SIERRA LEONE KAG GUINEA
Sekreto nga mga Grupo
LAPNAG ang sekreto nga mga grupo sa Katundan nga Aprika kag ang mga miembro sini naghalin sa lainlain nga tribo, kultura, kag lenguahe. Ini nga mga grupo amo ang nagapatuman sang mga kasuguan sa ila mga miembro parte sa pagpakig-angot sa iban, edukasyon, kag pulitika. Pero relihioso ang ila panguna nga katuyuan. Ang duha sa pinakadaku nga grupo amo ang Poro (para sa mga lalaki) kag ang Sande (para sa mga babayi). * Halimbawa, ang mga Poro nagatinguha nga “kontrolon ang mga espiritu kag pat-uron nga mapuslanon sila sa mga hilikuton sang katilingban.”—Initiation, 1986.
Ang bag-o nga mga miembro sang Poro ginatudluan sang makatilingala kag gamhanan nga mga butang sa pagpangaswang, kag ginapilasan ang ila lawas. Ang bag-o nga mga miembro sang Sande nagatuon man sang espiritistiko nga mga ritwal kag kinaandan nga ginahalitan ang ila kinatawo, pero ini nga buhat gin-untat na sa pila ka lugar.
Ang iban nga sekreto nga grupo amo ang nagakontrol sang seksuwal nga mga buhat kag nagagamit sila sing espiritismo para ayuhon ang pagkabuang ukon iban pa nga balatian. Sang tion sang inaway sibil sa Sierra Leone, ang isa ka grupo nangangkon nga indi sila madutlan sang bala. Pero napaslawan sila.
Ang mga miembro ginadumilian nga isugid sa iban ang mga nahibaluan kag ritwal sang grupo. Kon supakon sang isa ang mga kasuguan kag pagsulundan sang grupo, mahimo sia patyon.
^ par. 3 Sa pila ka lugar, ang Sande kilala subong Bondo.