¿Jehovata ngite juen ta ye tä dre mike gare mäi?

“Jehová, Ngöbö ni mike tuin bobre jai bätä moto kwin, ñaka nemen rubun jötrö ngwarbe [...] kukweta nainte nie bätä ja mikata ngite ye tä juen ta nibiti.” (ÉX. 34:6, 7)

KUKWE NGWANTARITA NE MIKE GARE

¿David bätä Manasés ja mikani ngite yebätä Jehovakwe dre nuainbare, aune ñobätä?

¿Juta Israelkwe ja mikani ngite ye ñobätä Jehovakwe ñaka juani tabiti?

¿Dre nuaindre ne kwe Jehovakwe ngite juandre ta nibiti?

1, 2. a) ¿Jehová töi kwin ye bämikani ño kwe juta Israel yei? b) ¿Kukwe medenbätä ja tötikai nete?

NITRE levita braibe nünanka Nehemías näire orasion nuainbare yebiti mikani gare niaratre mräkä kira bati bobu “ñaka [kukwe Ngöbökwe] kani ngäbiti”. Jehová bati bobu mikani gare niara abokän “Ngöbö ngite juanka ta ni madabiti, moto kwin, ni mike tuin bobre jai, ñaka nemen rubun jötrö ngwarbe aune [tä] jondron kwin nuainne”. Arato, nitre ye jataninta ja käite ye ngwane Ngöbökwe kukwe kwin ñaka nuain bä niaratre kräke ye nuainbare kräketre (Neh. 9:16, 17).

² Ni itire itire raba ngwentari jai: “¿Jehovata ngite juen ta ye tä dre mike gare tie?”. Kukwe ye mikakäre gare jai, ani ja tötike rei nibubätä: David bätä Manasés, abokän Ngöbökwe kani ngäbitita bätä ngite juani tabiti kwe.

DAVID JA MIKANI NGITE KRUBÄTE

3-5. ¿David ja mikani ngite ño?

³ David nämene Ngöbö jürä ngwen jabätä, akwa ja mikani ngite krubäte kwe arato. Urías bätä Bat-seba nämene gure, aune bobu jire David ja mikani ngite niaratre yebätä. Kukwe kri namani bare niaratre ye jökräbätä. Jehovakwe David töi ükaninte ño ye kätä mike gare ñobätä niarata ngite juen ta. Ngöbökwe dre nuainbare ye ani kädriere.

⁴ David nitre rükä Israel juani kä kädeka nämene Rabá ye bäre ta ketakakäre. Juta kri kä yekänti kädeka nämene Ammón, aune ye nämene nemenkä 80 kilómetros (50 millas) kädrikri Jerusalén, aune nämene bäri mente ñö Jordán yebiti ta. Ju kri Davidkwe nämene Jerusalén, yete niara nämene mente kwin aune Bat-seba nämene jüben ye jutuabare ie, meri ye muko nämene rübätä. David ja töi mikani krubäte meri yebätä aune ni  juani kwe meri ye kärere aune ja mikani ngite kwe meri yebe (2 Sam. 11:1-4).

⁵ Bat-seba namani muräre namani gare David ie angwane niarakwe meri ye muko käräbareta Jerusalén, ne kwe rabadreta jabe. David namani Urías töi mike niken ja gwirete akwa Urías ñaka nuainbare. Ye medenbätä, Urías mikadre “nitre rükä bäri dite ye känenkri” aune nitre rükä mada käkwe kä mikadrekäbätä, ne kwe murie ketadre ye reikwe niebare kä bube ni rükä jie ngwanka ie. David kukwe ükaninte ye erere Urías murie ketani (2 Sam. 11:12-17). Reikwe ja mikani ngite meri gure ben, aune ni iti abokän ñaka ja mike ngite rüere ye murie ketani kwe arato.

DAVID JA TÖI KWITANI

6. a) ¿David ja mikani ngite yebätä Ngöbökwe dre nuainbare? b) ¿Jehovakwe kukwe ükaninte ye tä dre mike gare nie niarabätä?

⁶ Dre dre nuainbare kwe ye Jehovakwe tuani jökrä (Prov. 15:3). Ye bitikäre, reikwe ja mäkäninte Bat-seba ben, akwa “Davidkwe kukwe nuainbare ye namani tuin käme Jehovai” (2 Sam. 11:27). ¿David ja mikani ngite krubäte yebätä Ngöbökwe dre nuainbare? Natán, ni niara kukwei niekä juani David känti. “Ngöbö [abokän] ngite juanka ta ni madabiti”, ye medenbätä nämene kukwe känene Davidbätä ne kwe mikadreta tuin bobre kwe jai. Ngöbö töi kwin krubäte, ¿ñan ererea? David ja mikani ngite ye mikadre gare kwe ye Ngöbökwe ñaka ribebare ja dibiti ie, ñakare aune Natán käkwe kukwe niebare David ie, ne kwe rabadre gare ie ja mikani ngite krubäte kwe (ñäkädre 2 Samuel 12:1-4 yebätä). Ngöbökwe kukwe ye nuainbare kukwe ükatekäre kwin.

7. ¿Natán kukwe niebare ye ngwane Davidkwe dre niebare ie?

⁷ Natán kukwe niebare rei ie ye ngwane reikwe niebare kukwe ye ükadrete metre. David namani rubun ni jondron bökäne ye kräke aune niebare kwe ni Ngöbö kukwei niekä ie: “¡Erametre Jehová käbiti tita niere, ni käkwe kukwe nuainbare ye murie ketadre!”. Ne madakäre, niebare kwe nirebätä kukwe ye nuainbare ye kräke kukwe kwin ükadrete. Akwa, Natán niebare ie: “¡Ni ye abokän mä ara!”, kukwe ye matabare ñö tibo ñöre ye kwrere niarabätä. David kukwe nuainbare ye köböite mräkätre ruäre murie ketadi aune kukwe tare ben ja tuadi kwetre ye nükani gare ie. Arato, kukwe kri rabai kisete ye rabai gare ni jökrä ie ye namani gare ie. David ja mikani ngite krubäte yebätä niebare kwe: “Tikwe ja mikani ngite Jehová rüere” (2 Sam. 12:5-14).

DAVID ORABARE AUNE NGÖBÖKWE NGITE JUANI TABITI

8, 9. ¿Ja namani ruin ulire David ie ye Salmo 51 tä mike gare ño aune ye tä dre driere nie Jehovabätä?

⁸ Rei David ja töi kwitani metre ye niarakwe bämikani kantabare kwe yebiti. Salmo 51 yebätä ñäkädre angwane niarakwe kukwe niebare Jehovai yebiti rükai gare nie, ja mikani ngite kwe ye ñan aibe mikani gare kwe, ñakare aune ja töi kwitani kwe arato. Ja mäkä kwin Ngöböbe yebätä niara töi nämene. Niarakwe niebare: “Mä rüere tikwe ja mikaba ngite”. Arato, ribebare kwe: “Ngöbö mäkwe ti brukwä mika kwin mrebe, mäkwe ti töi mrä mika, ne kwe tikwe nändre ja käne. [...] Ti üketeta ja täte, kä miketa juto tibätä mäkwe ti diaintari yebätä, aune mäkwe ti ketate krö üai kwin yebiti” (Sal. 51:1-4, 7-12). ¿Kukweta nainte nie ye nita mike gare Jehovai angwane nita blite bökän David nuainbare erere?

⁹ David ja mikani ngite yebätä Jehová niara tuanimetre ja tuin kukwe kri ben. Niarakwe ja töi kwitani, “brukwä nötaninte aune mrükaninte” namani tuin Jehovai angwane ngite juani tabiti kwe (ñäkädre Salmo 32:5 yebätä; Sal. 51:17). Ni töita ño aune ñobätä nita ja mike ngite ye gare kwin Ngöbö dite krubäte ie. Nitre gure nämene nemen ni madabe ye ngwane murie ketadre  ye ükaninte Kukwe Biani Moisés ie yebätä, akwa Jehovakwe ñaka nitre kä tibienbätä tuanimetre kukwe ye nuainne David bätä Bat-seba yebätä, ñakare aune niara nitre nibu ye mikani tuin bobre jai aune kukwe ye ükaninte akwle kwe (Lev. 20:10). Niarakwe niaratre monsoi, Salomón mikani nemen reire juta Israelte (1 Crón. 22:9, 10).

10. a) ¿Kukwe medenbätä Jehovakwe ngite juani ta David yebiti arato? b) ¿Dre dre nuainta abokän köböire Jehovata ngite juen ta nibiti?

¹⁰ Arato, David Saúl mikani tuin bobre jai yebätä Jehovakwe ngite juani tabiti (1 Sam. 24:4-7). Nita ni mada mike tuin ño jai ye erere Jehovata ni mike tuin jai. Jesukwe niebare: “Munkwe ñan bika kri, käkwe ñäkä blo ni mda mda rüere, ñobtä ñan angwane munkwe ñäkädre ño ño ni mda mda rüere, ye kwrere Ngöbökwe kukwe ükadite munkrä” (Mat. 7:1, 2). Ni tärä gure tä nemen ni madabe o ni mada murie ketata ye ja mikata ngite krubäte, akwa Jehovata ngite ye juen ta nibiti ye tä ni töi mike jäme, ¿ñan ererea? Akwa ngite juandre ta ni madabiti, bätä ja mikata ngite ye mikadre gare aune ja töi kwitadre bökän ye ngwane Ngöbökwe ngite juain ta nibiti arato. Ni ja mikaka ngite tä ja töi kwiteta ja brukwä tätebiti ye ngwane “kä rabadi nuäre[bätä]” Jehová köböire (ñäkädre Hechos 3:19 yebätä).

MANASÉS JA MIKANI NGITE KRUBÄTE, AKWA JA TÖI KWITANI BÖKÄN KWE

11. ¿Manasés kukwe meden käme nuainbare Jehová okwäkänti?

¹¹ Ani blite kukwe mada kädrieta Bibliabätä abokän tä mike gare Jehovata ngite juen ta. David gobranbare ye bitikäre kä nikani 360 ta aune Manasés namani gobrane nitre Judá yebiti. Niara gobranbare kä gre ketebu biti kwäjätä biti kwärike ye ngwane kukwe käme nuainbare kwe, ye medenbätä Jehovakwe kukwe ñäkäibare kräke. Kukwe keta kabre nuainbare kwe, jondron sribebare kwe jondron kukwakäre Baal ie, “jondron jökrä kä kwinbiti” ye mikani kwe ngöböre jai, monsotre kwe mikani kukwadre ñukwäte aune ja mäkäbare kwe chokabe. “Kukwe tuin käme Jehovai ye nuainbare krubäte kwe” (2 Crón. 33:1-6).

12. ¿Manasés dre nuainbare nänkäre Jehová kokwäre?

¹² Ye bitikäre, Manasés jänikani ngite juta Babilonia yete, aune nämene mente niara käi yebätä. Moisés kukwe niebare Israel ie ye nükaninta törö ie kä yekänti: “Kukwe kri ben munkwe ja tuadre ye ngwane tikwe kukwe nini munye ye rükaita törö munye, aune munkwe nändreta Jehová Ngöbö munkwe kokwäre aune niara kukwe nuin” (Deut. 4:30). Manasés jataninta Jehová kokwäre. ¿Nuainbare ño kwe? “Ja töi mikani bobre krubäte kwe” aune  “orabare jankunu kwe” (página 21 mikadre ñärärä) (2 Crón. 33:12, 13). Manasés orasion nuainbare ye ngwane dre dre niebare kwe ye ñaka mikata gare täte, akwa ni raba niere David kukwe niebare Salmo 51 yebätä ye erere bäsi kukwe niebare kwe. Kukwe ye tä mike gare Manasés käkwe ja töi kwitani.

13. ¿Ñobätä Jehovakwe ngite juani ta Manasés yebiti?

¹³ ¿Manasés orasion nuainbare ye Jehovakwe kani ngäbiti? “Ngöbökwe kukwei kani ngäbiti, aune kukwe nuabare”. David nuainbare erere, Manasés ja mikani ngite ye nükani gare ie aune ja töi kwitani kwe. Ye medenbätä, Ngöbökwe ngite juani tabiti aune tuanimetre gobrane bobukäre Jerusalén. Ye köböire “Manasés ie nükani gare Jehová ye abokän Ngöbö metre” (2 Crón. 33:13). Kukwe ketebukäre ne tä ni töi mike kwin, aune tä mike gare nire tä ja töi kwite bökän ye Ngöbö ni mikaka tuin bobre jai tä ngite juen tabiti.

¿JA MIKATA NGITE YE JOKRÄ JEHOVATA JUEN TA?

14. ¿Ñokänti Jehová raba ngite juen ta nibiti?

¹⁴ Ni Ngöbö mikaka täte kä nengwane tä ngite juamana ta jabiti, akwa ruäre ñaka tä ja mike ngite krubäte David aune Manasés nuainbare ye erere. Kukwe namani bare rei nibu yebätä ye tä mike gare ja mikata ngite krubäte, akwa ja töi kwitata bokän angwane Jehovata juto biare ngite juankäre ta nibiti.

15. Ja mikata ngite ye Jehová ñaka tä juen jökrä ta ye, ¿kukwe meden tä mike gare?

¹⁵ ¿Kukwe ne tä mike gare ja mikata ngite ye jökrä Jehovata juen ta? Ñakare. David aune Manasés ja töi mikani ño aune nitre Israel bätä nitre Judá bikaka kri käkwe ja töi mikani ño yebätä ni raba töbike. Jehová Natán juani kukwe niere metre David ie, ne kwe ja töi kwitadre kwe, aune reikwe debe biani ie kukwe yebätä. Manasés yebätä kukwe tare namani bare angwane ja töi kwitani kwe ja brukwä tätebiti. Akwa, nitre Israel  bätä nitre Judá nämene ja ngwen käme nierare mantre jetebe, ye medenbätä Jehovakwe ñaka ngite juani ta niaratre yebiti. Niaratre nämene kukwe käme nuainne ye nämene tuin ño ie ye mikani gare kwe ietre bati bobu ni niara kukwei niekä yebiti (ñäkädre Nehemías 9:30 yebätä). Nitre ye nämene Babilonia jataninta ja käite ye ngwane Ngöbö nämene käre ni mada juen kukwe mike gare ietre, ñodre, sacerdote Esdras bätä ni niara kukwei niekä Malaquías. Nitre ye nämene niara kukwei mike täte angwane kä nämene juto niaratre yebätä (Neh. 12:43-47).

16. a) ¿Juta Israel ñaka ja töi kwitani ye köböite dre nakaninkä niaratre yebätä? b) ¿Juta Israel dianinka kena Ngöbökwe ye mräkätre kräke dre kwin tärä?

¹⁶ Jehovakwe Jesus juani Kä tibienbätä ja nire bien ni kökatarikäre, yete ja käne niara ñaka namani jondron nire kukwa nämene ie ye kain ngäbiti (1 Juan 4:9, 10). Jesús töi nämene Rün kwe ye erere ye bämikani kwe kukwe niebare kwe nebiti: “¡Aingwaree, mun nünanka Jerusalén nete! Käre munta nitre Ngöbö kukwei niekä müre kete amne nitre juanta Ngöbökwe ja kukwei ngwena abko müre ketata jäbti. Ye abko, kwita ngäbäli kiakia ngibiare ja ngike täni, ye kwrere käre ti tö namani mun ngibiai, akwa mun ñan tö namani ti tuai ja ngibiare. Ye mden kisete, ju munkwe nete ne rabadi tökare jökrä” (Mat. 23:37, 38). Ye medenbätä, juta Ngöbökwe ja mikaka ngite ye tuanimetre aune Israel üaire namani täte (Mat. 21:43; Gál. 6:16). ¿Juta Israel dianinka kena Ngöbökwe ye mräkätrebätä dre namani bare? Niaratre itire itire rabadre ribere Jehovai ngite juandre tabiti, ne kwe mikadre tuin bobre jai, niaratre tö ngwandre ie bätä tödekadre kwe Jesús ja nire biani yei. Arato, nitre jämi ja töi kwite ye känenkri krütani ye raba nüketa nire nünankäre Kä tibien ükaninte kwin yete (Juan 5:28, 29; Hech. 24:15).

JEHOVATA NGITE JUEN TA YE KÖBÖIRE KUKWE KWIN TÄRÄ

17, 18. ¿Dre nuaindre ne kwe Jehovakwe ngite juandre ta nibiti?

¹⁷ ¿Jehovata ngite juen ta nibiti ye käkwe ni töi mikadre ño? Ni ja töi mikadre ja ngwen David aune Manasés erere. Nita ja mike ngite ye rükadre gare jabätä nie, ja rabadre ruin ngite nie kukwe nuainbare nikwe yebätä, aune Ngöbökwe ngite juandre ta nibiti bätä ni brukwä mikadre kwin mrebe ye ribedre ie (Sal. 51:10). Nikwe ja mikani ngite krubäte angwane ja di kärädre nitre umbre konkrekasionte yei (Sant. 5:14, 15). Kukwe rabadre bare nibätä, ye ngwane Jehovakwe kukwe niebare Moisés ie ye ngwandre törö jai. Niara niebare ie: “Jehová, Jehová, Ngöbö ni mike tuin bobre jai bätä moto kwin, ñaka nemen rubun jötrö ngwarbe aune jondron kwin nuainne bätä kukwe metre niere, tä ni kwati tarere krubäte, kukweta nainte nie bätä ja mikata ngite ye tä juen ta nibiti”. Niara täbe kukwe ye erere nuainne (Éx. 34:6, 7).

¹⁸ Jehovakwe kukwe bämikani nitre Israel jai töi kwitani yei yebiti mikani gare kwe niarakwe ngite kwetre “bä tain träte” kwrere ye juain tabiti aune mikai kwe “ngwen nieve kwrere” (ñäkädre Isaías 1:18 yebätä). Ye medenbätä, ¿Jehovata ngite juen ta ye tä dre mike gare nie? Ye tä mike gare ja mikata ngite ye Jehovata denkä jökrä nibätä, akwa bämikadre nikwe ja töi kwitani bökän, aune debe biandre ie.

19. ¿Kukwe meden mikai gare jai ja tötika mada yebätä?

¹⁹ ¿Jehovata ngite juen ta nibiti ye erere ni raba nuainne ño? Nitre tä ja mike ngite akwa tä jä toi kwiteta ye ngwane, ¿dre raba ni dimike ngite juen tabiti? Kukwe madabätä ja tötikai ye käkwe ni dimikai ja brukwä mike ñärärä, ne kwe nikwe ja ngwandre ni Rün, Jehová ye erere. Salmista kukwe ne niebare niarabätä: “Mä kwin bätä mätä biarebe ja mika ngite ye juankäre ta” (Sal. 86:5).

[Kukwe ngwantarita]

[Jondron üai bämikani página 21]

[Jondron üai bämikani página 23]

[Jondron üai bämikani página 24]

Jehovakwe ngite juani ta Manasebiti köböire namaninta gobrane juta Jerusalén