1. ¿Kukwe meden erere ni tärä ngwentari jai?

KUKWE ngwarbe mikata täte gaite, Gog käi Magog käkwe ja mikai ni rüere aune rü Armagedón, kukwe tare krubäte kebera nemen bare yebätä mätä töbike ngwane, ¿kä jürätä nemen mäbätä? Kukwe jökrä ye rabai bare ngwane mä täi juto biare ja ngwankäre metre, ¿ye mä tärä ngwentari jai ruäre ngwane? Ye erere akräke, texto dianinkä kukwe ja tötikara ne kräke yekänti Jesukwe kukwe niebare yebätä ja tötikadre ye käkwe ni dimikai krubäte. Jesukwe niebare nitre ja tötikaka kwe ie: “Kukwe yebtä mun ñan rekwetaka ja jiebti, akwa munkwe tödeka” (Juan 14:1). Tödeka nikwe tä dite ngwane, kukwe tare rabai bare ja känenkäre yebätä nikwe ñan töbikai jire.

2. ¿Ni raba tödeka jakwe mike ño dite aune dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti?

² Kukwe tare ben nita ja tuen ño kä nengwane, yebätä nikwe töbikadre ye käkwe tödeka nikwe mikai dite ja tuakäre kukwe tare rabai bare ja känenkäre yebe. Ye köböire kukwe medenkänti ni rabadre tödeke bäri ye rabai gare nie. Nita ja tuin kukwe taretare ben batire batire ngwane, ye tä tödeka nikwe mike bäri dite aune ye käkwe ni dimikai ja tuakäre kukwe tare ben ja känenkäre. Kukwe ketabokä känti nitre ja tötikaka Jesukwe rabadre tödeke bäri nämänentre ribere jai, yebätä blitai kukwe ja tötikara nekänti. Kukwe ye kwrere ben ni rabadre ja tuin ño kä nengwane aune ye tä ni mike ño juto biare ja tuakäre kukwe rabai bare ja känenkäre yebe ye rabai gare nie arato.

3. Mateo 6:30, 33 tä niere erere, ¿Jesukwe dre mikani metre tödeka yebätä?

³ Ni ji ngwanka mräkätre käne tö mrö, dän aune ju bianbätä muko kwe aune monsotre kwe ie ye nierare. Kä ne näire ñan tä  nemen nuäre. Ja mräkätre ruäre kän sribi nianinte aune tätre ja di ngwen sribi mada känänkäre, akwa ñan tä nemen kwen ietre. Ja mräkätre mada ie sribi driebare, akwa ye ñaka kwin ni kristiano kräke yebätä ñan kani ngäbiti kwetre. Kukwe ne jökrä känti tödeka tädre nikwe ye ribeta jai, ne kwe dre dre ribeta jai nikwe ye Jehovakwe biain nie yei tödekadre. Ngudrebiti Jesukwe kukwe ye mikani gare metre nitre ja tötikaka kwe ie (ñäkädre Mateo 6:30, 33 yebätä). Jehovakwe ñaka ni tuainmetre ye täi gare metre nie ngwane, ni raba ja töi mike kwatibe kukwe bäri ütiäte yebätä: ye abokän kukwe gobran Ngöbökwe yebätä. Jehovata ni dimike ño ja ngätärebiti ye jetai nie ngwane ja rabai ruin bäri niara ken nie aune tödeka nikwe rabai bäri dite.

4, 5. Nitre ja mräkäre tä dre ribere jai yebätä tä ja töibikaire krubäte ngwane, ¿dre käta niaratre dimike?

⁴ Ja mräkätre Castro nünanka Venezuela yebätä ani blite. Tätre dre ribere jai nünankäre yebätä ja töibikaita kwetre, yebätä Jehovakwe dimikanina ja tuin ño kukwe yebe ye tuanina kwetre. Ja mräkätre ne nämene sribire kä jeñe kwetre yete aune ye köböire nämänentre dre ribere jai nünankäre ye nämäne nemen kwetre. Akwa bati maliante krü kitani jabätä käkwe kä kwetre ye dianinkä kän aune niaratre juanintari mento. Miguel tä niere: “Kä chi bretaibare nunye yete nunta sribire nengwane mrökäre jai. Nunta dre ribere jai nünankäre köbö kwatire kwatire ye tita kärere käne Jehovai köbö kwatire kwatire”. Ja mräkätre Castro tä ja tuin kukwe ñan nuäre ben, akwa tätre dre ribere jai köbö kwatire kwatire ye ni rün kä kwinbiti käkwe biain ietre yei tö ngwanta täte kwetre. Ye medenbätä tätre käre kwen gätäbätä aune kukwe driere. Niaratre tä gobran Ngöbökwe mike käne aune Jehovata niaratre ngibiare.

⁵ Kä ye jökrä ngwane Jehovata Miguel aune muko kwe ye ngibiare ño yebätä tätre ja töi mike kwatibe. Jondron ruäre meden ribeta kwetre jai ye Jehovata bien ietre aune tä Miguel dimike sribi känänkäre jai. Ruäre ngwane sukursal tä niaratre dimike jondron meden ribeta kwetre jai yebätä. Jehová ñaka tuenmetre kaibe. Yebätä tödeka ja mräkätre nekwe ye ta nemen bäri dite. Kukwe keteiti känti Jehovakwe niaratre dimikani ye mikani gare kwetre ye bitikäre ngängän bäri umbre kwe Yoselin käkwe niebare: “Jehovata nun dimike tuen metre tie ye tä ti töi mike niä. Niara ye ja ketamuko tikwe raba ti dimike ye kwrere tuen tie”. Aune nieta kwe: “Nun ja mräkäre ja tuanina kukwe tare ben ye tä nun mike juto biare ja tuakäre kukwe tare rabai bare ja känenkäre yebe”.

6. Ngwian ñaka mäi ben mätä ja tuin gwä ngwane ngwane, ¿mä raba tödeka jakwe mike ño dite?

⁶ ¿Ngwian ñaka mäkwe yebe mätä ja tuin gwä ngwane? Ye erere akräke kukwe ye tare krubäte. Akwa yebiti ta mäkwe tödeka jakwe mika dite. Orare Jehovai, kukwe niebare Jesukwe tä Mateo 6:25-34 yebätä mäkwe ñäkä aune töbikataribätä. Ja mräkätre tä sribire krubäte Jehová kräke ye Jehovata ngibiare ño kä nengwane yebätä mäkwe töbika (1 Cor. 15:58). Kukwe meden ben mätä ja tuin ye kwrere ben nitre mada ja tuanina, akwa Jehovakwe dimikanina  ye erere mä dimikai kwe yei mäkwe tö ngwain bäri. Mätä dre ribere jai ye gare ie aune raba bien ño mäi ye gare ie arato. Jehovakwe mä dimikai ye jetai mäi ngwane, tödeka mäkwe rabai bäri dite aune mä rabai juto biare ja tuakäre kukwe tare ben ja känenkäre (Hab. 3:17, 18).

7. Mateo 8:23-26, tä niere erere, ¿ñü muriebe minimini dite ye käkwe tödeka nitre ja tötikakakwe ye dimikani ño?

⁷ Jesús aune nitre ja tötikaka kwe nämäne näin rute ngwane, ñü muriebe minimini dite ye nämäne mate. Ye ngwane nitre ja tötikaka Jesukwe nämäne tödeka ribere bäri jai ye Jesukwe mikani gare ietre (ñäkädre Mateo 8:23-26 yebätä). Ñü muriebe minimini namani mate dite ye köböite mren namani niken rute, akwa Jesús nämäne jäme ngwarbe ja düke. Nitre ja tötikaka nämene nekwetekä krubäte yebätä nikani gainkrö aune mikadre kwäre kwe ye niaratre namani ribere ie. Töi jämebiti Dänkien käkwe niebare ietre: “¡Se ñobtä munta tödeke ñakare dikaro Ngöböbti amarebti mun nibi nekwetekä krübäte dikaro ja jiebti ye!”. Jehová raba Jesús aune nitre nämene ben ye kriemike ye tädre gare nitre ja tötikaka kwe ie näre. ¿Kukwe meden mikata gare nie ja töi kräke? Tödeka nikwe tä dite ngwane, ye raba ni dimike ja tuakäre ñü muriebe minimini dite ja üairebiti kwrere o metre kore yebe.

8, 9. ¿Tödeka Anelkwe nuaninte ño aune drekwe dimikani?

⁸ Meri testiko kaibe nünanka Puerto Rico kädekata Anel yekwe ja tuani kukwe tare ben ngwane, tödeka kwe namani ño dite yebätä ani blite. Murie dite minimini metre yebe ja tuani kwe. Murie dite kädekata María ye nakaninkä Puerto Rico kä 2017 ye ngwane ju aune sribi nianinte Anel kän. Niara tä niere: “Köbö krubäte ye näire kä jürä rababa krubäte tibätä. Akwa orasion yebiti tikwe ja ketateba Jehovabätä aune töbikakwe ye tikwe ñaka tuanmetreba ja ketebätä”.

⁹ Kukwe mada käkwe Anel dimikani kukwe tare ye näire ye nieta kwe: kukwe niebare ie ye mikani täte kwe. Niara tä niere: “Juta Ngöbökwe kukwe nieba mikakäre täte ye käkwe ti dimikaba ja töi mike jäme jankunu. Ti dimikaba kukwe ja üairebiti aune jondron bianba tie ja ngätärebiti ja mräkätrekwe, yebiti Jehová nämä ti dimike jutuaba metre tie”. Aune tä niere mada: “Jehová raba dre bien tie ti ñan bämikabare jire ja töite ye erere bianba kwe tie aune ye käkwe tödeka tikwe mikaba dite krubäte”.

10. ¿Murie dite ñübe minimini yebe mätä ja tuin ngwane mäkwe dre nuaindre?

¹⁰ ¿Murie dite ñübe minimini yebe mätä ja tuin? Kukwe tare namani bare yebätä mätä ja tare nike raba ruin nunye. O murie dite ñübe minimini ye abokän bren tare ben mätä ja tuen ye käne mä kitera nainte aune mäkwe dre nuaindre ñaka gare mäi raba ruin nunye. Ja töibikata mäkwe yebe mätä ja tuin ruäre ngwane raba ruin nunye, akwa mäkwe ñaka tuanmetre tö ngwanta mäkwe Jehovai ye denkä jakän. Mäkwe blita ja brukwä ngöibiti Jehovabe aune ja ruin ño mäi ye mäkwe nie ie. Jehovakwe mä dimikani ño mekera yebätä mäkwe töbikatari ye käkwe tödeka mäkwe mikai dite (Sal. 77:11, 12).  Jehovakwe ñaka mä tuainmetre matare aune kärekäre ye tädre gare metre mäi.

11. ¿Ñobätä nikwe ja töi mikadre kwatibe nire tä ni jie ngwen ye kukwei mikakäre täte?

¹¹ ¿Dre mada käkwe mä dimikai ja tuin kukwe tare ben? Anel käkwe niebare erere kukwe mikadre täte ye käkwe mä dimikai. Nire ie Jehová aune Jesús tä tö ngwen yei mäkwe tö ngwan arato. Nitre kädekani ni jie ngwankäre, ruäre ngwane tä kukwe bien mikakäre täte nie ye ñan tä nemen tuen bä mikakäre täte nie. Akwa kukwe mikata täte ye köböire Jehovata kukwe kwin mike nemen bare ni kräke, ye nikwe ngwandre törö jai. Kukwe mikadre täte ye köböire nita nemente nire ye drieta nie kukwe kwe aune kukweta nemen bare nitre niara mikaka täte metre yebätä (Éx. 14:1-4; 2 Crón. 20:17). Töbiketari kukwe yebätä aune ye käkwe mä dimikai ja töi mike kwatibe juta Ngöbökwe tä kukwe bien mikakäre täte ye mike täte gwä ngwane aune ja känenkäre (Heb. 13:17). Ye köböire kukwe ñan täi nie murie dite ja känenkäre ye jürä ngwankäre jabätä (Prov. 3:25).

12. Lucas 18:1-8 tä niere erere, ¿kukwe ñaka kwin nuainta nibätä yebätä kä ngwandre nüke jai aune tödeka ye ñobätä bäsi ja erebe?

¹² Kukwe ñaka kwin nuainta käkwe tödeka nitre ja tötikaka Jesukwe ye nuaite ye nämäne gare Jesús ie. Dimikakäre kukwe yebätä kukwe keteiti tanbare kwe ye raba kwen nie tärä Lucas yebätä. Meri iti kän muko krütani nämäne ja di kärere bati bobu ni iti kukwe ükatekä ñaka kwin ie kukwe ükadrete kräke yekäre, yebätä blitabare Jesukwe. Meri ye käkwe ja di käräi jankunu ni kukwe ükatekä ie ngwane, mrä mada ni kukwe ükatekä ye käkwe dimikai ye nämäne gare metre ie. Aune ye erere namani bare. ¿Kukwe meden ja töi kräke? Jehová ñan töi käme. Yebätä meden, Jesukwe niebare: “¿Akwa Ngöbö abko moto kuin, se abko ni dianinkä jen jakrä kwe käta blite dibire rare ben abko ñan ngie mikadre kwe ya?” (ñäkädre Lucas 18:1-8 yebätä). Biti Jesukwe niebare: “¿Akwa ti, Ni Kä Nebtä Ngobo jatadita angwane, ni tödekaka tibti tädi blite janknu Ngöböbe kwandi ruäre tie nete ya?”. Kukwe ñaka kwin nuainta nibätä ngwane meri kän muko krütani käkwe kukwe ngibiabare bätärekä aune tödeka nämene dite kwe kä ngwankäre nüke jai, ye kwrere nikwe bämikadre. Jehovakwe ni dimikai gwä ngwane o ja känenkäre ye tädre gare metre nie tödeka ye köböire. Orasion ye tä ni dimike krubäte tädre gare nie arato. Ruäre ngwane nita dre kärere orasionte ye Jehovata mike nemen bare ni kräke kukwe ñaka ngibiata nikwe yebiti.

13. ¿Nitre ja mräkärebätä kukwe ñaka kwin nuainbare ngwane orasion käkwe dimikani ño?

¹³ Meri testiko kädekata Vero, muko kwe ñaka testiko aune ngängän kwe kä 15 biti yebe tä nüne República Democrática del Congo yete. Niaratre yebätä dre namani bare yebätä ani blite. Niaratre nimä ngitiani nämä nüne yekänti, nitre rükä ruäre käkwe rätäninkä ye ngwane. Ji ngrabe nitre rükä käkwe ñaka mikani niken ta aune niaratre murie ketai ye niebare kwe ietre. Vero namani muen, akwa ngängän  kwe namani orare ja kukwei kribiti töi mikakäre jäme aune Jehová kä ye kädekaninte bä kabre kwe. Orabare ünä kwe ngwane, ni rükä jie ngwanka käkwe ngwanintari ie: “Monso, ¿oradre mäkwe ye nirekwe driebare mäi?” Niarakwe niebare ie: “Mama tikwe, tä niebare Mateo 6:9-13 yebätä erere”. Ni ye käkwe niebare: “Nänta töi jämebiti mä rün aune mä meye ben aune Jehová Ngöbö mäkwe käkwe mun kriemika”.

14. ¿Dre raba tödeka nikwe nuinte aune dre käkwe ni dimikai kä ngwen nüke jai?

¹⁴ Nikwe käre orasion mikadre ütiäte jai ye mikata gare kukwe tä nemen bare ne kwrerebiti. Akwa nita dre kärere orasionte ye erere ñaka nuainta jötrö ni kräke o kwin krubäte ye ngwane, ¿dre nie raba? Meri kän muko krütani bätä blitabare Jesukwe erere, nikwe oradre jankunu aune Ngöbö ñaka ni tuainmetre aune kä debe näre te dre käräta nikwe orasionte, ye kukwe keteitibiti nuaindi kwe ni kräke yei nikwe tö ngwandre. Nikwe üai deme kärädre jankunu Jehovai (Filip. 4:13, TNM). Jehová kebera kukwe kwin keta kabre nuainne mä kräke, ye köböire kukwe medenbätä mäkwe ja tare nikabare känera ye käi rikwitaikä mäbiti ye mäkwe ngwan törö jai. Kukwe tare ben mätä ja tuen gwä ngwane yebe mä di rabai jabätä Jehová diebiti ngwane, mä rabai bäri dite ja tuakäre kukwe tare ben ja känenkäre (1 Ped. 1:6, 7).

15. Mateo 17:19, 20 tä niere erere, ¿nitre ja tötikaka Jesukwe nämene dre ribere jai?

¹⁵ Tödeka ye käkwe nitre ja tötikaka Jesukwe dimikai ja tuakäre kukwe ñan nuäre ben ye Jesukwe driebare ietre (ñäkädre Mateo 17:19, 20 yebätä). Bä kabre nitre ja tötikaka Jesukwe käkwe chokalitre juanintari, akwa bati ñan namani bare ietre. ¿Dre namani bare? Niaratre rabadre tödeke bäri ye nämänentre ribere jai ye Jesukwe niebare ietre. Tödeka tädre krubäte kwetre ngwane, kukwe ñan nuäre nguto kri ye kwrere ye niaratre raba mikekä mento ngwäre ye Jesukwe niebare ietre. Kä nengwane, kukwe tare ben ñan nuäre ja tuakäre yebe ni raba ja tuin arato.

16. ¿Tödeka ye käta Geydi dimike ño ja tuakäre kukwe tare krubäte ben?

¹⁶ Meri testiko kädekata Geydi, nünanka Guatemala yebätä ani blite. Muko kwe Edi aune niara nämänentre gätäbätä nikaninta ja gwirete ngwane muko kwe Edi murie ketani. Tödeka ye käta niara dimike ja tuakäre kukwe tare yebe mikata gare kwe: “Orasion yebiti tribe tikwe ye tita kite Jehovabiti aune ye tä ti töi mike jäme. Ti mräkätre aune ja mräkätre konkrekasionte yebiti tä ti ngibiare ño ye tuen tie. Tita sribire käre Jehová kräke ye tä ti töi mike jäme aune tä ti dimike nüne köbö kwatire kwatire ñan ja töibikaire krubäte dre rabai bare jetebe yebätä. Kukwe rabai bare ja känenkäre yebe ti di raba nüke jabätä ja tuakäre Jehová, Jesús aune juta kwe yebiti ye niena gare tie kukwe namanina bare tibätä yebiti”.

17. ¿Kukwe tare nguto kri ye kwrere ben nita ja tuin ngwane ni raba dre nuainne?

¹⁷ ¿Mä mräkä tare mäkwe krütanina mäkän? Mäkwe kä dianka jai nitre ganinkröta kädrieta bibliabätä, yebätä ñäkäkäre tödeka jakwe mikakäre  dite. ¿Mä mräkä kitaninkä kukwebätä yebätä mätä ulire krubäte? Ngöböta mräträre nibätä ye käre kwin ni kräke, ye rabadre era mä kräke yekäre mäkwe ja tötika. Kukwe meden ben mäkwe ja tuadre, ye köböire mä raba tödeka jakwe mike dite ye kwrere mäkwe mika tuen jai. Mäkwe blita ja brukwä ngöibiti Jehovabe. Mä ñaka kämikaka ja mräkätrebätä, ñakare aune mä tädre käre niaratre ken (Prov. 18:1). Sribi ja üaire raba mä dimike kä ngwen nüke jai mätä ulire yebiti ta, ye mäkwe mika nuaindre jai (Sal. 126:5, 6). Mä rika käre gätäbätä, mäkwe kukwe drie aune ñäkä käre bibliabätä. Jehovata kukwe kwin keta kabre käbämike yebätä mäkwe töbikatari käre. Jehovata mä dimike ño jetai mai ngwane, ye köböire tödeka mäkwe jatai nemen bäri dite.

18. Kukwe ruäre känti mä ñan tödeke krubäte rabadre gare mäi ngwane, ¿mä raba dre nuainne?

¹⁸ Kukwe ben mä ja tuani känera o meden ben mätä ja tuin gwä ngwane yebiti kukwe ruäre känti mä ñan tödeke krubäte nemen gare mäi ngwane, mäkwe ñan ja di ngwan nekä. Kukwe ye köböire mä raba tödeka jakwe mike bäri dite ye kwrere mäkwe mika tuen jai. Nitre apóstol käkwe dre käräbare Jesús ie ye erere mäkwe kärä jakrä: “Nun die mike tödeke bäri” (Luc. 17:5). Ja mräkätrebätä nunkwe blitani kukwe ja tötikara nekänti yebätä mäkwe töbikatari. Miguel aune Yurai erere bä kabre Jehovakwe mä dimikanina ye mäkwe ngwan törö jai. Vero ngängän aune Anel erere, mäkwe ora ja brukwä ngöibiti Jehovai metrere kukwe tare ye näire. Jehová raba mä dimike mä mräkätre o ja mräkätre konkrekasionte yebiti ye mäkwe ka ngäbiti Geydi ye erere. Mäkwe Jehová tuainmetre ja dimike kukwe ben mätä ja tuen gwä ngwane ngwane, ye köböire Jehová raba mä dimike ja tuakäre kukwe tare ben ja känenkäre, yei mäkwe tö ngwan bäri.

19. ¿Dre nämene gare metre Jesús ie aune dre tädre gare metre mäi?

¹⁹ Kukwe ruäre känti nitre ja tötikaka Jesukwe nämäne tödeka ribere bäri jai ye Jesukwe mikani gare ietre, akwa Jehová diebiti niaratre raba ja tuin kukwe tare ben ja känenkäre ye nämene gare Jesús ie arato (Juan 14:1; 16:33). Ne ben arato, nitre kwati krubäte tödeka täi dite kwetre ye köböire rabaite nire ja tare nikai kri ye ngwane, ye nämene gare metre ie arato (Apoc. 7:9, 14). ¿Mä täi nitre kwati krubäte ngätäite siba? Dre dre ererebiti mä raba tödeka jakwe mike dite gwä ngwane ye erere mäkwe nuaindi aune kukwe ñaka nuain bä ni kräke nuainta Jehovakwe ni kräke, ye köböire mä rabai yete (Heb. 10:39, TNM).