwatire kwatire te ye bitikäre, kä nämä niken jötrö ta nunbiti nämä nemen ruin nunye.

Nunkwe kukwe metre drieba nitre nünanka yere ie, ye käi rababa juto nunbätä. Nitre india ye töi jäme, mantiame, tä nitre mada tarere aune nitre mada mike ütiäte jai aune tä Jehová tarere ye rababa gare nunye. Nitre hindúes kwati käkwe kukwe metre ye ka ngäbitiba. Niaratre tö nämä kukwe mikai gare jai Jehová, Jesús, Biblia, kä jäme ja känenkäre aune kukwe kwin käbämikata nitre krütanina kräke yebätä. Kä rikaba kwati ta ye bitikäre nun rababara nitre 20 tötike Bibliabätä. Nitre ja mräkäre ben nun nämä ja tötike yebe nun nämä ukwen rien aune mrö kwete. ¡Kä nämä juto krubäte nunbätä!

Kä rikaba ruäre ta ye bitikäre, sribi mada mikaba nun kisete. Nun juanba circuito tuinbiti mren bäre océano Índico yekänti. Nun nämä niken konkrekasion tuinbiti yekänti ja mräkätre ruäre gwirete nun nämä nemen bämän kratire kratire. Nun nämä kukwe driere ja mräkätre ben niaratre dimikakäre. Nun niaratre mräkä kwrere nämä nun mike tuin jai, nun nämä nemen niaratre känti monsotre ben aune jondron nire gwita yebe ye käi nämä juto nunbätä. Nunkwe sribiba kä kubu te ye erere, ye käi nämä juto krubäte nunbätä. Batibe sukursal nun käräba aune nun nübai nämänta Betelte ye mikaba gare nunye. Aune nun nämä yete ye käi nämä juto krubäte nunbätä tikwe nieba ietre. Akwa nun juandre medente ye nun nämä juto biare ka ngäbitikäre.

Ti rikaba Betelte ngwane, tikwe sribiba Departamento de Servicio yekänti aune ja mräkätre ie kukwe gare krubäte yebe tikwe sribiba. Kä ye näire, nitre circuito tuabitikä nämäne niken konkrekasion keteiti tuinbiti ngwane, nämäne informe juen sukursal ie. Aune Departamento de  Servicio ye nämä tärä tiketa konkrekasion kräke. Tärä yebiti ja mräkätre dimika nämäne aune dre dre ribe nämä konkrekasion yekwe ye mika nämäne gare ietre. Ja mräkätre circuito tuabitikä kukwe xhosa aune zulú yebiti ye nämä tärä juen sukursal ie ye nitre secretario nämä sribire krubäte kwitakäre inglere. Aune biti, sukursal nämä tärä juen inglere nitre blitaka kukwe africano yebiti, ye niaratre nämä kwite kukwe africanobiti. Ja mräkätre kukwe kwitaka ye nämä ja di ngwen ye ti dimikaba krubäte, ñobätä ñan aune ja mräkätre kwata drüne nünanka kä yekänti ye nämä ja tuin kukwe meden ben ye nämä nemen gare tie.

Kä ye näire gobrantre nämä kukwe ükete ne kwe nitre kwata bä ño ño ye ererebätä ñäkäbiti nämä jene jene kukwe ye kädeka nämäne apartheid. Nitre kwata ño ye ererebätä mika nämä nüne kä keteiti känti. Ye medenbätä nitre kwata bä jene jene, ye ñaka nämä ja kete jabe. Ja mräkätre kwata drüne ye nämäne blite ja kukweibiti, kukwe driere ja kukweibiti aune konkrekasion blite niaratre kukweibiti yekänti nämäntre nemen.

Käre ti juan nämä dirire nitre blitaka kukwe inglere yei. Aisete nitre kwata drüne África ye ñaka nämä gare krubäte tie. Akwa niaratre nämä dre mike täte aune nämä ja ngwen ño ye rababa gare tie. Nitre kwata drüne ye nämä kukwe meden mike täte ye köböite ja mräkätre nämä ja tuin kukwe meden meden ben ye rababa gare tie arato. Niaratre käkwe ja ngwani dite ñobätä ñan aune ja keta chokabe aune kukwe ñäkäita Bibliabätä ye niaratre ñaka nämä kain ngäbiti, mräkätre kwe aune nitre nünanka bäre nämä ja mike rüere yebiti ta. Nitre nünanka jateta ye nüne bobre krubäte, ruäre käkwe ja tötikani chi kwelate aune mada ñaka ja tötikabare jire, akwa niaratre nämä Biblia mike ütiäte jai.

Ngöbö mikadre täte töi jämebiti aune ñaka ja mikadre kukwe kä nebätä yekri, yekäre kukwe ükate nämä gobranbe yekänti tikwe sribiba siba arato. Monsotre bati testiko käkwe ja ngwani metre aune ja ngwani dite ye käkwe tödeka tikwe mikaba dite, ñobätä ñan aune niaratre ñaka nämä orasion aune himno iglesiate ye nuainne yebätä kitaka nämä kwelate.

África yete kä kädeka nämä Suazilandia (nengwane kädekata Esuatini) yekänti ja mräkätre käkwe ja tuaba kukwe mada tare ben, ñobätä ñan aune rei Sobhuza II krütani ye bitikäre, nitre jökrä rabadre kukwe keteiti nuainne ribebare ietre ye  abokän, nitre brare rabadre ja dokwä tikekä butiere aune nitre merire rabadre ja dokwä mike mutälire. Nitre krütanina mikadre ngöböre jai ye ja mräkätre käkwe ñaka nuainbare ye köböite nitre kwati käkwe ja mikani niaratre rüere. Akwa ja mräkätre käkwe ja ngwani dite aune ja ngwani metre kwetre Jehovai ye mataba nun brukwäte. Kukwe ngübadre bätärekä aune ja ngwandre metre Jehovai ye ja mräkätre nünanka África käkwe drieba nunye ye käkwe tödeka nunkwe mikaba bäri dite.

Kä 1981 ye ngwane, ti rikabata sribire imprenta computadora yebiti impimidre ño ye driekäre. Kä ye näire kä nämä juto krubäte tibätä. Kukwe ükateba jene imprimikäre. Ni jondron rürübäinkä iti käkwe fotocomponedora drieba keteiti sukursal ie nuatekäre aune ñaka ütiä käräba kwetre. Ye köböire, linotipia kwä ökän ye kwitaba fotocomponedora kwärike yebätä. Aune rotativa mrä mikaba. Nun rababa imprimire bäri käne täte.

Nun rababa sribire computadora yebiti ye köböire täräkwata sribe jataba MEPS yebiti, ye abokän Sistema Electrónico de Edición Plurilingüe. ¡Nun nibokä betelita Canadá rikaba sribire África ye bitikäre sribi jataba bäri kwin tecnología yebiti! (Is. 60:17). Kä ye näire, prekursora nämä Jehová tarere krubäte yebe nun nämäna ja mäkäninte. Bill aune ti, nun nämä Betelte känime. Ken aune Dennis nämä nüne mräkätre kwe ken.

Sribi jataba bäri sukursal yete. Nun nämä tärä kwite kabre kukwe madabiti, imprimire aune nun nämä juen sukursal mada mada ie. Yebätä nun nämä Betel mrä ribere jai. Ja mräkätre käkwe Betel ye sribeba kä bä nuäre Johannesburgo nedrinkri yete aune nunkwe käi ngwanba juto jabätä kä 1987 yete. Sribi jataba nirien bäri ye ngwane, tikwe sribiba kä kwati krubäte te Comité Sudáfrica yete siba, ye käi rababa juto krubäte tibätä.

Kä 2001 yete nun nübaiba sribire Comité Sukursal Estados Unidos abokän krire kömikaba yete, ye käkwe nun töi mikaba niä. Sribi nuain nämä nunkwe Sudáfrica aune ja ketamukotre ye nunkwe tuainmetre yebätä nun rababa ulire, akwa nun rikai nüne ja mräkätre Betelte Estados Unidos ben ye käi rababa juto nunbätä.

Laura meye rababara umbre ye ken nun ñaka tädi ye rababa nun mike töbike krubäte. Nun rikadre Nueva York ngwane, nun ñaka raba niara dimike, akwa Laura etebatre nimä ja töi mikaba meye ngübare jondron ribe nämä kwe jai ja ngätärebiti, ngwian aune jondron mada mada yebiti. Niaratre ñaka raba sribire köbö täte Jehová kräke, yebätä niaratre käkwe meye ngübadi ne kwe nun tädre sribire jankunu Jehová kräke köbö täte nieba kwetre nunye. Nun rababa debe bien krubäte ietre.

Ti eteba aune muko kwe nämä nüne Toronto (Canadá) käkwe ti meye nämä kaibe ye ngübaba. Kä ye näire, kä 20 näre te nämänena nüne bentre. Nun rükaba Nueva York ye bitikäre, ti meye krütaba aune ti eteba käkwe ngübaba nememe ye näire, yebätä tita debe bien krubäte ie. Ja mräkätre tä juto biare kukwe ükatekäre jai sribi ñan nuäre nuainkäre ye kwin krubäte ni kräke.

Kä ruäre te ti rikaba sribire Estados Unidos yete ngwane, tikwe sribiba Producción de Publicaciones yebätä, känti kukwe ükaninante jene aune sribita bäri nuärebiti. Aune bitinkä, tita sribire Departamento de Compras yebätä. Kä 20 näre te tita sukursal kri nete abokän känti ja mräkätre betelita 5,000 aune ja mräkätre sribikä ja töi jeñebiti tä 2,000 näre, ye ben nunta sribire ye käi juto krubäte nunbätä.

Kä 60 nikanina ta yete, tikwe sribidi nete ye tikwe ñaka bämikabare ja okwäte. Kä kwati krubäte te Laura ti dimikanina krubäte. ¡Nunkwe nünanbarera kä jutobiti! Sribi jene jene känti nunkwe sribibarera Jehová kräke aune ja mräkätre jene jene ben nunkwe sribibare ye ütiäte krubäte nun kräke. Sukursal kwati känti nun janamanena yekänti niaratre ruäre tä sribire. Kä niena 80 biti bäri tibiti yebätä sribi bian ñaka nebera krubäte tie aune ja mräkätre bati bati tärä kwati sribi ye nuainkäre.

Salmista iti käkwe tikabare: “Juta tä Ngöbö Jehová mike täte yebätä kätä juto” (Sal. 33:12). ¡Kukwe ye metre! Juta Jehovakwe abokänbätä käta juto yebe tikwe sribibarera yebätä tita debe bien krubäte.