1. ¿Jondron meden kwin bianta Jehovakwe nie abokän tä kä mike juto nibätä?

JEHOVÁ tö ni tuai nüne kä jutobiti aune tä jondron kwin bien krubäte nie ne kwe nikwe nünandre ye erere. Ñodre, ja nire biani kwe nie. Niara jatani ni ngwena kukwe metre yete, aisete ja nire yebiti niara käikitadrekä (Sal. 144:15; Juan 6:44). Arato tä mike gare nie ni tare kwe aune tä ni dimike kä ngwen nüke jai ne kwe nikwe niara mikadre täte (Jer. 31:3; 2 Cor. 4:16). Ne madakäre, nita kä bä nuäre ja üaire yete, ñobätä ñan aune mrö ja üaire bianta krubäte nie aune ja mräkätre tä ni tarere. Jondron kwin tä ja känenkäre ie nita tö ngwen arato.

2. ¿Nitre Ngöbö mikaka täte ruäre tä ja tuin kukwe medenbe?

² Jondron keta kabre tä nikwe köböire ni raba nüne kä jutobiti, akwa nitre ruäre Ngöbö mikaka täte metre tä ja tuin kukwe madabe: tätre ñaka töbike kwin jabätä. Niaratre aune sribi nuainta kwetre ye ñaka ütiäte Jehová kräke ruin ietre. Tätre töbike kore, aisete kä ngwandre juto jabätä “kä kwati krubäte te” nieta ye ñan raba nemen nikwe ruin ietre. Nünanta ye ngwane kukwe tare aibe tä nemen bare jatäri tätre niere (Ecl. 11:8).

3. ¿Dre tä ni mike ñaka töbike kwin jabätä?

³ ¿Dre tä ni mike ñaka töbike kwin jabätä? Kukwe ngübata abokän ñaka tä nemen bare nie, bren nikata o nita kite umbre ye ngwane  kukwe keta kabre tä nemen bare ye tä ni mike ñaka töbike kwin jabätä (Sal. 71:9; Prov. 13:12; Ecl. 7:7). Arato, ni brukwä ni ngökö ye nikwe ngwandre törö jai, sribi nuainta nikwe ye raba nemen tuin kwin Ngöböi, akwa ni brukwä raba ni mike ñaka töbike kwin metre jabätä (Jer. 17:9; 1 Juan 3:20). Satana tä kukwe ngwarbe niere nitre Ngöbö mikaka täte ye rüere. Elifaz ni ñaka ja ngwen metre Ngöböi käkwe niebare Job ie ni ñaka ütiäte Ngöbö kräke, Diablu tä nitre kwati töi mike kukwe ye erere niere nie ne kwe nikwe kukwe ye mikadre era jai. Kukwe niebare ye ñaka namani metre Job näire aune ye erere täbe kä nengwane arato (Job 4:18, 19).

4. ¿Ja tötika nebätä nikwe dre mikai gare jai?

⁴ Jehová tä mike gare nie Biblia yebiti nire nire käkwe “nänd[i] kä drünente kä kiare yete ta” yebe niara tädi (Sal. 23:4). Ñodre, niara tä nitre ye dimike Kukwe kwe yebiti. Biblia ye “di kri käta jändrän jökrä ribi ribi [...] ye juen ngwarbe”, aune nita nemen töbike ñaka kwin jabätä ye dianka raba kwe arato (2 Cor. 10:4, 5). Biblia ye raba ni dimike ño ne kwe ni jatadre töbike kwin metre jabätä aune ni töi tädre jankunu kore ye ani mike gare jai. Kukwe ye ni dimikai aune yebiti ni raba ni mada dimike arato.

5. ¿Dre nuaindre ne kwe ni rabadre töbike kwin metre jabätä?

⁵ Kukwe meden raba ni dimike töbike kwin metre jabätä ye apóstol Pablo niebare. Nitre kristiano Corinto nübaibare kwe kukwe ne nuainne: “Munta tödeke kwatibe Kristobti ya, ñakare ya, yebtä munkwe ja trä tua kuin” (2 Cor. 13:5). “Munta tödeke” niebare kwe ye ngwane nämene blite kukwe jökrä tä Bibliabätä abokän ni kristiano tä mike täte yebätä. Nita “tödeke” ye rabadre gare jabätä nie yekäre ni rabadre töbiketari jabätä aune nita kukwe mike täte ye ererebätä nita kukwe niere aune kukwe nuainne ye mikadre gare jai. Kukwe meden tuin kwin nie ye ñan aibe mikadre täte, ñakare aune kukwe meden ükaninte aune kukwe drieta ni kristiano ie ye ererebätä nünandre (Sant. 2:10, 11).

6. ¿Nita “tödeke” ye ñobätä mikadre gare jai? (Üai bämikani kena mikadre ñärärä.)

⁶ Mätä dre nuainne yebätä mä ñan törbadre töbikaitari, ñobätä ñan aune nane kukwe ñaka kwin kwandre jabätä mäi. Akwa, ni tuin ño Jehovai ye bäri ütiäte; niara töi “bäri mente kwin” ni ngwä (Is. 55:8, 9). Nitre niara mikaka täte ye mikata ñärärä kwe, akwa ñan tä nuainne kukwe käme känänkärebätä, ñakare aune tä nuainne dimikakäre aune kukwe kwin känänkärebätä. Mätä “tödeke” ye mäkwe mikai gare jai Biblia yebiti angwane, Ngöböta töbike ño ye erere mä töi rabai arato. Mäkwe ye nuaindi angwane ye käkwe mä dimikai ñaka töbike blo jabätä aune mä ütiäte krubäte Jehová kräke ye rabai gare mäi. Kukwe ye raba nemen ni kräke dänkwä mikakata mento ne kwe ñänä trä rabadre mate cuartote ye kwrere.

7. ¿Nitre Ngöbö mikani täte metre kädrieta Bibliabätä käkwe kukwe bämikani ye raba ni dimike ño?

⁷ Nitre Ngöbö mikani täte metre kira yebätä nikwe töbikadretari angwane ye raba ni dimike krubäte töbiketari kwin jabätä. Ja namani ruin ño ietre aune kukwe medenbe ja tuani kwetre ye mäkwe keta kukweta mä kisete yebätä aune kukwe ben ja tuani kwetre ye erere rabadre bare mäbätä angwane mäkwe dre nuaindre yebätä mä töbika. Nita “tödeke” o ñakare ye mikadre gare ño jai Biblia yebiti, yekäre nitre nimä kädrieta Bibliabätä ye ani kädriere, aune ye käkwe ni dimikai töbike kwin metre jabätä.

8, 9. a) ¿Meri kän brare krütani nämene ja tuin kukwe medenbe? b) ¿Dre nükani meri kän brare krütani ye töite raba ruin nie?

⁸ Meri bobre kän brare krütani ye Jesukwe tuani templo Jerusalén yekänti. Meri ye  kukwe nuainbare ye raba ni dimike jankunu töbike kwin metre jabätä kukwe meden meden tä ni kisete yebiti ta (ñäkädre Lucas 21:1-4 yebätä). ¿Kukwe meden nämene kisete? Niara muko krütani yebätä nämene ulire, arato nämene ja tare nike, ñobätä ñan aune nitre ji ngwanka kukwebätä kä ye näire nämene “meri kän brare krütani abko kän [...] ju denkä” aune meritre ye nämene dre ribere jai yebätä ñaka nämene dimike (Luc. 20:47). Meri ye bobre krubäte aisete ngwian chi biani kwe templo kräke, ngwian ye ni sribikä käkwe ganaindre minuto braibe te.

⁹ Meri kän brare krütani ye nikani templo yete ngwian mününe kubu ngwena ye ngwane ja namani ruin ño ie ye bämike ja töite. Muko kwe nämene nire ye ngwane ñan nämene ngwian bien ye näre, ¿yebätä namani ñütüre ngwian biain kwe ye rabai ñaka ütiäte? Nitre nämene niara känenkri namani ngwian bien ere krubäte, niara abokän ngwian chi biain, ¿yebätä niara namani jakaire? ¿Ngwian mününe kubu biain kwe ye ñan ütiäte namani nütüre? Niara töi nämene ye erere o ñakare ye ñan gare nie, akwa kukwe ye ñan niara ketaninbätä: ja di ngwani kwe sribi Ngöbökwe ye dimike.

10. ¿Meri kän brare krütani ye namani ütiäte Jehová kräke ye Jesukwe bämikani ño?

¹⁰ Jesukwe mikani gare, meri kän brare krütani aune ngwian biani kwe ye namani ütiäte krubäte Jehová kräke. Niebare kwe, meri ye “ngwian bini bäri kabre ni ngwian bkäne krikri se ngwä”. Nitre ngwian biani ye ngätäite ngwian chi ye namani, akwa Jesukwe meri ye käikitaninkä metrere. Nitre ngwian ükakrökä käkwe ngwian ye ükaninkrö angwane ñan namani nütüre ngwian kubu ye namani ütiäte Jehová kräke. Nitre ngwian ye mikani tuin ño jai aune meri ye töbikabare ño jabätä ye ñan namani bäri ütiäte, ñakare aune ngwian ye namani tuin ño Ngöböi ye namani bäri ütiäte. ¿Nita “tödeke” o ñakare ye mikakäre gare jai kukwe namani bare ne raba ni dimike ño?

11. ¿Kukwe namani bare meri kän brare krütani yebätä ye tä dre driere nie?

¹¹ Kukwe ruäre ñaka raba ni tuenmetre sribire täte Jehová kräke. Ja mräkätre ruäre niena umbre o tä bren yebätä ñan raba  kä denkä krubäte jai kukwe kwin ye driekäre. Akwa, ¿yebätä niaratre rabadre nütüre ora nuainta kwetre kukwe driebätä ye ñaka rabadre mike gare? Ni ñaka ja tuin kukwe ruäre ben, akwa ni raba nütüre ora nuainta nikwe kukwe driebätä ye ñaka bäri ütiäte, ñobätä ñan aune juta Ngöbökwe tä ora denkä krubäte sribi Ngöbökwe nuainkäre kä kwatire kwatire. Meri kän brare krütani kädrieta ye tä mike gare nie, nitre tä ja di ngwen sribire Jehová kräke ye niara tä mike ütiäte jai, metrere nita ja tuin kukwe tare ben ye ngwane. Mäkwe sribibare Ngöbö kräke kä känente yebätä töbike. ¿Ora ruäre te mäkwe ja di ngwani bäri kukwe driekäre? Mäkwe sribibare ora yete ye ütiäte Jehová kräke ye mäkwe ñaka käi kwitaka jabiti. Meri kän brare krütani ye erere mätä ja di ngwen sribikäre Jehová kräke ye ngwane mä raba niere mätä “tödeke kwatibe”.

12-14. a) ¿Ja namani ruin ño Elías ie? b) ¿Kukwe medenbätä Elías namani ulire raba ruin nie?

¹² Elías ni Ngöbö kukwei niekä nämene ja ngwen metre Jehovai aune tödeka kwe nämene dite. Akwa, bati, namani ulire krubäte ye ngwane Ngöbökwe murie ketadre ribebare kwe ie. Niebare kwe: “¡Nibira debe! Jehová, ti murie kete” (1 Rey. 19:4). Nire ñaka ja tare nike krubäte Elías erere raba töbike niara ie “kukwe [...] na[n]inte” (Job 6:3). Ñaka kukwe naninte ie, ñakare aune ja namani ruin metre kore ie. Elías tö namani ja murie ketamana ye ngwane Jehová ñaka namani rubun kräke, ñakare aune dimikani kwe.

¹³ ¿Ñobätä ja namani ruin ulire Elías ie? Niarakwe kukwe ñan tuare nuainbare mikakäre gare Jehová ye Ngöbö metre. Ye bitikäre, nitre 450 nämene Baal kukwei mike gare murie ketani (1 Rey. 18:37-40). Ye medenbätä, juta Ngöbökwe ye rabaita kukwe metre ye miketa täte Elías namani nütüre, akwa ye ñaka namani bare. Reina Jezabel töi käme käkwe kukwe juani Elías ie mikakäre gare ie niara murie ketai kwe. Kä jürä namanibätä, aisete ngitiani kä mötörikri kokwäre aune nikani kä Judá yete ta nememe kä ngwarbe nötare yete, kä yekänti jondron ñaka nämene aune kukwe tare raba nemen barebätä (1 Rey. 19:2-4).

¹⁴ Elías namani kaibe ye ngwane ja di ngwani ngwarbe kwe namani nütüre. Niebare kwe Jehovai: “Ti ñan ütiäte ti mräkätre kirabe yebätä”. Niara mräkätre kirabe krä aune münü ñan namanina ütiäte ye erere ja namani ruin ie. Niara ñan nämene ütiäte Jehová aune nitre mada kräke namani ruin ie.

15. ¿Elías nämene ütiäte Jehová kräke ye bämikani ño kwe ie?

¹⁵ Akwa ni Bäri Dite Krubäte ye ñaka nämene niara mike tuin jai ye erere. Elías nämene ütiäte krubäte niara kräke aune kukwe nuainbare kwe bämikakäre ie. ¿Dre nuainbare kwe? Ángel juani kwe kukwe niere ie dimikakäre. Arato mrö aune ñö biani kwe ie ne kwe niara rabadre dite nänkäre ngutuä Horeb ye kokwäre köbö gre ketebu te. Elías namani nütüre niara aibe nämene ja ngwen metre ye ngwane, töi kwinbiti Ngöbökwe mikani gare ie niara ñan nämene töbike metre. Ne madakäre, Ngöbökwe sribi mada biani nuaindre Elías ie, aune niarakwe kani ngäbiti. Jehovakwe Elías dimikani ye köböire kukwe kwin namani kwe, aune ja namani ruinta dite ie sribikäre jankunu (1 Rey. 19:5-8, 15-19).

16. ¿Jehovakwe mä dimikanina ño?

¹⁶ Kukwe namani bare Elías yebätä ye raba mä dimike mike gare jai mätä tödeke o ñakare aune mä raba töbike kwin metre jabätä. ¿Mä raba nuainne ño? Jehovakwe mä ngübabarera ño kukwe keta kabrebiti yebätä mäkwe töbika käne. ¿Kukwe tare ben mä nämene ja tuin ye ngwane ja mräkä mada o ni umbre käkwe mä dimikani? (Gál. 6:2.) ¿Biblia, täräkwata aune tärä sribeta aune gätä nuainta konkrekasionte ye köböire ja namanina ruin dite mäi? Kukwe kädrite ne köböire ja di kwandre mäi angwane, Jehová tä mä dimike ye mäkwe ngwan törö jai aune mäkwe debe bian ie orasion yebiti (Sal. 121:1, 2).

17. ¿Dre tuin ütiäte Jehovai nibätä?

 ¹⁷ Ketebukäre, töbikata ñaka kwin jabätä ye raba ni töi mike ñaka kwin ye mäkwe ngwan törö jai. Jehovata ni mike tuin ño jai ye bäri ütiäte (ñäkädre Romanos 14:4 yebätä). Nita niara mike täte aune ja ngwen metre ie yebätä tä ni mike ütiäte, aune ñan jondron keta kabre nuainta nikwe yebätä. Namani bare Elías yebätä erere, mäkwe sribibare bäri Jehová kräke akwa mä ñan gain jabätä. Mäkwe ja mräkätre jene jene konkrekasionte dimikanina ye ñan gare jabätä mäi. Nitre ruäre kukwe metre Bibliabätä kukwe nuabarera mätä kukwe driere ye köböire.

18. ¿Sribi keta kabre bianta Jehovakwe nie yebiti tä dre mike gare?

¹⁸ Aune mrä, sribi ketare ketare bianta Jehovakwe mäi yebiti tä mike gare niara tä mäbe (Jer. 20:11). Elías erere mä raba nemen di nekä, ñobätä ñan aune mätä sribire akwa kukwe kwin ñaka nemen bare o sribi meden ja üaire abokän ñan tuin nuäre nuaindre mäi. Akwa, sribi bäri ütiäte tä mä kisete kä nengwane: kukwe kwin drieta mäkwe aune mätä Ngöbö kä ye mike gare. Mäkwe ja ngwan metre Jehovai. Mäkwe ye nuain angwane Jesukwe kukwe bämikani ye erere rabai bare mäbätä: “Jakwe kä ngwen nuäre jabtä” (Mat. 25:23).

19. ¿Ni Salmo 102 tikaka ie ja namani ruin ño?

¹⁹ Ni Salmo 102 tikaka ye käkwe dre nuaindre ye ñaka nämene gare ie. Niara nämene ulire krubäte, nämene ja tare nike metre aune ja töibiti aune niara di ñaka namanina ja tuakäre kukwe tare ben. Kukwe niebare kwe ye tä mike gare nämene ja tare nike aune ja namani ruin kaibe ie (Sal. 102:3, 4, 6, 11). Jehová tö namani niara tuainmetre namani ruin ie (Sal. 102:10).

20. ¿Orasion ye raba ni dimike ño ne kwe nikwe ñaka töbikadre blo jabätä?

²⁰ Akwa, yebiti ta ni salmo tikaka ye Jehová käikitaninkä ja nire yebiti (ñäkädre Salmo 102:19-21 yebätä). * Salmo 102 tä mike gare ye erere, nire nire tä kukwe Ngöbökwe mike täte ye raba ja tare nike aune kukwe ye aibe tä nemen töite. Ni salmo tikaka ie ja namani ruin “nukwä mikata kaibe mentokwäre jubiti kwin ye kwrere” aune töbika aibe nämene kisete nämene ruin ie (Sal. 102:7). Ja rabadre ruin kore mäi angwane, ni salmo tikaka nuainbare ye erere mäkwe kukwe ye mika gare Jehovai. Ni ulire käkwe orabare ye raba mä dimike ñaka töbike blo jabätä. Jehová tä käbämike “nitre abokän kän jondron dianinkä jökrä ye tä orasion nuainne ye [...] tä kukwe nuin. Orasion nuainta kwetre ye niara ñaka mike ngwarbe jai” (Sal. 102:17). Kukwe käbämikata yei mäkwe tö ngwan.

21. ¿Dre käkwe ni dimikai töbike kwin metre jabätä?

²¹ Nikwe töbikadre kwin metre jabätä ye Salmo 102 tä driere nie arato. Ni salmo tikaka käkwe ja töi mikani ja mäke Jehovabe ye köböire niara töbikabare kwin jabätä (Sal. 102:12, 27). Ngöbö tädi käre juta kwe dimike ja tuin kukwe tare ben ye nämene niara töi miketa jäme. Ye medenbätä, mätä töbike ñaka kwin jabätä aune ye tä ñaka mä tuenmetre sribire kwin Ngöbö kräke ye ngwane mäkwe kukwe ye mika gare ie orasion yete. Niarakwe mä kukwe nuadre ye mäkwe ribe ie ne kwe ja rabadreta ruin kwin mäi aune mä rabadre niara kä deme ye mike gare (Sal. 102:20, 21).

22. ¿Ni jökrä raba dre nuainne Jehová okwäkänti?

²² Nibira gare nie erere, Biblia raba ni dimike mike gare jai nita tödeke aune ni ütiäte Jehová kräke. Kä käme te nita nüne, ye medenbätä nita töbike ñaka kwin jabätä aune nita nemen ulire ye ni ñan raba denkä täte. Akwa, ni jökrä raba kukwe kwin nuainne Jehová okwäkänti aune nikwe ja ngwain metre ie angwane ni raba nemen kwäre (Mat. 24:13).