SIERRA LEONE KAG GUINEA
1945-1990 ‘Pagliso sang Madamu sa Pagkamatarung’—Dan.12:3. (Bahin 3)
Pag-atubang sa mga Poro
Ang una nga pag-atake natabo sa minuro malapit sa Koindu. May isa ka grupo sang mga lalaki didto nga nagatuon sing Biblia kag regular nga nagatambong sa mga miting. Pareho sa kalabanan nga lalaki nga Kisi, katapo sila sang mga Poro, isa ka sekreto nga grupo nga nadalahig sa espiritismo. “Sang nangindi ang mga estudyante sa Biblia nga makigbahin sa mga ritwal may kaangtanan sa mga demonyo, naakig gid ang lider sang mga Poro,” paathag ni James Mensah, misyonero nga nahanas sa Gilead nga nagaalagad man sa Sierra Leone. “Ginkastigo sang lider kag sang iya mga sumulunod ang mga lalaki, ginkawat ang ila mga pagkabutang, ginsunog ang ila mga balay, gingapos sing mga kadena, kag ginpabay-an sa mga kakahuyan tubtob magutuman. Gindampigan pa gid sang pinuno ang mga miembro sang Poro. Apang nangin malig-on ang mga estudyante sa Biblia.”
Sang ginreport ini sang mga kauturan nga taga-Koindu sa mga pulis, ang lider sang mga Poro, pati ang iya mga abyan kag ang pinuno gin-aresto. Ginbista sila kag ginsabdong. Ginsuspende man ang pinuno sing halos isa ka tuig. Ini nga kadalag-an nangin bantog. Gani, madamo nga bag-uhan ang nangisog nga magtambong sa mga miting. Sang ulihi, nagbag-o ang panimuot sang pinuno kag nangin interesado sa kamatuoran. Sang ginhiwat ang isa ka sirkito nga asembleya sa iya lugar, gin-abiabi niya ang mga delegado kag naghatag pa sia sing daku nga baka.
Gintilawan sang iban nga lider sang mga Poro ang lain naman nga pag-atake, nga “nagapahito sing kalainan paagi sa palatukuran” ukon kasuguan. (Sal. 94:20) Ang pulitiko nga mga Poro nagsumiter sing pangabay sa Parlamento nga dumilian ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova. “Pero, gin-apinan kami sang pinuno, nga nagasugid nga duha ka tuig na sia nga nagatuon upod sa aton,” siling ni Charles Chappell. “Nagsiling sia nga ang aton organisasyon wala gid nagaentra sa pulitika kag ginatudluan sini ang mga tawo kag ginapauswag ang ila moralidad. Luyag niya sa ulihi nga mangin isa man sa aton. Sang gin-ugyunan sia sang isa pa ka miembro sang Parlamento nga nagatuon anay [sa Biblia], ang pangabay sang mga Poro wala ginpasugtan.”
“Ang Dios ang mapakaon sa imo!” yaguta nila”
Madamo nga nagbiya sa sini nga grupo ang ginpamatukan sang ila mga pamilya. Si Jonathan Sellu, nga isa ka tin-edyer sa Koindu, may apat ka henerasyon sang mga espiritista nga pari. Ginpadaku sia nga mangin kaangay man sa ila. Pero sang nagtuon sia sa Biblia, gin-untatan niya ang espiritistiko nga mga ritwal kag paghalad. Ginpamatukan gid sia sang iya pamilya, ginpahalin sa eskwelahan kag wala ginapakaon kon magtambong sia sa mga miting. “Ang Dios ang mapakaon sa imo!” yaguta nila. Pero nangin malig-on ni Jonathan. Wala sia magutman. Nakatuon sia magbasa kag magsulat. Sang ulihi nagregular payunir sia, kag nalipay gid sang ginbaton sang iya iloy ang kamatuoran.
Pag-uswag sa Iban Pa nga Bahin sang Pungsod
Sang 1960, may mga kongregasyon na kag grupo sa Bo, Freetown, Kissy, Koindu, Lunsar, Magburaka, Makeni, Moyamba, Port Loko, Waterloo, kag asta sa aminhan sa Kabala. Ang 182 ka manugbantala nangin 282 sina nga tuig. Madamo nga espesyal payunir halin sa Ghana kag Nigeria ang nag-abot agod palig-unon ang nagauswag nga mga kongregasyon.
Kalabanan sa mga bag-uhan katapo sang duha ka grupo: Ang Krio, nga nagaistar sa Freetown kag sa palibot sini, kag ang Kisi, nga nagaistar sa Eastern Province. Samtang nagalapnag ang maayong balita, ang iban nga tribo nagbaton man. Lakip sa sini ang Kuranko, Limba, kag Temne sa aminhan; ang Mende sa bagatnan; kag iban pa nga etniko nga grupo.
Sang 1961, gindedikar sang Freetown East Congregation ang ila una nga Kingdom Hall. Dayon gindedikar sang Koindu Congregation ang Kingdom Hall nga human sa tisa kag may 300 ka pulungkuan kag mahimo ini gamiton subong Assembly Hall. Sang ulihi, 40 ka gulang ang nagtambong sa una nga Kingdom Ministry School sa Sierra Leone. Ang isa pa ka importante nga hitabo sina nga tuig amo ang pagpakigbahin sang mga utod sa pagpanagtag sa publiko sang New World Translation of the Holy Scriptures.
Maathag nga ginpakamaayo ni Jehova ang iya katawhan. Sang Hulyo 28, 1962, ang International Bible Students Association, ang legal nga korporasyon sang mga Saksi ni Jehova sa madamo nga pungsod, opisyal nga ginrehistro sa gobierno sang Sierra Leone.
Nabuksan ang Hilikuton sa Guinea
Talupangdon naman naton ang kaingod nga Guinea (French Guinea sadto). Antes sang 1958, may pila ka utod nga nagpanaksi diri sing makadali sang naglabay sila, pero ginpamatukan sang awtoridad sang Pransia ang aton hilikuton. Apang sang 1958, nabuksan ang hilikuton sa Guinea sang ginsikway sini ang pagdumala sang Pransia kag nangin independiente nga republika.
Sina man nga tuig, si Manuel Diogo, isa ka brother nga mga treintahon gikan sa Dahomey (Benin karon) nga nagahambal sing French, nagtrabaho sa minahan sang bauxite sa Fria, isa ka banwa nga mga 80 kilometros sa aminhan sang kapital nga Conakry. Nalangkag gid sia magbantala sa wala pa mapanaksihan nga teritoryo, gani nangabay sia sa sanga sang Pransia nga magpadala sing mga literatura kag mga espesyal payunir. Ang katapusan sang iya sulat nagasiling: “Nagapangamuyo ako kay Jehova nga pakamaayuhon niya ang hilikuton bangod madamo sing interesado diri.”
Ang sabat sang sanga sang Pransia nagpalig-on kay Manuel nga magpabilin sa Guinea tubtob posible. Nagpadala man sila sang espesyal payunir nga maghanas sa iya sa ministeryo. Napalig-on gid si Manuel kag nangin makugi sa pagbantala sa Fria tubtob sa iya kamatayon sang 1968.
Sang nagduaw ang manugtatap sang sona nga si Wilfred Gooch sa Conakry sang 1960, nasapwan niya ang duha pa ka Aprikano nga brother nga nagabantala didto. Ginrekomendar ni Brother Gooch nga tatapon sang sanga sang Sierra Leone ang Guinea sa baylo sang sanga sang Pransia. Natuman ini sang Marso 1, 1961. Pagligad sang isa ka bulan, ang una nga kongregasyon sa Guinea natukod sa Conakry.
Ang Espirituwal nga Kapawa Naglapos sa Kagulangan
Ang maayong balita naglapnag man sa bagatnan sang Guinea. Si Falla Gbondo, isa ka Kisi nga nagaistar sa Liberia, nagbalik sa iya minuro sa Fodédou, mga 13 kilometros sa katundan sang Guékédou. Dala niya ang libro nga Gikan sa Paraiso nga Nadula Tubtub sa Paraiso nga Naangkon-uli. Indi sia kabalo magbasa, pero mapaathag niya ang mga laragway sa libro sa iya mga katribo. “Madamo gid ang nanamian sa libro,” hinumdom niya. “Gintawag ini sang mga tawo nga libro ni Adan kag Eva.”
Nagbalik si Falla sa Liberia. Nabawtismuhan sia kag sang ulihi nangin espesyal payunir. Makaduha kada bulan, nagapauli sia sa Fodédou para magtuon upod sa grupo sang mga 30 ka tawo. Sang ulihi gin-updan sia ni Borbor Seysey, isa man ka Kisi nga espesyal payunir halin sa Liberia. Ginsugdan nila ang isa pa ka grupo sa Guékédou. Ining duha ka grupo nangin kongregasyon.
Samtang nagadamo ang mga Saksi nga Kisi, natalupangdan sang lokal nga mga pinuno ang ila maayong pamatasan. Mapisan sila, bunayag, kag mahidaiton. Gani, sang nangayo sing permiso ang mga utod nga magpatindog sing Kingdom Hall sa Fodédou, malipayon sila nga ginhatagan sang mga pinuno sing tatlo ka ektarya nga duta. Ina nga Kingdom Hall amo ang una sa Guinea kag natapos ini sang 1964.
Ginamo sa Conakry
Sa pihak nga bahin, isa ka ginamo ang nagsugod sa Conakry. Bangod sa kinagamo sa pulitika, ginsuspetsahan sang mga opisyal sang gobierno ang mga dumuluong. Apat ka misyonero nga nahanas sa Gilead ang wala ginhatagan sing permanente nga visa kag gin-deport. Ang duha ka taga-Ghana nga brother ginpriso sing halos duha ka bulan bangod sa sayop nga mga panumbungon.
Paggua nila sa prisuhan, ang isa sa ila, si Emmanuel Awusu-Ansah, gin-aresto liwat kag ginpriso sa tuman kahigko nga selda. Sia nagsulat: “Maayo ang akon kahimtangan sa espirituwal, pero wala untat ang akon hilanat. Bisan pa sa sini, nagabantala gihapon ako. Sang nagligad nga bulan, nakahinguyang ako sing 67 ka oras, kag duha ka estudyante sa Biblia ang nagapanaksi na upod sa akon.” Isa sa ila ang nabawtismuhan. Pagligad sing lima ka bulan, ginpagua si Brother Awusu-Ansah kag ginpabalik sa Sierra Leone. Isa lamang ka manugbantala ang nabilin sa Conakry.
Sang nag-untat ang kinagamo sa pulitika sang 1969, nag-abot sa Conakry ang mga espesyal payunir. Nakakuha sila sing permiso nga magpatindog sing Kingdom Hall nga may karatula sini. Sang ulihi, mga 30 ka interesado ang regular nga nagatambong sa mga miting.
Bangod sa kahadlok nga arestuhon, nangin mahalungon ang mga utod sang primero. Pero sang nakatigayon sila sing kaisog, ginpasangkad nila ang ila panikasog. Sang 1973, inang gamay nga kongregasyon nakapanagtag sing 6,000 ka tract. Sang ulihi, nagatanyag na sila sing mga magasin sa mga opisina kag duog sang negosyo. Amat-amat nga nahangpan kag naapresyar sang mga opisyal sang gobierno kag sang publiko ang aton hilikuton. Sang Disiembre 15, 1993, ang pagpailob kag kapisan nagresulta sa legal nga pagparehistro sang Christian Association of Jehovah’s Witnesses of Guinea.