Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MWAZI G’OKUYIGA 7

Okuntu Wakayunguka Amango oli Wasoma Ebiblia

Okuntu Wakayunguka Amango oli Wasoma Ebiblia

“Gurhe woyo onasoma?”​—LU. 10:26.

OLWIMPO 97 Uzima Wetu Unategemea Neno ya Mungu

OKU BUGEKE a

1. Bichi biyerekene oku Yesu aliri abona Amandiko oku mali m’akamaro?

 WAZA nka gurhe byaliri amango abantu baliri bayunviriza Yesu ali ayigiriza. Aliri agalukira kanene Amandiko Machesibwa alifarhire omu rhwe! Naho, omu binwa byage birhanzi byayandikirwe enyuma y’okubatizwa kwage, n’omu binwa byage biguma aderhaga embere afe, Yesu aliri agalukira Amandiko. b (Kum. 8:3; Zb. 31:5; Lu. 4:4; 23:46) Omu mango ma myaka esharhu n’enusu, aha garhi k’ebyola bihe byombi, Yesu aliri aderha Amandiko n’okumasoma naho anamafasiriya abantu banene baliri haguma naye.​—Mt. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Lu. 4:16-20.

Omu kalamo kage koshi, Yesu aliyerekene oku azigiire Amandiko kandi aliri ayemera mayerekeze ebijiro byage (Olole echifungo che 2)

2. Bichi byarhabalaga Yesu amenye Amandiko bwinja amango aliri akula? (Olole efoto eli oku chiganda.)

2 Myaka minene embere ahwanze akasi kage k’amahubiri, mango manene Yesu aliri asoma n’okuyunviriza omwazi gwa Mungu. Nta ngangane, buli lusiku Yesu aliri ayunva Maria na Yusufu baderha Amandiko omu nganiro yabo y’omu mulala. c (Kum. 6:6, 7) Rhwakachizera oku buli Sabato yoshi Yesu aliri ayijako omu sinagogi haguma n’omulala gwage. Amango aliri omu sinagogi, akwanene kuba ey’aliri ayunviriza oku bwirhonzi amango amandiko mali masomwa. Enyuma w’ahola, Yesu ayiga kusoma Amandiko Machesibwa yewe yenyine. (Lu. 4:16-20) Bobola, Yesu arhahikiraga kumenya Amandiko konyine, s’aliko, anamasiima n’okuleka mayerekeze ebijiro byage. Omufano, oyibuke bichi byabaga omu hekalu amango Yesu aligwerhe myaka 12. Abalimu balimenyere Esheriya ya Musa bwinja “basomezwa n’obuhashe bwage [Yesu] b’okumenya ebintu n’ebishubizo byage.”​—Lu. 2:46, 47, 52.

3. Bichi rhwaganira ko mu gunola mwazi?

3 Nerhu rhwakahikira kumenya n’okusiima Echinwa cha Mungu amango rhulirhwasoma Amandiko oku kahunda. Bobola si, nka gurhe rhwakayunguka bwenene n’ebi rhuli rhwasoma? Rhwakayunguka nabyo kugerera ebi Yesu abwiraga balala balimenyere Esheriya bwenene, kuhebamo abandisi, Abafarisayo n’Abasadukayo. Abola bakulu b’amadini baliri bazigana kusoma Amandiko, aliko barhaliri bayunguka kugerera ebi baliri basoma. Yesu aliyerekene bintu bisharhu byaliri byarhuma abola balume barhayunguka bwenene n’Amandiko. Ebinwa ababwiraga byakarhurhabala rhukomeze obuhashe bwerhu 1) b’okuyunva ebi rhuli rhwasoma, 2) b’okupata obuchire bw’ekiroho, na 3) okuleka Echinwa cha Mungu chirhubumbe k’okuderha, chirhuhindamule.

OSOME BWINJA Y’OYUNVA

4. Bichi olwandiko lwa Luka 10:25-29 lurhuyigirize oku bilolere okusoma Echinwa cha Mungu?

4 Rhulonzeze kuyunva ebi rhunasoma omu Chinwa cha Mungu. Nka rhurhajirire ntyo, rhurhakayunguka bwenene n’ebi rhuli rhwasoma. Omufano, waza oku nganiro Yesu ajiraga na “mulume muguma walimenyere bwenene Esheriya.” (Osome Luka 10:25-29.) Amango oyola mulume amubaza bichi akwanene kujira y’agwarha akalamo k’esiku n’amango, Yesu amurhabala abone echishubizo omu Chinwa cha Mungu. Yesu aj’amubaza ntya: “Bichi biyandikirwe omu sheriya? Gurhe woyo onasoma?” Oyola mulume alihabirwe echishubizo chinja omu kugalukira ebili omu mandiko oku bilolere okuzigira Mungu n’okuzigira omuturanyi. (Law. 19:18; Kum. 6:5) Aliko jaga wayunva eby’ashubaga kuderha: “Inde kweri oli muturanyi wani?” Oyola mulume ayerekana oku arhaliri ayunva kweri bichi eby’aliri asoma biderhere. Che chirhumire arhalimenyere bwinja gurhe akakolesa amandiko omu kalamo kage.

Rhwakayiga kuyunva ebi rhuli rhwasoma

5. Nka gurhe okusalira nʼokusoma kubuya-buya kwakarhurhabala rhuyunve bwinja ebi rhuli rhwasoma?

5 Rhwakayunva bwinja Echinwa cha Mungu nka rhwamakuza engeso nyinja y’okusoma. Hala mahano maguma makakurhabala. Osalire embere ohwanze obusomi. Rhukenere oburhabale bwa Yehova yi rhugala kuyunva Amandiko, che chirhumire rhunamuhema eroho lyage lichesibwa yirhugala kuseza obwenge oku birhulirhwasoma. Naho oje wasoma kubuyabuya. Okujira ntyo kwakurhabala oyunve eby’oli wasoma. Nkabaga wakabona oku kuli kwinja osome n’omulenge changwa osome ey’onali wakulikira earejistema y’obusomi bwe Biblia. Ok’oli wayunva omulenge gw’ebinwa n’okubibona oku karatasi, echola chakakurhabala oyibuke onamenye binene kugerera eby’oli wasoma omu Chinwa cha Mungu. (Yos. 1:8) Ey’omala obusomi bwawe, wanashuba kusalira Yehova n’okumubwira koko oku luhembo lwe Chinwa chage n’okumuhema akurhabale okolese ebi wamamala kusoma.

Bulagurhe okuyandika mawazo mageke kwakakurhabala oyunve n’okuyibuka ebi wasomere? (Olole echifungo cha 6)

6. Nka gurhe okuchibaza ebibazo n’okuyandika amawazo mageke kwakakurhabala amango oli wasoma? (Olole n’efoto.)

6 Hala mandi mahano mabiri makakurhabala oyinje wayunva bwinja eby’oli wasoma omu Biblia. Oyinje wachibaza ebibazo oku bilolere eby’oli wasoma. Amango oli wasoma chintu chilebe omu Biblia, olonze ebishubizo kw’ebila bibazo: ‘Bande baganirirwe bwenene mw’eyila ngani? Inde oli waderha? Ali aganira na nde, na bulagurhe? Ngahe na mangochi ebila bintu byabaga?’ Ebyola bibazo byakurhabala owaze oku bilolere eyola ngani onakulikire amawazo malimo m’akamaro. Kandi, oyinje wayandika amawazo mageke amango oli wasoma. Amango wamayandika eby’oli wasoma, echola chakurhabala oyinje wabiwazako bwenene n’okubiyunva bwinja. Kandi okuyandika kwayinja kwakurhabala oyibuke ebi wasomere. Wakayandika ebibazo, wakayandika ebi wayigire omu myazi walonzaga, wakayandika oku bugeke amawazo makulu wayigire, wakayandika okuntu wakakolesa ebi wasomere, changwa wakafa chakuyandika okuntu oli wachiyunva. Okuyandika eyola myazi kwakakurhabala obone Echinwa cha Mungu nka burhumwa yewe yenyine akurhumire.

7. Ngeso ehe rhukenere amango rhuli rhwasoma echinwa cha Mungu na bulagurhe? (Matayo 24:15)

7 Yesu aliyerekene engeso y’akamaro bwenene rhukwanene kugwarha yi rhuyunva bwinja ebi rhuli rhwasoma omu Chinwa cha Mungu, k’okuderha oburhegerezi. (Osome Matayo 24:15.) Oburhegerezi byebichi? Oburhegerezi buli buhashe b’okuyunva changwa kubona okuntu wazo liguma lifarhene n’elindi, okuntu lirhali kuguma n’elindi, n’okuyunva ebirhaderherwe bwinja-bwinja changwa birhayerekenwe omu wazo lilebe. Kandi, Yesu alishubire kuyerekana oku rhukenere oburhegerezi yi rhurhegeera ebintu bili byayeneza obulebi buli omu Biblia. Kandi rhukenere eyola ngeso yirhuyunguka bwenene na buli choshi rhwakasoma omu Biblia.

8. Nka gurhe rhwakasoma n’oburhegerezi?

8 Yehova anahereza abakozi bage oburhegerezi. Bobola, omuheme omu sala akurhabale kukuza eyola ngeso. (Mez. 2:6) Nka gurhe wakagala kukola nk’oku wanaderhaga omu sala lyawe? Ogerereze bwinja bwinja eby’oli wasoma onalole nka gurhe bifarhene n’ebindi bintu ob’omenyere. Okolese ebitabu byerhu by’okurhurhabala kuyiga Ebiblia. Omufano, wakakolesa echitabu Musaada wa Kutafuta Habari kwa Ajili ya Mashahidi wa Yehova (Oburhabale oku Bahamirizi ba Yehova B’okulonza Emyazi). Ebyola bitabu byakakurhabala orhegeere echi Amandiko me Biblia maderhere n’okumenya okuntu wakakolesa ebi wasomere omu kalamo kawe. (Ebr. 5:14) Amango oli wasoma n’oburhegerezi, obuhashe bwawe b’okuyunva Amandiko bwayushuka.

OSOME N’OMUHIGO G’OKUPATA OBUCHIRE BW’EKIROHO

9. Nyigirizo zihe zili omu Chinwa cha Mungu Abasadukayo barhaliyemerere?

9 Abasadukayo balimenyere bwinja ebitabu birhano birhanzi by’Amandiko m’Echiebraniya, aliko barhaliyemerere enyigirizo z’okuli z’akamaro zaliri mw’ebyola bitabu. Omufano, waza okuntu Yesu ashubizaga Abasadukayo amango bamubazaga ebibazo oku bilolere obufuuke. Ababaza ntya: “Ka murhasomaga omu chitabu cha Musa oku bilolere engani y’echishaka ch’emishaki, oku Mungu amubwiraga ntya: ‘Ndi Mungu wa Abrahamu na Mungu wa Isaka na Mungu wa Yakobo’?” (Mk. 12:18, 26) Chiro akaba oku kweri Abasadukayo babaga basomere olola lwandiko kanene, echibazo cha Yesu chaliyerekene oku balisuzagwire enyigirizo z’okuli z’akamaro, k’okuderha enyigirizo oku bilolere obufuuke.​—Mk. 12:27; Lu. 20:38. d

10. Bichi rhukwanene kuseza k’obwenge amango rhuli rhwasoma?

10 Bichi ebyola birhuyigirize? Amango rhuli rhwasoma, rhulonzeze kuba merangwe bwenene ku byoshi olwandiko changwa ngani ndebe eli omu Biblia yakarhuyigiriza. Rhurhalonzeze kuyunva ebintu biyorohere konyine s’aliko rhulonzeze kuyunva obukweri bw’akamaro bwenene n’amakanuni. Zili nka buchire bubishirwe bulala birhayorohere okuzirhegeera changwa okuzipata.

11. Nk’oku olwandiko lwa 2 Timoteo 3:16, 17 luderhere, nka gurhe wakapata obuchire bw’ekiroho omu Biblia?

11 Nka gurhe wakapata obuchire bw’ekiroho amango oli wasoma Ebiblia? Waza oku binwa biderherwe omu 2 Timoteo 3:16, 17. (Osome.) Olula lwandiko luderhere oku “buli Lwandiko . . . lugwerhe akamaro” omu 1) kuyigiriza, 2) okukalihira, 3) okugorora ebintu na 4) okuhana. Wakapata ezola nyungu ene chiro n’omu bitabu bye Biblia orhazigana kukolesa. Ogerereze engani y’omenya bichi ekuyigirize oku bilolere Yehova, oku bilolere omuhigo gwage, changwa oku bilolere amakanuni ma Mungu. Waza nka gurhe okukalihira omuntu kunamurhabala. Ojire ntyo omu kumenya okuntu amola mandiko makakurhabala omenye onakabulire hale, enyifinjo zibi n’oborhere bubi y’ogenderera kubera mwimana emwa Yehova. Ogerereze okuntu olula lwandiko lwakakoleswa omu kugorora ebintu changwa okuhanuula n’okurhabala omuntu ahindamule amawazo mage, nkabaga olala wabuganene naye omu kasi k’okuhubiri. Kandi olole buhane buhe boshi boshi eyola mistari yahaanire bwakakurhabala ogenderere kugwarha amawazo mali nk’ama Yehova. Amango wamabika ezola nyungu zoshi omu bwenge, wapata obuchire bw’ekiroho bwakakurhabala oyunguke bwenene n’obusomi bwawe bwe Biblia.

OLEKE OBUSOMI BWAWE BWE BIBLIA BUKUHINDAMULE

12. Bulagurhe Yesu aliri abaza Abafarisayo echibazo “Ka murhasomaga?”

12 Kandi Yesu aliri abaza echibazo “Ka murhasomaga” omu kuyerekana oku Abafarisayo baligwerhe amawazo mabi oku bilolere Amandiko. (Mt. 12:1-7) e Mw’amola mango, Abafarisayo baliri baderha oku abanafunzi ba Yesu bavunire e Sabato. Omu kubashubiza, Yesu agalukira mifano ebiri eli omu Mandiko omu chitabu cha Hosea omu kuyerekana oku Abafarisayo barhaliyinji bulagurhe Esheriya ye Sabato yahebwagaho n’oku baliri bagambwa kuyereka abandi olukogo. Bulagurhe abola balume barhaliyemerere bahindamuke kugerera Echinwa cha Mungu baliri basoma? Bulala baliri bachisoma eyi banali bachisuzagura, kandi banaligwerhe omwibone. Oborhere bwabo bwaliri bwarhuma barhayunva bwinja ebi baliri basoma.​—Mt. 23:23; Yoh. 5:39, 40.

13. Mawazo machi rhukwanene kugwarha amango rhuli rhwasoma Ebiblia, na bulagurhe?

13 Ebinwa bya Yesu birhuyigirize oku rhukwanene kusoma Ebiblia eyi rhunagwerhe amawazo menja. Ahali h’okuba kuguma n’Abafarisayo, rhukwanene kuba berhohye eyi rhunagwerhe enyorha y’okuyigirizwa. Rhukwanene “kuyemera n’obwirhonzi okubyalwa kw’echinwa omu mirhima yerhu.” (Yak. 1:21) Akaba rhuli berhohye, rhwaleka Echinwa cha Mungu chirhurhabale kuhindamula oborhere bwerhu. Nka rhulekere engeso y’okuderha kubi amahano me Biblia, n’omwibone, enyigirizo ze Biblia oku bilolere olukogo, okuchiyunva okuntu abandi bali bachiyunva, n’obuzigire, byarhuma rhwahindamuka.

Nka gurhe rhwakamenya oku rhuli rhwaleka Echinwa cha Mungu chirhubumbe? (Olole echifungo che 14) f

14. Nka gurhe rhwakamenya akaba rhuli rhwaleka Ebiblia erhuhindamule? (Olole n’amafoto.)

14 Okuntu rhunakolera abandi kwakayerekana akaba rhuli rhwaleka Echinwa cha Mungu chirhuhindamule. Bulala Abafarisayo barhaliri baleka Echinwa cha Mungu chihindamule oborhere bwabo, baliri “bachiira olubanja abarhagwerhe magosa.” (Mt. 12:7) Konakuguma, amawazo rhugwerhe oku bandi n’okuntu rhunabakolera, kwakayerekana akaba rhuli rhwaleka Echinwa cha Mungu chirhuhindamule changwa kurhubumba. Omufano, ka rhunazigana kubona engeso zinja z’abandi changwa rhunaderha juba-juba oku bilolere obuzamba bwabo? Ka rhujira olukogo n’okuba tayari kubabalira abandi changwa rhunabaderhaderha kubi n’okubabikira omujinya amango bamarhugayisa? Ebishubizo byerhu kw’ebyola bibazo byakayerekana akaba rhuli rhwaleka ebi rhuli rhwasoma bihindamule amawazo merhu, okuntu rhuli rhwachiyunva, n’ebijiro byerhu.​—1 Ti. 4:12, 15; Ebr. 4:12.

OKUSOMA ECHINWA CHA MUNGU KWAKARHURHABALA RHUGWARHE OBUSIIME

15. Gurhe Yesu aliri abona Amandiko Machesibwa?

15 Yesu aliri asiima Amandiko Machesibwa, na Zaburi 40:8 yabaga yalebere okuntu Yesu akachiyunvirhe oku bilolere Echinwa cha Mungu. Yalilebere ntya: “Mungu wani wee, nansiima kujira obulonza bwawe, n’esheriya yawe eli omu kagarhi kani.” Bulala Yesu alizigiire Amandiko, echola charhuma agwarha obusiime n’okugenderera kukolera Yehova. Nerhu, rhwakagwarha obusiime n’okugenderera kukolera Yehova nka rhuli rhwasoma Echinwa cha Mungu n’okuhwanza kuchisiima.​—Zb. 1:1-3.

16. Bichi wajira y’oyinja wayunguka bwenene n’obusomi bwawe bwe Chinwa cha Mungu? (Olole echisanduku “ Ebinwa bya Yesu Byakakurhabala Oyunve Bwinja Eby’oli Wasoma.”)

16 Nk’oku ebinwa bya Yesu n’omufano gwage biyerekene, rhujage rhwagenderera kurhyaza obufundi bwerhu b’okusoma Ebiblia. Rhwakakomeza obuhashe bwerhu b’okuyunva Amandiko me Biblia omu kusalira, okusoma kubuyabuya, okubaza ebibazo, n’okuyandika amawazo mageke. Rhwakakolesa oburhegerezi omu kugerereza oku bwirhonzi ebi rhuli rhwasoma kugerera oburhabale bw’ebitabu byerhu biyumangiire oku Biblia. Rhwakayiga kukolesa bwinja Ebiblia, chiro n’Amandiko rhurhaba rhumenyere bwinja omu kulonza obuchire bw’ekiroho buli mw’ezola ngani. Kandi rhwakaleka Echinwa cha Mungu chirhuhindamule, amango rhuli rhwachihangana kugwarha amawazo menja oku rhunali rhwasoma. Amango rhwamachihangana bwenene yirhujira ebyola bintu, rhwayunguka bwenene n’obusomi bwerhu bwe Biblia, n’okuyegera Yehova loshi.​—Zb. 119:17, 18; Yak. 4:8.

OLWIMPO 95 Mwangaza Unaendelea Kuongezeka

a Rhweshi oku rhunaharamya Yehova, rhunalwisa yirhusoma Echinwa chage buli lusiku. Kandi bantu banene banasoma Ebiblia eyi kweri barhanali bayunva ebi bali basomamo. Obola bwaliri bukweri n’oku bantu baguma b’omu siku za Yesu. Oku rhunali rhwasuzuma ebintu Yesu abwiraga balala baliri basoma Echinwa cha Mungu, rhwayiga ebintu byakarhurhabala rhuyunguke bwenene n’obusomi bwerhu bwe Biblia.

b Amango Yesu abatizwa, n’okushiigwa n’eroho lichesibwa, Yesu agalulirwa byoshi omu bwenge abaga ayigire embere ahike hanola oku gulu kurhenga embingu.​—Mt. 3:16.

c Maria alimenyere Amandiko bwinja analiri amagalukira. (Lu. 1:46-55) byakashobokana oku Maria na Yusufu bakwanene kuba eyi barhaligwerhe efuranga zitosheze z’okuchigulira eyabo kopi y’Amandiko. Bakwanene kuba eyi baliri bayunviriza bwinja bwinja amango Echinwa cha Mungu chaliri chasomwa omu sinagogi, na ntyo yibagala kugenderera kumayibuka.

d Olole omwazi “Umukaribie Mungu ‘Yeye Ni Mungu . . . wa Walio Hai’” (Oyegere Mungu “Ali Mungu . . . Wabazene”) omu Munara g’Omulanzi gwa Lusiku 1, Mwezi gwa 2, 2013.

e Olole na Matayo 19:4-6, aha Yesu abazaga Abafarisayo echola chibazo ch’en’echola: “Ka murhasomaga?” Chiro akaba oku balimenyere engani eshambere oku bilolere obulemi, basuzagura eby’eyola ngani eyigirize oku bilolere amawazo ma Mungu mashambere oku obuhya.

f AMAFASIRIYO M’EFOTO: Oku Chumbi ly’Obwami, mwe-werhu muguma oli akola oku bikoleso by’okuyongera omulenge n’okuyerekana evideo, ali ajira magosa manene. Aliko enyuma w’embuganano, bene-berhu bamamubwira koko oku bushiru bwage ahali h’okuseza obwenge bwabo oku magosa mage.