“Kukwe Biani Ngöbökwe Moiséye [tä ükaninte] käta ma töi tike amne tä kukwe era metre [...] mike gare mae” (ROM. 2:20).

1. Ngöbökwe Kukwe biani Moisei, ¿ye ñobätä nikwe mikadre nüke gare kwin jai?

TÄRÄ tikani Pablokwe Ngöbö üai köböire ye ñaka nikwe akräke Ngöbökwe Kukwe biani Moisei yebätä kukwe keta kabre nieta ye ñaka rükadre gare nie. Ñodre, tärä tikani nitre Hebreo ie, yete apóstol tä niere Jesús ye ni mike “tuin bobre jai, aune niara [...] sacerdote bäri kri metre” aune niarakwe batibe aune kärekäre ja nire biani “Ngöbö ngwärekri, ngite [...] ütiäre” aune nitre jökrä käkwe tödekai niarabiti ye “mika[d]i kwäre” kärekäre (Heb. 2:17; 9:11, 12, NGT). Arato tä mike gare tabernáculo ye abokän jondron “kä kwinbätä bä[mikani]” aune Kristo ye Köböire kukwe ükaninte “bäri kwin” nuainbare käne Moisekwe ye kräke (Heb. 7:22, NGT; 8:1-5). Ngöbökwe Kukwe biani Moisei mikata gare ne namani ütiäte krubäte nitre kristiano Pablo näire kräke. Aune kä nengwane täbe ütiäte, ñobätä ñan aune tä kukwe ükaninte Ngöbökwe ni dimikäre ye ütiäte mike nüke gare bäri kwin nie.

2. ¿Nitre Judea yei kukwe meden nämenena gare?

² Pablo tärä tikani nitre Romano ie yete, niarakwe kukwe ruäre niebare nitre Judea nämene konkrekasionte kräke, nitre ye tötikani Kukwe biani Moisei yebätä. Pablo ie nämene gare kwin, kukwe biani Ngöbökwe ye nämenena gare nitre yei, ye medenbätä “kukwe era metre [tä ükaninte]” Ngöböbätä aune kukwe kwe ja jie ngwankäre yebätä, ye nämene rabadre nitre Judea yekwe. Kukwe metre tä ükaninte ye nämene nüke gare nitre kristiano Judea yei aune nämene mike ütiäte jai. Ye medenbätä, nitre Israel Ngöbö mikaka täte metre niaratre känenkri, nämene nitre jie ngwen, tötike, aune Kukwe biani Jehovakwe Moisei nitre Israel kräke ñaka nämene nüke gare nitre juta madate yei, ye abokän niaratre nämene mike gare kwin ietre (ñäkädre Romanos 2:17-20 yebätä).

 JESÚS JA NIRE BIAIN YE BÄMIKANI

3. Nitre Judea nämene jondron kukwe Ngöböi yebätä ja tötikadre angwane, ¿dre kwin raba nemen nikwe?

³ Kukwe era metre tä ükaninte abokän Pablokwe kädekaninte ye täbe ütiäte Ngöbö töi ño ye mikakäre nüke gare jai. Erametre, Kukwe biani Moisei nitre Israel kräke yete kukwe niebare ye täbe ütiäte kä nengwane aune mikadre täte. Yebätä, kukwe keteiti nämene Kukwe biani Moisei yete abokän ani kädriere: jondron nire kukwadre Ngöböi aune jondron biandre Ngöbökrä ye nuaindre ño mikani gare metre. Kukwe ne köböire nitre Judea bobre käkwe Kristo kani ngäbiti ño aune kukwe ribe nämene Jehovakwe niaratre yebätä nükani gare ño ietre ye ani mike gare jai. Kukwe biani Ngöbökwe ye raba ni dimike ño töbike sribi nuainta nikwe Ngöbö kräke yebätä ye rabai gare nie arato, ñobätä ñan aune Jehová tä kukwe ükete nitre niara mikaka täte kräke ye tä kärekäre (Mal. 3:6).

4, 5. a) ¿Ngöbökwe Kukwe biani Moisei ye nämene dre ngwen törö nitre Jehová mikaka täte yei? b) Kukwe Ngöbökwe nämene jondron nire kukwadre niere, ¿ye käkwe dre bämikani?

⁴ Kukwe biani Moisei yete kukwe keteitire keteitire nämene kwen nitre Judea yei, abokän känti niaratre ngite ye nämene nüke gare ietre. Ñodre, kise mika nämene mrü ngwakabätä angwane, ja bäin nämene ja mikakäreta kwin. Nitre nämene kise mike mrü ngwakabätä ye bitikäre, köbömäkäre aune köbö kükükäre “ñö ja sribekäreta kwin” ye metaka nämenebätä, ye abokän nibi tain kwin därie diante nämene aune kukwa nämene biti ngübrüen ye mrita nämene ñöbe abokänbiti ye nuain nämene (Núm. 19:1-13). Kukwe mada nämene ükaninte abokän känti nie nämene, meritre kwe monso nämene därere, yekwe ja bäindre aune ye bitikäre jondron nire biandre kwetre kukwadre ja mikakäre kwin Ngöbö okwäkänti. Kukwe ne nämene bämike ni nire ye tä ngite aune gata mike niken ni madabätä (Lev. 12:1-8).

⁵ Mantre jetebe kukwe keta kabre nuain nämene, ye medenbätä nitre Jehová mikaka täte jondron nire biandre kukwadre ngite ütiäre ye ribe nämene ietre. Namani gare o ñakare nitre yei akwa jondron nire bian nämene kukwadre —abokän ja känenkäre nuainbare templote arato— ye nämene Jesukwe ja nire deme biandi ye “bämike” (Heb. 10:1-10).

TÖI ÑOBITI JONDRON NIRE BIANDRE KUKWADRE

6, 7. a) Nitre Israel Ngöbö mikaka täte nämene jondron nire bien kukwadre ye ngwane, ¿kukwe meden ngwandre törö kwetre jai aune nämene jondron bien ye dre bämikani? b) ¿Ni rabadre kukwe meden ngwentari jai?

⁶ Nitre Israel nämene jondron nire bien kukwadre Jehová kräke ye ngwane, ütiäte krubäte jondron nire kwin biandre kwetre: ñaka käme, okwä ñaka bren, ñaka träine aune ñaka bren (Lev. 22:20-22). Ye erere arato, nitre Israel nämene kri ngokwä bien ye ngwane, nämene kri ngokwä “kena”, aune “bäri kwin” bien (Núm. 18:12, 29). Jehová ñaka nämene jondron käme ye kain ngäbiti jire niaratre yei. ¿Jondron nire kwin aibe biandre nie nämene ye dre bämikani? Jesús ja nire deme ñaka ngite biandi ni kä tibienbätä mikakäre kwäre, ye abokän Jehovakwe jondron bäri kwin aune monsoi bäri tare kwe biandi ye bämikani (1 Ped. 1:18, 19).

⁷ Erametre, Ngöbö töi kwin yebätä nitre niara mikaka täte ye nämene debe bien brukwä tätebiti angwane, nämene jondron kwin denkä biandre Jehová kräke. Erametre, jondron bäri kwin o jondron ñaka ütiäte biandre ye nämene gare nitre itire itire yei. Akwa  jondron nire käme bian nämene ye ngwane, jondron biandre Ngöbö kräke ye abokän mika nämene tuin tribe doboko kwrere jai o jondron nuaindre jerekäbe mantre jetebe ye kwrere, ye abokän Ngöbö ñaka nämene kain ngäbiti ye nitre itire itire ñaka käikwitadre jabiti (ñäkädre Malaquías 1:6-8, 13 yebätä). Kukwe nibi gare nie ne ererebätä ni raba ngwentari jai: “¿Töi ñobiti tita sribire Jehová kräke? ¿Tita niara mike täte ribeta kwe ye erere aune töi ñobiti tita nuainne yebätä ti raba töbiketari?”.

8, 9. Töi ñobiti nitre Israel nämene jondron bien Ngöböi yebätä töbikadretari angwane, ¿ye raba ni dimike ño?

⁸ Ruäre ngwane, nitre Israel nämene jondron bien ja töi jeñebiti. ¿Ñobätä? Ye nuain nämene kwetre debe biankäre Jehovai o nämene jondron nire bien kukwadre ne kwe Ngöbökwe niaratre kadre ngäbiti. Kukwe ketebu ne kräke niaratre käkwe jondron nire kwin biandre. ¡Kä jutobiti niaratre nämene jondron kwin bien Ngöböi! Ngöbökwe Kukwe biani Moisei yete jondron meden biandre nie nämene ye erere ni kristiano ñaka niena nuainne kä nengwane. Akwa, jondron bian nämene kira ye kwrere, ni täbe töi kwinbiti ni die aune ngwian o jondron nikwe ye bien sribi Ngöbökwe kräke. Apóstol Pablo käkwe niebare, jondron kwin tä ni kräke ie tö ngwanta yebätä nita “Ngöbö käikitekä” aune nita “jändrän kuin” nuainne “ni mda mdakrä”, ye ngwane nita jondron kwin bien Ngöböi kwrere ye abokän nemen kwin niara kräke (Heb. 13:15, 16). Töi ñobiti nita sribi ne nuainne ye tä mike gare nita debe bien nuäi ie jondron jökrä nuainbare kwe aune tä nuainne ni kräke yebätä. Ye medenbätä, ñokäre aune töi ñöbiti nita sribire niara kräke ye nikwe nuaindre metre, nitre Ngöbö mikaka täte metre kirabe jondron bianbare ja töi jeñebiti ye erere.

⁹ Nitre Israel nämene kukwe ruäre käme nuainne ngwane, Ngöbö Kukwe biani Moisei ye nämene niere niaratre käkwe jondron nire biandre kukwadre ngite ütiäre aune niaratre töi ngite ütiäre. Jondron biandre kwetre ribe nämene ietre ye ngwane, ¿nämene bien ñaka töi kwinbiti? (Lev. 4:27, 28). Erametre niaratre tö nämene ja mäkäi kwin Jehovabe angwane, ñaka rabadre jondron bien töi ye ererebiti.

10. ¿Nikwe “ja di ngwandre” kukwe meden nuainne ne kwe ni rabadreta ja mäke kwin Ngöböbe aune ni madabe?

¹⁰ Kukwe ye erere tä nemen bare kä nengwane. Nita ja mräkä töi mike ñaka kwin ja kräke kukwe nuainta nikwe yebiti aune nita ñaka ja ngwen kwin ben ye ni ñaka gain jabätä. O nikwe ja mikani ngite ye tä ni töi nike. Nita sribire Jehová kräke ye ütiäte ni kräke angwane, nikwe ja di ngwain kukwe ye ükete. Brukwä tätebiti nikwe ngite ye juan manandre ta jabiti o, nikwe kukwe käme krubäte nuainbare angwane, nikwe ja di kärädre nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte yei (Mat. 5:23, 24; Sant. 5:14, 15). Ni raba mike ñärärä, kukwe ñaka kwin nuainta nikwe ni mada o Ngöbö rüere ye ükatekäre ni rabadre “ja di ngwen”. Akwa kukwe ye nuaindre angwane ni raba ja mäketa kwin Jehovabe aune ja mräkä yebe, aune ni töi raba nementa  jäme. Ye tä mike gare nie Jehová tä kukwe niere ye nuaindre käre ye bäri kwin.

11, 12. a) Jondron nire bian nämene kwetadre ngwairebe sacerdote aune Jehovabe kwrere, ¿ye ñokäre nuain nämene? b) ¿Kukwe ye tä dre mike gare ni kristiano ie?

¹¹ Ngöbökwe Kukwe biani Moisei ye nämene niere arato, nitre Ngöbö mikaka täte metre ye jondron nire biandre kwetadre ngwairebe sacerdote yebe, niaratre nämene ja mäke kwin Jehovabe bämikakäre. Niaratre bätä mräkätre nämene jondron nire ye ngätä kwete, aune käre nämene nuainne kä jondron kwetakäre templote yekänti (Lev. 3:1, nota; 7:31-33). Kukwe ye nuain nämene ja mäkäkäre kwin Ngöböbe. Ye abokän ni Ngöbö mikaka täte, mräkä kwe, nitre sacerdote aune Jehová nämene mröre ngwairebe aune töi jämebiti ye kwrere.

¹² Jehová nübaidre mröre aune niarakwe kadre ngäbiti, ¿ye bäri ütiäte ñan ererea? Ye medenbätä, nitre nämene niara nübaire ye tö nämene jondron kwin krubäte biain ie. Jondron nire bian nämene kwetadre ngwairebe sacerdote yebe, ye abokän kukwe metre nämene ükaninte Ngöbökwe Kukwe biani Moisei yebätä, ye käkwe kukwe bäri ütiäte bämikani: Jesús ja nire biani ye köböire ni jökrä raba ja mäke kwin Ngöböbe. Kä nengwane, nire nire tä Ngöbö käikitaikä töi kwinbiti aune die bätä jondron kwe yebiti, ye rabai ja kete bäri kwin niarabe.

JONDRON NIRE BIANDRE NGÖBÖI YEBÄTÄ KUKWE MIKANI GARE

13, 14. Rei Saúl tö namani jondron nire biain Jehovai, ¿ye ñobätä niarakwe ñaka kani ngäbiti?

¹³ Nibira gare nie ye erere, Biblia tä mike gare jondron nire bian nämene töi ñobiti aune ñokäre ye aibe Jehová nämene kain ngäbiti. Erametre, jondron biani Ngöböi abokän niarakwe ñaka kani ngäbiti nieta kwe arato. Jondron ketebu ñaka ja erebe biani Ngöböi ye ñobätä ñaka kani ngäbiti kwe ani mike gare jai.

¹⁴ Samuel ni Ngöbö kukwei niekä käkwe mikani gare rei Saúl ie, köbö nükanina nitre Amaleq ye gatekäre Ngöbökwe niebare ye erere: niarakwe nitre ye aune jondron nire kwetre ye jökrä gadrete. Ye erere, nitre ye ganinte kwe akwa ye bitikäre nitre rükä ben tuanimetre kwe, Agag rei Amaleq ye mikete nire. Ye erere nuainbare kwe arato jondron nire bäri kwin yebätä, niarakwe jondron nire ye biain kukwadre Jehovai namani niere (1 Sam. 15:2, 3, 21). Akwa, ¿kukwe ye matani ño Ngöböbätä? Saúl ñaka niara mikani täte yebätä namani rubun krubäte kräke, aune gobran dianinkä kän kwe (ñäkädre 1 Samuel 15:22, 23 yebätä). Kukwe namani bare ne tä kukwe krörö mike gare nie ja töi kräke: nikwe ñaka Jehová mikai täte angwane, nikwe dre nuaindi niara kräke ye ñaka kain ngäbiti kwe.

15. Isaías näire nitre Israel kwati nämene ja ngwen käme, ¿yebiti dre bämikani kwetre?

¹⁵ Kukwe ye erere bäsi namani bare kädrieta  tärä Isaías yebätä. Isaías Ngöbö kukwei niekä ye käi näire, nitre Israel kwati nämene jondron nire bien kukwadre Ngöböi, akwa ye bitikäre niaratre nämene ja mike ngite. Niaratre nämene ja ngwen käme yebiti nämene bämike jondron bian nämene kwetre ñaka töi kwinbiti, ye medenbätä Ngöbö ñaka nämene mike ütiäte jai. Yebätä, Jehovakwe niebare ietre: “Munta jondron bien krubäte, ¿ye ütiäte ti kräke munta nütüre? Obeja nidan aune jondron nire köte köte kö bianta munkwe ye käne ti nibira nainte; toro ngäbä, kordero, aune kabra ye jökrä därie ñaka niena kwin ti kräke. [...] Jondron ngwä ñaka ütiäte ye mun ñaka jata ngwena jankunu. Jondron rä mane kukwata... ye niena käme ti kräke”. Ne madakäre, ñobätä Ngöbökwe ja töi mikani ye erere ye niarakwe mikani gare metre: “Munkwe orasion nuaindi krubäte, akwa tikwe ñaka kukwe nuai; mun kise ngite krubäte ni mada därie yebätä. Munkwe jüba aune munkwe ja sribe kwin; munkwe ñaka jondron käme nuain ti okwäkänti; munkwe ñaka jondron käme nuain jankunu” (Isa. 1:11-16).

16. ¿Nikwe dre nuaindre ne kwe jondron biandre Ngöböi ye niarakwe kadre ngäbiti?

¹⁶ Nitre ñaka nämene Jehová mike täte aune ñaka nämene ja töi kwite biti nämene jondron nire bien kukwadre ye niara ñaka nämene kain ngäbiti. Nitre nämene ja di ngwen brukwä tätebiti niara kukwei mikakäre täte, ye nämene orare aune jondron nire bien kukwadre ye niara nämene kain ngäbiti kä jutobiti. Ngöbökwe Kukwe biani Moisei tä ükaninte, ye köböire nitre Ngöbö mikaka täte metre ie nämene nüke gare kwin niaratre ngite aune Ngöbökwe ngite juandre ta niaratre yebiti nämene ribere jai (Gál. 3:19). Niaratre nämene ja mike ngite Ngöbö rüere ye nämene nemen tare ietre. Kä nengwane nita Kristo ja nire biani ni ütiäre ye ribere jai, ne kwe ngite juandre täte ta nibiti. Kukwe ne ütiäte ni kräke angwane, nikwe dre biain Jehovai ye jökrä niarakwe kain ngäbiti kä jutobiti (ñäkädre Salmo 51:17, 19 yebätä).

NIKWE TÖDEKADRE JESÚS JA NIRE BIANI NI ÜTIÄRE YEI

17-19. a) Kristo ja nire biani ni ütiäre yebätä nita debe bien Jehovai angwane, ¿nikwe dre nuaindre? b) ¿Kukwe ja tötikara ja känenkäre yebätä dre mikai gare jai?

¹⁷ Ngöbö tö dre nuain “bämikani” ye abokän nitre Israel ie ñaka nükani gare akwa käi ngwani juto jabätä kwetre, kä nengwane ni kristiano ie nüke gare bäri kwin (Heb. 10:1). Akwa yebiti ta, kukwe ükaninte jondron nire biandre kukwadre yebätä yekwe niaratre töi mikani ja töi mike kwin ja ketakäre Ngöböbe. Ye käkwe niaratre dimikani debe bien brukwä tätebiti, ja töi mike jondron bäri kwin bien, aune niaratre mikadre kwäre ye mike nüke gare kwin jai. Ni abokän kwe jondron kwin tä: Kukwe Griekore Tikani ye mikata gare bäri kwin. Ye köböire jondron kwin tä nikwe ni kökanintari yebiti ye nüke gare nie. Ja känenkäre, Jesukwe ja nire biani yebiti Jehovakwe ngite diainkä täte kärekäre, aune kä nengwane tä ni tuenmetre ja töi mike kwin niara okwäkänti. ¡Ni kökanintari ye jondron kwin krubäte biani nie! (Gál. 3:13; Heb. 9:9, 14).

¹⁸ Akwa ni kökanintari rükadre gare nie ye ñan aibe köböire jondron kwin raba nemen nikwe. Pablo kukwe niebare ne nikwe ngwandre törö jai: “Kukwe mikaninte ni kräke ne abrä [...] ni ngwianka Gobran kri [Jesús] ie, abokän kwe ni mikadre metre ni tä tödekebiti köböire” (Gálatas 3:24, NGT). Ni rabadre tödeke, akwa tödeka ye bämikadre jondron nuainta yebiti (Sant. 2:26). Ngöbökwe Kukwe biani —tä ükaninte ni tötikakäre— ye nükani gare nitre kwati kristiano siklo kena yei, yebätä Pablokwe niaratre nübaibare kukwe ye mike täte. Niaratre nuaindre angwane, dre drie nämene kukwe yebätä ye erere ja ngwandre kwetre (ñäkädre Romanos 2:21-23 yebätä).

¹⁹ Ngöbökwe Kukwe biani Moisei ye ni kristiano ñaka niena mike täte, akwa ni täbe ja di ngwen jondron kwin biankäre Jehová okwäkänti. Nuain raba ño ye mikai gare jai kukwe ja tötikara ja känenkäre yebätä.

[Kukwe ngwantarita]

[Kukwe nieta página 17]

Jehová tä kukwe ükete nitre niara mikaka täte kräke ye tä kärekäre

[Jondron üai bämikani página 18]

¿Jondron nire ño biandre mäkwe Jehovai?

[Jondron üai bämikani página 19]

Nire nire tä jondron kwin bien Jehová okwäkänti ye niara tä kain ngäbiti