Mätä kukwe känene Internete ngwane, batibe ni üai butiere ye raba kwen mäi. “Nengwane mäkwe känändre tuakäre ye ñan ribeta”, nieta Hayley, monso merire abokänbiti kä 17. “Ñakare aune ye tä mä känene” nieta kwe.

Nire nire ñaka tö jire ni üai butiere tuabätä, akwa töi raba kite tuabätä arato. “Ti nämä nütüre tikwe ñaka ni üai butiere tuai jire, akwa bati tikwe nuainba”, ye Greg abokänbiti kä 18 tä mike gare. “Mä ñan raba tö ngwen akwle jai”, nieta kwe.

Kä nengwane bäri nuäre ni üai butiere tuakäre. Aune celular yebiti kukwe ye kwrere juanta jai kwärikwäri, ye köböite monsotre bati kwati tä ni üai butiere ye grabare, üai denkä aune döräire.

Kukwe ne ütiäte: Kä nengwane nemen bäri nuäre ni üai butiere tuakäre, akwa ni rün, ni meye, ni mölöi o ni ruai nämäne bati ye ngwane ñaka. Ye medenbätä kukwe ne ngwantarita: ¿mä raba ja töi mike ñaka tuin? (Salmo 97:10).

Jän, töi bökänbiti raba nemen mäi. Akwa ñobätä ni üai butiere tuadre ye käme ye mäkwe mikadre gare käne jai. Kukwe ñaka metre nieta ni üai butiere tuata yebätä ye ani mike ruäre gare jai.

Kukwe ngwarbe: Ni üai butiere tuata ye köböite kukwe tare ñaka nakainkä nibätä.

Kukwe metre: Ni üai butiere tuata ye ja erebe sö duata yebe, akwa ñaka tä mä bukrän juen ngwarbe, ñakare aune tä mä töi juen ngwarbe, tä mike käme. Ni üai butiere tuata ye tä mä töi mike töbike kämekäme ni nemen jabe yebätä, abokän Ngöbökwe ükaninte ne kwe ni nibu tä ja tarere bökän rabadre ja kete bäri kwin aune törbadre nünain käre jabe (Génesis 2:24). Dre käme ye raba kite tuin kwin mäi arato. Ñodre, nitre ja tötikaka kukwe nebätä tä niere, nitre brare kwati tä ni üai butiere tuin ye kräke meri metadre ye ñan tuin blo.

Biblia tä blite nitre ruäre yebätä abokän “töi jakaikrä kwetre nianinte jökrä käntre” (Efesios 4:19, NGT). Nitre ye ñan ja töi ngübarebiti kwin yebätä tätre kukwe käme nuainne ye ngwane ñan nemen tare nuainkäre ietre.

Kukwe ngwarbe: Ni üai butiere tuata ye köböire kukwe kwin tä nemen gare nie ni nemen jabe yebätä.

Kukwe metre: Ni üai butiere tuata yebiti drieta mäi, mäkwe töbikadre ja aibebätä, ye abokän dre dre tä nemen mäkwe ye ñan tä nemen debe mä kräke. Nitre mada ye kite tuin jondron ja näkwitara ye kwrere mäi abokän tä yete jerekäbe kä ngwankäre juto mäbätä ni nemen jabe yebätä. Ne madakäre, nitre ja tötikaka kukwe nebätä tä niere, nire nire tä ni üai butiere tuin ye tä ja mäkete ngwane, ñan nemen nuäre kräke kä ngwen juto jabätä tä nemen mukobe ngwane.

Biblia tä niere, ni kristiano ñan rabadre jire kukwe ne erere kain ngäbiti, “ni nemen kämekäme jabe, kukwe kämekäme nuainta, ni tö rababätä krubäte jabe, ni töita jondron kämekäme nuainbätä aune ni tö jondron tuai bäri jakwe” (Colosenses 3:5, TNM). ¿Ye ñan ai ni üai butiere tuata tä ni töi mike nuainne ya?

Kukwe ngwarbe: Nire nire ñan tä ni üai butiere tuin ye ni jakaire krubäte aune ni nemen jabe ye kukwe bäin kräketre.

Kukwe metre: Nitre ñan tä ni üai butiere tuin ye abokän tä töbike kwin ni nemen jabe yebätä. Gare kwin niaratre ie, Ngöbökwe kukwe ye mikaninte nitre brare aune merire gure kräke ne kwe ja taredre bäri aune ja kukwe kitaninkä kwetre jai ye rabadre käre. Nitre ñan tä ni üai butiere tuin ye tä ja mäkete ngwane, tä kä ngwen bäri juto jabätä rababätä mukobe nitre tä ni üai butiere tuin ye kräke.

Bibliabätä kukwe mikata gare metre ni nemen jabe yebätä. Ñodre, tä niere nitre brare gure ie: “Mä nämäne bati ngwane mä muko namani yebe mäkwe kä ngwan juto jabätä, [...] aune mä tare kwe ye käkwe mä töi mikadre jankunubätä” (Proverbios 5:18, 19).

Akwa, mä töta nemen krubäte ni üai butiere ye tuabätä ngwane, ¿mä raba dre nuainne? Hoja de ejercicio “Cómo rechazar la pornografía” yekänti kukwe ütiäte kwain mäi abokän mä raba nuainne.

Ñan töbika, mä raba ja töi mike ñan ni üai butiere ye tuin. Akwa mä tärä tuin ngwane, mä raba tuenmetre. Mäkwe ja di ngwandre tuenmetre ye kwin krubäte, ñobätä ñan aune kukwe kwin rabai bare mä kräke.

Mike ñärärä dre namani bare Calvin yebätä, kä nämäne 13 niarabiti ye ngwane jatani ni üai butiere tuin. “Ye ñan kwin nämä gare tie” nieta kwe, “akwa ñan rababa nuäre ti kräke tuametrekäre. Ne madakäre, ti nämä tuin ye bitikäre, ja ñan nämä nemen ruin kwin tie. Bati ti kwanba ti rün ie. Aune ye rababa kwin ti kräke. Ti dimikadre ye ti nämä ribere jai”.

Dre nuaindre ñaka ni üai butiere tuakäre yebätä Calvin ja kitanina. Niara tä niere: “Ti jataba ni üai butiere tuin ye kukwe ñan kwin tikwe nuainba. Aune ye köböite kukwe täbe nemen bare tibätä, ñobätä ñan aune üai kämekäme tikwe tuaba ye jämi nekä ti töibätä. Ruäre ngwane tita nemen nütüre ti raba dre dre mrusen tikwe ni üai butiere känändre ngwane. Akwa ye ngwane tita töbiketari tita kukwe jökrä nuainne Jehová tö erere yebätä kätä nemen juto tibätä, ñobätä ñan aune ti töita kwin aune gare tie kukwe kwin tä ti kräke ja känenkäre”.