1. ¿Ñongwane ñan tä nemen nuäre ni kräke Jehová mikakäre täte raba ruin mäi?

¿ÑONGWANE ñan tä nemen nuäre ni kräke Jehová mikakäre täte raba ruin mäi? ¿Kukwe tare näire o nita nüne jäme ngwane? Nita ja tuin kukwe tare ben ngwane, bengwairebe nita Jehová känene ja dimikakäre. Akwa kukwe jökrä tä kwin ngwane, ¿dreta nemen bare? ¿Jehová mikadre täte ye raba käi nikwitekä nibiti? Kukwe jökrä tä kwin ngwane ni raba Jehová käi kwitekä jabiti yebätä Jehovakwe nitre israelita mikani mokre (Deut. 6:10-12).

2. ¿Asá kukwe meden kwin bämikani?

² Rei Asá tö ngwani kwatibe Jehovai yebiti kukwe kwin bämikani kwe ni kräke. Ye käkwe niara dimikani Jehová mike täte kukwe tare näire aune kä jäme ngwane. Asá nämäne bati yete ja känenkäre Jehová mikani täte kwe ja brukwä tätebiti (1 Rey. 15:14). ¿Nämäne Jehová mike täte ja brukwä tätebiti ye bämikani ño kwe? Kukwe ngwarbe mika nämäne täte Judá ye ngwani krüte kwe yebiti. “Kä jondron kukwara ngöbö menteni ie aune kä ükaninte kä mente kwin ye dianinkä kwe, ki järe mika nämäne deme ye dikaninte kwe aune kri mika nämäne deme ye kwitaninkä tibien kwe” nieta Bibliakwe (2 Crón. 14:3, 5). Mölöi kwe Maacá nämäne reinare, sribi ye dianinkä kän kwe ñobätä ñan aune jondron ngwarbe sribebare mölöikwe nitre käkwe mikadre täte yekäre (1 Rey. 15:11-13).

3. ¿Nibike dre mike gare jai kukwe ja tötikara nekänti?

 ³ Kukwe ngwarbe mika nämäne täte ye ñan aibe dianinkä Asakwe, ñakare aune nitre Judá töi mikani kwe Jehová miketa täte, ye köböire Jehovakwe kukwe kwin mikani nemen bare Asá aune nitre Judá ye kräke. Asá gobranbare ye ngwane kä kwäjätä te nitre Judá nünanbare jäme * (2 Crón. 14:1, 4, 6). Kä kwäjätä nitre Judá nünanbare jäme ye näire Asá dre nuainbare ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti. Biti nitre kristiano siklo kena nünanbare jäme Asá ye erere ngwane dre nuainbare kwetre ye rabai gare nie. Aune mrä, nikwe blitai kukwe ngwantarita nebätä: ¿Nita nüne yekänti ni raba Jehová mike täte töi jämebiti ye ngwane ni rabadre dre dre nuainne?

4. 2 Crónicas 14:2, 6, 7 tä niere erere, ¿nitre Judá nünanbare jäme ye ngwane Asá dre nuainbare?

⁴ (Ñäkädre 2 Crónicas 14:2, 6, 7 yebätä). * Jehová ara käkwe nitre Judá mikani “nüne jäme kä jökrä känti” ye Asakwe niebare ietre. Nämänentre nüne jäme akwa ye ñan aibätä namani kwekebe, ñakare aune nikani juta sribere, ki sribere bäre, torre sribere aune jukwe sribere. Asakwe niebare nitre Judá ie: “Kä ne täbe ni kisete”. ¿Yebiti dre gäräbare kwe? Niaratre raba dikekä kwäräkwärä aune ju sribere  töi jämebiti. Ñaka rüe jürä ngwandre kwärä. Yebätä nitre Judá nämäne nüne jäme ye ngwane töi mikani kwe ñan nemen kwekebe.

5. ¿Ñobätä Asakwe nitre ükaninte aune mikani juto rükäre?

⁵ Nitre Judá nünanbare jäme ye ngwane, Asá nitre ükaninte aune mikani juto kwe rükäre (2 Crón. 14:8). ¿Akräke ñan nämäne tö ngwen Jehovai? Jän, nämäne tö ngwen Jehovai. Akwa niara nämäne reire yebätä rabadre juta mike juto kukwe tare ja känenkäre ye kräke nämäne gare ie. Nitre Judá nämäne nüne jäme, akwa ye ñan nuadi raire nämäne gare ie. Aune ye erere namani bare.

6. ¿Nitre kristiano siklo kena nünanbare jäme ye ngwane dre dre nuainbare kwetre?

⁶ Ja mika nämäne krubäte nitre kristiano siklo kena ye rüere, akwa ruäre ngwane nünanbare jäme kwetre. ¿Ye ngwane dre nuainbare kwetre? Nitre kristiano ye ja di ngwani krubäte kukwe kwin driekäre. Konkrekasion nämäne “Jehová jurä ngwen jabätä” mikata gare tärä Hechos yebätä. Kukwe driebare jankunu ye köböire nitre jatani bäri kwati krubäte konkrekasionte. Erametre niaratre nünanbare jäme ye ngwane ja di ngwani krubäte kwetre kukwe driekäre, yebätä Jehovakwe kukwe kwin mikani nemen bare kräketre (Hech. 9:26-31, TNM).

7, 8. ¿Nünanbare jäme ye ngwane apóstol Pablo aune nitre kristiano mada dre dre nuainbare?

⁷ Nitre kristiano siklo kena raba kukwe driere ngwane kukwe driebare kwetre. Ñodre, apóstol Pablo ja tuanimetre Éfeso ñobätä ñan aune jukwe kri nämäne tikani kräke kukwe driekäre aune nitre tötikakäre nämäne gare ie yebätä (1 Cor. 16:8, 9).

⁸ Kä 49 ye ngwane Pablo aune nitre kristiano mada ie kä kwani kukwe driekäre ñobätä ñan aune nitre tarei kwata tikadrekä ye ñaka ribe namani mikani gare (Hech. 15:23-29). Tärä juani kukwe ye mikakäre gare konkrekasion jene jene ie ngwane, nitre kristiano ja di ngwani “kukwe kwin Jehovakwe” driekäre nitre madai (Hech. 15:30-35, TNM). ¿Ye köböire dre namani bare? Konkrekasion jatani tödeke bäri aune nirien köbö kwatire kwatire nieta Bibliakwe (Hech. 16:4, 5).

9. ¿Kä keta kabre känti ni tuametreta dre nuainne kä nengwane aune ni rabadre kukwe meden ngwentari jai?

⁹ Kä keta kabre känti ni tuametreta kukwe driere töi jämebiti kä nengwane. Ni käite ni tuametreta Ngöbö mike täte ngwane ni raba ngwentari jai: “¿Tita ja di ngwen ja di tätebiti Ngöbö mikakäre täte?”. Kä krüte ne näire, juta Jehovakwe tä ja di ngwen kukwe driekäre aune nitre tötikakäre ñan nuainbare jire ye erere (Mar. 13:10). Kukwe ye tä kä mike juto nibätä aune Jehova mikabätä täte ni raba sribi keta kabre nuainne, ¿ñan ererea?

10. ¿2 Timoteo 4:2 tä ni töi mike dre nuainne?

¹⁰ ¿Kätä jäme ni käite ngwane nikwe dre nuaindre? (Ñäkädre 2 Timoteo 4:2 yebätä). Ni rabadre dre dre nuainne yebätä töbikadretari. Ni o ni mräkä raba kukwe driere bäri o ja mike prekursor yebätä ni raba töbike. Kä näire nita nüne ye ñan ngwian aune jondron ütiäte ütiäte mada ükakrökäre ñobätä ñan aune jondron ye jökrä riaite ja tare nikadi kri ye näire (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Juan 2:15-17).

11. ¿Ja mräkätre kwati tä dre nuainne kukwe driekäre bäri?

¹¹ Ja mräkätre kwati tä ja kite blitakäre kukwe madabiti kukwe driekäre aune nitre tötikakäre. Ja mräkätre ye dimikakäre kukwe driekäre juta Jehovakwe tä täräkwata sribere kukwe bätäkä ngwarbebiti. Ñodre, kä 2010 ye  ngwane tärä sribe nämäne kukwe 500 biti bäri yebiti, akwa kä nengwane tärä sribeta kukwe 1,000 biti bäri yebiti.

12. Kukwe mikata gare nitre kukweibiti ngwane, ¿jata nemen ruin ño ietre? Mä raba bämike keteiti.

¹² Blitata Jehovabätä ni kukweibiti ngwane, ¿jata nemen ruin ño nie? Juta Estados Unidos yekänti meri testiko janamane gätä kri sribebare niara kukweibiti yebätä ngwane, dre niebare kwe ye ani mike gare jai. Niara ye blite kiniaruandabiti. Kukwe yebiti blitata Ruanda, República Democrática del Congo aune Uganda yekänti. Gätä täbiti niebare kwe: “Kä niena 17 tibiti nünanbätä Estados Unidos, akwa kukwe kädrieta gätäte nengwane batibe nü gare täte tie”. Blitabare niara kukweibiti ye matani brukwäte bä namani metre. Nitre blitaka kukwe madabiti tärä mä käite ngwane, ¿mä raba ja kite blitakäre niaratre kukwebiti dimikakäre bäri? Ye erere mäkwe nuaindi ngwane niaratre käkwe mä kukwe nuai bäri kwin, ¿ñan ererea? Mäkwe ja ngwain nuainne ngwane kukwe kwin rabai bare.

13. Ja mräkätre Rusia nünanbare jäme ye ngwane, ¿dre nuainbare kwetre?

¹³ Juta ruäre känti ja mräkätre ñan raba kukwe driere töi jämebiti ñobätä ñan aune gobrantre tä sribi Ngöbökwe ñäkäire yebätä. Bämikakäre ani blite ja mräkätre Rusia yebätä. Kä kwati krubäte te ja mikani niaratre rüere, akwa marzo kä 1991 yete gobrankwe niaratre tuanimetre Ngöbö mike täte töi jämebiti. Kä ye ngwane ja mräkätre 16,000 aibe nämäne juta yete. Kä nikani 20 ta ye bitikäre ja mräkätre nämäne 160,000 biti bäri. Erametre ja mräkätre ja di ngwani kukwe driekäre. Kä jäme ñan nuabare raire juta yete, akwa ja mräkätre täbe Jehová mike täte kä jutobiti.

14, 15. ¿Jehovakwe ja die yebiti Asá dimikani ño?

¹⁴ Ani bliteta rei Asá yebätä. Nämänentre nüne jäme ye ñan nuabare mada ñobätä ñan  aune nitre rükä etíope nikani rüre bentre nitre rükä millón krati yebiti. Nitre etíope jie ngwanka kädeka nämäne Zérah, nitre Judá ganain kwäräbe kwe nämäne nütüre. Akwa Asá nämäne tö ngwen Jehovai yebätä ja di käräbare krörö kwe ie: “Jehová Ngöbö nunkwe, nun dimike, ñobätä ñan aune nunta tö ngwen mäi aune mä kä yebiti nun ki rüre nitre kwati krubäte ne rüere” (2 Crón. 14:11).

¹⁵ Nitre rükä etíope nämäne bäri kwati nitre rükä Asakwe ye kräke, akwa Jehová ye dite aune raba juta kwe ye dimike nämäne gare Asá ie. Aune ye erere Jehovakwe nuainbare kräke. Nitre rükä etíope ngwani jakaire ñobätä ñan aune nianinte rübätä (2 Crón. 14:8-13).

16. ¿Nita nüne jäme ye kebera krüte nikän ñokänti gare nie?

¹⁶ Dre dre rabai bare ja mräkätre itire itirebätä ñan gare nie, akwa kä jäme te nita nüne gwä ngwane ye kebera krüte yebrä gare nie. Kä krüte näire juta jökrä ja mikai nitre kristiano rüere niebare Jesukwe ye nikwe ngwandre törö jai (Mat. 24:9). Apóstol Pablo bäsi kukwe ye erere niebare 2 Timoteo 3:12 yekänti. “Nire nire tö nünain kwin deme Kristo Jesukrä abko käkwe ja tare nikadi rüe kisete” niebare kwe. Ne madakäre, Satana “mätä kri” yebätä ñan ja mikai kwe ni rüere nikwe nütüdre ngwane ni tädre ja ngökö akwle (Apoc. 12:12).

17. ¿Tödeka nikwe ye nuate raba ño?

¹⁷ Tödeka nitre kristiano jökrä kwe nuate kebera ñobätä ñan aune “ja tare nika kri” kitera nüke känime. “Kä dätebare kena angwane ja tare nika ñakare krübäte kore abko erere ja tare nikadi kri krübäte” nieta Bibliakwe (Mat. 24:21). Kä ye näire ni mräkätre ja mikai ni rüere aune sribi nuainta nikwe ye ñäkäi (Mat. 10:35, 36). Yebätä ngwentari jai: “¿Jehová raba ti kriemike aune ti dimike yei tikwe tö ngwain Asá ye erere?”.

18. Hebreos 10:38, 39 tä niere erere, ¿dre käkwe ni dimikai ja mike juto biare kukwe kebera nakainkä ye kräke?

¹⁸ Ni tädre juto biare kukwe kebera nakainkä ye kräke ie Jehová tö, yebätä tä ni dimike tödeka nikwe mike dite. “Ni klabore ie tö ngwan raba bätä töbätä” yebiti Jehovata ni buke “kätä nüke ye näre te” ne kwe ni tädre dite (Mat. 24:45, TNM). ¿Akwa dreta nuaindre nie? Nita tödeke Jehovai ye nikwe mikadre  bäri dite (ñäkädre Hebreos 10:38, 39 yebätä).

19, 20. 1 Crónicas 28:9 tä niere erere, ¿nikwe kukwe meden meden ngwandretari jai aune ñobätä?

¹⁹ Rei Asá Jehová känänbare ye erere nikwe Jehová känändre arato (2 Crón. 14:4; 15:1, 2). Ni jatani niara mike gare jai aune nikwe ja ngökani ñöte ye ngwane ni jatani känene. Aune dre dre raba ni dimike niara tarere bäri ye jökrä nikwe nuaindre. Ye erere nita nuainne o ño ye mikakäre gare jai ni raba kukwe ne ngwentari jai: “¿Tita niken gätä jökräbätä ya?”. Gätä nuainta yete ni dimikata ja töi mike Jehová mike täte jankunu aune nita nemen ja mräkätre ngätäite yete ye tä kä mike juto nibätä (Mat. 11:28). Ni raba kukwe ne ngwentari jai arato: “¿Tita ja tötike kaibe aune kwin Bibliabätä? Tita nüne ti mräkätre ben ngwane, ¿bämän kratire kratire tita Jehová mike täte bentre ni ja mräkäre erere? Tita nüne kaibe ngwane, ¿ni ja mräkäre tä köbö denkä jai Jehová mikakäre täte erere tita kä denkä jai? ¿Tita ja di ngwen täte kukwe driekäre aune nitre tötikakäre?”.

²⁰ ¿Se ñobätä nikwe kukwe ye ngwandretari jai? Dreta ni töite aune ni brukwäte ye Jehovata mike ñärärä nieta Bibliakwe. Yebätä nikwe nuaindre arato (ñäkädre 1 Crónicas 28:9 yebätä). * Ni töita drebätä, kukwe tuin ño nie aune nita töbike ño yebätä ja töi kwitadre nikwe rabadre gare nie ngwane, Jehovakwe ni dimikadre ja töi kwitakäre ye nikwe ribedre ie. ¿Ñongwane ja ükadrete kukwe kebera nemen bare ye kräke? Ñan kä mikadre niken ngwarbe ta, ñakare aune gwä ngwarbe nuaindre. Yebätä, mätä nüne jäme gwä ngware ngwane mä raba dre dre nuainne Jehová kräke ye mäkwe nuain.