Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

Ebibazo by’Abanasoma Ebitabu Byerhu

Ebibazo by’Abanasoma Ebitabu Byerhu

Nk’Omukristu amashanda na mukage buzira kanuni k’Amandiko kayemerere, akashuba kujira obuhya n’owindi muntu; nka gurhe echibaga chakabona obuhya burhanzi n’obuhya buhyahya?

Omu hali eli nk’eyola, echibaga chakabona ok’obuhya bw’embere bwahwere nk’omulume amashaba owindi mukazi, n’okubona obuhya buhyahya oku bobukala buyemererwe. Yi rhuyunva bwinja echirhumire rhwaderha ntyo, leka rhulole bichi Yesu aderhaga oku bilolere okushanda obuhya.

Nk’oku Matayo 19:9 haderhere, Yesu aliyerekene mpanvu nguma yonyine eyemererwe n’Amandiko yakarhuma obuhya bwashandwa. Aliderhe ntya: “Omuntu yeshi-yeshi washanda na mukage, olekere okwenge abaragire, akashaba owindi, eyi amajira obugonyi.” Kugerera ebila binwa bya Yesu, rhubwene ku (1) obubaraga bonyine bwobwakarhuma omuntu ashanda obuhya (2) omulume washanda na mukage buzira mpanvu eyemererwe n’Amandiko, akashaba owindi, eyi amajira obugonyi. *

K’ebinwa bya Yesu bilonzeze kuderha ok’omulume wabaragire n’okushanda na mukage ey’akala ali huru kushaba owindi mukazi? Arhali ntyo. Amango muguma omu buhya amajira obugonyi, oli mwerukweru achishoga akaba ababalira owabo changwa alekana naye. Nk’achishogere kulekana naye, ahola ey’obuhya bwanashandirwe emwa leta, na buli muguma ey’akala ali huru kushaba changwa kushabwa nk’eby’okushanda byahwere.

Oku bwindi, oli mwerukweru akachishoga okw’arhashanda obuhya bwage, na ntyo anababalira owabo. Gurhe si, nk’omulume wageraga embuga amalahira obubabale bwa mukage n’okujishandisa obuhya barhanayunvikene? Bulala omukazi aliri tayari kubabalira anagwerhe enyorha y’okugendereza obunyumpa bwage, nta kanuni k’Amandiko kachiyemerere mpw’oyola mulume ashabe owindi mukazi. Nk’omulume anagenderere kugera embuga akashuba shaba owindi mukazi n’obola nta kanuni k’Amandiko asimikiireko, ahola kandi ey’amajira obugonyi, na ntyo abashamuka bakwanene kushuba muhira omu komite y’obuhane.​—1 Ko. 5:1, 2; 6:9, 10.

Amango omulume orhagwerhe akanuni k’Amandiko kamuhere oruhusa amashuba shaba, nka gurhe echibaga chikwanene kubona obuhya bw’embere n’obola buhyahya? Oku mawazo me Biblia, obuhya bw’embere bwagenderera kuyorha bumenyikene si? K’omukazi agenderera kuba ey’akachishoga kubabalira eba changwa alekane naye? Obuhya buhyahya bwarholwa nka bugonyi si?

Mira, echibaga chaliri chabona obola buhya buhyahya nka bugonyi amango moshi oli mwerukweru achiliho, arhazijira obuhya, nk’arhanazi gera embuga. Aliko, Yesu arhaderhaga oku bilolere oli mwerukweru amango ashambala oku bilolere okushanda obuhya n’okushuba shaba. S’ahubwe, alifasiriye ok’omulume washandire na mukage buzira kanuni k’Amandiko ayumangiireko, akashaba owindi mukazi, ey’amajira obugonyi. Omu hali eli nk’eyola, okola kushanda n’okushuba shaba, bi Yesu ashushanyaga n’obugonyi, byaba eyi byamalire obuhya burhanzi.

“Omuntu yeshi-yeshi washanda na mukage, olekere okwenge abaragire, akashaba owindi, eyi amajira obugonyi.”​—Mt. 19:9

Amango omulume amashanda na mukage n’okushuba shaba, ahola eyi birhakachihashikana mpu mukage murhanzi achishoge akaba amubabalira changwa nanga. K’okuderha, arhachiba ashwekerwe n’okuyinja achibaza akaba ababalire eba murhanzi changwa nanga. Kandi, omukazi murhanzi ab’achiliho changwa nanga, ajirire obuhya changwa nanga, abe abaragire changwa nanga, echola chirhahindamula okuntu echibaga chili charhola obuhya buhyahya.  *

Omu bi rhwaganirireko ahala nyanya, rhwashambere oku mulume wajirire obugonyi bwarhumire ashanda na mukage. Gurhe si byakaba nk’omulume orhajirire bugonyi amashanda na mukage n’okujira obwindi buhya? Changwa si, gurhe byakaba nk’omulume orhabaragire embere y’okushanda obuhya, amajira echola chijiro enyuma y’okushanda, naho akajira obuhya n’owindi mukazi, chiro akaba oku mukage murhanzi aligwerhe omurhima g’okumubabalira? Mw’ezila hali zombi, obuhya bukashandwa hakaja n’obwindi buhyahya, eyi bwamaba bugonyi, n’echola chanamala obuhya burhanzi. Obuhya buhyahya bwaba eyi bobukala bumenyikene emwa leta. Nk’oku Omunara g’Omulanzi gwa Siku 15 Mwezi gwa 2, 1980–F, bukurasa bwa 32 guderhere, omulume “arhakwanene kugalukira ehali yagerere, mpw’ashube shimba mukage murhanzi, bulala obuhya burhanzi bwahwere kugerera okubushanda, obugonyi n’okushuba shaba.”

Kurhali kuderha ok’okuntu rhunarhola obuhya nka chintu chichesibwa mpu kwamahindamuka, nanga; changwa mp’obugonyi chirhali chaha chikomere. Omulume washandire na mukage buzira kanuni k’Amandiko ayumangiire ko, nantyo akashaba owindi buzira buhuru burhengere omu Mandiko, abashamuka bakwanene kumujirira ekomite y’obuhane bulala ajirire obugonyi. (Akaba oy’ashabire ali Mukristu, naye akwanene kujirirwa ekomite y’obuhane eju y’echijiro ch’obugonyi.) Chiro akaba ok’obuhya buhyahya burharholwa nka bugonyi, omulume amala myaka minene buzira kuhaabwa engabane z’enyanya omu chibaga kugera amango abandi baba barhachibabazwa n’amabi ajirire, changwa kugera amango baleka kumurhunga omudoke oku mabi ajirire. Ebyola byaba biheberwe mw’ehali mukage murhanzi akal’alimo wakaba ey’alikoleerwe kubi amango bashanda, n’ehali abana balimo ab’oyola mulume alekeereraga banachili badorho.​—Mal. 2:14-16.

Amango bali babona ebibi byoshi byarhengerere eju y’obuhya bwashandirwe buzira kanuni k’amandiko kayemerere, n’obuhyahya bwabereho; oku bwirhohye, Abakristu bachihangana kuyiganya Yehova n’okubona obuhya oku chili chintu chichesibwa nk’oku naye anabubona.​—Muh. 5:4, 5; Ebr. 13:4.

^ mus. 2 Kugerera amala mafasiriyo, rhwakaderha okw’ahola omulume aba ey’ajirire obugonyi, n’omukazi ali mwerukweru. Aliko kandi, nk’oku Marko 10:11, 12 ederhere, Yesu aliyerekene wazi oku ehano lyage lilolere abalume n’abakazi.

^ mus. 1 Ebila byamahindamula amawazo m’embere rhwaligwerhe maliderhere ok’obuhya buhyahya bukwanene kurholwa nka bugonyi amango moshi oli mwerukweru achiliho, arhazi jira obuhya, changwa nk’arhazi jira obubaraga.