Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

ESURA YA 6

Ngahe abafire bali?

Ngahe abafire bali?

1-3. a) Bibazo bihe abantu banachibaza oku biyerekere olufu? b) Bichi madini maguma manaderha oku biyerekere olufu?

EBIBLIA elaganyize oku lusiku luguma “olufu lurhakachibaho.” (Ufunuo 21:4) Omu sura ya 5, rhwamalire kuyiga oku, kugerera enchungu rhuherhe obushobozi b’okubona akalamo k’esiku n’amango. Aliko zene, abantu yi bagenderera okufa. (Muhubiri 9:5) Che chirhuma bantu banene banachibaza ntya: “Abafire ngahe baba?”

2 Kandi rhunasima rhubone echishubizo kw’echola chibazo amango omuntu rhwalisimire amafa. Rhunachibaza ntya: “Ngahe ali? Ali ambona si? Akantabala si? Hali olusiku nji nashubimubonako si?”

3 Amadini manashubiza kw’ebyola bibazo omu njira zirhali kuguma. Madini maguma manaderha, oku abenja banaja omu mbingu n’ababi banaja omu muliro gw’amalibuko. Amandi manaderha, oku nk’omuntu amafa anahindamuka muzimu, anaja kulama n’abantu b’omulala gwage bafaga mira. Amandi manaderha oku enyuma y’olufu, anachibirwa olubanja n’okushubi burhwa omu gwindi mubiri g’omuntu changwa gw’enyama.

4. Gurhe amadini moshi manahiga maderha oku bilolere olufu?

4 Amadini moshi manayigiriza enyigirizo zirhashushene oku bilolere olufu. Aliko moshi manahiga maderha, okw’amango omuntu amafa, haba ehintu himurhengamo higenderera okulama ahandi hantu. Kubinali si?

GURHE BINABA AMANGO OMUNTU AMAFA?

5, 6. Bichi binarhuhikira enyuma y’olufu?

5 Yehova ayinji bichi birhugerera enyuma y’olufu. Arhubwirire oku, nk’omuntu amafa, analeka okulama. Orhalamire, ey’afire. K’okuderha okw’amango omuntu amafa, okuntu anachiyunva, n’enkengero zage, birhachigenderera okulama ahandi hantu. * Amango omuntu amafa arhakachibona, arhakachiyunva arhakanachiwaza.

6 Omwami Sulemani ayandikaga okw’abafire “ntacho bayinji.” Abafire barhakasima, barhakanagwarha omujinya. “Nta kasi, nta muhigo, nta bwenge changwa obumenyi omu shinda.” (Osome Muhubiri 9:5, 6, 10.) Omu chitabu cha Zaburi 146:4, Ebiblia ederhere, okw’amango omuntu amafa, “amawazo mage” namo manafa.

EBI YESU ALIDERHERE OKU BILOLERE OLUFU

Yehova alemaga abantu yi balama esiku n’amango

7. Bichi Yesu aliderhere eju y’olufu?

7 Lazaro aliri mwira wa Yesu. Amango afa, Yesu abwira abanafunzi bage ntya: “Lazaro mwira werhu aliro.” S’aliko, arh’alilonzeze kuderha oku Lazaro alyamire. Enyuma w’ahola, aderha ntya: “Lazaro afire.” (Yohana 11:11-14) Yesu alishushanyize olufu n’ero. Arh’aliderhere oku Lazaro aliri embingu, changwa haguma n’abantu b’omulala gwage bafaga mira. Arhan’aliderhere oku Lazaro aliri omu muliro gw’amalibuko. Arhanaderhaga oku Lazaro alifukire omu gwindi mubiri. Kwaliri kuguma nk’oku Lazaro akabere alyamire. Amandi mandiko me Biblia mashushanyize olufu n’ero linene. Ebiblia ederhere oku amango Stefano ayirhwaga, “aj’ero omu lufu.” (Matendo 7:60) Entumwa Paulo nayo, yayandikaga oku bakristu baguma “baliro omu lufu.”​—1 Wakorinto 15:6.

8. Bichi biyerekene oku Yehova arhalemaga abantu yibafa?

8 Amango Yehova alema Adamu na Eva, alisimire hagere olusiku bafa si? Nanga! Abalemaga yibalama esiku zoshi n’amagala mashinganene. Anabaha enyorha y’okulama esiku zoshi. (Muhubiri 3:11) Nta muzere osima oku abana bage bashaje n’okufa. Yehova naye arhakabisima. Aliko si, akaba Yehova arhulemaga yirhulama esiku n’amango, bulagurhe rhunafa?

BULAGURHE RHUNAFA?

9. Bulagurhe erhegeko Yehova ahaga Adamu na Eva, lirhalikomere?

9 Omu bustani ye Edeni, Yehova alibwirire Adamu ntya: “Emirhi y’amalehe yoshi y’omu bustani, waka yilyako. . . . S’aliko, oku bilolere omurhi g’okumenya amenja n’amabi, orhakwanene oku gulyako, bulala olusiku wa gulyako, nji wafa.” (Mwanzo 2:9, 16, 17) Elyola rhegeko lyaliyunvikene, lirhanalikomere okulikenga. Kandi, Yehova yewalikwanene okubwira Adamu na Eva, echintu chinja n’echibi. Bakayerekene oku bakengere obukulu bwa Yehova n’oku basimisizwe na buli choshi alibahere, omu kukenga eby’ababwiraga.

10, 11. a) Gurhe Shetani ashumikaga Eva? b) Bulagurhe ebi Adamu na Eva bajiraga byaliri bibi?

10 Oku buhanya, Adamu na Eva bachishoga okurhakenga Yehova. Shetani abaza Eva ntya: “Bunali bukweri si, oku Mungu aderhere oku murhakwanene kulya kubuli murhi gw’amalehe guli omu bustani?” Eva amushubiza ntya: “Amalehe m’emirhi eli omu bustani, rhwakamalya. S’aliko, oku bilolere omurhi guli ahagarhi k’obustani, Mungu aderhere ntya: ‘Murhakwanene oku gulyako, . . . yi nji murhafa.’”​—Mwanzo 3:1-3.

11 Shetani amubwira ntya: “Murhakafa. Bulala Mungu ayinji ok’olusiku mwa malyako, . . . nji mwaba kuguma naye, omu kumenya echinja n’echibi.” (Mwanzo 3:4-6) Shetani alilonzeze ayemeze Eva, oku yenyine akachishogere echintu chinja n’echibi. Anamubesha eju y’ebintu byakamuhikire amango akabulire kukenga; amubwira oku arhakafa. Eva alya elehe, ahekera na Adamu. Adamu na Eva baliyinji oku Yehova alibabwirire nji barhalyaga kw’elyola lehe. Aliko, bachishoga okurhakenga elyola rhegeko liyunvikene, lirhanakomere. Amango bajiraga ntyo, ahola bayerekana oku barhakengere Eshe oyunjulirene obuzigire. N’obola ntacho chakarhumire bajira ntyo!

12. Gurhe Yehova achiyunvaga amango Adamu na Eva babulaga mukenga?

12 Yehova aliyunvirhe ababere amango Adamu na Eva babula kumukenga! Rhurhole omufano: Wachihanganire okwawe koshi, omu kulemba mugala wawe na mwali wawe. Gurhe wakachiyunva amango bamabula kukukenga, n’okukola bilala wababuzaga? Okuderha okuli, wakayunva obabere bwenene.

Adamu arhengaga omu budaka mw’anashubire kugaluka

13. Bichi Yehova alonzaga kuderha amango abwiraga Adamu ntya: “Omu budaka mu nji wanagaluka”?

13 Omu kurhakenga Mungu, Adamu na Eva baheza obushobozi b’okulama esiku n’amango. Yehova abwira Adamu ntya: “Oli budaka, n’omu budaka mu nji wanagaluka.” (Osome Mwanzo 3:19.) Ebyola byalilonzeze kuderha oku Adamu akashubire kuba budaka. Byakabere nk’orhanachigeraga lemwa. (Mwanzo 2:7) Enyuma y’okujira echaha, afa; arhachibagaho.

14. Bulagurhe rhunafa?

14 Nka Adamu na Eva bakengaga Yehova, singa bachibaho kugera zene. S’aliko, amango babulaga kenga, bajira echaha, n’oku buzinda bafa. Echaha chili kuguma n’obulwala bukomere bwenene rhwashokwere kurhenga oku bazere berhu b’oburhanzi, Adamu na Eva. Rhweshi rhunafa, bulala rhwaburhirwe banyabyaha. (Waroma 5:12) Aliko, arhali bi Yehova alilonzeze abantu. Arhanasaga sima oku abantu bafe. Ne Biblia ederhere ok’olufu aba “mushombanyi.”—1 Wakorinto 15:26.

OKUMENYA OKULI, KWARHUKULIRE OMU BUJA

15. Okumenya okuli oku bilolere olufu, kwakarhukula omu buja. Bulagurhe rhwakaderha ntyo?

15 Okumenya gurhe binaba enyuma y’olufu, kwarhukulire omu buja bwa bubeshi bunene. Ebiblia ederhere okw’abafire barhayunva malumwa, barhanababala. Rhurhakaganira nabo, nabo barhakaganira nerhu. Rhurhakabarhabala, nabo barhakarhurhabala. Rhurhakwanene okubayubaha, barhakana rhujira kubi. N’obola madini manene manaderha oku abafire banaja kulama ahandi hantu, nantyo rhwakabarhabala omu kuha abakulu b’amadini efuranga (yi ba bahunira changwa yi ba bajirira emisa). Aliko, amango rhwama menya okuli oku bilolere olufu, rhurhakachi shumikwa n’obola bubeshi.

16. Bubeshi buchi amadini manayigiriza eju y’abafire?

16 Shetani anakolesa amadini m’obubeshi omu kurhushumika, n’omu kurhuyemeza oku ey’abantu bafa, banagenderera kulama. Madini maguma, manaderha okw’amango omuntu amafa, hali ehintu hinamurhengamo higenderera okulama. Edini lyawe, linayigiriza ntyo si, changwa liyigiriza ebye Biblia ederhere eju y’abafire? Shetani anakolesa obubeshi, y’abantu barhayegera Yehova.

17. Bulagurhe enyigirizo z’omuliro gw’amalibuko, zihezeza Yehova erenge?

17 Eby’amadini manene manayigiriza, binagayisa bwenene. Omufano, madini maguma manaderha oku ababi banayorha bahya omu muliro gw’esiku n’amango. Obola bubeshi, bunahezeza Mungu erenge. Yehova arhakalerhera abantu amola Malibuko! (Osome 1 Yohana 4:8.) Rhurhole omufano: Muzere muguma ahane omwana wage omu kumuheba efune omu muliro. Gurhe wakawaza eju yage? Wakamubona okw’ali munizi. Orhakanasima chirho okamujira mwira wawe. Intyo ku Shetani asimire rhuwazage eju ya Yehova!

18. Bulagurhe rhurhakwanene okuyubaha abafire?

18 Madini maguma manaderha oku abantu banahindamuka bazimu enyuma y’okufa kwabo. Manaderha oku rhukwanene okubakenga n’okubayubaha bulala bakaba bera berhu benja, changwa bashombanyi babi bwenene. Bantu banene bayemerere obola bubeshi. Banayubaha abafire. Ahali h’okuharamya Yehova, banabaharamya. Aliko, oyibuke oku abafire, ntacho baba bamenyere. Rhurhakwanene okubayubaha. Yehova ye mulemi werhu, yena Mungu w’okuli. Rhukwanene okumuharamya yewe yenyine.​—Ufunuo 4:11.

19. Okumenya okuli oku bilolere olufu, kurhuherhere nyungu zihe?

19 Okumenya okuli oku bilolere olufu, kurhukulire omu buja bw’obubeshi buyigirizwa n’amadini. Kunarhurhabere okuyemera ebilagane binja bya Yehova oku bilolere esiku zayinja.

20. Bichi esura ekulikireho yaganirira?

20 Hamagera ebihe omukozi wa Mungu, Yubu, abazize ntya: “Nk’omuntu . . . amafa, akashuba kulama si?” (Yobu 14:14) Omu Biblia, Yehova arhuhere echishubizo chisimisize bwenene. Nji rhwabona echola chishubizo omu sura ekulikireho.

^ mus. 5 Bantu baguma bayinji oku enyuma y’olufu, eroho linagenderera okulama. Y’omenya binene, olole amahugulo me 17 kugera 18, bukurasa bwa 214 kugera 215.