Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MWAZI G’OKUYIGA 46

Orhayubahaga; Yehova Ali Murhabazi Wawe

Orhayubahaga; Yehova Ali Murhabazi Wawe

Intakafa nakulekere, intakanafa nakujahikire.”​EBR. 13:5.

WIMBO 55 Msiwaogope!

OKU BUGEKE *

1. Bichi byakarhurhuliriza amango rhuchiyunvirhe nka rhuli rhwenyine changwa nka rhwamayunva rhulemererwe n’ebibazo byerhu? (Zaburi 118:5-7)

WACHIGERERE kuchiyunva nk’oli wenyine, n’okubona nka ntaye oli eburhambi bwawe w’okukurhabala kulwisa ebibazo byawe si? Banene bachiyunvirhe ntyo, kuheba han’abakozi ba Yehova bimana. (1 Fa. 19:14) Nk’ebyola bikuhikire, oyibuke chinola chilagane cha Yehova: “Intakafa nakulekere, intakanafa nakujahikire.” Bobola rhwakaderha ntya oku bwizere: “Yehova ali Murhabazi wani; Intayubaha.” (Ebr. 13:5, 6) Entumwa Paulo yayandikiraga ababo Bakristu b’omu Yudeya ebyola binwa omu mwaka gwa 61 ntya N.K.Y. Ebinwa byage birhuyibwise eby’omwandisi we Zaburi ayandikaga omu Zaburi 118:5-7.​—Osome.

2. Bichi rhwaganirako mu gunola mwazi, na bulagurhe?

2 Kuguma n’omwandisi we Zaburi, Paulo naye alimenyere kugerera eby’ageragamo oku Yehova aliri Murhabazi wage. Omufano, myaka erhalukire ebiri embere Paulo ayandikire Abaebraniya amaruba, alijirire olugenzi luli m’obuhanya amango ageraga omu nyanja eli mu mulaba gunene. (Mdo. 27:4, 15, 20) Mw’olola lugenzi loshi n’amango Paulo ayinjaga achirheganya eju y’olola lugenzi, Yehova alichiyerekene oku ali Murhabazi wage mu buli njira. Rhwashambala ku njira esharhu muzo. Yehova alirhabere Paulo kugerera Yesu na bamalayika, kugerera abakulu, na kugerera ababo Bakristu. Okushuba kuganira kw’ebyola bihe Paulo ageragamo omu kalamo, kwakomeza obulangalire bwerhu omu chilagane cha Yehova ch’okushubiza oku masala merhu amango rhuli rhwamuhema oburhabale.

OBURHABALE BURHENGERERE KU YESU NA BAMALAYIKA

3. Bichi Paulo akachibazize, na bulagurhe?

3 Paulo alikenere oburhabale. Omu mwaka gwa 56 ntya N.K.Y., echigusho ch’abantu chamubululira embuga y’ehekalu omu Yerusalemu n’okulonza kumuyirha. Olusiku lwakulikiragaho, amango Paulo ahekwa embere ye Sanedrine, abashombanyi bage baliri hofi kumushanyagula. (Mdo. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Amola mango, nkabaga Paulo aliri achibaza ntya: ‘Nalembera amala maligo kugera mangochi?’

4. Nka gurhe Yehova alirhabere Paulo kugerera Yesu?

4 Nka gurhe Yesu alirhabere Paulo? Obudufu bamalire kufarha Paulo, “Waliha,” Yesu ayumanga embere zage n’okumubwira ntya: “Orhayubahaga! Bulala nk’oku wamamala kuhana obuhamirizi bwinja eju yani omu Yerusalemu, intyo k’onakwanene kuhana obuhamirizi omu Roma.” (Mdo. 23:11) Echola chilagane chalihebere Paulo omurhima bwenene! Yesu asima Paulo okubona abaga ahanire obuhamirizi omu Yerusalemu. Anaj’ashuba kumulaganya oku agera Eroma n’obuholo, n’oku akanashubire kuhana obuhamirizi eyola munda. Enyuma y’okupata echola chilagane, Paulo alikwanene achiyunve arhulerere nka kulala omwana eshe abagalire anachiyunva.

Amango m‘omulaba gunene oku nyanja, malaika yanihiza Paulo oku boshi bali omu chombo balokoka olola lugenzi lukomere (Olole echifungo cha 5)

5. Nka gurhe Yehova alirhabere Paulo kugerera malayika? (Olole efoto eli oku chiganda.)

5 Bindi bibazo bichi Paulo alihurene nabyo? Hagerere nka myaka ebiri ntya Paulo amalire kugera mw’ebyola omu Yerusalemu, aliri omu chombo ch’okubalama kuja Eitali, n’echola chombo chahurana mulaba gunene, abakozi b’omu chombo n’abantu baliri babalama mucho bawaza oku bafa. Aliko Paulo yewe arhayubahaga. Bulagurhe? Abwira ab’aliri nabo omu chombo ntya: “Bunola budufu malayika wa Mungu wani, Mungu ndinakolera akasi kachesibwa aliyumangire ahaburhambi bwani n’okumbwira ntya: ‘Paulo, orhayubahaga. Okwanene oyumange embere za Kayizari, kandi tala! Mungu akushingize akalamo ka balala boshi oli nabo omu chombo.’” Yehova akolesa malayika omu kugalukira echilagane abaga ahere Paulo kugerera Yesu. Paulo anav’agera Eroma nk’oku Yehova anamulaganyaga.​—Mdo. 27:20-25; 28:16.

6. Chilagane chihe cha Yesu chakarhuheba omurhima, na bulagurhe?

6 Nka gurhe Yesu ali arhurhabala? Yesu arhurhabala nk’oku arhabalaga Paulo. Omufano, alaganyize abanafunzi bage boshi ntya: “Indi haguma nenyu esiku zoshi kugera oku buzinda bw’elila gulu libi.” (Mt. 28:20) Ebyola binwa bya Yesu byakarhuheba omurhima. Bulagurhe? Bulala hakagera amango byarhukomerera kulembera ebibazo. Omufano, amango omuzigirwa werhu amafa, echola chakarhubabaza, arhali mp’omu siku zigeke, s’aliko mu myaka minene. Abandi bakwanene kuba eyi bagwerhe ebibazo eju y’obushaja. Chiro n’abandi bali bahurana ebibazo bulala buvunikire omurhima. Aliko chiro akaba ntyo, rhwapata emisi y’okulembera bulala rhumenyere oku Yesu ali haguma nerhu “esiku zoshi,” kuheba han’amango rhuli rhwahurana bibazo binene omu kalamo kerhu.​—Mt. 11:28-30.

Bamalayika banarhurhabala n’okurhuyerekeza amango rhuli omu kasi k’okuhubiri (Olole echifungo cha 7)

7. Nk’oku olwandiko lwa Ufunuo 14:6 luderhere, nka gurhe Yehova ali arhurhabala zene?

7 Echinwa cha Mungu chirhuhere obwizere oku Yehova arhurhabala kugerera bamalayika. (Ebr. 1:7, 14) Omufano, bamalayika banarhurhabala n’okurhuyerekeza amango rhuli rhwahubiri “emyazi minja y’Obwami” oku bantu ba “buli shanja, buli buko na buli lulimi.”​—Mt. 24:13, 14; osome Ufunuo 14:6.

OBURHABALE BURHENGERERE OKU BAKULU

8. Nka gurhe Yehova arhabalaga Paulo kugerera komanda w’abasoda?

8 Nka gurhe abakulu balirhabere Paulo? Omu mwaka gwa 56 N.K.Y., Yesu anihiza Paulo oku alikwanene agere Eroma. Aliko Bayahudi baguma omu Yerusalemu barhola omuhigo g’okurhera Paulo n’okumuyirha. Amango Klaudio Lisiya, komanda w’abasoda be Roma ayunva eyola nama (njama), arhabala Paulo. Han’ahola Klaudio arhuma Paulo Ekaisariya ku bilometre 105 ne Yerusalemu ey’aherekezwe na basoda banene. Omu Kaisariya, Guvernere Feliksi ahana erhegeko liderhere oku Paulo “alangwe n’omusoda omu nju ya Herode.” Ntako Abayahudi baliri balonza kuyirha Paulo bakachimujirire eyola munda.​—Mdo. 23:12-35.

9. Nka gurhe Guvernere Festo arhabalaga Paulo?

9 Hagera myaka ebiri eyi Paulo anachili omu prizo Ekaisariya. Festo aba guvernere ahali ha Feliksi. Abayahudi bahema Festo alerhe Paulo Eyerusalemu yi bagera omu lushinja lwage, aliko Festo alahira. Nkabaga oyola guvernere abaga amenyere oku Abayahudi babaga “bapangire okurhera Paulo n’okumuyirhira omu barabara.”​—Mdo. 24:27–25:5.

10. Gurhe Guvernere Festo alijirire amango Paulo amubwiraga oku asimire olushinja lwage luje emwa Kayizari?

10 Buzinda, Paulo asambira omu Kaisariya. Bulala Festo alonzaga “kusimisa Abayahudi,” abaza Paulo ntya: “K’osimire oje Eyerusalemu osambire eyola munda embere zani?” Paulo alimenyere bwinja oku akayirhirwe omu Yerusalemu, analimenyere okuntu akajira y’ayokola akalamo kage, agere Eroma, n’okugendereza akasi kage k’okuhubiri. Aderha ntya: “Naheka olushinja lwani emwa Kayizari!” Enyuma y’okushambala n’abahanuzi bage, Festo abwira Paulo ntya: “Waderhere oku osimire olushinja lwawe luchibwe na Kayizari; waja emwa Kayizari.” Omuhigo gwa Festo g’okurhuma Paulo Eroma, gwamufumya oku bashombanyi bage. Paulo arhakachilegamire kuhika Eroma, hale bwenene n’Abayahudi bayinjaga balonza kumuyirha.​—Mdo. 25:6-12.

11. Nkabaga Paulo aliwazize ku hano lihe lyayandikwaga na Isaya?

11 Amango Paulo aliri alingiriza olugenzi lwage l’okuja Eitali, nkabaga aliri awaza oku binwa omulebi Isaya abwiraga abantu banapinga Yehova. Yehova alibwirire Isaya ayandike ntya: “Mujire omupango, aliko gurhafarha! Muderhe echi mulonzeze, aliko ntacho chachimaza, bulala Mungu ali haguma nerhu!” (Isa. 8:10) Paulo alimenyere oku Mungu akamurhabere, n’echola chalikwanene chimuhebe emisi amango akahurene n’ebindi bibazo byaliri embere zage.

Zene Yehova akashunika abakulu balange abakozi bage, nka kulala ajiraga mira (Olole echifungo che 12)

12. Nka gurhe Yulio alikolere Paulo, na bichi Paulo akaba ey’alichibwenere?

12 Omu mwaka gwa 58 N.K.Y., Paulo arhondera olugenzi lwage l’okuja Eitali. Bulala alishwekerwe, alilangirwe na komanda muguma w’abasoda be Roma waliyirikirwe Yulio. Mw’akola kasanzi koshi, Yulio aligwerhe obuhashe b’okukolera Paulo kubi, changwa b’okumukolera bwinja. Gurhe akakoleseze obukulu bwage? Olusiku lwakulikiragaho amango basika oku poro ly’oburhanzi, “Yulio akolera Paulo oku bwinja, anamuyemerera aje kulola bera bage.” Yulio anayokola akalamo ka Paulo enyuma w’aho. Nka gurhe? Abasoda balishondere okuyirha abashwekwa boshi baliri omu chombo, aliko Yulio ababuza. Bulagurhe? “Alihigirire okugeza Paulo buzira chibazo.” Okuderha okuli, Paulo alibwene oku Yehova aliri akolesa oyola komanda waligwerhe omurhima gwinja omu kumurhabala n’okumulanga.​—Mdo. 27:1-3, 42-44.

Olole echifungo che 13

13. Nka gurhe Yehova akakolesa abakulu?

13 Nka gurhe abakulu bakarhurhabala? Amango ebi rhuli rhwakola bifarhene n’obulonza bwa Yehova, akakolesa emisi y’eroho lyage lichesibwa omu kushunika abakulu bakole ebintu asimire. Omwami Sulemani ayandikaga ntya: “Omurhima g’omwami, guli nka nyinji zigeke-geke omu fune za Yehova. Anaguyerekeza hoshi alonzeze.” (Mez. 21:1) Bichi ogola mugani guderhere? Abantu banachimbula omufureji omu kuheka olwinji emunda basimire luje. Konakuguma Yehova akakolesa eroho lyage lichesibwa omu kuyerekeza abakulu bakole ebintu bilingene n’obulonza bwage. Amango byamaba ntyo, abakulu bakayunva bashunikirwe okurhola emihigo yakalerhera abantu ba Mungu enyungu.​—Ohuzanye na Ezra 7:21, 25, 26.

14. Nk’oku olwandiko lwa Matendo 12:5 luderhere, rhwakasalira eju ya bande?

14 Bichi rhwakajira? Rhwakasalira “eju y’abami n’eju ya balala boshi bagwerhe obukulu” amango abola bantu bali barhola emihigo yakahuma oku kasi kerhu, n’akalamo kerhu ke Chikristu. (1 Ti. 2:1, 2, amahugulo m’eshishi; Ne. 1:11) Kuguma n’oku Abakristu b’oburhanzi bajiraga, nerhu rhukwanene rhusalire Mungu bwenene eju ya bene-berhu na bali-berhu bali omu prizo. (Osome Matendo 12:5; Ebr. 13:3) Kandi rhwakashuba kusalira eju y’abalanzi b’eprizo bali balanga bene-berhu na bali-berhu bali omu prizo. Rhwakalakirira Yehova ahindamule amawazo m’abola bantu, yi nabo “bakolera bwinja” bene-berhu na bali-berhu bali omu prizo, kuguma n’oku Yulio ajiraga.​—Olole amafasiriyo m’okuyiga omu Matendo 27:3.

OBURHABALE BURHENGERERE OKU BANDI BAKRISTU

15-16. Nka gurhe Yehova alirhabere Paulo kugerera Aristarko na Luka?

15 Nka gurhe abandi Bakristu balirhabere Paulo? Amango Paulo aliri omu lugenzi lwage l’okuja Eroma, aliri apata buli mango oburhabale Yehova ayinjaga amuhereza kugerera ababo Bakristu. Rhushambalage ku mifano miguma.

16 Bera bage babiri; k’okuderha Aristarko na Luka, balibalamire haguma naye amango ajaga Eroma. * Balihebere akalamo kabo omu murhego chaziga babe haguma na Paulo, chiro akaba oku bowe Yesu arhabanihizaga oku nabo bakahikire Eroma buzira chibazo. Buzinda, mw’olola lugenzi lubi, yi bajaga bamenya oku nabo akalamo kabo kalangwa. Bobola amango Aristarko na Luka bajaga omu chombo amango chigera Ekaisariya, Paulo akwanene kuba ey’alisalirire Yehova n’omurhima goshi n’okumubwira koko bwenene oku burhabale amuherezaga kugerera abola bene-babo baligwerhe obushiru.​—Mdo. 27:1, 2, 20-25.

17. Nka gurhe Yehova alirhabere Paulo kugerera ababo Bakristu?

17 Bene-berhu b’omu chibaga balirhabere Paulo bwenene amango m’olugenzi lwage. Omufano, amango basika oku poro ly’evile ye Sidoni, Yulio ayemera Paulo “ajilola bera bage yi bamushishikala.” Na buzinda, bagerere omu vile ye Puteoli, Paulo na bera bage “baja kulonza bene-babo, n’abola bene-babo babalakirira babere haguma nabo siku mushanvu.” Amango Abakristu ba mw’ezola eneo bayinjaga kuhereza Paulo na bera bage ebi bakenere, nta ngangane, ebi Paulo aliri abashambalira agereremo bihebere omurhima, byalikwanene bibalerhere busime bunene. (Ohuzanye na Matendo 15:2, 3.) Paulo na bera bage bagenderera omu lugenzi lwabo, enyuma y’okuhabwa echirhulirizo.​—Mdo. 27:3; 28:13, 14.

Yehova anarhurhabala kugerera aberhu Bakristu kuguma na Paulo (Olole echifungo che 18)

18. Bichi byarhumaga Paulo asima Mungu n’okuchiheba omurhima?

18 Amango Paulo abaga ali ayerekeza Eroma, alikwanene kuba ey’ali awaza oku binwa abaga ayandikire echibaga cha mw’eyola vile, habaga hamagera myaka esharhu. Abaga ayandikire ntya: “Mu myaka minene naliri nachifija kuyinja emunda muli.” (Ro. 15:23) Aliko arhaliwazize oku akagerere eyola munda ey’ali mushwekwa. Alikwanene kuhebwa omurhima bwenene amango abona bene-babo be Roma bayinjire kumulinga omu barabara yi bamulamusa! “Amango Paulo ababona, asima Mungu anachiheba omurhima.” (Mdo. 28:15) Tala ku Paulo alisimire Mungu omu masu ma bene-babo. Bulagurhe? Bulala alishubire kubona gurhe Yehova ali amurhabala kugerera ababo Bakristu.

Olole echifungo che 19

19. Nk’oku olwandiko lwa 1 Petro 4:10 luderhere, nka gurhe Yehova akarhukolesa yi rhurhabala balala bakenere oburhabale?

19 Bichi rhwakajira? Hali bene-berhu changwa bali-berhu b’omu chibaga chawe omenyere bali balibuzwa bulala balwere changwa bulala bali bahurana n’ebindi bibazo? Changwa nkabaga akaba eyi muzigirwa wabo wafire. Nka rhwamayunva oku hali omuntu okenere oburhabale, rhwakahema Yehova arhurhabale rhuderhe changwa rhujire chintu chilebe chinja chinayerekene obuzigire. Ebinwa changwa ebijiro byerhu, chakaba eyi ch’echirhulirizo mwene-werhu changwa mwali-werhu alikenere. (Osome 1 Petro 4:10.) * Nka rhwamabarhabala, bakashuba kuyemera oku nabo echila chirhulirizo cha Yehova chiderhere ntya chibalolere, “Intakafa nakulekere, intakanafa nakujahikire.” Kweri okujira ntyo kwakakulerhera mwishingo gunene.

20. Bulagurhe rhwakaderha ntya oku bwizere: “Yehova ali murhabazi wani”?

20 Kuguma na Paulo na bera bage, nerhu rhwakahurana ebibazo bikomere omu kalamo. Rhumenyere oku rhurhakwanene kuyubaha omu bisanzi bili ntyo, bulala Yehova ali haguma nerhu. Arhurhabala kugerera Yesu na bamalayika. Kandi, akaba bifarhene n’obulonza bwage, Yehova akarhurhabala kugerera abakulu. Na nk’oku banene mu rhwewe bachibwenere, Yehova anakolesa eroho lyage lichesibwa omu kushunika emirhima ya bene-berhu na bali-berhu barhurhabale. Bobola, kuguma na Paulo, rhugwerhe empanvu y’okuderha ntya oku bwizere: “Yehova ali murhabazi wani; Intayubaha. Gurhe omuntu akanjira?”​—Ebr. 13:6.

WIMBO 38 Atakupa Nguvu

^ mus. 5 Mu gunola mwazi, rhwashambala ku njira esharhu Yehova arhabalaga mw’entumwa Paulo ehime ebibazo byage. Okushuba kuganira okuntu Yehova achiyerekanaga oku ali Murhabazi mira, kwakomeza obulangalire bwerhu, oku arhurhabala nerhu zene amango rhuli rhwahurana ebibazo omu kalamo kerhu.

^ mus. 16 Aristarko na Luka babaga babalamire na Paulo. Abola balume banihirwa bashuba kubera haguma na Paulo amango alishwekerwe omu prizo Eroma.​—Mdo. 16:10-12; 20:4; Kol. 4:10, 14.