Kapitulo 13

Kon Ngaa ang Diosnon nga Pagkabuhi Nagadala Sing Kalipay

1. Ngaa makasiling kita nga ang dalanon ni Jehova nagadala sing kalipay?

 SI JEHOVA amo “ang malipayon nga Dios,” kag luyag niya nga magmalipayon ikaw sa kabuhi. (1 Timoteo 1:11) Paagi sa paglakat sa iya dalanon, makabenepisyo ikaw kag makaeksperiensia sing tudok kag dayon nga kalinong, kaangay sang suba nga wala nagauntat sa pag-ilig. Ang paglakat sa dalanon sang Dios nagapahulag man sa isa sa paghimo sing dalayon nga mga buhat sang pagkamatarong, “kaangay sang mga balod sang dagat.” Nagadala ini sing matuod nga kalipay.​—⁠Isaias 48:​17, 18.

2. Paano ang mga Cristiano mangin malipayon bisan pa kon kaisa wala sila ginapakig-angutan sing maayo?

² Ang iban mahimo mamatok, ‘Ang mga tawo nagaantos kon kaisa bangod sang ila paghimo sing husto.’ Matuod, kag amo sina ang natabo sa mga apostoles ni Jesus. Apang, bisan pa ginhingabot sila, nagkalipay sila kag nagpadayon sa “pagwali sing maayong balita nahanungod kay Cristo.” (Binuhatan 5:​40-42) Makatuon kita sing importante nga mga leksion gikan sa sini. Ang isa amo nga ang aton diosnon nga pagkabuhi wala nagagarantiya nga pakig-angutan kita sing maayo sa tanan nga tion. “Sa katunayan,” sulat ni apostol Pablo, “ang tanan nga nagahandum sa pagkabuhi nga may diosnon nga debosyon kaupod ni Cristo Jesus pagahingabuton man.” (2 Timoteo 3:12) Ang rason sini amo nga si Satanas kag ang iya kalibutan nagapamatok sa mga nagakabuhi sing diosnon. (Juan 15:​18, 19; 1 Pedro 5:⁠8) Apang ang matuod nga kalipay wala nasandig sa mga butang sa guwa. Sa baylo, nagagikan ini sa pagtuo nga ginahimo naton kon ano ang husto kag busa ginakahamut-an kita sang Dios.​—⁠Mateo 5:​10-12; Santiago 1:​2, 3; 1 Pedro 4:​13, 14.

3. Paano ang pagsimba kay Jehova dapat mag-apektar sa kabuhi sang isa ka tawo?

³ May mga tawo nga nagabatyag nga matigayon nila ang kahamuot  sang Dios paagi sa panalagsa nga paghimo sing diosnon nga mga buhat kag kalipatan sia sa iban nga mga tion. Indi subong sina ang matuod nga pagsimba kay Jehova. Ginapakita ini sa paggawi sang isa ka tawo sa tanan nga oras nga nagamata sia, sa adlaw-adlaw, sa tuig-tuig. Amo kon ngaa ginatawag man ini nga “Ang Dalan.” (Binuhatan 19:9; Isaias 30:21) Ang diosnon nga pagkabuhi nagatiklod sa aton nga maghambal kag maghulag nahisanto sa Pulong sang Dios.

4. Ngaa mapuslanon nga maghimo sing mga pagbag-o agod magkabuhi nahisuno sa mga dalanon sang Dios?

⁴ Sa tion nga mahangpan sang bag-uhan nga mga estudyante sang Biblia nga dapat sila maghimo sing pila ka pagbag-o agod pahamut-an si Jehova, mahimo nagapalibog sila, ‘Takus gid bala ang diosnon nga pagkabuhi?’ Makasalig ka nga amo gid. Ngaa? Bangod ang “Dios gugma,” kag busa ang iya mga dalanon gintuyo para sa aton kaayuhan. (1 Juan 4:⁠8) Ang Dios maalam man kag nakahibalo kon ano ang labing maayo para sa aton. Sanglit si Jehova nga Dios labing gamhanan, sarang niya kita mapalig-on agod matuman naton ang aton handum nga pahamut-an sia paagi sa pag-untat sang isa ka malain nga bisyo. (Filipos 4:13) Binagbinagon naton ang pila ka prinsipio nga nadalahig sa diosnon nga pagkabuhi kag tan-awon naton kon paano ang pag-aplikar sini nagadala sing kalipay.

ANG PAGKABUNAYAG NAGARESULTA SA KALIPAY

5. Ano ang ginasiling sang Biblia nahanungod sa pagbinutig kag pagpangawat?

⁵ Si Jehova amo “ang Dios sang kamatuoran.” (Salmo 31:⁠5) Walay duhaduha, ginahandum mo nga sundon ang iya huwaran kag makilal-an subong isa ka maminatud-on nga tawo. Ang pagkabunayag nagadul-ong sa pagtahod sa kaugalingon kag sa pagbatyag sing kaayo. Apang, bangod ang pagkadibunayag kinaandan gid sa sining makasasala nga kalibutan, kinahanglan sang mga Cristiano ining pahanumdom: “Maghambal sing kamatuoran ang tagsatagsa sa inyo sa iya isigkatawo . . . Ang nagpangawat dili na magpangawat, kundi hinunuo magpangabudlay sia sing lakas . . . agod nga may ikahatag sia sa mga nawad-an.” (Efeso 4:​25, 28) Ang Cristianong mga empleyado bunayag nga nagatrabaho sang nagakadapat sa bug-os nga adlaw. Luwas kon itugot sang ila mga amo, wala nila ginakuha ang mga butang nga indi ila. Sa trabaho man, sa eskwelahan, ukon sa puluy-an, ang isa ka sumilimba ni Jehova dapat mangin “bunayag sa tanan nga butang.” (Hebreo 13:18)  Ang bisan sin-o nga naanad na sa pagbinutig ukon sa pagpangawat indi makatigayon sing kahamuot sang Dios.​—⁠Deuteronomio 5:19; Bugna 21:⁠8.

6. Paano ang pagkabunayag sang isa ka diosnon nga tawo mahimo magdala sing himaya kay Jehova?

⁶ Ang pagkabunayag nagaresulta sa madamo nga pagpakamaayo. Si Selina isa ka imol nga balo nga babayi sa Aprika nga nagahigugma kay Jehova nga Dios kag sa iya matarong nga mga prinsipio. Isa ka adlaw, nakakita sia sing isa ka bag nga nagaunod sing libreta-de-banko kag daku nga kantidad sang kuwarta. Paagi sa di­rec­tory sang telepono, nakit-an niya ang tag-iya​—⁠isa ka tag-iya sang balaligyaan nga ginkawatan. Indi makapati ang tawo sa nakita sang iya mga mata sang si Selina, bisan pa may masakit, nagduaw sa iya kag gin-uli ang bug-os nga kaundan sang bag. “Dapat padyaan ini nga pagkabunayag,” siling niya kag dayon nagdaho sia sing kuwarta. Kapin pa ka importante, gindayaw sining tawo ang relihion ni Selina. Huo, ang bunayag nga mga buhat nagapuni sa panudlo sang Biblia, nagahimaya kay Jehova nga Dios, kag nagadala sing kalipay sa iya bunayag nga mga sumilimba.​—⁠Tito 2:10; 1 Pedro 2:⁠12.

ANG PAGKAMAALWAN NAGADALA SING KALIPAY

7. Ano ang malain sa pagsugal?

⁷ May kalipay sa pagkamaalwan, samtang ang makagod nga mga tawo indi “magapanubli sing ginharian sang Dios.” (1 Corinto 6:10) Ang isa ka kinaandan nga porma sang kakagod amo ang pagsugal, nga isa ka pagtinguha nga makakuwarta sa kapierdihan sang iban. Wala ginakahamut-an ni Jehova ang mga “makagod sa dibunayag nga daug.” (1 Timoteo 3:⁠8) Bisan pa kon legal ang pagsugal kag ang isa ka tawo nagasugal agod makalingawlingaw lamang, mahimo sia magiyan kag ginasakdag niya ang isa ka buhat nga nagaguba sang madamo nga kabuhi. Ang pagsugal masami nga nagadala sing kabudlayan sa pamilya sang sugarol, nga mahimo nabinlan sing diutay na lang nga kuwarta sa pagbakal sing mga kinahanglanon subong sang pagkaon kag panapton.​—⁠1 Timoteo 6:⁠10.

8. Paano si Jesus nagpakita sing maayong huwaran sa pagkaalwan, kag paano kita mangin maalwan?

⁸ Bangod sang ila mahigugmaon nga pagkaalwan, ang mga Cristiano nagabatyag sing kalipay sa pagbulig sa iban, ilabi na sa imol nga mga masigkatumuluo. (Santiago 2:​15, 16) Antes si Jesus magkari sa duta, nakita niya ang pagkaalwan sang Dios sa katawhan.  (Binuhatan 14:​16, 17) Si Jesus mismo naghatag sang iya tion, sang iya mga kinaadman, kag sang iya pa gani kabuhi para sa katawhan. Busa, nagakabagay gid sia magsiling: “May kapin nga kalipay sa paghatag sangsa pagbaton.” (Binuhatan 20:35) Gindayaw man ni Jesus ang imol nga balo nga babayi nga maalwan nga naghulog sing duha ka lepta sa bahandian sang templo, kay ginhatag niya ang “tanan nga iya inugpangabuhi.” (Marcos 12:​41-44) Ang dumaan nga mga Israelinhon kag ang unang-siglo nga mga Cristiano nagahatag sing mga huwaran sang malipayon nga pagkaalwan sa paghatag sing materyal nga panakdag sa kongregasyon kag sa hilikuton sang Ginharian. (1 Cronica 29:9; 2 Corinto 9:​11-14) Dugang sa paghatag sing materyal nga mga amot para sa sining mga katuyuan, ang mga Cristiano karon malipayon nga nagahatag sing pagdayaw sa Dios kag nagagamit sang ila kabuhi sa pag-alagad sa iya. (Roma 12:1; Hebreo 13:15) Ginapakamaayo sila ni Jehova sa ila paggamit sang ila tion, enerhiya, kag iban pa nga mga manggad, lakip ang ila kuwarta, sa pagsakdag sang matuod nga pagsimba kag sang bug-os kalibutan nga hilikuton sa pagbantala sing maayong balita sang Ginharian.​—⁠Hulubaton 3:​9, 10.

IBAN PA NGA MGA BUTANG NGA NAGAHATAG SING KALIPAY

9. Ano ang malain sa sobra nga pag-inom sing alkoholiko nga mga ilimnon?

⁹ Agod mangin malipayon, ang mga Cristiano dapat man ‘magbantay sang ila mga ikasarang sa paghunahuna.’ (Hulubaton 5:​1, 2) Kinahanglan nga basahon nila ang Pulong sang Dios kag ang mapuslanon nga mga literatura sa Biblia kag magpamalandong sa sini. Apang may mga butang nga dapat likawan. Halimbawa, paagi sa sobra nga pag-inom sing alkoholiko nga mga ilimnon madula sang isa ka tawo ang pagkontrol sa iya panghunahuna. Sa sina nga kahimtangan, madamo nga tawo ang nadalahig sa imoral nga paggawi, kasingki, kag nagtuga sing makamamatay nga mga aksidente. Indi katingalahan nga ang Biblia nagasiling nga ang mga palahubog indi magapanubli sing Ginharian sang Dios! (1 Corinto 6:10) Determinado nga magpabilin nga “maligdong sa painuino,” ginalikawan sang matuod nga mga Cristiano ang pagpahubog, kag nagabulig ini sa pagpauswag sang kalipay sa tunga nila.​—⁠Tito 2:​2-6.

10. (a) Ngaa ang mga Cristiano wala nagagamit sing tabako? (b) Ano ang mga benepisyo sang pag-untat sang makapagiyan nga mga bisyo?

¹⁰ Ang isa ka matinlo nga lawas makahatag man sing kalipay. Apang, madamo ang nagiyan sa makahalalit nga mga butang.  Halimbawa, binagbinaga ang paggamit sing tabako. Ang ­World ­Health Or­gani­zation nagreport nga ang pagpanigarilyo “nagapatay sing tatlo ka milyon ka tawo kada tuig.” Mabudlay untaton ang bisyo nga pagpanigarilyo bangod sang umalagi nga mga sintomas may kaangtanan sa pag-untat sini. Sa pihak nga bahin, madamo sang mga nagapanigarilyo anay ang nakasapo nga mas maayo ang ila panglawas kag may kapin sila nga kuwarta para sa mga kinahanglanon sang panimalay. Huo, ang paglandas sa bisyo nga pagpanigarilyo ukon pagkagiyan sa iban pa nga makahalalit nga mga butang magadul-ong sa isa ka matinlo nga lawas, matinlo nga konsiensia, kag matuod nga kalipay.​—⁠2 Corinto 7:⁠1.

KALIPAY SA PAG-ASAWAHAY

11. Ano ang kinahanglanon agod makatigayon sing legal kag dungganon nga pag-asawahay?

¹¹ Dapat pat-uron sang mga nagapuyo subong bana kag asawa nga ang ila pag-asawahay nagakaigo nga narehistro sa sibil nga awtoridad. (Marcos 12:17) Dapat man nila tamdon ang pag-asawahay subong isa ka mabug-at nga salabton. Matuod, mahimo nga mangin kinahanglanon ang pagbulagay sa mga kaso sang hungod nga indi pagsakdag, sobra nga pag-abuso, ukon daku nga katalagman sa espirituwalidad. (1 Timoteo 5:8; Galacia 5:​19-21) Apang ang mga pulong ni apostol Pablo sa 1 Corinto 7:​10-17 nagapalig-on sa mag-asawa nga mag-unungay. Sa pagkamatuod, agod magmalipayon gid sila, dapat sila mangin matutom sa isa kag isa. Si Pablo nagsulat: “Paghuptan sing dungganon sang tanan ang pag-asawahay, kag ang higdaan sang pag-asawahay dipagdagtaan, kay hukman sang Dios ang mga makihilawason kag mga makilahion.” (Hebreo 13:⁠4) Ang termino nga “higdaan sang pag-asawahay” nagapahangop sing seksuwal nga paghiusa sa ulot sang isa ka lalaki kag babayi nga kasal sing legal sa isa kag isa. Wala na sing iban pa nga seksuwal nga relasyon, subong sang pagpakasal sa kapin sa isa ka babayi, ang sarang malaragway nga ‘dungganon sa tanan.’ Dugang pa, ginapakamalaut sang Biblia ang paghuliray antes sang kasal kag ang homoseksuwalidad.​—⁠Roma 1:​26, 27; 1 Corinto 6:⁠18.

12. Ano ang pila sang malain nga mga resulta sang pagpakighilawas?

¹² Ang pagpakighilawas mahimo magdala sing pila ka tinion sang kalipay, apang wala ini nagaresulta sa matuod nga kalipay. Wala ini nagapahamuot sa Dios kag sarang makahalit sa konsiensia sang isa ka tawo. (1 Tesalonica 4:​3-5) Ang masubo nga mga resulta sang ginadumilian nga sekso mahimo nga amo ang AIDS  kag iban pa nga mga balatian nga ginapaliton paagi sa sekso. “Ginabanta nga kapin sa 250 milyones ka tawo sa bug-os nga kalibutan ang nagakalatnan kada tuig sang gon­or­rhoea, kag mga 50 milyones sang syph­ilis,” siling sang isa ka medikal nga report. Yara man ang problema tuhoy sa pagbusong batok sa kabubut-on. Ang Inter­na­tional ­Planned Parent­hood Fed­er­ation nagreport nga, sa bug-os nga kalibutan, kapin sa 15 milyones ka lin-ay sa ulot sang pangidaron nga 15 kag 19 ang nagabusong kada tuig, kag un-tersia sa ila ang nagapaaborsion. Ginpakita sang isa ka pagtuon nga sa isa ka pungsod sa Aprika, ang mga komplikasyon sang aborsion nagresulta sa 72 porsiento sang tanan nga kamatayon sa tunga sang tin-edyer nga mga babayi. Mahimo nga malikawan sang pila ka makihilawason ang balatian kag pagbusong apang indi ang halit sa emosyon. Madamo ang nadulaan sing pagtahod sa kaugalingon kag nagakaugot pa gani sa ila kaugalingon.

13. Anong dugang pa nga mga problema ang ginatuga sang panghilahi, kag ano ang palaabuton sadtong padayon nga nagapakighilawas kag nagapakighilahi?

¹³ Bisan pa ang panghilahi mahimo mapatawad, isa ini ka makatarunganon Makasulatanhon nga sadsaran sa pagdiborsio sa bahin sang walay sala nga tiayon. (Mateo 5:32; ipaanggid ang Oseas 3:​1-5.) Kon ini nga imoralidad magresulta sa pagkabungkag sang pag-asawahay, mahimo ini magbilin sing madalom nga pilas sa emosyon sang ginluiban nga tiayon kag sa kabataan. Para sa kaayuhan sang tawhanon nga pamilya, ginapakita sang Pulong sang Dios nga ang iya malaglagon nga paghukom magaabot sa dimahinulsulon nga mga makihilawason kag makihilahion. Dugang pa, maathag nga ginapakita sini nga ang mga nagabuhat sing seksuwal nga imoralidad “indi magapanubli sing ginharian sang Dios.”​—⁠Galacia 5:​19, 21.

“INDI BAHIN SANG KALIBUTAN”

14. (a) Ano ang pila ka porma sang idolatriya nga ginalikawan sang isa ka diosnon nga tawo? (b) Anong panuytoy ang ginaaman sa Juan 17:14 kag Isaias 2:⁠4?

¹⁴ Ang mga nagahandum sa pagpahamuot kay Jehova kag sang mga pagpakamaayo sang Ginharian nagalikaw sa tanan nga porma sang idolatriya. Ginapakita sang Biblia nga sayop ang maghimo kag magsimba sa mga imahen, lakip ang iya ni Cristo, ukon sang iloy ni Jesus, si Maria. (Exodo 20:​4, 5; 1 Juan 5:21) Gani, ang matuod nga mga Cristiano wala nagayaub sa mga larawan, mga krus, kag mga imahen. Ginalikawan man nila ang kapin ka malalangon  nga mga porma sang idolatriya, subong sang mga buhat nga nagapakita sing debosyon sa mga bandera kag pag-amba sing mga ambahanon nga nagahimaya sa mga pungsod. Kon ginapilit sa paghimo sini nga mga buhat, ginadumdom nila ang ginsiling ni Jesus kay Satanas: “Si Jehova nga imo Dios ang dapat mo simbahon, kag sa iya lamang dapat ka maghalad sing balaan nga pag-alagad.” (Mateo 4:​8-10) Nagsiling si Jesus nga ang iya mga sumulunod “indi bahin sang kalibutan.” (Juan 17:14) Nagakahulugan ini sing pagkawalay nadampigan sa politika kag pagkabuhi sing mahidaiton nahisanto sa Isaias 2:​4, nga nagasiling: “Sia [Jehova nga Dios] magahukom sa tunga sang mga pungsod kag magahusay nahanungod sa madamong katawhan. Kag ang ila mga espada salsalon nila nga mga punta sang arado kag ang ila mga bangkaw nga mga galab nga inughagbas. Ang pungsod indi magbayaw sing espada batok sa pungsod, kag indi na sila magtuon sing inaway.”

15. Ano ang Babilonia nga Daku, kag ano ang ginahimo sang madamo nga bag-uhan nga mga estudyante sang Biblia sa pagguwa gikan sa iya?

¹⁵ Ang mangin “indi bahin sang kalibutan” nagakahulugan man  sing pag-utod sang tanan nga pagpakig-upod sa “Babilonia nga Daku,” ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion. Ang dimatinlo nga pagsimba naglapnag halin sa dumaan nga Babilonia tubtob natigayon sini ang makahalalit espirituwal nga paggahom sa katawhan sa bug-os nga duta. Ang “Babilonia nga Daku” nagasakop sang tanan nga relihion nga may mga doktrina kag mga buhat nga wala nagahisanto sa ihibalo sang Dios. (Bugna 17:​1, 5, 15) Wala sing matutom nga mga sumilimba ni Jehova ang magabuylog sa mga buluhaton sang salakot nga pagtuluuhan paagi sa pagpakigbahin sa pagsimba upod sa nanuhaytuhay nga relihion ukon paagi sa espirituwal nga pagpakig-upod sa bisan ano nga bahin sang Babilonia nga Daku. (Numeros 25:​1-9; 2 Corinto 6:14) Busa, madamong bag-uhan nga mga estudyante sang Biblia ang nagapadala sing sulat sa relihioso nga organisasyon nga ila ginapakig-updan anay nga nagapahibalo sang ila paghalin. Dugang pa nga nagpasuod ini sa ila sa matuod nga Dios, subong sang ginsaad: “ ‘Guwa kamo sa tunga nila, kag paina ang inyo kaugalingon,’ siling ni Jehova, ‘kag dili pagtanduga ang dimatinlo nga butang’; ‘kag batunon ko kamo.’ ” (2 Corinto 6:17; Bugna 18:​4, 5)  Indi bala nga ina gid nga pagbaton sang aton langitnon nga Amay ang ginahandum mo?

PAGBINAGBINAG SANG TUIGAN NGA MGA SELEBRASYON

16. Ngaa ang matuod nga mga Cristiano wala nagasaulog sing Paskuwa?

¹⁶ Ang diosnon nga pagkabuhi nagahilway sa aton sa masami nagapabug-at nga pagsaulog sing kalibutanon nga mga selebrasyon. Halimbawa, wala ginapahayag sang Biblia ang sibu nga adlaw sang pagkatawo ni Jesus. ‘Pagdumdom ko natawo si Jesus sang Disiembre 25!’ mahimo ituaw sang iban. Indi ini mahimo bangod napatay sia sang tigpamulak sang 33 C.E. sa edad nga 33 1/2 anyos. Dugang pa, sa tion sang iya pagkatawo, ang mga manugbantay sang mga karnero yara “sa latagon kag nagapulaw sa kagab-ihon sa ila panong.” (Lucas 2:⁠8) Sa pungsod sang Israel, ang talipuspusan sang Disiembre isa ka matugnaw, tingulan nga panahon nga sa tion sini ang mga karnero ginapasilungan sa bug-os nga gab-i agod amligan sila gikan sa tigtulugnaw. Ang matuod, ang Disiembre 25 ginpain sang mga Romano subong kaadlawan sang adlaw nga ila ginapakadios. Mga siglo sang wala na si Jesus sa duta, ginbaton sang apostata nga mga Cristiano ini nga petsa sa pagsaulog sang kaadlawan ni Cristo. Busa, ang matuod nga mga Cristiano wala nagasaulog sing Paskuwa ukon sang bisan anong selebrasyon nga napasad sa butig nga relihiosong mga pagtuluuhan. Bangod ginahatagan nila si Jehova sing eksklusibo nga debosyon, wala man sila nagasaulog sing mga piesta opisyal nga nagaidolo sa makasasala nga mga tawo ukon mga pungsod.

17. Ngaa ang diosnon nga mga tawo wala nagahiwat sing mga sinalusalo sang kaadlawan, kag ngaa malipayon ang Cristianong mga kabataan walay sapayan sini?

¹⁷ Duha lamang ka paghiwat sing kaadlawan ang espisipiko nga ginasambit sang Biblia, kag lunsay ini nagadalahig sa mga tawo nga wala mag-alagad sa Dios. (Genesis 40:​20-22; Mateo 14:​6-11) Sanglit wala ginapahayag sang Kasulatan ang petsa sang kaadlawan sang himpit nga tawo nga si Jesucristo, ngaa abi hatagan pa naton sing pinasahi nga igtalupangod ang mga kaadlawan sang dihimpit nga mga tawo? (Manugwali 7:⁠1) Sa pagkamatuod, ang diosnon nga mga ginikanan wala nagahulat sing pinasahi nga ­adlaw agod pakitaan sing gugma ang ila mga anak. Ang isa ka ­13⁠-⁠anyos nga Cristianong lin-ay nagsiling: “Ako kag ang akon pamilya may madamo nga pagkinasadya. . . . Suod gid ako sa akon  mga ginikanan, kag kon mamangkot gani ang iban nga mga bata kon ngaa wala ako nagasaulog sing mga selebrasyon, ginasugiran ko sila nga nagasaulog ako kada adlaw.” Ang isa ka Cristianong pamatan-on nga 17 ang pangidaron nagsiling: “Sa amon balay, nagahatagay kami sing mga regalo sa bug-os nga tuig.” Mas daku nga kalipay ang nagaresulta kon ang paghatag sing mga regalo wala ginaplano.

18. Anong isa ka tuigan nga pagsaulog ang ginsugo ni Jesus sa iya mga sumulunod nga bantayan nila, kag ano ang ginapahanumdom sini sa aton?

¹⁸ Para sa mga nagakabuhi sing diosnon, may isa ka adlaw kada tuig nga dapat saulugon sing pinasahi. Amo ini ang Panihapon sang Ginuo, masami ginatawag nga Memoryal sang kamatayon ni Cristo. Tuhoy sini, ginsugo ni Jesus ang iya mga sumulunod: “Padayon nga himua ninyo ini sa handumanan nakon.” (Lucas 22:​19, 20; 1 Corinto 11:​23-25) Sang ginpatok ni Jesus ining panihapon sang gab-i sang Nisan 14, 33 C.E., gingamit niya ang tinapay nga walay lebadura kag ang mapula nga alak, nga nagalaragway sang iya walay sala nga tawhanon nga lawas kag sang iya himpit nga dugo. (Mateo 26:​26-29) Ining mga emblema ginaambitan sang mga Cristiano nga ginhaplasan sing balaan nga espiritu sang Dios. Ginbaton sila sa bag-ong katipan kag sa katipan para sa Ginharian, kag may langitnon sila nga paglaum. (Lucas 12:32; 22:​20, 28-30; Roma 8:​16, 17; Bugna 14:​1-5) Walay sapayan, nagabenepisyo ang tanan nga nagatambong sa gab-i nga nagatumbas sa Nisan 14 sa dumaan nga Judiyong kalendaryo. Ginapahanumdom sila sang gugma nga ginpakita ni Jehova nga Dios kag ni Jesucristo paagi sa nagatumbas-sala nga halad nga gawad nga nagahimo sang dayon nga kabuhi nga posible para sa mga nahamut-an sang Dios.​—⁠Mateo 20:28; Juan 3:⁠16.

PALAMUGNAN KAG KALINGAWAN

19. Anong problema ang ginaatubang sang mga Cristiano sa pagpangita sing palamugnan?

¹⁹ May obligasyon ang matuod nga mga Cristiano nga magtrabaho sing lakas kag amanan ang ila mga kinahanglanon. Ang paghimo sini nagapabatyag sa mga ulo sang pamilya sing kaayawan. (1 Tesalonica 4:​11, 12) Sa pagkamatuod, kon ang palamugnan sang isa ka Cristiano nagasumpakil sa Biblia, magadula ini sang iya kalipay. Apang, kon kaisa mabudlay makakita ang isa ka Cristiano sing palamugnan nga nagahisanto sa mga talaksan sang Biblia. Halimbawa, ang iban nga mga empleyado ginaobligar  sang ila mga amo nga limbungan ang mga kustomer. Sa pihak nga bahin, madamo nga amo ang magapaayon sa konsiensia sang isa ka bunayag nga mamumugon, kay indi nila luyag madula ang isa ka masaligan nga empleyado. Apang, bisan ano man ang matabo, makasalig ka nga pakamaayuhon sang Dios ang imo sinsero nga mga panikasog sa pagpangita sing palamugnan nga magahatag sa imo sing matinlo nga konsiensia.​—⁠2 Corinto 4:⁠2.

20. Ngaa dapat kita mangin mapilion sa kalingawan?

²⁰ Sanglit luyag sang Dios nga mangin malipayon ang iya mga alagad, dapat naton balansehon ang lakas nga pagtrabaho kag ang makapapagsik nga panahon sa paglingawlingaw kag pagpahuway. (Marcos 6:31; Manugwali 3:​12, 13) Ang kalibutan ni Satanas nagasakdag sang didiosnon nga kalingawan. Apang agod mapahamut-an ang Dios, dapat kita mangin mapilion sa mga libro nga aton ginabasa, sa mga programa sa radyo kag musika nga aton ginapamatian, kag sa mga konsierto, mga pelikula, mga drama, mga programa sa telebisyon, kag mga video nga aton ginatan-aw. Kon ang kalingawan nga ginpili naton anay nagasumpakil sa mga paandam sang mga kasulatan subong sang Deuteronomio 18:​10-12, Salmo 11:​5, kag Efeso 5:​3-5, mapahamut-an naton si Jehova kag mangin mas malipayon kon maghimo kita sing mga pagpasibu.

PAGTAHOD SA KABUHI KAG SA DUGO

21. Paano ang pagtahod sa kabuhi dapat mag-apektar sang aton pagtamod sa aborsion, subong man sa aton mga bisyo kag paggawi?

²¹ Agod makabaton kita sing matuod nga kalipay, dapat naton tamdon ang tawhanon nga kabuhi subong sagrado, kaanggid sang pagtamod ni Jehova. Ang Iya Pulong nagadumili sa aton sa pagpatay. (Mateo 19:​16-18) Sa katunayan, ginapakita sang Kasuguan sang Dios sa Israel nga ginatamod niya ang wala pa mabun-ag nga bata subong isa ka hamili nga kabuhi​—⁠indi butang nga laglagon. (Exodo 21:​22, 23) May kaangtanan sa sini, indi naton dapat pakadiutayon ang kabuhi paagi sa paggamit sing tabako, pag-abuso sa aton lawas paagi sa mga droga ukon alkohol, ukon pagpasimpalad sa mga katalagman nga indi dapat matabo. Indi man kita dapat magpakigbahin sa bisan anong hilikuton nga makatalagam sa kabuhi ukon magpasapayan sang mga tikang para sa kasiguruhan nga mahimo magresulta sa kasal-anan sa dugo.​—⁠Deuteronomio 22:⁠8.

22. (a) Ano ang diosnon nga pagtamod sa dugo kag sa paggamit sini? (b) Kay sin-o dugo lamang ang matuod nga makaluwas sing kabuhi?

²² Ginsugiran ni Jehova si Noe kag ang iya pamilya nga ang dugo nagarepresentar sa kalag, ukon kabuhi. Busa, gindumilian  sila sang Dios sa pagkaon sing bisan ano nga sahi sang dugo. (Genesis 9:​3, 4) Sanglit mga kaliwat nila kita, yadto nga kasuguan naaplikar sa aton tanan. Ginsugo ni Jehova ang mga Israelinhon nga ang dugo dapat ibubo sa duta kag indi dapat gamiton para sa kaugalingon nga mga katuyuan sang tawo. (Deuteronomio 12:​15, 16) Kag ang sugo sang Dios tuhoy sa dugo ginsulit sang ang unang-siglo nga mga Cristiano gintulinan: “Padayon nga maglihi . . . sa dugo.” (Binuhatan 15:​28, 29) Bangod sang pagtahod sa pagkabalaan sang kabuhi, ang diosnon nga mga tawo wala nagapatayhon sing dugo, bisan pa kon magpamilit ang iban nga ina nga paagi magaluwas sing kabuhi. Madamo nga medikal nga tal-us nga ginabaton sang mga Saksi ni Jehova ang napamatud-an nga epektibo gid kag wala nagapadayag sa isa sa mga katalagman sang pagpatayhon sing dugo. Nahibaluan sang mga Cristiano nga ang ginpaagay nga dugo lamang ni Jesus ang matuod nga makaluwas sing kabuhi. Ang pagtuo sa sini nagadala sing kapatawaran kag sing ginalauman nga dayon nga kabuhi.​—⁠Efeso 1:⁠7.

23. Ano ang pila ka padya sang diosnon nga pagkabuhi?

²³ Sing maathag, ang diosnon nga pagkabuhi nagakinahanglan sing panikasog. Mahimo nga magaresulta ini sa pagyubit sang mga katapo sang pamilya ukon mga kakilala. (Mateo 10:​32-39; 1 Pedro 4:⁠4) Apang ang mga padya sining pagkabuhi nagalabaw sa bisan anong pagtilaw. Nagaresulta ini sa isa ka matinlo nga konsiensia kag nagahatag sing mapuslanon nga pagpakig-upod upod sa mga masigkasumilimba ni Jehova. (Mateo 19:​27, 29) Nian, hunahunaa man, ang pagkabuhi sing dayon sa matarong nga bag-ong kalibutan sang Dios. (Isaias 65:​17, 18) Kag daw ano ka makalilipay ang pagsunod sa laygay sang Biblia kag sa amo ginapahalipay ang tagipusuon ni Jehova! (Hulubaton 27:11) Indi katingalahan nga ang diosnon nga pagkabuhi nagadala sing kalipay!​—⁠Salmo 128:​1, 2.

TILAWI ANG IMO IHIBALO

Ano ang pila ka rason kon ngaa ang diosnon nga pagkabuhi nagadala sing kalipay?

Ang diosnon nga pagkabuhi mahimo nga magakinahanglan sing anong mga pagpasibu?

Ngaa luyag mo ang diosnon nga pagkabuhi?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Piktyur sa pahina 124, 125]

Ang pagbalanse sang espirituwal nga mga hilikuton kag sang mga panahon sa paglingawlingaw makapadugang sang kalipay sang mga nagakabuhi sing diosnon