1. ¿Kä jürä ño ño ben ni raba ja tuin?

 KUKWE namanina bare metre yebätä ani töbike. Kä meden känti nitre kukwe driekä ribeta bäri yekänti Néstor aune muko kwe María tö nämäne rikai. * Akwa yekäre niaratre rabadre nüne jondron braibebiti ye jürä nämäne bätätre. Aune rabadre nüne jondron braibebiti ngwane, niaratre ñaka tädi kä jutobiti nämäne nütüre. Ani töbike Biniambätä mada, juta te kukwe drie ñäkäita yekänti niarata nüne. Niarakwe ja mikai testiko ngwane, ja mikadi niara rüere ye nükani gare ie. Kukwe ye jürä nämänebätä, akwa niarakwe ja mikadi testiko ye mräkätre käkwe kain ngäbiti ño ye jürä nämäne bäribätä. Mrä mada ani blite Valeriabätä, bren cáncer tare krubäte namanibätä ye mikani gare ie. Dre mikata gare Bibliabätä däri yebätä ye niara tö namani mikai täte aune doctor ni operaka kwin krubäte aune niara tö nämäne dre ie, ye erere mikadre ütiäte kwe jai ye ñaka namani nuäre kräke känänkäre. Tä nemen bare ni jökräbätä erere, niara krütadre ye jürä namanibätä.

2. Kä jüräta nemen nibätä ye nikwe gobraindre, ¿ye ñobätä ütiäte krubäte?

² Kukwe ruäre jürä nämäne ja mräkätrebätä miri gare párrafo kenabätä, ¿ye erere ben mä tärä ja tuin? Jän ni raba niere. Akwa nikwe ñaka ja töi ye gobraindi ngwane, kukwe tare raba nemen bare nibätä ñobätä ñan aune ye raba ni töi mike kukwe ñaka kwin den nuaindre jai, köböite ni ñaka ja ketai kwin Jehovabe. Aune ye rabadre bare ye ie Satana tö. Kä jüräta nemen nibätä yebiti raba ni töi mike ñaka Jehová mike täte, ñodre kukwe kwin Ngöbökwe driere (Apoc. 12:17). Erametre Satana käme, töi blo aune  dite, akwa kukwe keteiti raba ni dimike ja tuakäre ben. ¿Kukwe ye abokän meden?

3. ¿Dre raba ni dimike ñaka kä jürä ngwen jabätä?

³ Jehová tä ni tarere aune tä nikri ye tädi gare kwin krubäte nie ngwane, Satana ñaka raba ni ngwen nikenkä (Sal. 118:6). Ñodre, ni Salmo 118 tikaka käkwe ja tuabare kukwe tare ben. Nitre kwati nämäne ja mike niara rüere aune ye ngätäite nitre ütiäte ütiäte ye nämäne (bersikulo 9 aune 10). Niara töi mika nämäne ja dibiti kukwe nuainkäre (bersikulo 13). Aune Jehovakwe mäträbare tare krubätebätä (bersikulo 18). Akwa yebiti ta, kansion keteitibätä kukwe ne erere niebare kwe: “Kä jürä ñaka rabai tibätä”. ¿Ñobätä ja nämäne ruin jäme krubäte ie? Ñobätä ñan aune Jehovakwe mäträbare tare krubätebätä, akwa yebiti ta Jehová nämäne tarere krubäte ye nämäne gare ie. Aune kukwe meden erere rakadrekä, akwa Jehová niara tarekä ye tädi juto biare käre niara dimikakäre ye nämäne gare kwin salmista ie (Sal. 118:29).

4. Jehová tä ni tarere tädi gare kwin nie, ¿ye raba ni dimike ja tuakäre kä jürä meden meden ben?

⁴ Jehová tä ni kristiano itire itire tarere ye tädre gare kwin nie. Ye köböire kukwe ketamä jürätä nemen nibätä ye ni raba ganainne: 1) ni ñan raba ni mräkätre ngübare jürätä nemen nibätä, 2) ni mada jürätä nemen nibätä aune 3) ni krütadre jürätä nemen nibätä. Ja mräkätre kädrite párrafo kena yete, ye käkwe kukwe ye ganainbare ñobätä ñan aune Jehová nämäne tarere ye nämäne gare kwin ietre.

5. ¿Kukwe ño raba nitre ji ngwanka mräkätre käne ye mike töbike? (Üai kena täräkwatabätä mikadre ñärärä)

⁵ Nitre ji ngwanka mräkätre käne ye rabadre mräkätre kwe ngübare ye mikata ütiäte kwetre jai (1 Tim. 5:8). Ye erere nemen bare mäbätä ngwane, bren tare COVID-19 ye näire mä kitadrekä sribibätä ye nämäne mä ngwen töbike krubäte. Aune mä ñaka raba mrö kökö mä mräkätre kräke o ju ütiä bien ye jürä nämäne mäbätä arato. Aune mä ñan rabadrera sribire ye ngwane, sribi mada ñaka raba kwen mäi ye nämäne mä ngwen töbike arato raba ruen nunye. O mä ñaka raba nüne jondron braibebiti jürä nämäne mäbätä Néstor aune María kädrite käne ye erere raba ruin nunye. Kukwe ye kwrere jürätä nemen nibätä, yebiti Satana käkwe nitre kwati töi mikanina ñaka Jehová mike täte jankunu.

6. ¿Nikwe dre nütüdre ie Satana tö?

⁶ Jehová ñaka töita ni itire itirebätä aune nita ja di ribere ni mräkätre ngübakäre ngwane, Jehovakwe ñaka ni dimikai ye nikwe nütüdre ye ie Satana tö. Ni rakadre kö okwä ye kwrere te ngwane, sribi ye bäri ütiäte raba nemen ruin nie aune kukwe ja jie ngwankäre Bibliabätä ye ni ñaka jatai mike täte.

7. ¿Kukwe meden metre mikata gare Jesukwe nie?

⁷ Jehová ñaka gare kwin ni madai Jesús ye erere. Ye medenbätä kukwe ne erere nieta kwe: “Munta dre dre mdei nike, ye mun ngämi kärere mun Rünye, ye känenkri tärä nebe gare ie” (Mat. 6:8). Aune nita dre ribere jai ye Jehová tä juto biare biankäre nie ye gare kwin Jesús ie. Nitre kristiano ye tä Jehová mräkätre ye ngätäite. Aune Jehová ye abokän ji ngwanka mräkätre käne erere, yebätä tä dre ribere nitre ji ngwanka mräkätre käne ie 1 Timoteo 5:8 yete, ye erere tä nuainne arato.

8. a) ¿Dre raba ni dimike ñaka kä jürä ngwen jabätä ni mräkätre ngübadre yebätä? (Mateo 6:31-33). b) Nitre ja mäkäninte üai tä täräkwatabätä dre nuainbare, ¿ye erere ni raba ja ngwen ño?

⁸ Jehovata ni aune ni mräkätre tarere ye tädi gare metre nie ngwane, nita dre ribere jai ye käre Jehovakwe biandi nie ye ie ni täi tö ngwen (ñäkädre Mateo 6:31-33 yebätä). Nita dre ribere jai ye Jehová tö biain nie, tö nuaindi ja brukwä tätebiti aune biandi ere nie. Niarakwe kä tibien sribebare ngwane, jondron meden raba ni dimike nünankäre ye ñan aibe sribebare kwe,  ñakare aune ja brukwä tätebiti jondron keta kabre sribebare kwe ne kwe nikwe kä ngwandre juto jabätä (Gén. 2:9). Jondron meden ribeta nikwe jai köbö kwatire kwatire kräke ye tärä nikwe, yebätä ni rabadre debe bien ñobätä ñan aune tä nikwe. Jehová tä ni dimike aune mrö nünankrä köbö kwatire kwatire kräke ye tä bien nie (Mat. 6:11). Jondron meden ñaka matare nikwe, akwa Jehová raba bien bäri nie matare aune ja känenkäre ye tädre gare metre nie. Kukwe ye metre namani gare Néstor aune María ie (Is. 65:21, 22).

9. ¿Néstor aune María kukwe bämikani ye tä dre driere nie?

⁹ Néstor aune María nünanka Colombia, nämänentre nüne kwin. Niaratre tä niere: “Nun tö rababa nünain jondron braibebiti rikakäre kukwe driere nitre ribeta bäri yekänti, akwa nunkwe nünandre jondron braibebiti ye jürä nämä nunbätä. Ñobätä ñan aune nun ñaka nünandi kä jutobiti nämä nemen ruin nunye”. ¿Niaratre ja tuani ño kukwe yebe? Jehová nämäne niaratre tarere ye bämikani bä kabre kwe ietre, yebätä töbikabare kwetre. Jehovakwe niaratre ngübai ye ie nämäne tö ngwen kwatibe, yebätä sribi kwin nämäne kwetre ye tuanimetre kwe, ju rürübäinbare kwetre aune kä meden känti nitre ribe nämäne bäri kukwe driekäre yekänti niaratre nikani. ¿Ja ruin ño ietre kukwe yebätä? Néstor tä niere: “Kukwe nieta Mateo 6:33 ye nemen bare metre ye nükanina gare nunye. Nunta dre ribere jai ye käre tä nunkwe aune nunta nüne bäri kä jutobiti kä nengwane”.

10. ¿Ni mada jüräta nemen nibätä ye ñobätä ñaka ni töi mike niä?

¹⁰ Nitre tä ja nuainne tare kwärikwäri mekera nükebe nengwane (Ecl. 8:9). Ñodre, nitre ütiäte ütiäte tä nitre mada mike tuin ngwarbe jai, tä nitre mada nuainne tare, nitre nänkä kwelate ben ye ie tä ñäke tare aune rä ötö, o tä kukwe tare nuainne mräkätre kwe yebätä. ¡Ye medenbätä ni mada jüräta nemen nibätä! ¿Kä jürä ye kwrerebiti Satana tä sribire ño nibätä?

11, 12. ¿Ni mada jüräta nemen nibätä yebiti Satana tä dre nuainne ni rüere?

¹¹ Ni mada jüräta nemen nibätä yebiti Satana tä ni töi mike ñaka kukwe driere aune ñaka kukwe Ngöbökwe ye mike täte. Niarakwe nitre gobranka ye töi mikanina kukwe drie ye ñäkäire aune ja mike ni rüere (Luc. 21:12; Apoc. 2:10, TNM). Kä gobrainta Satanakwe nete nitre kwati tä kukwe ngwarbe niere nitre testiko Jehovakwe yebätä. Nire tä kukwe ye mike era jai tä ni kötaire o ruäre ngwane tä kukwe tare nuainne nibätä (Mat. 10:36). Kukwe nuainta  Satanakwe ye ñaka tä ni töi mike niä ñobätä ñan aune siklo kena ye ngwane, niara nämänena nuainne (Hech. 5:27, 28, 40).

¹² Satana ñaka ja mike ni rüere gobrantre ye aibebiti, ñakare aune kukwe madabiti arato. Nitre ruäre ja mikadre testiko Jehovakwe ngwane, mräkätre kwe käkwe ja töi mikadre ño kräke ye jüräta nemen bätätre aune ye jüräta nemen bäribätä nuaindre tare ye kräke. Mräkätre kwe tare krubäte kwe, ye medenbätä Jehová rabadre gare ietre aune rabadre Jehová tarere ye ie niaratre tö. Mräkätre kwe käkwe blitadre käme Jehová aune nitre niara mikaka täte yebätä, ye tä nemen tare ie. Akwa nire nämäne ja mike käne ni rüere ye ruäre niena Jehová mike täte kä nengwane arato. Aune ni mräkä ñaka tö ni tuaita jire ngwane, ¿nikwe dre nuaindi?

13. Ni mräkätre ñaka tä ni kain ngäbiti ngwane, ¿Jehová tä ni tarere ye tädre gare metre nie ye ñobätä ütiäte? (Salmo 27:10).

¹³ ¡Kukwe nieta Salmo 27:10 yete ye tä ni töi mike jäme aune tä kä mike juto nibätä! (Ñäkädrebätä) *. Jehová tä ni tarere krubäte ye tädi gare nie ngwane ja mikadi ni rüere, akwa yebiti ta ja täi ruin kriemikani nie aune nita kä ngwen nüke jai, yebätä Jehovakwe kukwe kwin mikai nemen bare ni kräke ye tädi gare metre nie. Nita dre ribere jai ja ngrabarebiti, ja ruin ño nie yebiti aune kukwe ja üairebiti ye Jehovakwe biandi nie aune niarakwe ni ngübadi bäri kwin ni mada ye kräke. Kukwe ne metre namani gare Biniam abokän kädrite párrafo kena yete ie.

14. ¿Biniam kukwe nuainbare ye tä dre driere nie?

¹⁴ Gobrantre käkwe ja mikai Biniam rüere nämäne gare ie, akwa yebiti ta ja mikani testiko kwe. Niara tä niere: “Nitre gobranka käkwe ja mikaba krubäte ti rüere ti ñan bämikabare ja töite erere. Akwa ti ja mikadre testiko ye köböite ti mräkätre käkwe ja mikadre ti rüere, tikwe ti rün mikadre ulire aune ti mräkätre ñaka ti mikadre ütiäte jai ye jürä nämä bäri tibätä”. ¿Dre käkwe Biniam dimikani ja tuakäre kä jürä yebe? Jehová nämäne niara tarere krubäte aune nire tä Jehová tarere ye niara tä dimike ye nämäne gare metre ie ye käkwe dimikani. Biniam tä kukwe ye mike gare krörö: “Ngwian ñakare, ni mikata tuin ngwarbe jai aune ni nuainta tare ja ñäte yebe ja mräkätre tä ja tuin aune tä kä ngwen nüke jai ye Jehovakwe dimikanina ño, yebätä tikwe töbikaba. Aune tikwe ja ketaite dime Jehovabätä ngwane, Jehovakwe kukwe kwin mikai nemen bare ti kräke ye nämä gare metre tie. Bä kabre ti kitani ngite aune ti nuainbare tare. Akwa kukwe ye rababa bare  tibätä ngwane, nire tä ja ngwen metre Jehovai ye Jehovata dimike krubäte ye jutuaba metre tie”. Jehová ye namani ni rün erere Biniam kräke aune ja mräkätre ye namani niara mräkätre kwrere kräke.

15. ¿Nierare gata jüräta nemen nibätä ye ñobätä ni raba niere?

¹⁵ Gata ye abokän ni rüe ye kwrere mikata gare Bibliabätä (1 Cor. 15:25, 26). Nita töbike gata yebätä ngwane, raba ni mike töbike krubäte, metrere ni o ni mräkätre tä bren ye ngwane. ¿Ñobätä gata ye jüräta nemen nibätä? Ñobätä ñan aune ni töi rabadre nünanbätä kärekäre ye Jehovakwe mikani ni brukwäte (Ecl. 3:11). Akwa gata jürä ngwanta debe näre jabätä ye raba ni kriemike. Ñodre, raba ni töi mike mröre kwin, ejercicio nuainne, ñaka ja mike kukwe ruäre tare te, niken doctor känti o kräkä ñain nita ribere jai ngwane.

16. ¿Nierare gata jürä nibätä yebiti Satana tä ja mike ño ni rüere?

¹⁶ Ja nire nikwe ye ütiäte krubäte ni kräke ye gare kwin Satana ie. Ye medenbätä rabakäre nire, nita juto biare ñaka ja ketakäre jankunu Jehovabe aune nita juto biare kukwe mada mada nuainkäre nieta kwe (Job 2:4, 5). ¡Akwa niarata töbike bobre! “Diablu abko di tärä ni kämikakrä” ye medenbätä gata jürätä nemen nibätä, yebiti tä ni töi mike ñaka Jehová mike täte (Heb. 2:14, 15). Nitre ruäre yebiti Satana tä ni rä ötö aune nikwe ñaka Jehová tuainmetre ngwane, ni kämikadi ye niara tä nitre töi mike niekäre. O nita näkäin bren jötrö ngwarbe ngwane, raba ni töi mike ñaka Jehová mike täte jankunu. Däri ñäkäita Bibliabätä ye doctor o ni mräkätre ñaka testiko raba ni töi mike ja dibiti kain ngäbiti. O ni kräkäi mikadre jondron ruärebiti abokän ñäkäita Bibliabätä, ye niaratre raba ni töi mike kain ngäbiti.

17. Romanos 8:37-39 tä niere erere, ¿ñobätä nikwe ñaka gata jürä ngwandre jabätä?

¹⁷ Ni ñakare jire iti tö krütai, akwa ni krütadre ngwane Jehová tädi ni tarere jankunu ye gare nie (ñäkädre Romanos 8:37-39 yebätä). Ja ketamukotre Jehovakwe ye täbe nire niara töite ye kwrere, ye abokän jämi krüte ye kwrere (Luc. 20:37, 38). Aune niara tö ja nire biainta ietre (Job 14:15). Ni rabadre nire jankunu yekäre Jehovakwe ni ütiä biani kri krubäte (Juan 3:16, TNM). Jehová tä ni tarere aune ni ngübare ye gare metre nie. Ye medenbätä nita bren aune ni rä ötata gata yebiti ngwane, nikwe ñaka Jehová tuainmetre jire, ñakare aune nikwe niara känäin ja töi mikakäre jäme, ni mikakäre töbätä aune ja di biankäre nie. Valeria aune muko kwe käkwe kukwe ye erere nuainbare (Sal. 41:3).

18. ¿Kukwe namani bare Valeriabätä ye tä dre driere nie?

¹⁸ Kä nämäne 35 Valeriabiti ngwane, cáncer tare krubäte aune ñaka gare krubäte nitre ie ye namanibätä mikani gare ie. Gata jürä nämänebätä, akwa Jehovata ni tarere ye käkwe niara dimikani ño ye ani mike gare jai. Niara tä niere: “Bren tare rababa tibätä mikaba gare tie ngwane, nun ñaka rababa nüne käne erere. Operación ñaka nuäre yebiti ti kräkäi mikadre nieba tie. Doctor ni operaka kwati yekänti ti jananba, akwa jökrä tö rababa ti operai däri yebiti. Kä jürä rababa tibätä, akwa ti tö rababa Jehová mikai täte ye medenbätä tikwe ja töi mikaba kwatibe ñaka däri ye kain ngäbiti. Jehová nämä ti tarere ye bämikabarera bä kabre kwe tie. Ye medenbätä, ye ngwane ti nämä Jehová tarere ye ti tö rababa bämikai ie. Kukwe tare nie nämä tie ngwane, ti nämä nemen bäri dite ñaka kä mikakäre juto Satanabätä, ñakare aune ti käi rabadre juto Jehovabätä ye ie ti tö rababa. Kä rikaba ta ye bitikäre ti operaba, akwa ñaka däri yebiti aune rababa bare kwin. Ti täbe ja tuin bren yebe akwa nunta dre ribeta jai ye käre Jehová tä bien nunye. Ñodre, bren tare rababa tibätä mikadre  gare tie bämä krati ye känenkri, nunkwe ja tötikaba kukwe ja tötikara kädekata ‘Kukweta nakainkä nibätä ye ngwane ja ngwandre dite’ yebätä. * Kukwe ye ara nun nämä ribere jai. Nunkwe ja tötikaba bati bobubätä. Ti aune ti muko nun nämä käre kukwe ja üaire ye mike nuaindre käne jai aune täräkwata ye kwrere käkwe nun dimikaba ja töi mike jäme, kukwe kwin den nuaindre jai aune töbike kwin ja käne”.

19. ¿Dre köböra nemen bare?

¹⁹ Kä jökräbiti tibien ja mräkätre käkwe ja tuanina kukwe tare ben Jehová die ye köböire aune niaratre käkwe ja mikanina Diablu ye rüere (1 Ped. 5:8, 9). Aune raba nemen bare mäi arato. Sribi Diablukwe bätäkä ngwarbe juandre ngwarbe ye Jehová köböra niere Jesús aune nitre gobranka ben ye ie (1 Juan 3:8). Ye bitikäre nitre Jehová mikaka täte kä tibienbätä ye käkwe kukwe ne tuai nemen bare: “Kä jürä ñaka rabai mäbätä aune jondron ñaka tädi kä jürä mikakäre mäbätä” (Is. 54:14; Miq. 4:4). Köbö ye jämi nüke känenkri, nikwe ja di ngwandre kä jürä ye ganankäre.

20. ¿Dre raba ni dimike kä jürä ye ganainkäre?

²⁰ Jehovata nitre niara mikaka täte tarere aune kriemike ye ie nikwe tö ngwandre bäri. ¿Dre raba ni dimike nuainkäre? Nitre Jehová mikaka täte ye niarakwe ngübabarera ño yebätä nikwe töbikadre aune blitadrebätä. Aune nikwe ja tuabare kukwe tare ben ngwane, Jehovakwe ni dimikanina ño yebätä nikwe töbikadre arato. Jehová ye diebiti ni raba kä jürä ye ganainne (Sal. 34:4).