Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

Walimenyere Si?

Walimenyere Si?

Omu siku za Yesu, bitansi bya nyabachi abantu balikwanene balipe?

KURHENGA mira, Abaizraeli bakazaga zigana kulipa efuranga eju y’okurhabala oku mparamyo. Aliko omu siku za Yesu, Abayahudi bayinjaga balipa bitansi binene n’echola charhuma akalamo kabakomerera.

Yi barhabala oku kasi kayinjaga kakolwa oku tabernakle, na buzinda oku hekalu, Omuyahudi okala akulire akagazaga kulipa echichira ch’eshekeli (changwa drakma ebiri). Omu siku za Yesu, echola chitansi chakazaga rhabala omu kupata enterekero n’okukola oku makasi omu hekalu Herode ayumbakaga. Bayahudi baguma balibazize Petro akaba Yesu analipa eyola koli, na Kristu aderha oku kurhali kubi okuyilipa. Av’abwira Petro ahakakula echicheri ch’okulipa eyola koli.​—Mt. 17:24-27.

Aliko nakurhenga mira, abantu ba Mungu bakazaga zigana kulipa echakumi k’okuderha lunda luguma lw’ekumi lw’ebibashalulaga, n’ebirhungano changwa ebi bakoleraga. (Law. 27:30-32; Hes. 18:26-28) Abakulu b’edini baliri baderha oku omuntu alikwanene kulipa echakumi cha buli shogo, chiro n’oku “munana, edili n’oku bizari.” Yesu arhaderhaga oku kuli kubi okulipa echakumi, s’aliko aliri afunula obulyalya bw’abandisi n’Abafarisayo.​—Mt. 23:23.

Aliko n’agola mango, Abayahudi balikwanene kulipa Abaroma balibarhambwire bitansi binene. Omufano, abantu baligwerhe amashwa, balikwanene balipe echitansi ch’efuranga, changwa ebirugu. Biyerekenwe oku balikwanene balipe bichira 20 ku 25 kw’egana ly’ebibashalulaga omu shwa. Kandi, haliri ekoli buli Muyahudi alikwanene alipe. Y’ekoli eyola Abafarisayo babazaga ku Yesu. Aliyerekene okuntu rhukwanene kubona okulipa ebitansi amango aderhaga ntya: “Muhe Kayizari, ebintu bya Kayizari, aliko Mungu ebya Mungu.”​—Mt. 22:15-22.

Haliri n’ebitansi byakazaga lipiswa oku buchuruzi bwaliri bwayinja n’obwaliri bwarhenga omu maeneo. Eby’ola bitansi byakazaga lipiswa oku poro, oku bilalo, oku mashanga-njira, changwa oku misike y’amavile changwa ey’amasoko.

Ebitansi by’oshi abantu baliri balipa Abaroma baliri babarhegeka gw’aliri muzigo. Nk’oku Tasito mubalazi w’engani w’Omuroma aderhere, amango Omurhegesi Tiberio aliri arhegeka omu chihe cha Yesu, “abantu b’eneo ye Siria n’eye Yudea, bashigirira oku babapunguzize ebitansi bulala byabaga byabakomerere okulipa.”

Ebyola bitansi byalilemerere abantu bwenene eju y’okuntu byakazaga lipiswa. Akola kasi kakazaga habwa oku muntu wahanire efuranga zinene. Abakazaga lipisa ebitansi bayinjaga bapata furanga zinene, baliri bachiheba haguma n’abandi yi bagwarha enyungu zinene. Bibonekene oku Zakayo aliyumangiire abantu bali nk’abola b’okulipisa ebitansi. (Lu. 19:1, 2) Che chirhumire echola chaliri chagayisa abantu n’okugaya abaliri babalipisa ebitansi.