Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MWAZI G’OKUYIGA 5

Okolese “Bwinja Loshi Akasanzi Kawe”

Okolese “Bwinja Loshi Akasanzi Kawe”

“Mugenderere kuchilanga bwenene omu kuntu munalambagira arhali nka bantu barhagwerhe bwengehe s’aliko nka bantu bayengehere, omu kukolesa bwinja loshi akasanzi kenyu.”​—EFE. 5:15, 16.

OLWIMPO 8 Yehova Ni Kimbilio Yangu

OKU BUGEKE *

1. Nka gurhe rhwakageza akasanzi haguma na Yehova?

 RHUNASIMA kugeza akasanzi haguma n’abantu rhulagireko. Omulume n’omukazi bashabene banasima bwenene kugeza akasanzi haguma egolo. Abasole banasima kugeza akasanzi haguma n’abera babo. Nerhu rhweshi rhunasima kugeza akasanzi haguma na bene-berhu na bali-berhu. Aliko ech’akamaro bwenene, rhunasima kugeza akanzi haguma na Mungu werhu. Rhwakajira ntyo omu kumusalira, omu kusoma Echinwa chage, n’omu kukengera oku mihigo yage n’oku ngeso zage zinja. Kweri, akasanzi rhunageza haguma na Yehova ka k’akamaro bwenene!​—Zb. 139:17.

2. Bibazo bihe rhuli rhwahurana?

2 Chiro akaba oku rhusima kugeza akasanzi haguma na Yehova, rhunahurana ebibazo. Rhugwerhe binene by’okujira omu kalamo zene, n’echola chili charhuma byarhukomerera okupata akasanzi k’okuharamya Yehova. Akasi k’omubiri, oku shishikala omulala, n’ebindi by’akamaro rhunajira byakarhulya bisanzi binene kuhika amango rhwachiyunva nka rhurhachiherhe akasanzi k’okusalira, okuyiga Echinwa cha Mungu, changwa okuwaza bwenene okubirhwayigire.

3. Bichi bindi binarhulya ebisanzi?

3 Hali echindi chintu chakarhulya ebisanzi. Akaba rhurhakengukire, hali ebindi bintu rhwakaba rhul irhwajiza aliko birhali bibi byakarhulya ebisanzi rhwakakoleseze omu kuba haguma na Yehova. Omufano, kuli kwinja okugwarha akasanzi k’okuchisimisa. Ebi rhwachishogere by’okuchimisimisamo nkabaga birhali bibi, aliko nka rhwagezeze kasanzi kanene mubyo, rhwakaluha rhwanabula akasanzi katoshoseze k’okuharamya Yehova. Bihemere rhuyibuke k’okuchisimisa arhali by’ebintu by’akamaro bwenene.​—Mez. 25:27; 1 Ti. 4:8.

4. Bichi rhukola kuganirako?

4 Mu gunola mwazi, rhwabona bulagurhe rhukwanene kumenya bintu bihe bili by’akamaro bwenene omu kalamo kerhu. Rhwashuba kuganiira nka gurhe rhwakakolesa bwinja loshi akasanzi kerhu rhunageza haguma na Yehova, na nka gurhe rhwakagwarha enyungu m’okola kukolesa n’obwengehe akola kasanzi kerhu.

OCHISHOGE EBY’OBWENGEHE; OHIRE EBY’AKAMO BWENENE OKUNAFASI Y’OBURHANZI

5. Nka gurhe okuwaza oku hano lili omu Waefeso 5:15-17 kwakarhabala omusole achishoge kukolesa bwinja loshi akalamo kage?

5 Ochishoge kukolesa bwinja loshi akalamo kawe. Emisole enazigana kulaga bwenene oku bilolere okuntu bakakolesa bwinja akalamo kabo. Ku lunda luguma, abalimu n’abantu b’omulala barhali Bahamirizi ba Yehova, bakabashumika baje oku iniversite mpu yi nji bagwarha akasi kenja n’okugwarha furanga zinene. Okusoma amola masomo kwakahema bisanzi binene. Oku lwindi lunda, abazere na bene-berhu na bali-berhu bakaheba emisole omurhima, bakolese akalamo kabo omu kasi ka Yehova. Bichi byakarhabala omusole ozigiire Yehova arhole omuhigo gw’akamaro bwenene? Kwakaba kwinja bwenene asome n’okuwaza bwenene oku lwandiko lwa Waefeso 5:15-17. (Osome.) Enyuma y’okusoma ayila mistari, omusole akachibaza ntya: ‘“Obulonza bwa Yehova buli buhe”? Muhigo guhe gwamusimisa? Muhigo guhe gwantabala nkolese bwinja loshi akasanzi kani?’ Oyibuke oku, “esiku zibihire,” n’elila gulu lirhegekerwe na Shetani lyahikira obuzinda bwalyo hanola hofi-hofi. Kwakaba k’obwengehe rhukolese akalamo kerhu omu kujira ebintu byasimisa Yehova.

6. Bichi Mariya achishogaga, na bulagurhe rhwakaderha oku alichishogere ebintu by’obwengehe?

6 Ohire ebintu by’akamaro oku nafasi y’oburhanzi omu kalamo kawe. Yi rhukolesa bwinja ebisanzi byerhu, byakahema rhuchishoge kujira chintu chiguma mu bintu bibiri chiro akaba byombi birhali bibi. Rhwakabona echola kugerera ebyarhengereraga amango Yesu alambagiriraga Mariya na Marta. Marta aligwerhe obusime b’okukaribisa Yesu nka muhisi wage n’echola charhuma arheganya bilyo binene. Aliko Mariya yewe, aliyikere ahaburhambi bwa Yesu n’okuyunviriza enyigirizo zage. Ebi Marta aliri ajira birhaliri bibi, aliko Yesu aderha oku Mariya, “achishogere echigabi chinja.” (Lu. 10:38-42, amahugulo m’eshishi.) Okw’esiku zaliri zagera, nkabaga Mariya aliyibagire ebilyo balyaga olola lusiku, aliko rhwakachizera oku arhakayibagire chiro ebi Yesu amuyigirizaga olola lusiku. Nk’oku Mariya alisimire kasanzi kageke agezaga haguma na Yesu, ku nerhu rhunasimira bwenene akasanzi rhunageza haguma na Yehova. Nka gurhe rhwakakolesa bwinja loshi akola kasanzi?

OKOLESE BWINJA LOSHI AKASANZI KAWE WAGEZA HAGUMA NA YEHOVA

7. Bulagurhe kuli kw’akamaro bwenene okusalira, okuyiga Echinwa cha Mungu, n’okuwaza bwenene oku birhwayigire?

7 Omenye k’okusalira, okuyiga, n’okukengera, bili bigabi by’obuharamye bwerhu. Amango rhulirhwasalira rhunaba eyi rhuli rhwaganira na Darha w’embingu, onarhuzigira bwenene. (Zb. 5:7) Amango rhulirhwayiga e Biblia, rhunaba eyi rhuli rhwagwarha “obumenyi bwa Mungu,” oli Nshoko y’obwengehe boshi. (Mez. 2:1-5) Amango rhwamawaza bwenene oku bintu rhuli rhwayiga oku bilolere Yehova, rhwanawaza oku ngeso zage zinja n’okuyibuka ebintu binja bwenene alonzeze kurhujirira rhwabo n’abantu boshi. Ka wakawaza okuntu wakakolesa bwinja akasanzi kawe? Bichi byakarhurhabala rhukolese bwinja akasanzi kageke rhugwerhe?

Ka wakabona ahantu harhali lwamo wajirira efunzo lyawe wenyine? (Olole echifungo cha 8-9)

8. Bichi rhwakayiga kugerera okuntu Yesu akolesaga akasanzi kage omu rungu?

8 Akaba byakashobokana, olonze ahawayikala harhali lwamo. Rhuganire oku mufano gwa Yesu. Embere ahwanze akasi k’okuhubiri hanola oku gulu, aligezeze siku 40 omu rungu. (Lu. 4:1, 2) Mw’ahola hantu harhali lwamo, Yesu akagalire kusalira Yehova n’okuwaza bwenene oku eby’Eshe amuhemere ajire. Nta ngangane, okujira ntyo kwali rhabere Yesu achirheganye oku bigeregezo byaliri embere zage. Nka gurhe wakayunguka n’omufano gwa Yesu? Akaba olamire omu mulala guli mu bantu banene, nkabaga mango maguma byakakukomerera okubona ahantu harhali lwamo ahamwenyu. Akaba ntyo kubili, wakaja ahandi hantu harhali lwamo embuga. Intyo ku mwali-werhu muguma oyirikirwe Julie aliri ajira amango aliri alonza kugeza ebisanzi haguma na Yehova omu kusalira. Yewe n’eba balamire omu nju ngeke y’okupanga omu France hantu haba lwamo lunene, n’ahola binabakomerera okugwarha akasanzi bakaba bonyine eyi na nta lwamo luliho. Julie aderhere ntya: “Bobola nantola akasanzi k’okujalambagira buli lusiku omu kabala ahabantu bahumukira. Eyo munda nanzigana kuba nyenine, ey’obwenge buli haguma, nanaja nagala kuganira haguma na Yehova.”

9. Chiro akaba aligwerhe binene by’okukola, nka gurhe Yesu aliyerekene oku obwira bwage haguma na Yehova buli bw’akamaro?

9 Yesu aligwerhe binene by’okukola omu kalamo. Amango m’akasi kage k’okuhubiri hanola oku gulu, ebigusho by’abantu byaliri byamukulikira hoshi aliri aja na boshi baliri balonza abayigirize. Mu mango maguma, “abantu boshi b’omu vile bachigusha oku mulyango” balonza bamubone. Chiro akaba ntyo, Yesu aliri ajira okwage koshi buli mango y’abona akasanzi k’okusalira Yehova. Embere busheshuke, aliri alonza “ahantu h’obwihunze” ajesalirira Eshe.​—Mk. 1:32-35.

10-11. Nk’oku olwandiko lwa Matayo 26:40, 41 luyerekene, hano lihe Yesu alihere abanafunzi bage omu kasanzi kakwanene omu bustani ye Getsemane, aliko bichi byarhengereraga?

10 Omu budufu b’obuzinda bw’akalamo kage oku gulu, amango akasi kage k’okuhubiri kaliri kahika oku buzinda, Yesu ashuba kulonza ahantu akayikala harhali lwamo y’agala kukengera n’okusalira. Abona ahakayikala omu bustani ye Getsemane. (Mt. 26:36) Mw’amola mango, Yesu ashuba kurhola akasanzi k’okuhanula abanafunzi bage oku bilolere esala.

11 Lolaga bichi byarhengererega. Amango bahika omu bustani ye Getsemane, bwaliri bwayirire bwenene, nkabaga emidi y’obudufu yabaga yarhalukire. Yesu abwira entumwa zage oku “babere masu,” anaja kusalira. (Mt. 26:37-39) Aliko amango aliri asalira, ero lyabaheka. Amango ababona bajirer’ero, Yesu ashuba kuhanula ‘babere masu banagenderere kusalira.’ (Osome Matayo 26:40, 41.) Yesu arhegeera oku baligwerhe milago minene omu bwenge banabaga baluhire. Yesu abayunvira obonjo n’okuderha oku amenyere oku “omubiri kuzambire.” Aliko mu mandi mamgo mabiri Yesu ashuba kuja kusalira, agalukire abugana abanafunzi bage bashubire kuj’ero ahali h’okusalira.​—Mt. 26:42-45.

Ka wakarheganya akasanzi k’okusalira amango orhazi luha bwenene? (Olole echifungo cha 12)

12. Bichi rhwakajira akaba rhuli rhwachiyunva rhulagire bwenene changwa rhuvunikire omurhima bwenene n’echola chanarhuma rhwagambwa kusalira?

12 Ochishoge akasanzi ka kwanene. Hali amango rhwakachiyunva rhulagire bwenene changwa rhuluhire bwenene n’echola chanarhuma rhwagambwa kusalira. Akaba ebyola byakuhikire, orhali wenyine. Bichi wakajira? Baguma baliri bazigana kusalira Yehova oku buzinda b’olusiku, babwene oku binarhabala kurhola akasanzi k’okusalira burhaziva bwayira eyi barhaluhire bwenene. Abandi babwene oku okuntu banachifarha eyi bali basalira, kunarhuma baseza obwenge oku sala. Bakayikala, bakuyumanga, changwa bakafukama. Gurhe si nka wamachiyunva olagire bwenene changwa ovunikire omurhima bwenene n’echola chanarhuma wagambwa kusalira? Obwire Yehova gurhe oli wachiyunva. Wakachizera oku Darha w’olukogo akuyunviriza.​—Zb. 139:4.

Ka wakaleka okushubiza n’okuyandikirana amamesaje amango oli oku mbunganano? (Olole echingo 13-14)

13. Nka gurhe ebikoleso by’echielektronike byakarhuhugisa amango rhuli rhwasalira, rhulirhwayiga changwa amango rhuli oku mbuganano?

13 Omenye wahugiswa amango oli wayiga. Esala erhali y’enjira yonyine rhwakakolesa yi rhukomeza obwira bwerhu haguma na Yehova. Okuyiga Echinwa cha Mungu n’okuhika oku mbugagano z’echibaga nako, kwakarhurhabala rhuyegere Mungu bwenene. Ka hali echiwakajira y’okolesa bwinja akasanzi kawe amango uli wayiga n’amango oli oku mbuganano z’echibaga? Ochibaze ntya, ‘Bichi binampugisa amango ndi oku mbuganano changwa amango ndi nayiga?’ Ka kwakaba kuyemera amango omuntu amampamagala oku telefone n’okusoma amamesaje changwa nyono nyandike amamesaje oku telefone yani changwa oku chindi chikoleso choshi-choshi ch’echielektronike? Zene, amamiliare m’abantu bali bakolesa ebyola bikoleso by’akamaro. Bantu baguma balonza emyazi baderhere oku amango rhuli rhwachihangana kuseza obwenge ku chintu chilebe, okugwarha konyine etelefone ahaburhambi bwerhu, kwakarhuhugisa. Profesere muguma onayigiriza oku bilolere obwenge n’engeso z’abantu (Psychologie), aderhere ntya: “Obwenge bwawe burhaserere okuby’oli wakola. Obwenge bwawe buli hale.” Embere rhuhwanze embuganano zikulu, banazigana kurhubwira rhuhebe ebikoleso byerhu by’echieletronike omu kuntu bimenye byahugisa abandi. Ka rhwakajira ntyo amango rhuli rhwenyine y’ebikoleso by’echielektronike bimenye byarhuhugisa changwa kurhuyumanza amango rhuli rhwageza ebisanzi haguma na Yehova?

14. Nk’oku olwandiko lwa Wafilipi 4:6, 7 luyerekene, nka gurhe Yehova arhurhabala rhuseze obwenge bwerhu haguma?

14 Oheme Yehova akurhabale oseze obwenge bwawe haguma. Amango wamarhegera oku obwenge bwawe buli bwazerera amango oli oku mbuaganano z’echibaga changwa amango oli wayiga, obwire Yehova akurhabale. Amango oli omu milago, nkabaga birhakakuyorohera olekane n’emilago yawe n’okuseza obwenge oku bintu by’ekiroho, aliko okujira ntyo kuli kw’akamaro. Osalire y’opata omurhula gwalanga, arhali omurhima gwawe gonyine s’aliko ‘nobuhashe bwawe b’obwenge.’​—Osome Wafilipi 4:6, 7.

OKUGEZA AKASANZI HAGUMA NA YEHOVA KWARHULERHERA OBUNGUKE

15. Bunguke buhe rhwakagwarha amango rhwamageza akasanzi haguma na Yehova?

15 Amango wamarhola akasanzi k’okuganira na Yehova, okuyunviriza n’okumuwazako, wagwarha bunguke bunene. Nka gurhe? Echoburhanzi, wayinja warhola emihigo y’obwengehe. Ebiblia erhubwirire oku “onalambagira haguma n’omwengehe naye aba mwengehe.” (Mez. 13:20) Bobola, amango oli wageza akasanzi haguma na Yehova, oli Nshoko y’obwengehe, waba mwengehe bwenene. Wamenya bwinja nka gurhe wakamusimisa na nka gurhe wakaleka kuchishoga ebintu byakamugayisa.

16. Nka gurhe okugeza akasanzi haguma na Yehova kunarhurhabala rhube balimu benja?

16 Echa kabiri, waba mwalimu mwinja bwenene. Amango rhuli rhwayiga Ebiblia na muntu mulebe, muguma omu mihigo yerhu y’akamaro bwenene, kuli kurhabala omwanafunzi ayegere Yehova. Amango rhuli rhwaganira bwenene na darha w’embingu, obuzigire bwerhu kuye bwakomera; intyo kurhwanagala kuyigiriza omwanafunzi werhu amuzigire. Waza oku mufano gwa Yesu. Aliderhere oku bilolere Yehova n’obushagaluke, n’okuyerekana oku amuzigiire n’echola charhabala abanafunzi nabo bazigire Yehova.​—Yoh. 17:25, 26.

17. Bulagurhe esala n’okuyiga binarhurhabala kukomeza obwemere bwerhu?

17 Echa kasharhu, obwemere bwawe bwakomera. Waza oku binarhengerera amango wamahema Mungu obwerekezi, oburhulirizi changwa oburhabale. Buli mango Yehova anashubiza kw’amola masala, obwemere bwawe muye bunakomera. (1 Yo. 5:15) Bichi bindi byakakurhabala okomeze obwemere bwawe? Efunzo lya muntu yenyine. Rhuyibuke oku, “omuntu anagwarha obwemere kugerera ebyayunvirhe.” (Ro. 10:17) Aliko, yi rhukomeza obwemere bwerhu, birhuhemere rhujire binene, olekere okugwarha obumenyi konyine. Bichi bindi rhukwanene kujira?

18. Bulagurhe rhukwanene kukengera bwenene okubi Yehova ajirire? Lerha omufano.

18 Bihemere rhuwaze bwenene oku bi rhulirhwayiga. Waza oku byahikiraga omwandisi w’Ezaburi ya 77. Aligwerhe omulago bulala aliri awaza oku yewe n’ababo Baizraeli Yehova abaga abalahire. Amola mawazo m’emilago maliri mamubuza kuj’ero. (Mistari ya 2-8) Ajira gurhe? Abwira Yehova ntya: “Nawaza bwenene oku mirimo n’okukengera oku bijiro byawe.” (Mustari gwe 12) Kweri, oyola mwandisi w’ezaburi alimenyere ebintu byoshi Yehova abaga ajirire abantu bage omu mango ma mira, aliko oloyo mulume waligwerhe omulago abaza ntya: “Ka Mungu ayibagire okuyerekana obwinja bwage, changwa si oburhe bwage bwarhumire obubabale bwage bwahwa?” (Mustari gwa 9) Oyola mwandisi w’ezaburi awaza bwenene oku mirimo ya Yehova n’oku kuntu Mungu ayerekanaga obubabale n’olukogo omu mango ma mira. (Mustari gwe 11) Byabagurhe? Oyola mwandisi w’ezaburi achizera oku Yehova arhakalekerera abantu bage. (Mustari gwe 15) Kona kuguma, obwemere bwawe bwakomera amango wamawaza bwenene okubi Yehova ajirire abantu bage n’okubi nawe akujirire.

19. Bwindi bunguke buhe rhwagwarha amango rhulirhwageza akasanzi haguma na Yehova?

19 Echakane, chene ch’akamaro bwenene, obuzigire bwawe ku Yehova bwakomera. Kulusha ezindi ngeso zoshi, obuzigire bwakushunika okenge Yehova, olekane na bintu bilebe y’omusimisa, onalembere ebigeregezo byoshi-byoshi. (Mt. 22:37-39; 1 Ko. 13:4, 7; 1 Yo. 5:3) Nta chintu ch’akamaro bwenene olekere okugwarha obwira bukomere haguma na Yehova!​—Zb. 63:1-8.

20. Bichi wakajira y’ogwarha akasanzi k’okusalira, k’okuyiga n’okuwaza bwenene oku biwayigire?

20 Oyibuke k’okusalira, okuyiga Echinwa cha Mungu, n’okuwaza bwenene oku biwayigire, bili bigabi by’obuharamye. Kuguma na Yesu, olonze ahantu harhali lwamo ahawagezeza akasanzi haguma na Yehova. Olekane n’ebintu byoshi-byoshi byakakuhugisa birhagwerhe kamaro. Oheme Yehova akurhabale oseze obwenge oku bintu by’ekiroho oli wajira. Okakolesa bwinja akasanzi kawe zene, Yehova nj’akuhemba omu kukuhereza akalamo k’esiku n’amango omu gulul yage lihya-hya.​—Mk. 4:24.

OLWIMPO 28 Rafiki ya Yehova Ni Nani?

^ Yehova ye mwira werhu mwinja loshi. Rhunasima bwenene obwira rhugwerhe haguma naye, rhunalonzeze rhuhikire kumumenya bwinja bwenene. Binahema akasanzi yi rhuhikira kumenya bwinja muntu mulebe. Intyo ku bilani amango rhuli rhwalonza kugenderera kukuza obwira haguma na Yehova. Rhugwerhe binene by’okujira omu kalamo kerhu zene, bobola, nka gurhe rhwakagwarha akasanzi k’okukuza obwira haguma na Darha we mbingu, na nka gurhe rhwayunguka omu kujira ntyo?