Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MWAZI G’OKUYIGA 6

Bichi Ebiblia Ederhere oku Bilolere Owayiyandikisaga?

Bichi Ebiblia Ederhere oku Bilolere Owayiyandikisaga?

“Oyandike omu chitabu ebinwa byoshi indi nakubwira.”​—YER. 30:2.

OLWIMPO 96 Biblia Ni Kitabu ya Maana Sana

OKU BUGEKE a

1. Bulagurhe ogwerhe eshukurani bulala Mungu arhuhere Ebiblia?

 RHUGWERHE eshukurani nene bwenene okubona Yehova Mungu arhuhere Ebiblia! Kugerera Ebiblia, anarhuha amahano makarhurhabala rhuhime ebibazo rhuli rhwahurana nabyo zene. Kandi, ashubire kurhuha obulangalire busimisize bw’amango mayinjire. N’ech’akamaro bwenene, Yehova akoleseze Ebiblia omu kurhubishulira bintu binene oku bilolere oborhere bwage. Oku rhunali rhwakengera oku ngeso zage zirhakwirire ndalo, echola charhuhuma oku murhima bwenene, n’okurhushunika rhuyegere Mungu werhu omu kugwarha obwira bukomere haguma naye.​—Zb. 25:14.

2. Mu njira zihe zilengene Yehova achimenyeseze oku bantu?

2 Yehova alonzeze abantu bamumenye. Mira, aliri ahereza baguma omu bantu bage ebilorho, ebibonekezi, analiri arhuma ba malayika babwire abandi bantu oburhumwa bwage. (Hes. 12:6; Mdo. 10:3, 4) Rhurhakagalire kuyiga oku bilolere ebyola bilorho, ebibonekezi changwa oburhumwa abola bamalayika bahaanaga, nka birhayandikwaga. Che charhumaga Yehova abwira abalume “bayandike omu chitabu” eby’alilonzeze rhumenye. (Yer. 30:2) Bulala “okuntu Mungu w’okuli anajira mw’ebintu kuba kushinganene,” rhuchizerere oku eyola njira akolesaga omu kuganira nerhu, eli nyinja bwenene yakanarhurhabala.​—Zb. 18:30.

3. Nka gurhe Yehova ajira okuntu y’Ebiblia elangwa (Isaya 40:8)

3 Osome Isaya 40:8. Echinwa cha Mungu chahere abalume n’abakazi bemana amahano menja omu bihumbi by’emyaka. Nka gurhe ebyola byagalikene? Echola chili chibazo chinja bulala Ebiblia yalirhangire kuyandikwa mira mira oku bitabu by’emizingo n’oku mpu byakayinjire kuharabika. Che chirhumire nta mandiko marhanzi-rhanzi rhugwerhe bibe bitabu by’emizingo changwa by’empu. Aliko Yehova alijirire okuntu y’abantu bayinja bayandika amakopi m’amola mandiko machesibwa. Chiro akaba oku abola bayandikaga ezola kopi baliri bantu barhashinganene baliri merangwe loshi. Omufano, oku bilolere Amandiko me Chiebraniya, musomi muguma ayandika ntya: “Rhumenyere bwinja oku nta chindi chitabu omu bitabu bya mira byoshi chalangirwe bwinja-bwinja buzira magosa kuguma ne Biblia.” Bobola, chiro akaba ebisanzi byagerere, ebikoleso byakabola byakoleswaga n’okurhashinganana kw’abantu baliri bayandika amola makopi, rhwakachizera oku ebinwa bili omu Biblia zene, bifarhene bwinja bwinja n’oburhumwa b’owayiyandikisaga k’okuderha, Yehova alonzaga rhumenye.

4. Bichi rhwaganirako mu gunola mwazi?

4 Yehova ye Ntangiriro ya “buli mpaano nyinja na buli luhembo lushinganyanya.” (Yak. 1:17) Ebiblia eli nguma omu mpembo zinja Yehova arhuhere. Amango muntu mulebe amarhuha oluhembo, echola chinayerekana kangana gurhe arhumenyere n’obulagirire bwerhu. Rhwakaderha ntyo n’oku bilolere owarhuhaaga Ebiblia. Amango rhwamagerereza olola luhembo, rhwanayiga binene oku bilolere Yehova. Rhwanabona kangana gurhe arhumenyere rhwabo n’ebi rhukenere kweri-kweri. Mu gunola mwazi, rhwayiga nka gurhe Ebiblia eyerekene ngeso esharhu zikulu omu ngeso za Yehova: obwengehe bwage, okunali kwage, n’obuzigire bwage. Rhurhange rhuganire mu njira zihe Ebiblia eyerekene obwengehe bwa Mungu.

EBIBLIA EYEREKENE OBWENGEHE BWA MUNGU

5. Mu njira ehe nguma Ebiblia eyerekene obwengehe bwa Mungu?

5 Yehova amenyere oku rhukenere amahano mage m’obwengehe. N’oluhembo arhuhere, k’okuderha Ebiblia, eyunjwire obwengehe. Amahano mali omu Biblia manahuma oku bantu. Ebiblia enahindamula akalamo. Amango ebitabu birhanzi bye Biblia byaliri byayandikwa, Musa abwira ntya abantu ba Mungu, k’okuderha, Abaizraeli: “Ebila birhali binwa birhagwerhe akamaro, s’aliko byabalerhera akalamo.” (Kum. 32:47) Balala bakakengere amola Mandiko, bakatoshekere omu kalamo n’okugwarha obusiime. (Zb. 1:2, 3) Chiro akaba oku Ebiblia yayandikwaga mira, echigwerhe emisi y’okuhindamula akalamo k’abantu n’okuba kenja. Omufano, oku jw.org, omu chigabi “Biblia Inabadilisha Maisha ya Watu” (Ebiblia Enahindamula Akalamo k’Abantu) wabona mifano minene y’abantu bagalire kuhindamula akalamo kabo bulala balihwanzize kukenga amahano mali omu Biblia.​—1 Te. 2:13.

6. Bulagurhe rhwakaderha oku Ebiblia erhali kuguma n’ebindi bitabu?

6 Nta chindi chitabu chili kuguma n’Echinwa cha Mungu. Bulagurhe rhwakaderha ntyo? Bulala owayandikisaga echola chitabu, Yehova Mungu, ali mugala-byoshi, w’esiku n’amango, na mwengehe bwenene kulusha boshi. Bindi bitabu binene binagenderera kusomwa chiro akaba ababiyandikaga bafire. Aliko, amahano mali mw’ebyola bitabu manazigana kuheza akachiro kamo. Oku lwindi lunda, amakanuni m’obwengehe mali omu Biblia maba m’akamaro esiku zoshi; mayerekene oku makagala kurhabala abantu balamire mu buli chihe. Amango rhuli rhwasoma echitabu chichesibwa n’okukengeera bwenene oku birhuli rhwayiga, owayiyandikisaga akolesa eroho lyage lichesibwa ligwerhe misi minene omu kurhurhabala rhukolese amahano me Biblia omu kalamo kerhu. (Zb. 119:27; Mal. 3:16; Ebr. 4:12) Nechi, owayandikisaga Ebiblia olamire, alonzeze kukurhabala. Echola chakarhushunika rhuyinje rhwasoma Ebiblia oku kahunda!

Nka gurhe Ebiblia yalirhabere abantu ba Yehova babe omu buguma, abamira n’abazene? (Olole echifungo cha 7-8)

7. Nka gurhe Ebiblia yarhabalaga abantu ba Mungu bagwarhe obuguma omu mango ma mira?

7 Echindi chintu chiyerekene oku Ebiblia egwerhe obwengehe bwa Mungu, kuli kurhabala abantu ba Mungu babe n’obuguma. Amango Abaizraeli baja omu Chihugo Chilaganano, bahwanzaga kulama omu maeneo malengene. Baguma baba bashana, abandi baba barhunzi, n’abandi baba bahinzi. Abaizraeli balilamire mu eneo nguma, bakayibagire juba-juba abandi Baizraeli balilamire omu mandi maeneo mw’echola chihugo. Aliko Yehova arhola ogwindi mupango yi Abaizraeli bayinja babuganana mu bihe biguma biguma yi bayunviriza gurhe Echinwa chage chiyandikirwe chasomwa. (Kum. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Waza okuntu Omuizraeli mwimana alikwanene kuchiyunva ey’akahikire e Yerusalemu nkabaga anabona amamiliyoni m’ababo Baizraeli barhengaga omu maeneo moshi! Omu kujira ntyo, Yehova abarhabala bagenderere kubera omu buguma. Buzinda, amango echibaga che Chikristu chirhondereswa, mwaliri abalume n’abakazi baliri baderha ndimi zinene zilengene, na baguma mu bo baliri bantu balengerere, abandi baliri bagunda. Baguma baliri bagale, n’abandi baliri bakene. Aliko bulala balisiimire Amandiko, baliri baharamya Mungu w’okuli omu buguma. Abahindukaga bemezi, bakayunvirhe Echinwa cha Mungu kugerera oburhabale bw’ababo Bakristu n’omu kujira embuganano haguma.​—Mdo. 2:42; 8:30, 31.

8. Nka gurhe Ebiblia yarhabere abantu ba Yehova bagwarhe obuguma zene?

8 Mungu werhu w’obwengehe agenderere kuyigiriza n’okuheba abantu bage omu buguma kugerera Ebiblia. Ebiblia eli mw’enyigirizo z’okuli zoshi zilolere Yehova rhukenere kumenya. Buli mango rhunabuganana oku mbuganano z’echibaga, oku mbuganano zikulu yirhuyunviriza gurhe Amandiko masomwa, kufasiribwa, n’okumaganirako. Bobola Ebiblia chili chikoleso ch’akamaro bwenene Yehova ali akolesa omu kurhabala abantu bage “bamukolere chirhugo oku chirhugo.”​—Sef. 3:9.

9. Ngeso ehe rhukenere yirhugala kuyunva oburhumwa bwe Biblia? (Luka 10:21)

9 Rhushambale oku chindi chintu chiyerekene obwengehe bwa Yehova. Aliyandikisize bigabi binene by’Amandiko omu kuntu aberhohye bonyine bababiyunvage amango bali basoma. (Osome Luka 10:21.) Abantu ba buli hoshi banasoma Ebiblia. Musomi muguma aderhaga oku bantu banene banasoma Ebiblia kulusha ebindi bitabu byoshi. Kandi banayisoma n’obwirhonzi bwenene kulusha ebindi bitabu byoshi. Aliko aberhohye bonyine bobanayiyunva bwinja n’okukolesa eby’ederhere.​—2 Ko. 3:15, 16.

10. Mu yindi njira ehe Ebiblia eyerekenemo obwengehe bwa Yehova?

10 Rhunayiga oku bilolere obwengehe bwa Yehova buli omu Biblia kugerera eyindi njira. Yehova anakolesa Amandiko arhali omu kuyigiriza abantu bage konyine, s’aliko anarhuyigiriza n’okurhurhuliriza buli muguma bwage-bwage. Amango rhuli rhwasoma Ebiblia rhwakabona oku Yehova analaga ku buli muguma werhu. (Isa. 30:21) Amango oli wahurana echibazo, kanga wachigerere kufungula Ebiblia, wasoma olwandiko, naho wabona nka woyo yibaluyandikiraga? Aliko Ebiblia yayandikwaga y’amamiliyoni m’abantu bagale kuyiyunva bwinja. Nka gurhe yakagwarha emyazi erhugwerhere akamaro zene, eyi echola kweri chiwanalikerene? Ebyola byakagalikana bulala owayandikisaga Ebiblia ali muntu Oyengehere omu mahanga moshi.​—2 Ti. 3:16, 17.

EBIBLIA EYEREKENE OKU MUNGU ALI W’OKUNALI

11. Nka gurhe okuntu Mungu ayandikisize Ebiblia kuyerekene oku arhajira kabolo?

11 Okunali eli yindi ngeso ya Yehova. (Kum. 32:4) Omuntu w’okunali anazigana kuba eyi nta kabolo agwerhe na Yehova naye arhajira kabolo. (Mdo. 10:34, 35; Ro. 2:11) Rhwakabona oku arhajira kabolo kugerera okuntu Ebiblia yayandikwaga mu ndimi zinene abantu baliri baderha mw’amola mango. Bitabu 39 birhanzi bye Biblia, hofi byoshi byayandikwaga omu Chiebraniya, olulimi abantu ba Mungu baliri bayunva bwinja mw’amola mango. Aliko, omu kagana ka burhanzi N.K.Y., bantu banene baliri bakolesa olulimi lwe Chigiriki. Bobola, bitabu 27 bizinda bye Biblia, byoshi byayandikwa m’olola lulimi lwe Chigiriki. Yehova arhachishogaga oku Ebiblia eyandikwe mu lulimi luguma lonyine. Zene, hofi miliyare munane y’abantu oku gulu bali baderha ndimi zinene. Nka gurhe zene bantu banene bwenene bakahikira kuyiga oku bilolere Yehova?

12. Mu njira ehe nguma olwandiko lwa Danieli 12:4 lwayenere mu zino siku z’obuzinda?

12 Kugerera omulebi Danieli, Yehova alilebere oku omu mango m’esiku z’obuzinda, “obumenyi b’okuli” bubonekene omu Biblia “bwakalugire.” Banene bakabuyunvirhe bwinja. (Osome Danieli 12:4.) Njira nguma yarhabere bantu banene bayunve bwinja Ebiblia, kuli okuntu Ebiblia n’ebitabu biyumangiire oku Biblia byatafsiribwe, kukulwa, n’okugabwa ku bantu banene. Ebiblia, chahikire kuba chitabu chitafsiribwe bwenene n’okugabwa bwenene oku gulu. Etafsiri ze Biblia zinakulwa n’abachuruzi mango maguma zinaba eyi zigwerhe beyi linene bwenene. Abakozi ba Yehova batafsirire Ebiblia yoshi eyenere changwa echigabi omu ndimi zirhalukire 240, na buli muntu yeshi yeshi akagwarha eyage Biblia buzira kulipa. N’echola charhumire abantu b’omu mashanja moshi bayiga oku bilolere “emyazi minja y’Obwami” embere obuzinda buhike. (Mt. 24:14) Mungu werhu w’okunali alonzeze kuha bantu banene nk’oku byakanagalikana, orozo l’okumumenya kugerera okusoma Echinwa chage. Bulala rhweshi arhuzigiire loshi.

EBIBLIA EYEREKENE OKU MUNGU ARHUZIGIIRE

13. Bulagurhe rhwakaderha oku Ebiblia eyerekene oku Yehova arhuzigiire? (Yohana 21:25)

13 Ebiblia erhurhabere rhumenye oku engeso nkulu ya Yehova buli buzigire. (1 Yo. 4:8) Rhulole bichi Yehova ahebere omu Biblia na bichi arhahebagamo. Arhuhere ebi rhukenere yi rhugwarha obwira bukomere haguma naye, yirhugwarha akalamo kagwerhe obusiime zene kandi yinji rhugwarha akalamo k’esiku n’amango. Aliko bulala Yehova arhuzigiire, arharhubwira myazi minene bwenene eyi rhurhakenere kumenya mpu yirhumukolera.​—Osome Yohana 21:25.

14. Mu yindi njira ehe ebili omu Biblia biyerekene oku Mungu arhuzigiire?

14 Kandi Yehova anarhuyereka obuzigire omu kuganira haguma nerhu oku bukenge. Yehova arharhuheberaga omu Biblia eperu lilehere ly’amarhegeko rhukwanene kukulikira changwa amarhurhakwanene kukulikira mu buli hali yoshi y’akalamo kerhu. S’aliko anakolesa engani z’okuli z’omu kalamo k’abantu balilamire, amalebi masimisize, n’amahano menja makarhurhabala rhurhole esimikiro zinja. Mw’eyola njira, Echinwa cha Mungu chirhushunikire rhumuzigire rhunamukenge kurhenga oku murhima.

Bulagurhe rhwakakengeera oku kuntu Yehova aliri akolera abakozi bage ba mira? (Olole echifungo che 15)

15. a) Nka gurhe Ebiblia eyerekene oku Yehova alagire ku balala banasoma Echinwa chage? b) Kw’eyila foto, bantu bahe baganirirwe omu Biblia oyula munyere mudorho, mwene-werhu ochili musole, na mwali-werhu okala ashajire bali bakengerako? (Mwa. 39:1, 10-12; 2 Fa. 5:1-3; Lu. 2:25-38)

15 Ebiblia eyerekene oku Yehova anarhushishikala bwenene. Nka gurhe? Echinwa chage chiyunjwire mw’engani ziyerekene okuntu abantu banachiyunva. Rhwakayunva okuntu abantu baderherwe omu Biblia baliri bachiyunva bulala baliri bantu “baliri bachiyunva okuntu rhunachiyunva.”(Yak. 5:17) Ech’akamaro bwenene, omu kulola okuntu aliri akolera abola bantu bali kuguma nerhu, byakarhuyorohera okuyunva bwinja bwenene oku “Yehova aba ayunjwire akasisi kanene n’olukogo.”​—Yak. 5:11.

16. Bichi rhunayiga oku bilolere Yehova amango rhuli rhwasoma omu Biblia oku bilolere abantu bajirire amagosa? (Isaya 55:7)

16 Ebiblia eyerekene mu yindi njira ehe Yehova arhuyerekeremo obuzigire. Amandiko marhuyemezeze oku Mungu werhu arhakarhuleka haba n’akatyu amango rhwajirire amagosa. Abaizraeli baligomeere Yehova amango oku mandi; aliko amango baliri bahungama birhengerere oku murhima, Mungu aliri abababalira. (Osome Isaya 55:7.) Kandi, Abakristu ba burhanzi balimenyere oku Yehova abazigiire loshi. Kugerera obwerekezi bw’eroho lya Mungu, entumwa Paulo ahanula ababo Bakristu oku “bababalire banarhulirize” omulume waliri ajira echaha chikomere aliko walihungamire. (2 Ko. 2:6, 7; 1 Ko. 5:1-5) Bibonekene oku Yehova arhalekereraga abanamuharamya mpu bulala bajirire amagosa! S’aliko, ali barhabere n’obuzigire, anabagorora, kandi abahamagala bashube kuba bera bage. Alaganyize kujira ntyo ku balala boshi bahungamire ebyaha byabo zene.​—Yak. 4:8-10.

OSIIMISWE “N’OLUHEMBO LWINJA” LW’ECHINWA CHA MUNGU

17. Bulagurhe Ebiblia luli luhembo lusomeze bwenene ntyo?

17 Yehova arhuhere oluhembo lwinja bwenene. Bulagurhe Echinwa chage chisomeze bwenene? Rhwayigire oku Ebiblia eyerekene oku Mungu ali mwengehe, ali w’okunali, n’oku arhuzigiire bwenene. Echila chitabu chiyerekene oku Yehova alonzeze rhuhikire kumumenya. Alonzeze rhube bera bage.

18. Nka gurhe rhwakayerekana oku rhugwerhe eshukurani oku “luhembo lwinja” lwa Yehova lwe Biblia?

18 Rhurhalonzeze kuyibirira oku Echinwa cha Mungu luli “luhembo lwinja.” (Yak. 1:17) Rhujage rhwagenderera kuyerekana eshukurani k’olola luhembo. Rhwakajira ntyo omu kusoma Echinwa chage chichesibwa n’omu kuchikengeerako. Amango rhuli rhwajira ntyo, rhwachizera oku owayandikisaga Ebiblia agisha obushiru bwerhu kandi “rhwagwarha obumenyi bwa Mungu.”​—Mez. 2:5.

OLWIMPO 98 “Kila Andiko Limeongozwa na Roho ya Mungu”

a Ebiblia enarhurhabala rhuyegere bwenene Yehova. Bichi echola chitabu chichesibwa chakarhuyigiriza oku bilolere obwengehe bwa Mungu, okunali kwage n’obuzigire bwage? Ebirhwayiga byakarhurhabala rhugwarhe eshukurani nene bwenene oku Chinwa cha Mungu n’okumenya kweri oku Ebiblia luli luhembo lurhengere emwa Darha w’embingu.