SEOUL, South Korea—Sang Enero 2017, si Lee Gyo-won, nga 21 anyos sina nga tion, nagtindog sa atubangan sang isa ka hukom sa South Korea. Ginhandaan gid niya sing maayo kon ano ang iya ihambal kag nagalaum sia nga pasugtan nga indi magsoldado. Tulumuron ni Mr. Lee nga kumbinsihon ang hukom nga nagapangindi sia nga magsoldado bangod sa iya mabakod nga pagpati nga ang isa ka tawo indi dapat makig-away, kag indi bangod gusto niya nga supakon ang kasuguan sang pungsod.

Si Mr. Lee, nga isa sa mga Saksi ni Jehova, daw wala gid sing rason nga maglaum nga magdaug sa sini nga kaso. Kay samtang ginabista sia, 392 ka Saksi nga nagpangindi man nga magsoldado bangod sa konsiensia ang ara sa prisuhan kag ang ila sentensia naglab-ot tanan sa 588 ka tuig. Sugod pa sang 1950, sobra 19,340 na ka masigkatumuluo ni Mr. Lee ang ginpriso kag ginsentensiahan sa kabilugan sing mga 36,800 ka tuig, kay ang relihioso nga pagpati sang isa ka tawo wala ginakilala sang kasuguan sang Korea bilang balido nga rason para mangindi sa pagsoldado.

Pero sugod sang 2004, may pila ka hukom nga nagapati nga indi makatarunganon nga prisuhon gilayon ang isa nga nagpangindi nga magsoldado bangod sa konsiensia, gani 90 sa mga nagpangindi nga magsoldado ang gindeklarar nila nga wala nakasala. Halimbawa, ang isa ka hukom nga si Choi Jong-du sang Busan Appellate Court nagpamatbat nga ang personal nga desisyon nga indi magsoldado “nabase sa mabakod kag matinlo nga ‘konsiensia’ bangod sa ila relihioso nga pagpati.”

Sang Hunyo 2018, ang Constitutional Court sang South Korea nagdesisyon gid man nga ang Military Service Act dapat liwaton para mahatagan sing opsyon nga maghimo sing alternatibo nga serbisyo ang mga nagapangindi nga magsoldado bangod sa konsiensia. * Pero ining importante nga desisyon wala na naabtan ni Mr. Lee. “Ginhimo ko gid ang tanan ko nga masarangan sa pag-apelar sang akon kaso,” siling ni Mr. Lee, “pero napriso na ako subong sa Daegu Detention Center.” Ginsentensiahan sia sing 18 ka bulan nga pagkapriso.

Si Mr. Lee isa lamang sa madamo nga Saksi nga mga Koreano nga napriso kay nagpangindi nga magsoldado bangod sa konsiensia. Nagsugod ini sang ang Korea gingamhan sang Japan. Sang 1939, duha ka pamatan-on nga Saksi sa Japan ang ginpriso kay indi sila magsoldado. Pagkatapos sini, gin-aresto man sang mga awtoridad sang Japan ang iban pa nga Saksi sa Japan, Taiwan, kag Korea (nga ginatawag sadto nga Chosun). Ang 38 ka Saksi nga napriso sa Korea nagpangindi nga maghatag sing espesyal nga pagpadungog sa emperador sang Japan kag wala man sila maghimo sing bisan ano nga may labot sa inaway. Lima sa ginpriso nga Saksi ang napatay bangod sa mapintas nga pagtrato sa ila, kag ang kalabanan nahilway lamang sang mapierde ang Japan sang 1945.

Ang pagpangindi nga magsoldado sang mga Saksi ni Jehova naglawig na sing sobra isa ka gatos ka tuig. Base sa ila natun-an sa Biblia kag sa halimbawa sang una nga mga Cristiano, ang mga Saksi nagapati nga ang mga Cristiano indi dapat mag-entra sa inaway kay wala sila sing kinamatarong nga magpatay sang pareho nila. Dugang pa, ang mga Saksi nagpabilin man nga neutral sa pulitika bangod ginakabig nila ang ila kaugalingon nga sakop sang gobierno ukon Ginharian sang Dios.

Sang World War I, sa una nga tion, ang mga Saksi ni Jehova (nga ginatawag sadto nga International Bible Students) nagpangindi nga mag-entra sa inaway bangod sa ila relihioso nga pagpati, gani ginpriso sila. Sa Britain, mga 400 ka Saksi ang nagpangindi nga magsoldado bisan pa ginapatuman ini sang gobierno. Sang World War II, ang mga Saksi sa United States amo ang pinakadaku nga grupo sang mga nagpangindi nga magsoldado bangod sa konsiensia nga ara sa prisuhan, kay mga 4,400 sila tanan.

Masiling nga ang pinakadaku nga halimbawa sang kabakod sang determinasyon sang mga Saksi amo ang pag-antos nga naeksperiensiahan nila sa rehimen sang totalitaryan nga Nazi. Ginabulubanta nga mga 400 ka Saksi ang ginpatay sang Nazi, kag kalabanan sini bangod sa pagpangindi nga magsoldado bangod sa konsiensia. Sobra 1,000 ka iban pa nga Saksi ang napatay bangod sa pag-torture kag sa mabudlay kaayo nga sitwasyon sa mga kampo kag mga prisuhan bangod sa pagsunod sa ila pagtuluuhan. Suno sa historian nga si Robert Gerwarth, sila “lamang ang grupo sa Third Reich nga ginhingabot bangod sa ila relihioso nga pagpati.”

Pero, ang mga Saksi sa Korea amo ang nagbatas sang pinakamalawig nga rekord sang pagsilot kay indi sila magsoldado bangod sa konsiensia. Sang otso anyos pa lang si Lee Gyo-won, napatay ang iya tatay bangod sa aksidente. Gintudluan sia sang iya iloy parte sa Biblia kag pagsunod sa iya konsiensia. “Sang naintiendihan ko ang katuyuan kon ngaa gintuga kita,” siling ni Mr. Lee, “ginpalangga ko gid ang akon Dios, si Jehova. Sugod sadto, nangin determinado ako nga alagaron si Jehova sing bug-os tagipusuon, kag amo ini ang panguna sa akon kabuhi.”

Nahibaluan ni Mr. Lee nga mahimo sia mapriso, gani ginpili niya nga mag-eskwela sing interior construction. Plano niya nga mangin self-employed paggua niya sa prisuhan, kay nahibaluan niya nga mahimo indi sia pagbatunon sa obra bangod nakaagi sia priso.

Gin-istorya ni Mr. Lee ang adlaw nga nag-atubang sia sa korte. Nagsiling sia, “Gusto ko gid pamatud-an nga wala ako sing sala, kay ang akon desisyon nabase sa akon pagtuluuhan kag konsiensia.” Gindumdom niya ang una nga Cristiano nga mga disipulo nga sanday Esteban kag Pablo, nga nagpangapin sing maayo sang ila pagtuo sang ginbista sila. “Sa banta ko mas nami ang ginhambal ko sa korte sangsa ginpraktisan ko,” siling ni Mr. Lee.

Sa Agosto 30, 2018, ang Supreme Court sang Korea magahiwat sing publiko nga pagbista kay binagbinagon sini ang mando sang Constitutional Court nga hatagan sing opsyon ang mga nagapangindi nga magsoldado bangod sa konsiensia. Ang mangin desisyon sining pinakamataas nga korte may daku gid nga epekto sa 900 ka kaso nga nagahulat sa sarisari nga mga korte. Dugang pa, ang 117 ka Saksi nga indi magsoldado, lakip si Mr. Lee, ara pa sa prisuhan kag nagahulat sang desisyon sa ila pangabay nga hatagan sila sang special pardon sang presidente sang South Korea. Bisan nga mahimo ara gihapon si Mr. Lee sa Daegu Detention Center sa Agosto 30, hulaton gid niya ang mangin desisyon sang Supreme Court.

Bisan pa ginpamatbatan sia sang korte nga nakasala kag ginbasura ang iya pag-apelar, positibo gihapon si Mr. Lee para sa iya mga masigkatumuluo: “Kabay pa nga isa na ako sa katapusan nga makaeksperiensia sang prisuhan, sang kabuhi sa prisuhan bangod sa akon gugma sa iban kag labaw sa tanan, sa akon gugma sa Dios kag sa iya mga prinsipio.”

Media Contacts:

International: Paul S. Gillies, Office of Public Information, +1-845-524-3000

South Korea: Hong Dae-il, +82-31-690-0055