1, 2. a) ¿Ni ja tötikaka kri käkwe dre tikani? b) ¿Nibike dre mike gare jai kukwe ja tötikara nekänti?

KÄ NENGWANE, nitre kwati tä Jesús mike era jai tätre niere akwa dre driebare Jesukwe ye niaratre ñaka tä kain ngäbiti (2 Tim. 4:3, 4). Ñodre, ni ja tötikaka kri, käkwe kukwe ne erere tikani: “Jesús mada tätre kä nengwane aune Jesús kukwe niebare ño ye erere ni ye käkwe niedre ngwane [...], ¿nitre kirabe ñaka Jesús kani ngäbiti ye erere nikwe nuaindre arato? [...] Jän ni raba niere”.

² Siklo kena yete, nitre kwati käkwe Jesús kukwe nuani aune Jesús käkwe kukwe ñan tuabare nuainbare ye niaratre käkwe tuani akwa niaratre ñaka tö namani tödekai Jesubiti. ¿Ñobätä? Kukwe ketabokä yebätä nikwe mikaba gare jai kukwe ja tötikara känebätä, akwa nengwane kukwe ketabokä mada nibike mike gare jai. Aune dre raba ni dimike ñaka ngoto ritete ye nikwe mikai gare jai arato.

3. ¿Ñobätä nitre ruäre ñaka Jesús kani ngäbiti?

³ Jesús nükani Kä tibienbätä ngwane, niara ja ketani nitre ñokwa ben. Nitre ütiäte ütiäte aune ngwian bökäne yebe niarakwe ja ketabare, akwa nitre bobre aune ñaka mika nämäne ütiäte jai yebe niarakwe ja ketabare arato. Ne madakäre, nitre ja ngwanka käme nie nämäne ye niarakwe mikani tuin bobre jai. Nitre bikaka krikri ngoto ritaninte kukwe yebätä. Aisete, namanintre kukwe ne ngwentari nitre ja tötikaka Jesukwe ie: “Nitre jändrän ütiä käräkä gobran romanobokrä abko käme amne ni mda mda kukwe nuenkä kämekäme amarebti munta mröre siä kwatibe te amne munta dö ñaen bentre sere”. Yebätä Jesús käkwe niebare ietre: ‘Ni kuin, bren ñakare ye abko ñan tä ni kräkä bianka ribere jabtä, akwa ni bren bren abtä tä ni kräkä bianka ribere jabtä. Ni ie ja  ruen kuin deme, ye abko ñan ti jatani kärere akwa ni kukwe kämekäme nuenkä abko ti jatani kärere kukwe kämekäme kitadre temen kwetre amne tödekadre Ngöböbti kwetre, abkokäre ti jatani’ (Luc. 5:29-32).

4. Isaíakwe kukwe tikabare ye ererebätä, ¿dre käkwe ñaka nitre judío ye töi mikadre niä?

⁴ ¿Dre nieta Bibliakwe? Kä kwati krubäte te Jesús rükadre Kä tibienbätä ye känenkri, Mesías ñaka kai ngäbiti mikani gare Isaíakwe. Isaías tikabare: “Mikani tuin ngwarbe jai aune nitre ñaka kani ngäbiti [...]. Ñaka mikadre tuadre nie ye erere namani. Mikani tuin ngwarbe jai, aune ni ñaka ütiäte ye erere nikwe mikani tuin jai” (Is. 53:3). Kukwe mikani gare ne ererebätä, nitrekwe ñaka Mesías kai ngäbiti ye nämäne gare metre. Aisete, nitrekwe ñaka Mesías kani ngäbiti ye käkwe ñaka nitre judío siklo kena ye töi mikadre niä.

5. ¿Nitre kwati tä töbike ño nitre ja tötikaka Jesukwe yebätä?

⁵ ¿Ye kwrere nemen bare kä nengwane? Jän. Nitre bäri ütiäte ütiäte, töbätä aune ngwian bökäne, akwa tä kukwe käme nuainne aune ñaka kukwe Bibliabätä mike täte, ye nitre ji ngwanka kukwebätä tä kain ngäbiti kä jutobiti iglesia kwetre yete. Nitre ji ngwanka ye arabe tä nitre Jehová mikaka täte, tä Jehová mike täte kä jutobiti aune ja ngwen metre ye mike tuin ngwarbe jai, ñobätä ñan aune nitre känebätä kräke ñaka ütiäte yebätä. Pablo käkwe niebare, ‘ni tuin ngwarbe mun kwrere abokän Ngöbökwe dianinkä jakrä’ (1 Cor. 1:26-29). Akwa, nire nire tä Jehová mike täte ye jökrä ütiäte krubäte Jehová kräke.

6. ¿Jesukwe dre niebare Mateo 11:25, 26 yebätä aune niarakwe kukwe nuainbare ye erere ni raba nuainne ño?

⁶ ¿Dre käkwe mä dimikai ñan ngoto ritete? (Ñäkädre Mateo 11:25, 26 yebätä). Nitre känebätä töita ño nitre Jehová mikaka täte yebätä ye ie mäkwe ñaka ja töi kwitamana. Nitre töi bobre ye aibebiti Jehovata ja töi mike nemen bare ye mäkwe mika gare metre jai (Sal. 138:6). Nitre ñaka töbätä nitre kä nebätä kräke yebiti, Jehovakwe kukwe keta kabre nuainbarera yebätä mäkwe töbika.

7. ¿Ñobätä nitre fariseo ye ja bämikaka jerekäbe niebare Jesukwe aune ye matani ño bätätre?

⁷ Nitre ji ngwanka kukwebätä Jesús näire nämäne dre nuainne ye, Jesús ñaka kä jürä ngwani jabätä mikakäre gare. Ñodre, ja kise bätädrete ye nämäne bäri ütiäte nitre fariseo kräke, akwa rün aune meye ngübadre kwetre ye ñaka nämä töibikaire, yebätä niaratre ja bämikaka jerekäbe mikani gare Jesukwe (Mat. 15:1-11). Nitre ja tötikaka, Jesukwe käkwe kukwe ye tuani ngwane, töi namani niä yebätä niebare kwetre Jesús ie: “¿Makwe blitaniri ye abko nitre bariseo käkwe kukwe nuri abtä moto nibi romon jökrä, ye makwe gari ya?”. Yebätä Jesukwe niebare ietre: “Kri mden mden abko ti Rün kä käinbti käkwe nökani ñakare, ye abko jäkädikä ngätri ngöi jökrä, bti kitadikä mento. [...] Ni ie kä tuen ñakare, kwrere jire nitre bariseo [...]. Ne aisete tuemetre dikekä kore, ñobtä ñan angwane ni nibu ie kä tuen ñakare rikadre ja jie ngwena kwärikwäri, ye ngwane niaratre nibu betadrekä gwaire kä mkäte nguse” (Mat. 15:12-14). Nitre ji ngwanka kukwebätä namani rubun krubäte Jesús kräke, akwa niarakwe kukwe metre ye niebare jankunu.

8. ¿Kukwe mikata täte nitrekwe ye jökrä Ngöbö ñaka kain ngäbiti ye Jesukwe mikani gare ño?

⁸ Nitre tä kukwe ngwarbe driere ye Jesukwe mikani gare metre ta arato. Kukwe mikata täte nitrekwe ye jökrä Ngöbö ñaka kain ngäbiti ye mikani gare kwe. Ñobätä ñan aune, ji kwata kri abokän niken ni ngwena gata kokwäre, yebiti nitre kwati tä näin, akwa ji krä chi abokän niken ni ngwena ja nire kokwäre yebiti nitre braibe tä näin ye niebare kwe (Mat. 7:13, 14, TNM). Nitre ruäre tä Ngöbö mike täte nieta kwetre, akwa ñaka tä ye erere nuainne ye mikani gare metre ta  Jesukwe. Aisete, Jesukwe kukwe ne niebare ni mikakäre mokre: “Nitre ni ngökaka tä näin blite Ngöbö käbti tä niere, ye ngäniene munkwe ja ngibia, ñobtä ñan angwane obeja jäme kwrere tätre ja bä mike, bti tätre nüke mun känti, akwa era metre niaratre töi abko lobo krübäte kwrere jire, bti tätre nüke. Niaratre tä nüne ño, yebtä rükadre gare munye” (Mat. 7:15-20).

9. Kukwe meden meden ngwarbe drie nämäne ye Jesús käkwe mikani gare ye mä raba kädekete ruäre.

⁹ ¿Dre nieta Bibliakwe? Ju Jehovakwe ye rabai ütiäte krubäte Mesías kräke driebare profecía keteitibätä (Sal. 69:9; Juan 2:14-17). Ju Ngöbökwe nämäne ütiäte Jesús kräke yebätä nitre kukwebätä nämäne kukwe ngwarbe driere aune nämäne kukwe ñaka kwin nuainne ye mikani gare kwe. Ñodre, nita krüte ye bitikäre üai nibätä tä nemente nire ye nitre fariseo nämäne driere, akwa nita krüte ye ngwane nita niken ja düke kwrere driebare Jesukwe (Juan 11:10, 11). Ni gaikröta ye ñaka nämäne era nitre saduceo kräke, akwa Jesús käkwe ja ketamuko kwe Lázaro ye ganinkröta (Juan 11:43, 44; Hech. 23:8). Dre rabai bare nibätä ja känenkäre o nikwe dre nuaindre ye üai dite keteiti o Ngöböi aibe nämäne gare drie nämäne nitre fariseokwe, akwa ni tö rabadre Ngöbö mikai täte o ñakare ye tä gare ni itire itire ie driebare Jesukwe (Mat. 11:28).

10. ¿Ñobätä kukwe drieta nikwe, ye tä nitre kwati ngwen ngoto ritete?

¹⁰ ¿Ye kwrere nemen bare kä nengwane? Jän. Ñobätä ñan aune kukwe Bibliabätä drieta nikwe, yebätä iglesia keta kabre tä kukwe ngwarbe driere ye tä nemen gare ye tä nitre kwati ngwen ngoto ritete. Nitre ja ngwanka käme ye Ngöböta mike ja tare nike kä ñukwäre yete, ye nitre ji ngwanka kukwebätä tä driere, aune ye köböite tätre nitre gobraine. Akwa nita Jehová ni tarekä ye mike täte yebätä, kukwe ye ngwarbe nita driere. Nita krüte ye bitikäre üai nibätä tä nemente nire ye iglesia keta kabre tä driere. Akwa kukwe ye metre akräke, ni gadrekröta ye ni ñaka tätre ribere jai. Akwa kukwe ye ñaka mikata gare Bibliabätä ye nita mike gare. Nikwe dre nuaindre aune dre rabai bare nibätä ja känenkäre ye üai dite keteiti o Ngöbö käkwe dianina ni kräke ye drieta iglesia keta kabre yekwe. Akwa ni abokän raba kukwe den nuaindre akwle jai aune ni tö Ngöbö mikai täte o ñakare  ye tä gare ni itire itire ie drieta nikwe. Kukwe ye tä nemen gare nitre ji ngwanka kukwebätä ie ngwane, ¿tä mate ño bätätre? Bäsi käre tätre nemen rubun krubäte.

11. Juan 8:45-47 tä niere erere, ¿nitre Ngöbö mikaka täte käkwe dre nuaindre ie Ngöbö tö?

¹¹ ¿Dre käkwe mä dimikai ñan ngoto ritete? Nita kukwe metre tarere ngwane, Ngöböta dre niere ye nikwe kadre ngäbiti (ñäkädre Juan 8:45-47, yebätä). Ni ñaka tö ja ngwain Satana ye erere, ni tö ja ngwain metre Ngöböi aune kukwe metre gare nie ye ni ñaka tö kitai tibien jire chi (Juan 8:44). Nikwe ja ngwandre Jesús erere ie Ngöbö tö. Yebätä kukwe ne niebare kwe: “Munkwe bätä ngwiandre kri krübäte kukwe kämekäme yebtä amne munkwe kukwe kuinkuin ye ketadrete dime ja kisete” (Rom. 12:9; Heb. 1:9).

12. ¿Ñobätä nitre judío kwati ngoto ritaninte Jesús murie ketani ño yebätä?

¹² ¿Kukwe mada medenbätä nitre judío Jesús näire ngoto ritaninte? Pablo käkwe niebare: “Jesús murie ketani kribätä drieta nikwe, kukwe ye tä nitre judío ngwen ngoto ritete” (1 Cor. 1:23, TNM). ¿Ñobätä kukwe ye käkwe nitre ngwani ngoto ritete? Ñobätä ñan angwane Jesús murie ketani kribätä yebätä niara abokän ngite aune ja ngwanka käme, akwa kukwe ye kwrere ñaka rabadre bare Mesiabätä nütü nämä kwetre yebätä (Deut. 21:22, 23).

13. ¿Nitre ñaka Jesús kani ngäbiti ye ñaka tö namani dre mikai era jai?

¹³ Jesús ñaka ngite, kukwe ngwarbe niebare rüere aune kukwe ñaka kwin nuainbarebätä ye nitre judío ñaka Jesús ka ngäbitikä, ñaka tö namani mikai era jai. Kukwe ñaka kwin ükaninte Jesús kräke. Nitre judío kukwe ükatekä käkwe kukwe ükaninte jötrö ngwarbe aune kukwe ükadrete ño ye ererebätä ñaka nuainbare kwetre (Luc. 22:54; Juan 18:24). Kukwe niebare Jesús rüere ye nitre kukwe ükatekä käkwe kukwe ye mikadre gare kwin jai näre, akwa niaratre arabe namani “kukwe känene ngwarbe Jesu rüere Jesu kitakäre ngise müre ketadre”. Aune kukwe ye ñaka namani bare ietre ngwane, Jesukwe kukwe keteiti niedre ne kwe rabadre ngite ye ni  sacerdote bäri kri tö namani. Ye ñaka nie nämäne kukwe ükaninte yebätä (Mat. 26:59; Mar. 14:55-64). Jesús ganinkröta ye bitikäre, nitre kukwe ükatekä käme “käkwe ngwian biani kabre nitre rükä nämane guardiare rökabti yeye” ne kwe medente Jesús doboi mikani ye ñobätä nämäne tökare nitre rükä romano käkwe ni ngökadre yekäre (Mat. 28:11-15).

14. ¿Mesías murie ketadre ye känenkri dre mikanina gare?

¹⁴ ¿Dre nieta Bibliakwe? Mesías murie ketadre ye nitre judío kwati Jesús näire ñaka nämä ngübare, akwa dre niebarera ye ani mike ñärärä: “Ja nire biani kwe nememe mrä aune nitre töi ngite ye ngätäite mikani siba. Ngite ni jökräkwe jänikani kwe jabätä aune blitabare kwe nitre ja mikaka ngite ye diäre” (Is. 53:12). Aisete Jesús murie ketani ni ngite erere ye ñaka käkwe nitre judío ngwandre ngoto ritete.

15. ¿Kukwe meden ngwarbe nieta nitre testiko Jehovakwe rüere ye tä nitre ngwen ngoto ritete?

¹⁵ ¿Ye kwrere nemen bare kä nengwane? Erametre. Ñobätä ñan aune kukwe ngwarbe nieta nitre testiko Jehovakwe ye rüere aune kitata ngite kukwe ñaka erabätä, Jesús erere. Ñodre. Kä 1930 aune 1940 ye ngwane, juta Estados Unidos yete bä kabre nun testiko Jehovakwe nämä niken nitre kukwe ükatekä ye ngwärekri, ne kwe nun rabadre Ngöbö mike täte töi jämebiti yekäre. Aune nitre kukwe ükatekä ruäre ye nämä ja mike nun rüere ye nämäne nemen gare kwin bätätre. Quebec (Canadá), yete Iglesia aune juta ruäre käkwe ja mikani kukwe drie ye rüere. Aune ja mräkätre nämäne Gobran Ngöbökwe driere ni madai yebätä kitani ngite. Alemania, yete ja mräkätre bati kwati murie ketani nitre nazi yekwe. Bitinkä Rusia yete, kukwe ngwarbe nieta nitre testiko Jehovakwe rüere aune kitata ngite, ñobätä ñan aune tätre blite Bibliabätä ni madabe aune yebiti tätre ja mike gobran rüere nütüta kwetre yebätä. Ne madakäre Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras kukwe rusobiti ye sribebare gobrantre rüere nieta kwetre aune Jehová kä tä tikanibätä yebätä.

16. 1 Juan 4:1 tä niere erere, ¿kukwe ngwarbe nieta nitre Jehová mikaka täte rüere ye ñobätä mäkwe ñaka mikadre era jai?

¹⁶ ¿Dre raba mä dimike ñan ngoto ritete? Kukwe meden nakainkä erametre ye mäkwe mika gare kwin jai. Jesukwe kukwe kädriebare Ngudrebiti ngwane, nitre ruäre käkwe kukwe ngwarbe niei nitre ja tötikaka kwe ye rüere mikani gare kwe (Mat. 5:11). Kukwe keta kabre ngwarbe drieta ye kite Satana yekri. Aune niara tä nitre ja mikaka ni rüere ye töi mike kukwe käme niere ni rüere (Apoc. 12:9, 10). Kukwe ngwarbe drieta ye mäkwe ñaka ka ngäbiti mä ñan rikaka käne aune mäkwe ñaka tuanmetre tödeka jakwe ye mike di nekä (ñäkädre 1 Juan 4:1 yebätä).

17. ¿Jesús murie ketadre ye känenkri kukwe namani bare ye matani ño nitre ruärebätä?

¹⁷ Kä namanina braibe, Jesús käne murie ketadre ye ngwane, apóstol iti niarakwe käkwe trö kwitani niarai. Mada abokän, niara ñaka gare ie niebare bämä jire kwe aune jökrä mada käkwe tuanimetre kaibe kani ngite ngwane (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75). Kukwe ye ñaka niara töi mikani niä, ñobätä ñan aune kukwe ye rabai bare niara käkwe niebarera känenkri (Juan 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32). Kukwe namani bare ye tuabare nitrekwe ngwane, ngwani ngoto ritete ñobätä ñan aune nütübare kwetre kore raba ruin nie: “Nitre apóstol tä ja ngwen kore Jesube ngwane, ti ñan tö ja tuai niaratre ngätäite”.

18. ¿Profecía meden meden namani bare Jesús krütadre ye känenkri?

¹⁸ ¿Dre nieta Bibliakwe? Kä kwati te Jesús jämi nüke kä tibienbätä ye känenkri, Mesías kitai ngise ngwian 30 närebätä ye mikani gare Jehovakwe (Zac. 11:12, 13). Ni niara kitaka ngise ye abokän ja ketamuko kwe (Sal. 41:9). Zacarías käkwe tikabare arato: “Ni oveja ngibiaka ye  nuaindi tare aune oveja ye gitiadre” (Zac. 13:7). Kukwe jökrä namani bare ye käkwe ñaka nitre töi kwin ngwandre ngoto ritete. Ñobätä ñan aune kukwe jökrä niebare ye jatani nemen bare ye käkwe tödeka kwetre mikadre bäri dite.

19. ¿Nitre töi kwin ye ie dre gare?

¹⁹ ¿Ye kwrere nemen bare kä nengwane? Jän. Ñobätä ñan aune nitre testiko gare kwin nitre kwati ie ye ruäre käkwe kukwe metre tuanimetre, ja mikani apóstata kwetre aune nitre mada töi mikata kwe ye erere nuainne arato. Internet yebiti kukwe ñaka kwin, kukwe metre ruäre aune kukwe ngwarbe mikata gare kwetre nibätä. Akwa nitre töi kwin ñaka tä ja ngökamana kukwe yei. Ñobätä ñan aune, kukwe ye mikanina gare Bibliabätä yebätä (Mat. 24:24; 2 Ped. 2:18-22).

20. ¿Dre käkwe mä dimikai ñaka ja ngökamana nitre käkwe kukwe metre tuanimetre yei? (2 Timoteo 4:4, 5).

²⁰ ¿Dre käkwe mä dimikai ñan ngoto ritete? Tödeka mäkwe tädre dite, akwa yekäre mä tädre ja tötike Bibliabätä, orare käre aune sribi meden mikani Jehovakwe mä kisete ye mä tädre nuainne käre (ñäkädre 2 Timoteo 4:4, 5, yebätä). Tödeka mäkwe täi dite ngwane, kukwe ñaka kwin nie nibätä yebätä mä ñaka rekwetaikä (Is. 28:16). Mä tädi Jehová, Kukwe kwe aune ja mräkätre tarere ngwane, nitre meden käkwe kukwe metre tuanimetre ye ie mäkwe ñaka ja tuainmetre ngökadre.

21. Nita kukwe driere ye nitre kwati ñaka kain ngäbiti, ¿akwa dre tädre gare metre nie?

²¹ Nitre kwati ngoto ritaninte aune ñaka Jesús kani ngäbiti siklo kena yete. Akwa nitre kwati mada käkwe niara kani ngäbiti. Ñodre, ni iti kukwe ükatekä aune sacerdote kwati käkwe ja mikani Jesús yekri arato (Hech. 6:7; Mat. 27:57-60; Mar. 15:43). Ye erere nemen bare kä nengwane , ñobätä ñan aune nitre kwati tä ja mike ja tötikaka Jesukwe arato. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune kukwe metre Bibliabätä ye gare ietre aune tätre tarere. Aune Salmo 119:165 tä niere: “Nire nire tä mä kukwei tarere ye tä nüne jäme; kukwe mada ñaka raba ngwen ngoto ritete”.