1, 2. a) ¿Sribi meden ütiäte biani nuaindre Salomón ie? b) ¿Drebätä David nämene töbike?

TEMPLO Jerusalén sribe nämene ye jie ngwankäre Jehovakwe Salomón dianinkä. Templo sribebare kirabe ye sribi bäri ütiäte nuainbare. Ju ye sribebare bä nuäre krubäte yebätä nitre töi namani ñan krütare aune namani gare “nitre juta jökrä te ie”. Akwa namani “Jehová Ngöbö metre” juere ye bäri ütiäte (1 Crón. 22:1, 5, 9-11).

² Ngöbökwe Salomón dimikai yei David nämene tö ngwen. Akwa Salomón nämene bati aune kukwe ñaka nämene gare krubäte ie yebätä David nämene töbike. ¿Kä jürä ñaka namani Salomón yebätä templo ye sribekäre? Nämene bati aune kukwe ñaka nämene gare krubäte ie ¿yebätä kukwe kri namani kisete? Kukwe kwin rabadre bare Salomón kräke ie tö namani, yebätä ñaka kä jürä ngwani kwe jabätä aune sribi ye nuainbare kwe.

3. ¿David ñaka nämene kä jürä ngwen jabätä ye bämikani ño kwe Salomón ie?

³ David ñaka nämene kä jürä ngwen jabätä yebätä Salomón ja kitani. David nämene bati ye ngwane, jondron rubun känsenta nikani oveja rünkwe ngwena ye murie ketani kwe (1 Sam. 17:34, 35). Arato ñaka  kä jürä ngwani kwe jabätä rükäre Goliat ni kri krubäte yebe. Jehová diebiti, Davidkwe ni ie rükare ye murie ketani jäbiti (1 Sam. 17:45, 49, 50).

4. ¿Ñobätä Salomón ñaka kä jürä ngwani jabätä?

⁴ Erametre, David aibe käkwe Salomón dimikadre ñaka kä jürä ngwen jabätä aune templo sribere (ñäkädre 1 Crónicas 28:20 yebätä). * Salomón kä jürä ngwani jabätä akräke, sribi ye ñaka kömikadre kwe raba ruin nie aune ye rabadre bäri käme templo sribedre blo kwe ye kräke.

5. ¿Ñobätä nikwe ñaka kä jürä ngwandre jabätä?

⁵ Salomón erere, Jehová ni dimikadre ñaka kä jürä ngwen jabätä sribi biani kwe nie nuainkäre ye nita ribere jai. Yekäre, ani blite nitre kirabe käkwe ñaka kä jürä ngwani jabätä yebätä. Nibike kädriere ye ngwane, ño ni ñaka raba kä jürä ngwen jabätä aune nikwe sribidre ño yebätä ani töbike.

6. ¿José ñaka kä jürä ngwani jabätä ye ñobätä tä mä töi mike ñan krütare?

⁶ Potifar muko tö namani José tuai nemen jabe ye ngwane, José ñaka kä jürä ngwani jabätä gitiakäre yebätä ani töbike. José ñaka rabadre Potifar muko ben ye ngwane, kukwe kri rabadre kisete ye nämene gare ie. Akwa ja töi mikani kwatibe kwe ñaka kukwe blo ye nuainne (Gén. 39:10, 12).

7. ¿Rahab ñaka kä jürä ngwani jabätä ye bämikani ño kwe? (Üai bämikani kena mikadre ñärärä).

⁷ Rahab nämene nüne Jericó yebätä ani blite. Nitre israelita nibu kä tuabitikä nükani känti ye ngwane, niarakwe kä jürä ngwandre jabätä aune ñaka niaratre dimikadre kwe näre. Akwa, nämene tö ngwen Jehovai, yebätä ñaka kä jürä ngwani kwe jabätä nitre ye ükakäre aune dimikakäre ngitie (Jos. 2:4, 5, 9, 12-16). Jehová ye Ngöbö metre aune kä ye biandi kwe nitre israelita ie yei nämene tö ngwen. Yebätä, ñaka rei Jericó aune nitre nänkä ben jürä ngwani kwe jabätä. Ñaka kä jürä ngwani kwe jabätä ye köböire niara aune mräkätre kwe namani kwäre (Jos. 6:22, 23).

8. ¿Jesús ñaka nämene kä jürä ngwen jabätä yekwe nitre ja tötikaka ben dimikani ño?

⁸ Nitre ja tötikaka Jesube ñaka kä jürä ngwani jabätä arato. Jesús ñaka nämene kä jürä ngwen jabätä ye tuani kwetre aune yekwe töi mikani ja ngwen Jesús erere (Mat. 8:28-32; Juan 2:13-17; 18:3-5). Nitre apóstol ñaka rabadre blite jankunu Jesubätä ye nitre saduceo ribebare ietre ye ngwane, ñaka nuainbare kwetre (Hech. 5:17, 18, 27-29).

9. Ñaka kä jürä ngwandre jabätä, ¿yebätä 2 Timoteo 1:7 tä dre niere?

⁹ José, Rahab, Jesús aune nitre apóstol töi nämene kwatibe kukwe kwin nuainbätä. Niaratre nämene tö ngwen Jehovai aune ñaka nämene tö ngwen krubäte jai yebätä ñaka kä jürä ngwani kwetre jabätä. Nikwe ja tuadre kukwe kri ben ye ngwane, nikwe tö ngwandre Jehovai aune ñaka jai (ñäkädre 2 Timoteo 1:7 yebätä). Kukwe ketebu känti nikwe ñaka kä jürä ngwandre jabätä ye ani mike gare jai: ni mräkätre aune konkrekasion.

10. ¿Ñobätä monsotre kristiano ñaka kä jürä ngwandre jabätä?

¹⁰ Monsotre kristiano ye tä ja tuin kukwe keta kabre ben, abokän känti ñaka rabadre kä jürä ngwen jabätä ja ngwankäre metre Jehovai. Salomón dre nuainbare ye raba niaratre dimike krubäte. Niarakwe ñaka kä jürä ngwani jabätä kukwe kwin diankäre nuaindre jai aune templo sribekäre täte. Erametre, nitre rüne rabadre monsotre kwetre jie ngwen. Akwa kukwe ruäre ütiäte ye monsotre bati rabadre den nuaindre akwle jai (Prov. 27:11). Nirebe ja ketai kwetre, dre diain kwetre jai kä ngwankäre juto jabätä, dre nuaindi kwetre ja ngwankäre metre Jehovai aune ñongwane ja ngökai ñöte kwetre ye diandre nuaindre akwle kwetre jai. Kä jürä ñaka rabadre bätätre  kukwe kwin diankäre jai, ñan ñobätä aune Satana tä Ngöbö aune kukwe ükaninte kwe kötaire ye tö niaratre tuai kukwe meden nuainne ye erere ñaka nuaindre kwetre.

11, 12. a) ¿Moisés ñaka kä jürä ngwani jabätä ye bämikani ño kwe? b) ¿Monsotre raba ja ngwen ño Moisés erere?

¹¹ Monsotre dre nuaindi ja känenkäre diandre nuaindre kwetre jai ye ütiäte. Kä ruäre känti, niaratre töi mikata krubäte niken kwela krite aune ngwian ganainta ere sribibätä ye känene. Kä madakänti abokän, nünanta bobre aune monsotre rabadre ja töi mike sribire mräkätre dimikakäre ruin ietre. Mätä ja tuin kukwe ye erere ben ngwane, töbike Moisés yebätä. Nünanbare kwe rei Egipto ngängän ben, yebätä ja töi mikadre kwe rabakäre ütiäte aune jondron bökäne krubäte näre. Niara mräkätre egipcio, nitre dirikä ie aune nitre mäträkäbätä ye nämene niara töi mike ye erere raba ruin nie. Akwa niarakwe ñaka ye erere nuainbare, ñakare aune ñaka kä jürä ngwani kwe jabätä aune ja töi mikani kwe sribire Jehová kräke. Moisés nikani mento Egipto aune rabadre jondron bökäne krubäte tuanimetre kwe ye bitikäre, tö ngwani kwe Jehovai (Heb. 11:24-26). Ye köböire Jehovakwe kukwe kwin mikani nemen bare kräke aune kukwe kwin mikai nemen bare kwe kräke ja känenkäre.

¹² Monsotre tä ja ngwen Moisés erere, tä ja töi mike sribire Jehová kräke aune tä Gobran Ngöbökwe mike käne jai ye ngwane, kukwe kwin keta kabre tä nemen kwetre. Jehová niaratre dimikai mräkätre kwetre ngübare. Siklo kena yete, Timoteo ja töi mikani sribire Jehová kräke aune mä raba ye erere nuainne arato * (ñäkädre Filipenses 2:19-22 yebätä).

13. ¿Meri kristiana ñaka kä jürä ngwani jabätä yekwe dimikani ño?

¹³ Meri bati käi Alabama (Estados Unidos) yebätä ani blite. Ñaka kä jürä ngwani kwe jabätä sribikäre Jehová kräke. Tä niere: “Käre kä jürä nämä krubäte tibätä. Ñaka nämä nemen nuäre ti kräke blitakäre nitre madabe Ju Ja Ükarakrö yete aune kukwe driekäre, ñan ñobätä aune ja ñaka nämä nüke törö tie nitre ñaka gare tie yei jukwe metakäre”. Rün aune meye bätä ja mräkätre mada käkwe dimikani nemen prekursora regular. Niara tä niere arato: “Nitre gobrainta Satanakwe tä niere mäi, ni rikadre kwela krite, ni rabadre gare nitre jökrä ie, ngwian rabadre nikwe aune jondron rabadre ere nikwe ye bäri kwin. Akwa ye ñaka metre. Nitre jökrä bäsi tä nemen töbike krubäte aune tä ja tare nike. Ti abokän, tä sribire Jehová kräke yebätä kätä juto krubäte tibätä aune ti ñaka tä sribire ngwarbe ruin tie”.

14. ¿Kukwe medenkänti nitre rüne ñaka rabadre kä jürä ngwen jabätä?

¹⁴ Nitre rüne ñaka rabadre kä jürä ngwen jabätä arato. Ñodre, köbö diani kwetre jai Jehová mikakäre täte mräkäbe, kukwe driekäre o nänkäre gätäbätä yete sribidre kwetre ye jefe raba ribere käre ietre raba ruin nunye. Niaratre ñaka kä jürä ngwandre jabätä ñakare niekäre bati bobu aune ye köböire kukwe kwin bämikai kwetre monsoitre käne. Ne madakäre, nitre rüne ruäre ñaka tä monsotre kwetre tuenmetre kukwe ruäre nuainne akwa nitre rüne mada abokän tä tuenmetre nuainne. Ne madakäre, ñobätä niaratre ñaka monsotre tuenmetre kukwe ruäre nuainne ye ja mräkätre ngwandretari ietre ngwane, ¿dre nuaindre kwetre? Ñaka kä jürä ngwandre kwetre jabätä mikakäre gare ietre.

15. ¿Salmo 37:25 aune Hebreos 13:5 ye raba nitre rüne dimike ño?

¹⁵ Nitre rüne tä monsotre dimike sribire Jehová kräke ye ngwane, tätre bämike kä jürä ñaka bätätre. Monsotre rabadre ja mike prekursor, kukwe driere nitre kukwe driekä ribeta bäri yekänti, sribire Betel o Ju Ja ükarakrö aune gätä krikri nuainkäre sribere ye nitre rüne ruäre ñaka niere ietre raba ruin nunye. Niaratre rabai umbre ye ngwane monsotre kwetre ñaka niaratre ngübai ruin ietre ye jürä bätätre raba ruin nunye. Akwa,  nitre rüne ja ngwain töbätä ngwane, ñaka kä jürä ngwandi kwetre jabätä aune Jehovata dre käbämike yei tö ngwain kwetre (ñäkädre Salmo 37:25 * aune Hebreos 13:5 yebätä). Nitre rüne tä kukwe kwin bämike monsotre kwetre käne ngwane, tätre niaratre dimike ñaka kä jürä ngwen jabätä aune tö ngwen Jehovai (1 Sam. 1:27, 28; 2 Tim. 3:14, 15).

16. a) ¿Nitre rüne ruäre dre nuainbarera monsotre kwetre dimikakäre sribire Jehová kräke? b) ¿Yekwe monsotre dimikanina ño?

¹⁶ Ja mräkä iti aune muko kwe käi Estados Unidos käkwe monsotre kwetre dimikani sribire Jehová kräke yebätä ani blite. Monsotre ye rün tä niere: “Ni nemen prekursor aune nita sribire konkrekasionte ye tä kä mike juto nibätä ye nun nämä niere monsotre nunkwe jämi blite aune dikekä yei. Kä nengwane niaratre tö sribi ye nuaindi. Sribi Jehovakwe rabadre kisete yekäre tätre ja di ngwen, ye tä dimike kä ngwen nüke jai nitre gobrainta Satanakwe tä nuinte yebätä aune ja töi mike sribire Jehová kräke”. Ja mräkä mada monsoi nibu käkwe niebare: “Nitre rüne tä kä denkä krubäte jai, ngwian kitekä krubäte aune ja di ngwen ne kwe monsotre kwetre rabadre ja tötike, ja denkä o ja näkwite. Akwa bäri kwin nikwe monsotre dimikadre ne kwe ja ketadre kwin kwetre Jehovabe. Monsotre nunkwe tä ja töi mike sribire Jehová kräke ye käita juto krubäte nunbätä”. Nitre rüne tä monsotre kwetre dimike ja töi mike sribire Jehová kräke yei Ngöbökwe kukwe kwin biain ye gare metre nunye.

17. ¿Kukwe meden meden känti nikwe ñaka kä jürä ngwandre jabätä konkrekasionte?

¹⁷ Nikwe ñaka kä jürä ngwandre jabätä konkrekasionte arato. Ñodre, nitre umbre ji ngwanka ye rabadre kukwe ükete nitre ja mikaka ngite krubäte yebe o ja mräkätre ruäre tä nemen bren krubäte yekwe ja kräkäi mikadre drekebe ye dimikadre kwetre. Niaratre ruäre tä niken nitre tötike Bibliabätä o gätä nuainne ngite käi yete. Ne madakäre, kä nengwane meritre Testiko tä kaibe ye raba sribire bäri Jehová kräke. Niaratre raba ja mike prekursora, raba kukwe driere nitre kukwe  driekä ribeta bäri yekänti, Oficina Ju Sribedre Ño Üai Sribekäre ye raba dimike aune raba ja töi mike niken Kwela Nitre Gobran Ngöbökwe Kukwei Driekä kräke yete. Aune niaratre ruäre raba niken kwela Galaad yete arato.

18. ¿Meritre Testiko umbre yebätä kä jürä ñaka ye raba bämike ño?

¹⁸ Ni jökrä tä meritre Testiko umbre konkrekasionte ye tarere krubäte aune niaratre tä nibe yebätä nita debe bien. Erametre niaratre ruäre ñaka raba sribire krubäte Jehová kräke käne ye erere, akwa kä jürä ñaka bätätre ye raba bämike aune raba konkrekasion dimike (ñäkädre Tito 2:3-5 yebätä). Ñodre, niaratre rabadre mäträre meritre Testiko bati yebätä ne kwe ja ngwäkitadre kwin kwetre ye nitre umbre ji ngwanka ribedre ietre ngwane, ñaka rabadre kä jürä ngwen jabätä nuainkäre. Akwa, ñaka ñäkäi ja dibiti kwetre meritre bati yei, ñakare aune ja ngwä kitata ño ye raba nitre mada töi mike ño yebätä dimikai kwetre töbike (1 Tim. 2:9, 10). Meritre Testiko umbre tä ni tarere aune töita nibätä ye tä konkrekasion dimike.

19. a) ¿Ñokänti ja mräkätre ñaka rabadre kä jürä ngwen jabätä? b) ¿Filipenses 2:13 aune 4:13 ye raba ja mräkätre dimike ño?

¹⁹ Ja mräkätre ñaka rabadre kä jürä ngwen jabätä aune rabadre sribire arato. Niaratre tä juto biare sribikäre bäri konkrekasionte ngwane, kukwe kwin tä nemen bare konkrekasionte (1 Tim. 3:1). Akwa niaratre ruäre ñaka töta nemen ja mikai sribikäre. ¿Ñobätä? Ñan ñobätä aune kukwe blo nuainbare mekerabe kwetre yebätä ñaka raba nemen ni sribikä konkrekasionte o ni umbre jie ngwanka konkrekasionte tätre nütüre. O ñaka raba sribi ye nuainne kwin tätre nütüre raba ruin nunye. Mä töita ye erere ngwane, Jehová raba mä dimike (ñäkädre Filipenses 2:13; 4:13 yebätä). * Ja namani ruin ño Moisés ie ye mäkwe ngwan törö jai. Ngöbökwe sribi nuain mananbare ie ye kräke ja ñaka nämene nüke törö ie (Éx. 3:11). Akwa Jehovakwe niara dimikani ñaka kä jürä ngwen jabätä aune sribi ye nuainne. Aisete, kä jürä ñaka rabadre mäbätä ie mä tö ngwane, mäkwe ja di kärä Jehovai aune mäkwe ñäkä mantre jetebe Bibliabätä. Aune nitre kirabe käkwe ñaka kä jürä ngwani jabätä yebätä mäkwe töbikaitari yekwe mä dimikai. Ne madakäre, nitre umbre ji ngwanka käkwe mä kitadre ye mäkwe ribedre ietre töi bobrebiti aune mäkwe ja töi mikadre niaratre dimike. Ja mräkätre jökrä käkwe ñaka kä jürä ngwandre jabätä aune sribidre ja dibiti kwetre konkrekasionte ye nunta ribere ietre.

20, 21. a) ¿David dre ngwani törö Salomón ie? b) ¿Dre ie nikwe tö ngwandre?

²⁰ Jehovakwe Salomón dimikai templo sribere täte ye rei David ngwani törö ie (1 Crón. 28:20). Salomón töbikataribare kukwe niebare rünkwe ie yebätä aune nämene bati bätä jondron nuain ñan nämene gare ie yekwe ñaka di ngwani nekä. Ñaka kä jürä ngwani kwe jabätä sribi ye nuainkäre aune Jehová diebiti templo bä nuäre sribebare kwe kä kwä kükü biti ötare te.

²¹ Jehovakwe Salomón dimikani ye erere, raba ni dimike ñaka kä jürä ngwen jabätä aune ni mräkätre ngübare bätä sribi konkrekasionte nuainne (Is. 41:10, 13). Nikwe ñaka kä jürä ngwain jabätä sribikäre Jehová kräke ngwane, niarakwe kukwe kwin mikai nemen bare ni kräke kä nengwane aune ja känenkäre yei nikwe tö ngwandre. Aisete, David kukwe niebare ne erere nikwe nuaindre: “Ñaka kä jürä ngwan jabätä, [...] aune sribire”.