NITRE ja Tötikaka Bibliabätä gätä kri nuainbare kena kä 1919 Cedar Point (Ohio, Estados Unidos) ye ngwane ja namani gare ti rün aune ti meye ie, aune kä ye arabe te niaratre ja mäkäninte. Ti därebare kä 1922, ye bitikäre kä nikani kubu ta angwane ti eteba Paul ye därebare. Ti muko, Grace, därebare kä 1930 aune niara ngübabare kukwe metre yebätä, niara rün Roy bätä Ruth Howell ye erere. Ne madakäre, Grace ruai aune mölöi ye nämene ja kete ja mräkä Charles T. Russell yebe.

Grace aune ti, ja rababa gare nunye kä 1947 yete aune 16 julio kä 1949 nunkwe ja mäkäteba. Nun nämä blite krire jabe ye ngwane, dre dre nuaindi nunkwe ye nun nämä kädriere metre jabe. Nunkwe ja töi mikaba ñaka monso ngübare aune nunkwe ja töi mikaba sribi köbö täte Ngöbö kräke ye nuainne. Köbö 1 octubre kä 1950 yete nun rababa sribi prekursor nuainne aune kä 1952 nun nübaiba sribi ni ni tuabitikäre ye nuainne.

Grace aune ti, ja ñaka nämä ruin juto nuen sribi ye nuainkäre. Ja mräkätre ie kukwe gare krubäte yebätä ti nämä ja kite aune ti muko dimikadre ye tikwe ribeba arato. Tikwe ja töi mikaba blite Marvin Holien yebe, niara ye nämä ja kete ti mräkätre ben aune konkrekasion tuadrebiti ño ye nämä gare kwin ie. Tikwe nieba ie: “Grace tä bati aune kukwe ñaka gare krubäte ie. ¿Nire raba niara dimike ye mä raba niere tie?”. Niarakwe nieba tie: “Jän, Edna Winkle, niara ye tä mekerabe sribire prekursora, kukwe gare ie aune raba dimike krubäte”. Aune ye erere rababa bare. Ja känenkäre Grace nieba tie: “Edna ye köböire ja nämä nemen ruin kwin tie, ti nämä blite nitre ben jukwebätä ye ngwane. Nitre nämä ñäke niara kukwei rüere ye ngwane dre nuaindre kwe ye nämä gare kwin ie aune niara nämä dre niere ye tikwe kukwe nuadre drieba kwe tie. ¡Niara ye ara ti nämä ribere ja dimikakäre!”.

Grace aune ti, nunkwe circuito ketebu kä lowa yekänti tuabitiba. Kä ruäre juta Minnesota aune Dakota mötörikri ye nun nämä tuinbiti arato. Ye bitikäre, nun kwitaba circuito 1 juta Nueva York tuabitikäre, kä Brooklyn aune Queens ye nun nämä  tuinbiti arato. Ja rababa ruin ñaka töbätä nuen ye nun ñaka käi kwitaikä jire jabiti. Konkrekasion Brooklyn Heights ye nun nämä tuinbiti, Ju ja Ükarakrö nämä Betel yete, yekänti konkrekasion ye nämä ja ükökrö aune nitre sribikä mekerabe betelte nämä ja ükökrö yete. Kukwe kädrieba kena tikwe ye bitikäre, ja mräkä Nathan Knorr jataba aune nieba kwe tie: “Malcolm, mäkwe kukwe debe erere nini nun dimikakäre. Mäkwe ñan mäträdi kwin nunbätä nun dimikakäre angwane mä ñaka juta Ngöbökwe ye dimikai krubäte ye mäkwe ngwan törö jai. Mätä sribire kwin. Mäkwe nuain jankunu kore”. Gätä bitikäre tikwe kukwe ye mikaba gare Grace ie. Nun rikabata Betel cuarto nunkwe yekänti. Nun rababa nainte krubäte töbikabätä aisete nunkwe ja muaiba.

Sö rikaba ruäre ta ye bitikäre tärä rükaba nun kisete. Nun nübai nämä kwela Galaad nuaindi grebiti bäbokäkäre yete, aune febrero kä 1955 yete nun graduadre mikaba gare nunye. Akwa nun rikadre kwelate ye känenkri nieba nunye kwela ye ñaka nun tötikai sribikäre misionero, ñakare aune sribi biani nuen ye nuainkäre bäri kwin. Kukwe kwin krubäte rababa gare nunye akwa nun ja töi mikadre bobre ye rababa gare nunye arato.

Kwela krütaba ye bitikäre, nun juanba distrito tuinbiti. Distrito mrä yete kä Indiana, Michigan bätä Ohio ye nämä tuadrebiti nunye. Akwa, ja mräkä Knorr tärä juani nun kräke ye rükaba nun kisete diciembre kä 1955, aune tärä yebätä kukwe ne nieba: “Munta töbike ño ye munkwe mika gare metre tie. Munta juto biare sribikäre Betel [...], o mun raba kite sribire kä braite te aune ye bitikäre mun rikadre sribire juta madate, o mun tö konkrekasion tuaibiti jankunu ye ti törba gai”. Sribi biandre nuen ye erere nunkwe kai ngäbiti nunkwe nieba. Drekebe ngwarbe nun nübaiba sribire Betel.

Nun nämä sribire Betel kä jutobiti ye ngwane tikwe kukwe kädrieba konkrekasionte aune gätä krite kä keta kabre yekänti. Arato tikwe ja mräkätre bati tötikaba aune ja känenkäre sribi kri krubäte biani nuaindre ietre. Mrä, obisina kukwe drieta kä jökräbiti tibien jie ngwankäre yekänti ti rababa ja mräkä Knorr dimike kukwe tikakäre.

Departamento de Servicio yekänti tikwe sribiba ye törö käre tie. Yete tikwe sribiba Thomas “Bud” Sullivan ben, niara ye nitre tuaninbiti kä kwati krubäte te. Ja mräkätre mada yebätä tikwe ja kitani arato, ñodre, Fred Rusk, ye käkwe ti kitani sribi nuainkäre. Bati tikwe kukwe ne ngwantariba ie ye täbe törö tie: “Fred, ¿tita kukwe tike täräbätä ye ñobätä mätä üketeta krubäte?”. Niarakwe kötaba aune kukwe nieba kwe tie ne ti mikaba töbike: “Malcolm, nita blite ni madabe ngwärere  ye ngwane, ni raba ja kukwe üketeta aune kukwe bä jene niere dre nieta nikwe ye mikakäre gare; akwa kä nekänti kukwe tikata angwane, kukwe ye tikadre metre aune mikadre gare kwin”. Töi jämebiti kukwe ne nieba kwe: “Mätä sribire kwin aune ja känenkäre mäkwe nuain bäri kwin, ¡ñaka ja di ngwan nekä!”.

Kä te nunkwe sribibare Betel yete Grace sribi keta kabre nuainbare, niara nämä cuarto ye ükete kwin aune sribi ye niara nämä nuainne kä jutobiti. Ja mräkätre nämene bati kä ye näire ye tä ngätäita nunbe angwane, tätre kä mike kötare ja ngwärebätä aune tä niere Grace ie: “Jän (cama) ükadrete ño ye mäkwe driebare tie, aune tikwe kukwe ye mikaba gare ti meyei angwane käi rababa jutobätä”. Correo juan nämä, täräkwata juan nämä aune kukwe graba nämä yekänti Grace sribiba arato. Niarakwe sribi keta kabre nuainbare ye käkwe mikani gare ie, medente sribidre o dre biandre nuaindre nie, akwa sribidre juta Jehovakwe kräke ye bäri ütiäte aune ye kukwe kwin tä nemen nikwe. Aune kä nengwane niara täbe sribi ye mike tuin jai ye erere.

Kä 1975 ye ngwane nun rün jataba umbre aune rababa ja di ribere. Kukwe ñaka nuäre ben nunkwe ja tuaba. Nun ñaka törbaba sribi Betel aune ja ketamuko ye tuainmetre. Akwa nun rün ye nämä ngübadre nunye, aisete nun rikabata akwa biti nun jataita nun rababa nütüre.

Ti rababa pólizas de seguros rürübäine ngwian ganainkäre jai aune ti mräkätre ngübakäre. Ni sribi ngübabitikä nämä ti tötike ye ngwane kukwe nieba kwe tie ye täi törö käre tie: “Nänta niken dere dere nitre gwirete ye aibe köböire sribi ne nuainta. Ora ye näre te nitre raba kwen gwi mäi. Nändre dere dere nitre gwirete ye bäri ütiäte kukwe mada kräke”. Tikwe nieba ie mada: “Kukwe gare mäi yebätä mätä blite aune ye tita mike tuin ütiäte jai. Akwa tita Ngöbö mike täte ye ütiäte krubäte ti kräke aune ti ñaka törba tuainmetre jire. Köbö ruäre te ti raba sribire deu, akwa marte aune juebe kwatire kwatire yete tita niken gätä ütiäte krubätebätä”. Ti nämä sribire ye ngwane tikwe ñaka gätä juani jabäre, ye köböire Jehovakwe kukwe kwin mikani nemen krubäte tikwe.

Julio kä 1987 ti meye krütaba kä nitre umbre ngübakäre yekänti; nun nämä jän kräbätä niara ken. Meri iti abokän nämä meritre kräkä bianka jie ngwen ye rükaba Grace känti aune nieba kwe ie: “Mä raba nikenta ja gwirete aune mäkwe ja düka chi. Mätä käre mä bie ken dimikakäre ye gare nun jökrä ie. Ñan töbika, mäkwe dre nuaindre erere mäkwe nuainbare”.

Diciembre 1987 nunkwe ja kä tikabata täräkwatabätä sribikäreta Betel, kä ye nämä tare krubäte nunkwe. Akwa, köbö rikaba ruäre ta angwane cáncer de colon ye kwanba Grace yebätä. Niara operaba aune rababata räre ye ngwane nieba ie cáncer ye ñaka namanina jire niarabätä. Akwa sukursal  tärä juani nun kräke yekänti mikaba gare nun rabadre sribire jankunu konkrekasion nunkwe yete. Nun tö nämä kwatibe kukwe kwin Ngöbökwe ye driei jankunu.

Kä rikaba ta angwane sribi drieba tie kä Texas yekänti. Nunkwe ja töi mikaba niken kä yekänti, ñobätä ñan aune yete kä ñaka ngire krubäte aune ja rabadi ruin kwin nunye nun rababa nütüre, aune ye erere rababa bare. Kä niena grebiti kwärike nunbiti kä nekänti. Ja mräkätre konkrekasionte töita kwin nun kräke aune nunta ja kete kwin bentre.

Grace täbe ja tare nike cáncer de colon aune cáncer tä rorote ye kisete, bitinkä tä ja tare nike arato cáncer tä chuchute yebe. Akwa, niara ñaka ja töibikaire krubäte kukwe yebätä. Ti muko ye töi kwin krubäte aune käre tä ti dimike ja brukwä tätebiti. Nunta dre nuainne nünankäre kä jutobiti jabe aune ja mäkäkäre kwin ye ngwantaribarera bä kabre niarai. Niara tä kukwe ketabokä niere: “Malcolm, ye ja ketamuko bäri kwin tikwe, nunta käre blite jabe, nun töta nemen käre jondron nuain gwairebe jabe, aune nun ñaka niken kübien rubune kwärä”. Erametre, ruäre ngwane nun tärä nemen käme ja kräke, akwa nunta ja di ngwen ngite juen ta jabiti aune kukwe ye käi kwitekä jabiti; ye tä nun dimike.

Nunkwe ja tuani kukwe tare ben ye ngwane kukwe ne namani gare nunye:

1. Ni rabadre tö ngwen käre Jehovai aune kukwe tuanmetreta nemen bare kwe ye kadre ngäbiti, aun ñaka tö ngwandre akwle jai (Prov. 3:5, 6; Jer. 17:7).

2. Ja tuenmetre jie ngwandre Biblia yei aune kukwe ükaninte Jehovakwe mikadre täte, kukwe ño ño rabadre bare yebiti ta ye ütiäte krubäte. Nita mike täte o ni ñaka mike täte akwa ni ñaka rabadre kukwe ketebu ye nuainne gwairebe (Rom. 6:16; Heb. 4:12).

3. Ja kä ye mikadre kwin Jehová okwäkänti ye bäri ütiäte. Nikwe Gobran Ngöbökwe mikadre käne aune ñaka jondron kä nebätä (Prov. 28:20; Ecl. 7:1; Mat. 6:33, 34).

4. Ngöbökwe ni tuanemetre sribire käre niara kräke ye nikwe ribedre ie. Dre raba nemen bare nie ye ererebätä ja töi mikadre, aune ñaka ja töi mikadre jondron meden ñaka raba nemen bare nie yebätä (Mat. 22:37; 2 Tim. 4:2).

5. Juta ne aibe Jehová tä kain ngäbiti aune tä kukwe kwin mike nemen bare kräke (Juan 6:68).

Grace sribibarera kä gre ketamä biti kwäjätäbiti kwärike Jehová kräke, ye erere tikwe nuainbarera arato, akwa nun ja mäkäninte ye näire nüke kä nengwane, kä niena gre ketamä biti kwärike nunbiti sribibätä gwairebe Jehová kräke. Kä kwati krubäte te nunta sribire Jehová kräke ye kwin krubäte. Nita tö ngwen Jehovai ye ngwane kukwe kwin krubäte tä nemen nikwe ye rabadre gare ja mräkätre kä jökräbiti tibien ie nun tö.