1. ¿Ni kite umbre jakän ngwane ni raba ja töi mike dre nuainne?

NI KITE umbre jakän yebätä ni ñaka rabaira sribire krubäte yebätä nita töbiketari ngwane, kä jürä raba nemen nibätä. Erametre, ni nämäne bati ye erere ni di ñaka niena, akwa nikwe ja ngwani töbätä aune kukwe meden nuain gare nie yebiti ni raba monsotre dimike sribikäre bäri juta Ngöbökwe yete aune sribi mada mada kain ngäbiti. Ja mräkä iti tä sribire mekerabe ni umbre ji ngwanka käkwe niebare erere: “Ti jatabara umbre yebätä ti ñaka raba sribire krubäte jataba ruin tie ngwane, monsotre bati tötikanina aune nämä juto biare sribikäre ye nämänena yete yebätä ti rababa debe bien krubäte”.

2. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti?

² Monsotre bati tä ja kete ja mräkätre umbre ben ye köböire kukwe kwin raba nemen kwe ye rababa gare nie kukwe ja tötikara känebätä. Nitre umbre käkwe ja töi mikadre bobre, ñaka raba kukwe jökrä nuainne kaibe rabadre gare ietre, rabadre debe bien aune ja ngwen mantiame yebiti raba sribire gwairebe monsotre bati ben aune ye köböire kukwe kwin raba nemen bare konkrekasion kräke arato, ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti.

3. a) Filipenses 2:3, 4 tä niere erere, ¿nitre tä ja töi mike bobre ye abokän ño? b) ¿Ni kristiano käkwe ja töi mikadre bobre ye tä dimike ño?

³ Ja mräkätre umbre tö monsotre bati dimikai ngwane, rabadre ja töi mike bobre. Nire tä ja töi mike bobre ye abokän ni mada bäri ütiäte kräke ye nüke gare ie (ñäkädre Filipenses 2:3, 4 yebätä). Ja mräkätre umbre meden tä ja töi mike ne erere ngwane, kukwe keta kabre nuain raba jene aune raba nemen bare kwin Biblia tä mike gare ye ererebätä ye nüke gare ietre. Aisete, niaratre nämäne kukwe nuainne ño käne ye erere nitre jökrä käkwe nuaindre ye ñaka ngübata kwetre (Ecl. 7:10). Niaratre ie kukwe gare krubäte aune tö mikai gare, akwa kukwe jene nakainkä käbiti tibien ye nüke gare ietre  aune ye ererebätä niaratre rabadre kukwe nuainne ye nüke gare ietre arato (1 Cor. 7:31).

4. ¿Nitre circuito tuabitikä töita nitre levita erere ye tätre bämike ño?

⁴ Ja mräkätre umbre töita bobre ye ñaka raba sribire käne erere kätä niken ta ngwane ye nüke gare ietre. Ñodre, ani töbike ni circuito tuabitikä yebätä. Käta nemen 70 niaratrebiti ngwane sribi mada mikata kisete. Ñan raba nemen nuäre niaratre kräke ñobätä ñan aune sribidre ye erere ye tuin kwin krubäte ietre. Niaratre nämäne sribi ye tarere krubäte aune täbe tare kwetre, akwa sribi ye mikadre ja mräkätre bati kisete ye bäri kwin ye nüke gare ietre. Nitre levita nämäne ja töi mike ño ye erere niaratre tä ja töi mike. Kä nämäne nemen 50 nitre levitabiti ngwane, ñaka nämäne sribire jankunu tabernáculo yete. Dre dre nämäne kisete ye ñan aibätä kä nämäne jutobätä. Ñakare aune, niaratre raba dre dre nuainne ye erere nämäne nuainne kä jutobiti aune nämänentre monsotre bati dimike (Núm. 8:25, 26). Ja mräkätre sribibare ni circuito tuabitikä erere ye ñaka niena konkrekasion keta kabre dimike, akwa nengwane konkrekasion medente te niaratre tä ye niaratre tä dimike aune mike dite krubäte.

5. ¿Dre namani bare Dan aune Katiebätä ye tä dre driere mäi?

⁵ Kukwe namani bare Danbätä ye ani mike gare jai. Niara nämäne sribire ni circuito tuabitikä erere kä 23 näre te. Akwa, kä namani 70 biti ngwane, niara aune muko kwe Katie juani prekursor especial erere. ¿Sribita ño kwetre? Dan tä sribire krubäte konkrekasionte, tä ja mräkätre dimike rabakäre siervo ministerial aune tä ja  mräkätre mada kite kukwe driekäre bäri nitre tä näin kwati yekänti ta o ngite käi yete nieta kwe. Ja mräkätre umbre, munta sribire köbö täte te Jehová kräke o ñakare, akwa mun raba kukwe keta kabre nuainne ja mräkätre mada dimikakäre. ¿Ye nuain raba ño munkwe? Kukwe jene nemen bare yebätä mun raba kukwe ükete jene jai. Mun raba kukwe mike nuaindre jai aune dre dre nuain raba munkwe ye erere munkwe ja töi mika kwatibe nuainne.

6. ¿Nire ñaka raba kukwe jökrä nuainne nüke gare ie ye tä ja ngwen töbätä ye ñobätä nie raba? Mä raba bämike kukwe keteitibiti.

⁶ Nire ñaka raba kukwe jökrä nuainne nüke gare ie ngwane, dre dre ñan raba nemen bare ie ye ñaka ja töi mike nuainne ja dibiti aune ye köböire kätä bäri jutobätä aune raba sribire bäri (Prov. 11:2). Nire ñaka raba kukwe jökrä nuainne nüke gare ie ye bämikata ni karo ngwanka tä niken ngutuäbätä kunkwäre yebätä. Ni karo ngwanka ye tä karo mike nen bäri bätäre rikakäre jankunu kunkwäre. Erametre, tädi näin bäri bätäre, akwa tädi näin jankunu ja käne. Ye erere arato, nire ñaka raba kukwe jökrä nuainne nüke gare ie ngwane, rikadre bäri bätäre sribikäre jankunu Jehová kräke aune nitre mada dimikakäre ye nüke gare ie (Filip. 4:5).

7. ¿Barzilái ñaka raba kukwe jökrä nuainne kaibe nämäne gare ie ye bämikani ño kwe?

⁷ Barzilái käkwe kukwe kwin bämikani yebätä ani blite. Kä nämäne 80 biti ngwane, rei David käkwe nübaibare sribire ju gobrankäre yete. Barzilái ñaka raba kukwe jökrä nuainne ye nämäne gare ie yebätä ñaka sribi ütiäte ye kani ngäbiti kwe. Kä nämäne nuäi niarabiti yebätä ñaka raba sribi jökrä nuainne nämäne gare ie, aisete Kimham abokän bäri bati ye juandre täte niebare kwe (2 Sam. 19:35-37). Ja mräkätre umbre ye tä ja mräkätre bati tuenmetre sribire bäri Jehová kräke ye käita nemen jutobätä Barzilái erere.

8. David tö namani templo sribei ngwane, ¿niara ñaka raba kukwe jökrä nuainne nämäne gare ie ye bämikani ño kwe?

⁸ Davidkwe kukwe kwin bämikani ni käne arato, ñobätä ñan aune niara ñaka raba kukwe jökrä nuainne ye nämäne gare ie. Niara tö nämäne ju sribei Jehová kräke. Akwa, Salomón abokän bäri bati ye kisete sribi ye mikani Jehovakwe. David käkwe kukwe ye kani ngäbiti aune sribi ye dimikani krubäte kwe (1 Crón. 17:4; 22:5). Salomón bati yebätä ñan raba sribi ye nuainne aune David ie kukwe nämäne gare krubäte yebätä rabadre sribi ye nuainne ye erere ñan nütübare Davidkwe (1 Crón. 29:1). Kä nuäi nibiti o kukwe gare krubäte nie ye ñan aibätä kukwe kwin tä nemen bare, ñakare aune Jehová aibe köböire kukwe kwin tä nemen bare ye nämäne gare metre ie. David erere, ja mräkätre umbre kisete sribi ñaka nebera käne erere, akwa täbe sribire ja di tätebiti Jehová kräke. Aune sribi meden nämäne niaratre kisete ye monsotre bati tä nuainne, ye kräke Jehovakwe kukwe kwin mikai nemen bare ye gare metre ietre.

9. Ja mräkä iti sribikä Comité Sukursal yete ye ñaka raba kukwe jökrä nuainne ye nämäne gare ie, ¿ye bämikani ño kwe?

⁹ Ni ñaka raba kukwe jökrä nuainne ye nüke gare ja mräkätre ruäre ie kä nengwane arato. Ñodre, Shigeo yebätä ani blite. Kä 1976 yete, kä nämäne 30 niarabiti ngwane, kädekani sribikäre Comité Sukursal yete. Kä 2004 yete, niara kädekani coordinador Comité Sukursal ye erere. Kä nikani ta ye bitikäre, di ñaka namanina käne erere aune ñaka jatani sribire jötrö ye gani kwe jabätä. Aisete, blitabare Jehovabe kwe kukwe yebätä aune ja mräkä bäri bati käkwe sribi ye nuaindre ye rabadre kwin yebätä töbikabare kwe. Kä nengwane, niara ñaka niena coordinador, akwa niara täbe sribire ja mräkätre Comité Sukursal yete yebe. Barzilái, David aune Shigeo kukwe kwin bämikani ni käne yebiti nire töita bobre aune nire ñaka raba kukwe jökrä nuainne kaibe gare ie ngwane, monsotre bati ie kukwe ñaka  gare krubäte ye ñan aibätä ja töi mikai kwe, ñakare aune raba dre dre nuainne yebätä ja töi mikai metrere kwetre. Ñaka mikai tuin kwetre jai ja riba kwrere, ñakare aune sribi muko kwe ye kwrere mikai tuin kwetre jai (Prov. 20:29).

10. ¿Ja mräkätre bati tä konkrekasionte ye tuin ño ja mräkätre umbre ie?

¹⁰ Ja mräkätre bati ye jondron ütiäte krubäte biani Jehovakwe ye kwrere tuin ja mräkätre umbre ie aune niaratre tä dre dre nuainne yebätä tä debe bien krubäte. Niaratre di ñan kitera krubäte, yebätä monsotre bäri bati aune dite ye käkwe ja töi mikadre sribire aune raba sribire bäri konkrekasion dimikakäre ye ütiäte krubäte kräketre.

11. Ja mräkätre bati tö ja mräkätre umbre dimikai ye niaratre tä kain ngäbiti ngwane, ¿kukwe kwin tä nemen kwe ye Rut 4:13-16 tä mike gare ño?

¹¹ Noemí ye tä kukwe kwin bämike ja mräkätre umbre käne. Noemí namanina umbre ngwane, nämäne debe bien aune ni bäri bati tö namani niara dimikai ngwane niarakwe kani ngäbiti. Noemí ngobo krütani ye bitikäre, jüde kwe Rut ye rikadreta mräkätre känti ye ribebare kwe ie, akwa Rut tö namani rikai niara mukore nememe Belén namani ribere kisere ie ngwane, Noemí käkwe kani ngäbiti (Rut 1:7, 8, 18). Aune kukwe ye namani kwin krubäte niaratre nibu kräke (ñäkädre Rut 4:13-16 yebätä). * Ja mräkätre umbre töita bobre ngwane, tä ja ngwen Noemí ye erere.

12. ¿Apóstol Pablo nämäne debe bien ye bämikani ño kwe?

¹² Apóstol Pablo dimika tö namani ngwane,  niarakwe kani ngäbiti ye bämikani kwe arato. Bati, ja mräkätre Filipo käkwe dimikani yebätä debe biani kwe ietre (Filip. 4:16). Ne madakäre, Timoteokwe dre nuainbare kräke yebätä debe biani kwe ie arato (Filip. 2:19-22). Aune niara jän jababare niken ngite Roma ngwane, ja mräkätre käkwe niara töi mikani jäme yebätä namani debe bien Ngöböi (Hech. 28:14, 15). Pablo ye tö nämäne sribidi krubäte, nämäne dikekä mente krubäte kukwe driekäre aune ja mräkätre konkrekasionte mikakäre dite. Niarakwe ñaka bikabare kri, ñakare aune ja mräkätre tö nämäne niara dimikai ye niarakwe kani ngäbiti.

13. Ja mräkätre bäri bati tä dre dre nuainne yebätä ja mräkätre umbre tä debe bien, ¿ye raba bämike ño?

¹³ Ja mräkätre umbre, ja mräkätre bati tä dre dre nuainne konkrekasionte yebätä munta debe bien ye mun raba bämike kukwe keta kabrebiti. Niaratre käkwe ja töi mikadre mun ngwankäre kä keteiti kokwäre, mun ngwankäre jondron kökö jai o jondron mada mada nuainne ngwane, munkwe ka ngäbiti aune munkwe debe bianbätä ietre. Kukwe yebiti Jehovata ja tare bämike munye ye kwrere munkwe mika tuin jai. Ye köböire mun raba nemen ja kete kwin jabe raba ruin nunye. Monsotre bati ye kite nirien ño kukwe ja üairebiti ye käre munkwe ja töi mika mike gare jai. Ja mräkätre bati tä ja di ngwen sribikäre bäri konkrekasionte ye käi juto krubäte munbätä, ye munkwe mika gare ietre. Munkwe kä dianka jai niaratre kräke aune dre dre nuainbarera munkwe ye munkwe mika gare ietre. Munkwe ye erere nuaindi ngwane, Jehová jatani ja mräkätre bäri bati ngwena konkrekasion kokwäre yebätä munta debe bien ye munkwe bämikai (Col. 3:15; Juan 6:44, TNM; 1 Tes. 5:18).

14. ¿Rei David ye nämäne ja ngwen mantiame ye bämikani ño kwe?

¹⁴ Ja mräkätre umbre käkwe kukwe mada nuaindre ye rei David käkwe bämikani arato, ye abokän ja ngwandre mantiame. Templo sribe jababare ngwane, niarakwe jondron keta kabre biani sribi ye dimikakäre (1 Crón. 22:11-16; 29:3, 4). Sribi yebätä ngobo kwe käikitaikä nämäna gare ie, akwa yebiti ta kukwe ye nuainbare kwe. Ju keta kabre sribeta juta Jehovakwe yekwe ye mä ñaka raba nuainne, ñobätä ñan aune mä niena umbre aune mä di ñaka nebera krubäte ngwane, mä raba ngwane mäkwe ngwian bian sribi ye dimikakäre. Aune kä kwati te mäkwe sribibarera Jehová kräke yebätä dre dre namanina gare mäi ye mäkwe mika gare monsotre bati ie.

15. ¿Dre ütiäte krubäte Pablokwe driebare Timoteo ie?

¹⁵ Apóstol Pablo käkwe ja ngwani mantiame arato. Niara nikani sribi misionero nuainne ngwane, Timoteo nübaibare kwe niken jabe aune nämäne kukwe driere aune dirire ño ye driebare kwe ie arato (Hech. 16:1-3). Apóstol Pablo käkwe kukwe driebare Timoteo ie ye köböire Timoteo namani Gobran Ngöbökwe kukwe driekä kwin krubäte (1 Cor. 4:17). Ne madakäre, kukwe meden driebare Pablokwe Timoteo ie yebiti Timoteo käkwe nitre mada tötikani.

16. ¿Ñobätä Shigeo käkwe ja mräkätre mada tötikani?

¹⁶ Ja mräkätre umbre tä ja mräkätre bäri bati kite, ne kwe sribi meden nämäne niaratre kisete ye niaratre rabadre nuainne aune yebätä ja mräkätre umbre kisete sribi ñaka rabadi krubäte, yebätä ñan ja töibikata krubäte kwetre. Ñodre, Shigeo, abokänbätä blitani párrafo 9 yete, käkwe ja mräkätre bati kwati kitanina Comité Sukursal yete. Ye nuainbare kwe sribi Ngöbökwe nuainta juta kwe yete ye dimikakäre. Ye köböire, kä nükani ie sribi coordinador erere ye tuanmetrekäre ngwane, ja mräkä iti nämänena tötikabare sribi ye nuainkäre niara täte. Kä 45 näre te Shigeo käkwe sribibare Comité Sukursal yete aune kukwe keta kabre namanina gare ie ye niara tä mike gare ja mräkätre bäri bati ye ie. Erametre, ja mräkätre Shigeo ye erere tä juta Ngöbökwe yete ye kwin krubäte.

17. ¿Ja mräkätre umbre ye raba dre bien ja mräkätre mada ie? (Lucas 6:38).

 ¹⁷ Ja mräkätre umbre, nikwe tö ngwandre Jehovai aune sribidre ja di tätebiti kräke ye köböire ni raba nüne bäri kwin ye nemen gare metre nunye mun köböire. Nikwe ja di ngwandre kukwe ja jie ngwankäre ye mikakäre gare jai aune mikakäre täte ye kukwe bäri kwin ye munta bämike nun käne. Kukwe nuain nämäne ño käne ye munkwe tuabare, akwa kukwe jene nemen bare ye ererebätä kukwe nuaindre ye ütiäte krubäte mun kräke arato. Mun ruäre käkwe krire ja ngökani ñöte ngwane, mun raba kukwe keta kabre nuainne arato, ñobätä ñan aune mun namanina umbre, akwa yebiti ta Jehová namani gare munye ye ñobätä tä kä mike juto munbätä ye mun raba mike gare ja mräkätre bäri bati ye ie. Dre dre nuain niena gare munye aune dre namanina gare ja töi kräke munye ye munkwe mikai gare ja mräkätre bäri bati ie ngwane, kä rabai juto bätätre kukwe nuakäre. Kukwe niena gare munye ye munta mike gare käre ni madai ngwane, ye köböire Jehovakwe kukwe kwin mikai nemen bare mun kräke (ñäkädre Lucas 6:38 yebätä).

18. ¿Ja mräkätre umbre aune bati ye raba ja dimike ño kwärikwäri?

¹⁸ Ja mräkätre umbre ye tä ja kete ja mräkätre bäri bati ben ngwane, raba ja dimike kwärikwäri (Rom. 1:12). Itire itirekwe kukwe ütiäte tärä. Ñodre, ja mräkätre umbre ye ie kukwe niena gare krubäte aune niena töbätä Jehová mikabätä täte kä kwati te. Aune ja mräkätre bati ye abokän dite. Ja mräkätre bati aune umbre tä sribire gwairebe jabe ja ketamuko erere ngwane, tä ni Rün kä kwinbiti ni tarekä ye käikitekä aune ye köböire kukwe kwin tä nemen bare konkrekasion kräke.