“Kukwe mden mden rakadikä [...] jötrö” ye Jehová tä mike gare

“Kukwe mden mden rakadikä [...] jötrö [...] abko Ngöbökwe mikani Jesukristo kisete mikakäre gare sribikä kwekwe ie.” (APOC. 1:1)

¿MÄ RABA MIKE GARE ÑO?

¿Ni nire üai kri sribebare ye ngrabare meden tä Gran Bretaña aune Estados Unidos bämike?

Apóstol Juan köböbare ye erere, ¿Gran Bretaña, Estados Unidos aune Naciones Unidas ye tä sribire ño gwairebe?

¿Gobrantre gaite ye Daniel aune Juan mikani gare ño?

1, 2. a) ¿Kukwe rabai bare niebare Daniel aune Juankwe yebätä nikwe ja tötikai angwane dre rükai gare nie? b) ¿Jondron nire dokwä kwä ti kena ye tä juta meden meden bämike?

DANIEL aune Juan kukwe niebare ye tä kukwe ja erebe mike gare. Ni ja tötikaibätä angwane, kukwe keta kabre tä nakainkä kä jökräbiti kä nengwane aune dre rabai bare ja känenkäre ye tä dre mike gare ye rükai gare nie. Juan jondron nire kri krubäre tuani köböre, Daniel jondron nire kri krubäre bä käme krotu krä jätä tuani aune ni nire üai kri sribebare tuani köböre abokän Daniel mikani gare, ¿ye tä kukwe meden ja erebe mike gare? ¿Kukwe rabai bare niebare ne rükadre gare metre nie ye raba ni töi mike dre nuainne?

² Juan jondron nire kri krubäre tuani köböre yebätä ani ja tötike käne (Apoc., kap. 13). Kukwe ja tötikara käne yebätä nikwe mikaba gare jai ye erere, jondron nire dokwä kwä ti kena ye tä juta Egipto, Asiria, Babilonia, Media aune Persia, Grecia bätä Roma bämike. Juta ne jökrä käkwe ja mikani meri bükün ye rüere (Gén. 3:15). Juan köböbare abokän tikani kwe ye bitikäre siklo nikani kwati ta, ye ngwane Roma nämene jankunu juta bäri dite. Akwa, ye bitikäre jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre ye namani gobrane juta ye täte. ¿Ye abokän juta meden bäri dite namani, aune dre nuainbare kwe meri bükün yebätä?

GRAN BRETAÑA AUNE ESTADOS UNIDOS NAMANI GOBRANE

3. ¿Jondron nire kri krubäre bä käme krotu krä jätä yebiti juta meden bämikani, aune krotu krä jätä yebiti dre bämikani?

³ Apocalipsis kapitulo 13 yekänti blitata jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre yebätä, ye rükadre gare niekäre, Juan köböbare aune Daniel jondron nire kri krubäre bä käme krotu krä jätä tuani köböre ye tä kukwe ja erebe mike gare o ñakare ni rabadre mike gare jai (ñäkädre Daniel 7: 7, 8, 23, 24 yebätä). * Jondron nire kri krubäre nebiti Roma juta bäri dite ye bämikani  (rekwadro página 12 aune 13 mikadre ñärärä). Siklo V yete ja känenkäre, juta Roma nämene dite kri ye jatani ja ñäkebiti jene jene. Ye medenbätä, jondron nire kri krubäre krotu ririabare krä jätä ye tä gobrantre namani jatäri Roma juta dite kri yekänti bämike.

4, 5. a) ¿Jondron nire kri krubäre krotu chi yekwe dre nuainbare? b) ¿Jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre yebiti juta meden bämikata?

⁴ Jondron nire kri krubäre krotu krä jätä mikani gare Danielkwe ye krotu mada ririabare, “krotu chi”, yekwe krotu mada ye ötaninbätä krämä. Gran Bretaña nämene Roma juta dite kri yekri, akwa ye bitikäre jatani juta bäri dite, ye ngwane kukwe ne namani bare. Siklo XVII yete, Gran Bretaña ñaka nämene juta ütiäte krubäte. Akwa Roma ñaka namanina juta dite kri yekri juta ketamä nämene ye abokän: España, Países Bajos aune Francia. Juta keteitire keteitire ye nämene ütiäte krubäte akwa Gran Bretaña jatani denkä kän. Siklo XVIII ye ötare angwane Gran Bretaña nämene rabadre juta bäri dite. Ye ngwane, ¿Gran Bretaña namani jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre? Ñakare.

⁵ Juta Gran Bretaña namani ütiäte krubäte, akwa nitre braibe nämene nüne juta yete jatani ja denkä mento, ye käkwe ja känenkäre juta Estados Unidos ükaninte. Nitre rükä ru mrente yebiti juta Gran Bretaña yekänti käkwe Estados Unidos kriemikani juta mada nämene rüere yebätä, köböire namani dite krubäte arato. Kä 1914 yete, Jesús namani gobrane ye näire ja känenkäre, Gran Bretaña nämene juta keta kabre gobraine aune juta Estados Unidos namani juta bäri dite abokän namani jondron sribere aune rürübäine bäri juta mada jökräbiti ta. * Rübare kena kä jökräbiti tibien yete, juta ketebu ye namani ja kete bäri kwin. Ye ngwane, Estados Unidos aune Gran Bretaña namani jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre bämikani ye erere. ¿Jondron nire dokwä kwä kükükäre ne käkwe dre nuainbare meri bükün yebätä?

6. ¿Jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre yekwe dre nuainbarera juta Ngöbökwe yebätä?

⁶ Jesús namani gobrane ye bitikäre, jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre ye nakaninkä juta Ngöbökwe rüere, ye abokän Jesukristo mräkätre nämene Kä tibienbätä gärätä (Mat. 25:40). Jesús mikani gare, niara täi gobrane ye ngwane, meri bükün tädi Kä tibienbätä ye täi sribi Ngöbökwe nuainne jankunu (Mat. 24:45-47; Gál. 3:26-29). Estados Unidos aune Gran Bretaña juta bäri dite ne käkwe rübare nitre braibe dianinkä Ngöbökwe ye rüere (Apoc. 13:3, 7). Rübare kena kä jökräbiti tibien ye ngwane, ja mikani kwetre juta Ngöbökwe rüere, tärä sribe nämene ye ruäre ñäkäibare kwetre aune nitre sribikä täte metre bätä töbätä ji ngwanka metrere ye ruäre kitani ngite kwetre. Erametre, Jehovakwe mikani gare Juan ie ye erere, kukwe drie ye mikani krüte kwetre, akwa kä braibe te. Ngöbökwe mikani gare Juan ie arato, Jesukristo mräkätre mada ye rabaite nire aune rabai kukwe driere bäri (Apoc. 11:3, 7-11). Nitre Jehová mikaka täte ni näire yebätä kukwe ne namani bare metre.

ESTADOS UNIDOS, GRAN BRETAÑA AUNE NGOTO HIERRORE BÄTÄ DOBORE

7. ¿Jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre aune ni nire üai kri sribebare ye tä kukwe ja erebe mike gare?

⁷ ¿Jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre aune ni nire üai kri sribebare ye tä kukwe ja erebe mike gare? Estados Unidos jatani juta Gran Bretaña yekri aune Gran Bretaña jatani Roma yekri. ¿Ni nire üai kri sribebare ngoto ye abokänbätä dre nieta? Köböbare abokän Daniel tikabare yekänti nieta, ngoto ye tä mritani hierro aune dobro yebe (ñäkädre Daniel 2:41-43 yebätä). Kukwe mikata gare ne namani bare jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre nükani ye ngwane, ye abokän Gran Bretaña aune Estados Unidos juta bäri dite. Hierro mritani  dobrobe yebiti jondron sribeta ye ñaka dite sribeta hierro aibebiti ye kräke, ye erere arato Roma ye namani bäri dite Gran Bretaña aune Estados Unidos ye kräke. ¿Ñobätä ñaka namani dite?

8, 9. a) ¿Juta keta kükükäre bäri dite ye namani ño dite hierro kwrere? b) ¿Ni nire üai kri sribebare ngoto dobore ye tä dre bämike?

⁸ Ruäre ngwane, jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre ye namani dite hierro kwrere; ñodre, rü kri nuainbare kena kä jökräbiti tibien yete gananbare kwe ye ngwane. Aune rü kri nuainbare ketebukäre ye ngwane namani gare bäri metre. * Rübare ye bitikäre, jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre ye ruäre ngwane täbe dite hierro kwrere. Akwa, kirabe nükebe kä nengwane, hierro ye tä mritani dobro yebe.

⁹ Ni nire üai kri sribebare abokän ngoto ye tä dre bämike ye nitre Jehová mikaka täte tä mekerabe ja di ngwen mike nüke gare jai. Daniel 2:41 yekänti blitata hierro mritani dobrobe yebätä, ye abokän “gobran” itibebätä blitata, aune ñaka gobrantre kabre. Ye medenbätä, nitre braibe Gran Bretaña aune Estados Unidos tä gobraine ye bämikata dobro yebiti. Nitre braibe ne tä juta bäri dite ne mike ñaka dite juta Roma nämene dite hierro kwrere ye kräke. Daniel mikani gare, dobro ye abokän ni “kä tibienbätä monsoi”, ye nitre jökrä kä tibienbätä gärätä (Dan. 2:43). Nitre gobrainta juta Gran Bretaña aune Estados Unidos käkwe ye tä, nitre braibe nitre sribikä jie ngwanka yebiti jondron kwetre ye erere kärere ja kräke, nitre tä gobran jeñe ribere juta kwetre ye kräke aune nitre dimikakäre kukwe ükateta yebiti nitre tä blite ne kwe niaratre tä dre ribere jai ye erere nuaindre kräketre. Nitre ye köböite juta Gran Bretaña aune Estados Unidos ye die ñaka niena hierro kwrere kukwe nuainkäre. Ne madakäre, gobrantre töi ñaka ja erebe gobrankäre aune töta nemen ja mikai gobrane ye ngwane nitre braibe tä ja mike niaratre yekri köböite ñaka tätre ganane, aune nitre ji ngwanka bäri ütiäte yekri nitre braibe tä ja mike ye köböite tätre kukwe ükete nuaindre ye ñaka tä nemen bare ietre. Ye erere Daniel mikani gare: “Gobran ye ruäre ngwane rabai dite aune ruäre ngwane ñaka rabai dite” (Dan. 2:42; 2 Tim. 3:1-3).

10, 11. a) ¿Dre rabai bare “ngoto” yebätä ja känenkäre? b) ¿Ni nire üai kri sribebare ngotodaba kia yebätä dre rabai bare?

¹⁰ Siglo XXI ye näire, Gran Bretaña aune Estados Unidos täbe ja mäke kwin, aune käre tätre sribire gwairebe kukwe kä jökräbiti tibien ükatekäre. Ni nire üai kri sribebare aune jondron nire kri krubäre yebätä kukwe mikani gare ye tä mike gare metre Gran Bretaña aune Estados Unidos ye täte juta mada ñaka rabai. Juta dite mrä ne die ñaka Roma bämikani ni nire üai kri ngoto hierrore ye kwrere, akwa ñaka gediainkä kaibe mento.

¹¹ ¿Ni nire üai kri sribebare abokän ngotodaba kia ye tä dre mike gare? Nikwe ngwandre törö jai, köböbare mada yete, número nuäi tuani ye Daniel mikani gare metre, ñodre, jondron nire kri krubäre ruäre krotu kräbe ye mikani gare kwe. Número ye abokän ütiäte. Akwa, ni nire üai kri sribebare ye ngotodaba kräbe ye Daniel ñaka mikani gare. Yebätä, ni nire üai kri sribebare abokän ngotodaba kräbe ye ñaka bäri ütiäte, ye erere arato, küde, kise kia, ngüre aune ngoto ye ñaka ütiäte. Ne kätä mike nüke gare nie, Gran Bretaña aune Estados Unidos juta bäri dite ye tädi gobrane angwane, “jä” o gobran Ngöbökwe ye matai ni nire üai kri sribebare ye ngotote (Dan. 2:45).

ESTADOS UNIDOS, GRAN BRETAÑA AUNE JONDRON NIRE KRI KRUBÄRE KROTU KROBU

12, 13. ¿Jondron nire kri krubäre krotu krobu ye tä dre bämike, aune dre nuainbare kwe?

¹² Gran Bretaña aune Estados Unidos juta bäri dite ye tä mritani hierro aune dobro yebe, akwa Jesús jondron mikani tuare köböre Juan ie ye tä mike gare juta ye tädi sribi ütiäte nuainne  kä krüte te. ¿Nuaindi ño kwe? Juan jondron nire kri krubäre bä jene krotu krobu tuani köböre aune namani blite mökata kwrere. ¿Ye tä dre bämike? Krotu krobu ye tä juta ketebu bämike: ye abokän Gran Bretaña aune Estados Unidos bämikata arato, akwa sribi ütiäte nuainta kwe (ñäkädre Apocalipsis 13:11-15 yebätä).

¹³ Jondron nire kri krubäre krotu krobu ye jondron mada nire kri krubäre “bä” sribe manabare. Juan tikabare jondron nire kri krubäre bä sribebare ye rükai, biti riaikä aune ye bitikäre rükaita krö. Gran Bretaña aune Estados Unidos käkwe nitre braibe dianinkä keteiti metrere ji ngwankäre ye bämikata kukwe nebiti, nitre ye mikani gobrantre mikakäre ja mäke keteitibe aune kukwe ükatekäre gobrantre kä jökräbiti tibien kräke. * Nitre braibe dianinkä, ye kädekata Sociedad de Naciones, nükani rübare kena kä jökräbiti tibien ye bitikäre, aune rübare ketebukäre ye ngwane nianinkäta. Tärä Apocalipsis yebätä mikata gare ye erere, jondron nire kri krubäre bä sribebare rükaita krö, ye juta Ngöbökwe käkwe mikani gare rübare ketebukäre ye näire. Aune ye erere namani bare, ye ngwane kädekani Naciones Unidas (Apoc. 17:8).

14. ¿Ñobätä jondron nire kri krubäre bä sribebare ye “jrei ni kwäkäre” niebare Juankwe?

¹⁴ Juan mikani gare jondron nire kri krubäre bä sribebare ye “jrei ni kwäkäre”. Ne ñaka tä jondron nire kri krubäre dokwä kwä kwäkäre ye mike gare. Erametre, blitata jondron nire kri krubäre bä ye aibebätä. Juta jökrä ye köböire tä dite, metrere Gran Bretaña aune Estados Unidos ye köböire tä dite (Apoc. 17:10, 11). Akwa ¿ñobätä Juankwe kädekani “jrei”? Ñobätä ñan aune ja di biani ie ne kwe rabadre rei kwrere, ye köböire kukwe keta kabre ñan tuabare nuaindi kwe ja känenkäre.

JONDRON NIRE KRI KRUBÄRE BÄ SRIBEBARE KÄKWE MERIBITI KÄ NGWARBE MIKAI KRÜTE

15, 16. ¿“Meribiti kä ngwarbe” ye tä dre bämike, aune dreta nemen bare “ñö” kwe yebätä?

¹⁵ Juan mikani gare ye erere, jondron nire kri krubäre bä tain yebiti “meri bti kä ngwarbe” ye nämene täkäni. Ye medenbätä “Babilonia Kri” bämikata meribiti kä ngwarbe ye kwrere aune tä jondron nire kri krubäre gobraine (Apoc. 17:1-6). ¿Meribiti kä ngwarbe ye tä dre bämike? Ye nitre kätä Ngöbö mike täte akwa ñaka metre ye jökrä gärätä, abokän ngätäite nitre iglesiate tä ja bien kristiano ye tä arato. Nitre kätä Ngöbö mike täte akwa ñaka metre ye jökrä tä jondron nire kri krubäre bämikani ye dimike aune tä ja di ngwen töi kwitakäre arato.

¹⁶ Akwa Jesús namani gobrane ye näire, Babilonia Kri ye okwäbiti “ñö” kwe ye tä ngrötö jötrö ngwarbe, ye abokän nitre tä dimike ye meden gärätä (Apoc. 16:12; 17:15). Jondron nire kri krubäre bä sribebare ye nükani angwane, iglesia kukwe ngwarbe driekä ye nämene juta jökrä  bäsi kä Europa aune Américas yekänti. Akwa kä nengwane, nitre iglesiate tä ja bien kristiano aune nitre ji ngwanka iglesiate ye nitre kwati ñaka niena mike ütiäte jai. Ne madakäre nitre kwati tä niere, nitre tä Ngöbö mike täte akwa ñaka metre ye tä nitre mike ja rüere kwärikwäri. Nitre töbätä juta yekänti tä ribere, nitre tä Ngöbö mike täte akwa ñaka metre tä kukwe driere ye nitre mada ñaka kadre ngäbiti.

17. ¿Nitre Ngöbö mikaka täte akwa ñaka metre yebätä dre köböra nemen bare, aune ñobätä rabai bare?

¹⁷ Nitre kukwe ngwarbe mikata täte ye ñaka riaikä bätärekä jatäri. Meribiti kä ngwarbe ye täi dite jankunu aune tädi gobrantre töi kwite nememe Ngöbökwe gobrantre töi mikai kukwe tare mike nemen barebätä ye ngwane (ñäkädre Apocalipsis 17:16, 17 yebätä). Gwäune, Jehovakwe Naciones Unidas yebiti gobrantre tä Satana yekri töi mikai ja mike nitre Ngöbö mike täte akwa ñaka metre ye rüere aune ngwian kwetre ye gainte täte. Siklo nikanina kwati ta yete, kukwe ne erere rabadre bare ye ñaka namani tuin metre. Akwa, matare nüke gare metre, meribiti kä ngwarbe ye tä ni dröbare kwrere jondron nire kri krubäre bä tain yebiti. Akwa ñaka näin bätärekä timo kwe. Drekebe ngwarbe betaikä timo aune juruaindi tare (Apoc. 18:7, 8, 15-19).

JONDRON NIRE KRI KRUBÄRE ÑAKA RABAIRA

18. a) ¿Jondron nire kri krubäre yekwe dre nuaindi, aune dre rabai bare? b) Daniel 2:44 tä mike gare ye erere, ¿Gobran Ngöbökwe käkwe gobrantre meden gaite? (Rekwadro página 17 mikadre ñärärä).

¹⁸ Nitre Ngöbö mikaka täte akwa ñaka metre gaite ye bitikäre jondron nire kri krubäre, ye abokän gobrantre Satanakri, ye töi mikai rüre Gobran Ngöbökwe rüere. Nitre reire ye ñaka raba nemen kä kwinbiti, yebätä brukwä rabai nitre Gobran Ngöbökwe mikaka täte ye kräke. Akwa dre dre rabai bare ye tikanina Bibliabätä (Apoc. 16:13-16; 17:12-14). Dre rabai bare rü ye näire Daniel mikani gare (ñäkädre Daniel 2:44 yebätä). Jondron nire kri krubäre kädrieta Apocalipsis 13:1 yebätä, aune jondron nire kri krubäre bä sribebare bätä jondron nire kri krubäre krotu krobu ye jökrä gaite.

19. ¿Kukwe meden rabai bare metre, aune nikwe dre nuaindre kä nengwane?

¹⁹ Jondron nire kri krubäre dokwä kwä kükükäre ye näire nita nüne. Jondron nire kri krubäre gate jämi ye känenkri mada ñaka rabai jire. Ye medenbätä, nitre Ngöbö mikaka täte akwa ñaka metre ye gaite angwane, Gran Bretaña aune Estados Unidos juta bäri dite ye aibe tädi gobrane. Nikwe ngwandre törö jai Daniel aune Juan kukwe mikani gare ye namanina bare metre. Nitre Ngöbö mikaka täte akwa ñaka metre gaite aune Armagedón nibira ja ken krubäte ye tädre gare metre nie arato. Erametre, dre rabai bare ja känenkäre ye Ngöbökwe mikanina gare nie. ¿Kukwe rabai bare niebare ye nikwe mikai täte? (2 Ped. 1:19). ¡Kä nengwane nikwe ja mikadre Jehovakri aune Gobran kwe dimikadre! (Apoc. 14:6, 7).

[Nota]

[Kukwe ngwantarita]

[Recuadro página 17]

¿“GOBRANTRE [...] JÖKRÄ” YE ABOKÄN GOBRAN MEDEN MEDEN?

Daniel 2:44 yekänti mikani gare ye erere, Gobran Ngöbökwe käkwe ‘gobrantre ne jökrä mrükaite aune gaite’. Gobrantre bämikani ni nire üai kri sribebare yebiti ye aibebätä blitata kukwe niebare nekänti.

¿Aune gobrantre mada yebätä dre rabai bare? Kukwe niebare Apocalipsis yekänti ye mikata gare täte nie, känti nieta “gobran krikri kä jökrä te” ükaikrö rükäre Jehová rüere “köbö kri Ngöbö dite [...] näire” (Rev. 16:14; 19:19-21, NGT). Armagedón yete ni nire üai kri sribebare tuani köböre abokän Daniel mikani gare ye ñan aibe gaite, ñakare aune gobrantre kä jökräbiti tibien ye gaite arato.