TI DÄREBARE sö marzo kä 1930 yete kä Namkumba (Malaui) yekänti. Ti mräkätre ye jökrä nämene Testiko Jehovakwe aune ja ngwen metre. Kä 1942 yete tikwe ja diankaba mento Jehová kräke aune ñö kwin krubäte te tikwe ja ngökaba ñöte. Kukwe driedre jötrö ngwarbe kä kwin näire, kä käme näire niebare Pablokwe Timoteo ie ye tikwe ja di ngwanina nuainne kä nikanina 70 ta yete (2 Timoteo 4:2).

Kä 1948 yete, ja mräkätre Nathan Knorr aune Milton Henschel käkwe juta Malaui ye tuabitiba. Niaratre nun tuabitiba ye ti töi mikaba sribire köbö täte Jehová kräke. Kä rikaba ta angwane, meri Testiko bä nuäre krubäte kädeka nämä Lidasi ye rababa gare tie. Niara töi nämä sribibätä köbö täte Jehová kräke ti erere arato. Kä 1950 nun ja mäkäteba aune kä 1953 yete monsotre rababara nunkwe, iti brare aune iti merire. Sribi nämä nuaindre krubäte nunye, akwa nunkwe blitaba jabe ne kwe ti rabadre sribire prekursor regular. Kä rikaba kubu ta angwane, ti nübaiba sribi prekursor especial ye nuainne.

Kä rikaba braibe ta angwane, ti rababa konkrekasion tuinbiti dimikakäre. Lidasi ti dimikaba ye köböire, tikwe ti mräkätre ye ngübaba kwin aune ti rababa konkrekasion tuinbiti jankunu. * (Ñäkädre nota yebätä.) Akwa nun nibu törbaba sribidi köbö täte Jehová kräke. Ye medenbätä, nunkwe kukwe ye kädrieba jabe aune monsotre nunkwe ye nun dimikaba ye köböire Lidasi rababa sribire prekursor kä 1960 yete.

Kä 1962 gätä kri nuainba abokän kädekaba “Ministros valerosos”, yete kukwe kädrieba ye rababa kwin nun kräke. Kä rikaba kwati ta angwane, ja mräkä Henschel rükabata juta Malaui yete gätä ütiäte kräke, gätä ye rababa bare juta Blantyre ye ken aune nitre rükaba 10,000 biti bäri. Tita nemen töbiketa gätä kri yebätä angwane, nun mikani juto kukwe tare krubäte nämä ja käne ye kräke ye nüke gare tie.

Nitre Testiko ñaka nämä ja mike kukwe gobrankwe yete, ye dokwäre gobrankwe ja mikaba niaratre rüere kä 1964 yete. Ju Ja Ükarakrö 100 biti bäri aune ju 1,000 biti bäri ja mräkätre yekwe juanba  ngwarbe kwetre. Lidasi aune ti, nun nämä jankunu konkrekasion tuinbiti nememe gobran käkwe ja mikaba täte nitre Testiko rüere kä 1967 yete ye ngwane. Gobran juta yekänti käkwe sukursal dianba jai aune nitre sribikä misionero juantariba kwetre juta ye bäre mento aune ja mräkätre kwati kitaba ngite kwetre, ja mräkätre ye ngätäite Lidasi aune ti nämä siba. Nun mikabata kwäre ye ngwane, nun rikabata jankunu konkrekasion tuinbiti, akwa kä jüräbe kwärä.

Bati, sö octubre kä 1972 yete monso brare rükaba nun gwirete. Monsotre bati nämene ja ükaninkrö abokän töi nämene kwatibe gobran dimikabätä ye ngätäite monso bati ye nämene. Monsotre mada ja ketaka ben ye jatai ti murie kete ye niekäre tie rükaba nun gwirete. Drekebe ngwarbe tikwe nieba ti muko aune monsotre tikwe yei, niaratre rabadre ja üke kri bükün ngätäite. Ti abokän gitiaba kribätä kuin aune nitre ye rababa ju aune jondron jökrä nämä nunkwe juen ngwarbe ye tikwe tuaba.

Nitre rababa ja mike jankunu nun rüere aune nun Testiko kwati krubäte käkwe kä mikakaba juta Malaui yekänti. Nun rikaba Mozambique aune nunkwe nünanba kä dianinkä gitiakäre yekänti, nememe sö junio kä 1974 yete. Sö ye arabe te, ti aune Lidasi, nun nübaiba sribire prekursor especial kä Dómue yekänti. Akwa kä 1975 yete nunkwe sribi prekursor especial ye tuanmetreba, ñobätä ñan aune gobrantre käkwe nun töi mikabata ja dibiti nikenta juta Malaui yete, kä yekänti gobrantre nämä ja mike jankunu nun Testiko rüere.

Ti rababata Malaui angwane, ti nübaiba konkrekasion tuinbiti juta Lilongüe yekänti. Nun rüe nämä nakainkä aune kukwe mada tare ben nun nämä ja tuin yebiti ta, konkrekasion mada ükate jataba kä tuabiti nämä nunkwe yekänti.

Bati nun rükaba kä keteiti känti, aune kä yekänti nitre sribikä gobranbe nämä gätä nuainne. Nun Testiko ye rababa gare nitre ruäre ie angwane, nun mikaba täke kwetre monsotre bati nämä ja ükaninkrö abokän töi nämä kwatibe gobran dimikabätä ye ngätäite. Nunkwe oraba Jehovai ne kwe nun dimikadre kwe aune nun jie ngwandre kwe. Gätä ye krütaba angwane, nitre töi nämä kwatibe gobran dimikabätä ye rababa nun mete. Drekebe ngwarbe, meri iti umbre jataba betekä aune nieba kwe ja dibiti ietre niaratre rabadre nun tuenmetre niken. Nieba kwe ietre ti abokän niara gwai monsoi. Ñobätä niarakwe kukwe ye nieba ye ñaka gare nunye, ñobätä ñan aune niara ye ñaka nun mräkä. Ye bitikäre, ni gätä jie ngwanka ye käkwe nieba nitre yei rabadre nun tuenmetre niken. Jehovakwe orasion nunkwe kukwe nuaba ye rababa gare metre nunye.

Nitre töi nämä kwatibe gobran dimikabätä yei nun kwanbata kä 1981 yete. Aune köbö yete niaratre rikaba jondron nunkwe ye ngwena jökrä: bicicleta, jondron mada nunkwe, tärä aune konkrekasion  jene jene tuabitiba nunkwe yebätä kukwe ütiäte nämä tikani täräkwatabätä ye niaratre rikaba ngwena arato. Nun gitiaba aune nun rikaba ja üke ni umbre ji ngwanka konkrekasionte gwirete. Akwa nun rababa töbike krubäte ñobätä ñan aune kukwe konkrekasion jene jene yebätä nämä tikani täräkwatabätä. Nitre umbre konkrekasionte juta ye jökrä känti käkwe tärä tikani ti kräke ye niaratre käkwe tuani. Akwa niaratre namani nütüre ti abokän ni ütiäte sribikä gobran kräke aune kä jürä namani bätätre. Aisete drekebe ngwarbe täräkwata ye juaninta kwetre nitre umbre konkrekasion kä yekänti ie.

Bati, nun rikaba rubiti ñöte ta. Ni ru ye bökänkä abokän nitre sribikä gobranbe jie ngwanka. Nire nämä gobrane juta yekänti yekri ja mikakäre täräkwata nämä, ye nämä nun jökrä kwe o ñakare ye niara rababa kärere nunye. Niara rükabara nun ken angwane, ni gokä abokän guardiatre nämä känene ye nämä näin siba rute ye gaba kwe. Kukwe ye nitre jökrä töi mikaba kukwe mada jiebiti, aune ni ru bökänkä ye ñaka täräkwata käräba jankunu. Mada bati rababa gare nunye Jehová nämä nun kriemike.

Bati, sö febrero kä 1984 yete ti rikaba kä Lilongüe yekänti kukwe juankäre sukursal juta Zambia ie. Ji ngrabare, guardia iti käkwe ti kaba ngite aune ti nämä dre ngwen ye tuateba kwe. Ti nämä tärä aune täräkwata tä blite Bibliabätä ye ngwen ruäre gaba kwe angwane, rikaba ti ngwena ju sribikäre guardiatre ie yekänti aune ti metaba kwe. Ye bitikäre, ti mäkäteba kwe aune ti mikaba kwe nitre gokä yebe keteitibe kä ni ngite kitakäre yete.

Jetebe se kwrere, jefe guardiatre yekwe rikaba ti ngwena cuarto kwati te aune täräkwata bianba kwe tie ja kä tikakärebätä. Ti ñaka törbaba ja tuai jankunu testiko Jehovakwe ne kwe ti mikadre kwäre ye nämä tikani täräkwata yebätä. Tikwe ñaka ja kä tikaba täräkwata yebätä aune tikwe nieba guardia yei, törbadre ti kitai ngite o ti murie ketai angwane nuaindre kwe, akwa tikwe ja töi mikai kwatibe ja mike testiko Jehovakwe ye tikwe nieba ie arato. Ni ye rababa rubun aune mesa metaba ja dibiti krubäte kwe, yebätä dre nämä nakainkä ye mikakäre ñärärä guardiatre mada rükaba. Jefe ye käkwe ti mikaba ja kä tike täräkwata madabätä, abokän känti nie nämä ti töi nämä käre ja mikabätä Testiko. Aune niarakwe nieba guardia yei ti jänrikai kä ni ngite kitakäre Lilongüe yekänti. Akwa köbö ye ngwane, ti nämä medente ye ñaka nämä gare ti muko ie. Köbö rikaba kräbokä ta angwane, dre nämä nemen bare tibätä ye ja mräkätre mikani gare ie.

Ju sribikäre guardiatre ie Lilongüe yekänti nitre ja ngwanba kwin tibe. Jefe guardiatre yekwe ti bukaba arote. Niara nämä ti buke ñobätä ñan aune ti kitani ngite blitabätä Biblia yebätä aune ñaka  gobätä, nitre mada erere nieba kwe tie. Ye bitikäre, ti juanba kä ni ngite kitakäre Kachere yekänti. Tikwe nuaba sö krärike kä yekänti.

Ti rababa yete ye käi rababa juto ni kädekani ji ngwankäre kä ni ngite kitakäre yekänti yebätä. Niara törbaba ti tuai ja mike pastor kä ni ngite kitakäre yekänti. Ni mada nämä yete sribire pastor, akwa niarakwe ni ye diainkä nieba kwe ie, ñobätä ñan aune ni ye nämä kä yekänti gobare kwe iglesiate yebätä. Aisete ti jataba gätä nuainne nitre nämä ngite yebe bämän kratire kratire niaratre tötikakäre Bibliabätä.

Akwa ja känenkäre kukwe bäri tare jataba nemen bare. Kä ni ngite kitakäre yekänti guardiatre ngwantariba tie nitre testiko Jehovakwe nämä nibe juta Malaui yete. Tikwe ñaka kukwe ye mikaba gare ietre ye dokwäre ti metaba kwetre aune ti rababa töbebiti. Köbö mada ngwane niaratre ngwantariba tie medente oficina bäri kri nunkwe ye nämä. Kukwe ye nuäre mikadre gare aune ye mikata gare Bibliabätä tikwe nieba ietre. Niaratre töi rababa ñan krütare aune medente kukwe ye nie nämä ye ngwantariba kwetre tie.

Kukwe ngwantariba kwetre tie ye Isaías 43:12 nämä mike gare tikwe nieba ietre. Texto yekänti Ngöbö tä niere: “Mun testiko tikwe”. Niaratre ñäkäba bämä jire texto yebätä aune se ño oficina nunkwe nämä Bibliabätä aune ñaka América ngwantariba kwetre tie. Tikwe nieba ietre nitre Testiko América tä töbike kore arato texto yebätä. Niaratre törbaba kukwe gai ye ñan ai mikaba gare tikwe ietre, yebätä ti juanba kwetre kä ni ngite kitakäre Dzaleka yete, kä ye nemenkä ngwitärikri kä Lilongüe yekänti.

Sö julio kä 1984 yete, ti rükaba kä ni ngite kitakäre Dzaleka yekänti, aune yete nitre Testiko nämänä 81. Nitre nämä kwati krubäte ngite, aisete nitre 300 nämä kübien tibien jabötä krubäte. Ja känenkäre, nun jataba ja ükökrö braibe ja tötikakäre texto keteiti Bibliabätä yebätä köbö kwatire kwatire te. Gätä ye nun dimikaba krubäte.

Sö octubre kä 1984 yete nun testiko jökrä jänrikaba nitre kukwe ükatekä känti aune kä kubu te nun kitabata ngite. Käre nemen bare ye erere, nun kitaba ngite keteitibe nitre ñaka Testiko yebe. Akwa ni kädekani ji ngwankäre kä ni ngite kitakäre yekänti ye käkwe nieba nitre jökrä yei nun Testiko ye ñaka cigarillo duen. Aune nieba kwe guardiatre yei ñaka rabadre cigarillo kärere nunye aune ja di kärere nunye okwä bukakakäre. Nun abokän juta Ngöbökwe bätä nun bukadre bobu köböiti ñobätä ñan aune nun nämä yete kukwe mika nämä täte nunkwe yebätä aune ñaka kukwe blo nuainbätä nieba kwe ietre.

Nunkwe ja ngwanba kwin ye köböire, ñaka nun mikaba küdrera jai nitre mada ngite ye kwrere.  Ñodre, kä nämä nemen drüne o ñü nämä näkäin tibien ye ngwane, guardiatre ñaka nämä nitre mada ngite ye juen jubäre. Akwa niaratre nämä nun tuenmetre niken jubäre, ñobätä ñan aune nun ñaka gitiai ye nämä gare ietre. Bati, nun nämä sribire jubäre angwane, guardia iti rababa bren. Aisete nun rikabata ngwena gwä. Nunkwe ja ngwanba kwin yebätä guardiatre blitaba kwin Jehovabätä (1 Pedro 2:12). (Nota mikadre ñärärä.) *

Köbö 11 mayo kä 1985 ti mikaba kwäre kä ni ngite kitakäre Dzaleka yekänti. Ti rabaita keteitibe ti mräkäbe, ¡ye käi rababa juto krubäte tibätä! Jehová diebiti nunkwe ja ngwanba metre kukwe tare krubäte näire. Ja namani ruin ño apóstol Pablo ie ye rükaba gare nunye, niarakwe niebare: “Nunkwe ñan nünandre mda rababa ruen nunye. Angwane nun krütadre era metre rababa ruen nunye, akwa kukwe rakakaba kore nunbtä, ye köböire abko nunkwe ñan tödekadre ja di jenbti au akwa, Ngöbö ni krütanikrütani mikakata nire, ye aibebti nunkwe tödekadre”. Ne madakäre, Pablo niebare Jehovakwe mikani kwäre gata yebätä aune niarakwe kriemikai jankunu yei nämene tö ngwen (2 Corintios 1:8-10).

Kä ruäre te nun krütai nun nämä nemen nütüre. Akwa Jehovakwe nun dimikadre ñaka kä jürä ngwen jabätä, ja ngwen töbätä aune ja töi mike bobre ye nun nämä kärere käre ie, ne kwe nun rabadre niara kä ye mike ütiäte jankunu.

Jehová nämä nun ken kukwe kwin aune kukwe tare näire. Kä nengwane sukursal bä nuäre tä nunkwe Lilongüe aune Ju Ja Ükarakrö tä 1,000 biti bäri juta Malaui yete. Ye abokän jondron kwin krubäte biani Jehovakwe. Lidasi aune ti, nunta nemen töbike kukwe yebätä angwane nunta nemen ruin köböre nunye. * (Ñäkädre nota yebätä.)