Roma juta dite nämene gobrane ye ngwane, nitre rükä nämene kä den jai ye ngwane nitre kwati ka nämene ngite o jänämene niken gore. Nitre ye rürübäin nämene mikakäre klabore jai aune ñaka nämene mräkätre kwetre tuinta.

Nitre klabore nämene sribire tirete aune gwi ye nämene nüne kwin raba ruin nie; nitre klabore mada abokän nämene sribire minabätä nememe niaratre nämene krüte ye ngwane. Nane ngwane nitre klabore gitiadre yebätä jefe kwetre nämene collar hierrore abokänbätä tärä okwä tikani o placa ketaninkäbätä ye kite ngärä ne kwe nirei kwandretari yei jondron biandre ütiäre. Nitre ye namani ngitie bä kabre akwa nämene nakainta ye täräi mikaka nämene kübenbätä, tärä okwä F fugitivus (fugitivo) yebiti.

Ni klabore ngitiani kädeka nämene Onésimo ye juaninta apóstol Pablokwe jefe kwe, Filemón känti nieta tärä Bibliabätä kädekata Filemón yekänti. Filemón rabadre Onésimo ni klabore kwe ye mike ja ngie nuin, akwa rabadre Onésimo kain ngäbiti kwin aune tarere ribebare Pablokwe ie (Filemón 10, 11, 15-18).

Fenicia, abokän kä nengwane kädekata Líbano raba ruin nie, ye nämene gare nitre jökrä ie tinte bä mire tiria yebätä, ñobätä ñan aune ye sribe nämene juta Tiro yekänti. Ni ie jondron sribe gare nünanka Tiro käkwe “lana mire tain” sribebare, yebiti Salomón namani reire nitre Israel kirabe yebiti käkwe templo sribebare bä nuäre (2 Crónicas 2:​13, 14).

Tinte ye rürübäin nämene kabre krubäte kä ye näire, metrere sribe nämene ño yebätä. Kena, nitre gwa kitaka nämene drü kia Murex; * den ere krubäte mrente; ye ribe nämene 12.000 dän ötöitibe jükakäre. Biti drü ye dianka nämene kwatate jondron ñöre tuäre te ye diankakäre. Ye mrita nämene mrenbe aune mika nämene köbömä ñänä käi. Ye bitikäre, jökrä ye mika nämene mren ñöi yete olla kri te aune ria nämene köbö kabre te.

Nitre Fenicia käkwe tinte bä mire tiria ye sribebare aune rürübäinbare siklo kwati te; kä diani kwetre jai yekänti nikani ngwena arato. Tinte bä mire sribe nämene ye ruäre kwanina mren bäre kä Mediterráneo yekänti, kä Cádiz (España) mente krubäte yekänti kwanina arato.