Ginluiban sang Cristiandad ang Dios kag ang Biblia
Seksion 4
Ginluiban sang Cristiandad ang Dios kag ang Biblia
1, 2. Ngaa wala ginatahod sang iban nga mga tawo ang Biblia, apang ano ang ginasiling sang Biblia?
1 Ang mga tawo sa madamo nga kadutaan nagalikaw sa Biblia kag wala nagatahod sa sini bangod sang malain nga paggawi sang mga nagapangangkon nga nagasunod sa sini. Ginasiling sa pila ka kadutaan nga ang Biblia isa ka libro nga nagadul-ong sa inaway, nga libro ini sang mga puti, kag libro nga nagasakdag sang kolonialismo. Apang sayop ini nga mga pagtamod.
2 Ang Biblia, nga ginsulat sa Natung-an nga Sidlangan, wala nagasakdag sa kolonial nga mga inaway kag makagod nga paghingalit nga ginahimo sa ngalan sang Cristianismo sa madugay na nga tion. Sa kabaliskaran, paagi sa pagbasa sang Biblia kag pagtuon sang mga panudlo sang matuod nga Cristianismo nga gintudlo ni Jesus, makita mo nga ang Biblia mabaskog nga nagapakamalaut sang pag-ilinaway, imoralidad, kag paghingalit sa iban. Ang sala yara sa makagod nga mga tawo, wala sa Biblia. (1 Corinto 13:1-6; Santiago 4:1-3; 5:1-6; 1 Juan 4:7, 8) Gani indi pagtuguti ang malain nga paggawi sang makagod nga mga tawo nga nagakabuhi supak sa maayong laygay sang Biblia nga magpugong sa imo sa pagbenepisyo gikan sa mga bahandi sini.
3. Ano ang ginapakita sang mga katunayan sang maragtas nahanungod sa Cristiandad?
3 Lakip sa mga wala nagasunod sa Biblia amo ang mga tawo kag mga pungsod sang Cristiandad. Ang “Cristiandad” amo ang bahin sang kalibutan diin nagaluntad ang Cristianismo. Sa kabilugan amo ini ang Nakatundan nga kalibutan upod ang mga sistema sang iglesia sini, nga nagbantog sugod sang mga ikap-at nga siglo C.E. Ang Cristiandad may Biblia sa sulod sang mga siglo, kag ang mga klero sini nagapangangkon nga ginatudlo nila ini kag sila kuno ang mga tiglawas sang Dios. Apang ginatudlo bala sang mga klero kag mga misyonero sang Cristiandad ang kamatuoran? Ang ila bala mga buhat nagatiglawas gid sa Dios kag sa Biblia? Nagaluntad gid bala ang Cristianismo sa Cristiandad? Wala. Sugod sang manguna ang relihion sang ikap-at nga siglo, ang Cristiandad nangin kaaway sang Dios kag sang Biblia. Huo, ang mga katunayan sang maragtas nagapakita nga ginluiban sang Cristiandad ang Dios kag ang Biblia.
Indi Biblikanhon nga mga Doktrina
4, 5. Anong indi Biblikanhon nga mga doktrina ang ginatudlo sang mga iglesia?
4 Ang sadsaran nga mga doktrina sang Cristiandad napasad indi sa Biblia kundi sa dumaan nga mga mito—sang Gresya, Egipto, Babilonia, kag sa iban pa. Ang mga panudlo subong sang duna nga pagkadimamalatyon sang tawhanon nga kalag, dayon nga pag-antos sa kalayuhon nga impierno, purgatoryo, kag Trinidad (tatlo ka persona sa isa ka Dios) indi masapwan sa Biblia.
5 Halimbawa, binagbinaga ang panudlo nga ang malain nga mga tawo paantuson sing dayon sa isa ka kalayuhon nga impierno. Ano ang ginabatyag mo sa sining ideya? Madamo ang ginangidlisan sa sini. Indi nila mahangpan nga ang Dios magapaantos sa mga tawo sing dayon, sa daku nga kasakit. Ining mapintas nga ideya batok gid sa Dios sang Biblia, kay ang “Dios gugma.” (1 Juan 4:8) Maathag nga ginapakita sang Biblia nga ini nga panudlo ‘wala magsulod sa tagipusuon’ sang Labing Gamhanan nga Dios.—Jeremias 7:31; 19:5; 32:35.
6. Paano ginapamatukan sang Biblia ang panudlo tuhoy sa dimamalatyon nga kalag?
6 Madamo nga relihion karon, lakip ang mga iglesia sang Cristiandad, ang nagatudlo nga ang mga tawo may yara dimamalatyon nga kalag, nga kon mapatay sila nagakadto sila sa langit ukon sa impierno. Wala ini ginatudlo sang Biblia. Sa baylo, ang Biblia maathag nga nagasiling: “Ang buhi nakahibalo nga mapatay sila; apang ang patay wala makahibalo sang bisan ano, . . . kay sa Sheol [lulubngan] nga imo ginakadtuan, wala sing buluhaton ukon pahito ukon ihibalo ukon kaalam.” (Manugwali 9:5, 10) Kag ang salmista nagasiling nga sa kamatayon ang tawo “nagabalik sa iya duta; sa amo nga adlaw nagakawala ang iya mga hunahuna.”—Salmo 146:4.
7. Ano ang ginsilot kay Adan kag kay Eva sa paglapas sa sugo sang Dios?
7 Dumduma man, nga sang ginlapas ni Adan kag ni Eva ang sugo sang Dios, indi pagkadimamalatyon ang silot. Isa kuntani yadto ka padya, indi silot! Sa baylo, ginsilingan sila nga ‘magabalik [sila] sa duta, kay ginkuha [sila] gikan sa sini.’ Ginsiling gid sang Dios kay Adan: “Kay yab-ok ka kag sa yab-ok magabalik ka.” (Genesis 3:19) Sa amo, ang panudlo tuhoy sa duna nga pagkadimamalatyon sang kalag wala sa Biblia kundi ginhulam sang Cristiandad gikan sa di-Cristiano nga mga tawo nga nagkabuhi antes sa ila.
8. Paano ginapamatukan sang Biblia ang Trinidad nga doktrina sang Cristiandad?
8 Subong man, ang Trinidad nga doktrina sang Cristiandad nagalaragway sa Dios subong isa ka misteryuso nga tatlo-sa-isa nga Dios. Apang ina nga panudlo wala man sa Biblia. Halimbawa, sa Isaias 40:25, ang Dios maathag nga nagasiling: “Sa kay sin-o bala ipaangay ninyo ako, agod nga mangin tupong ako sa iya?” Ang sabat maathag: Wala sing makatupong sa iya. Subong man, ang Salmo 83:18 simple nga nagasiling: “Ikaw, nga ang imo ngalan Jehova, ikaw lamang ang Labing Mataas sa bug-os nga duta.”—Tan-awa man ang Isaias 45:5; 46:9; Juan 5:19; 6:38; 7:16.
9. Ano ang masiling naton sa mga panudlo sang Biblia kag sa mga panudlo sang mga iglesia sang Cristiandad?
9 Ang mga panudlo sang Biblia nahanungod sa Dios kag sa iya mga katuyuan maathag, mahapos hangpon, kag makatarunganon. Ang mga panudlo sang mga iglesia sang Cristiandad indi amo sini. Malain pa, nagasumpakil ini sa Biblia.
Didiosnon nga mga Buhat
10, 11. Sa anong mga paagi ang mga panudlo sang Biblia kabaliskaran sang mga panudlo sang mga iglesia sang Cristiandad?
10 Wala labot sa pagtudlo sing butig nga mga doktrina, ginluiban sang Cristiandad ang Dios kag ang Biblia paagi sa iya mga buhat. Ang nahimo sang mga klero kag mga iglesia sa nagligad nga mga siglo, kag ginahimo gihapon sa aton tion, amo ang kabaliskaran sang ginapatuman sang Dios sang Biblia kag kabaliskaran sang gintudlo kag ginhimo sang Tagtukod sang Cristianismo, nga si Jesucristo.
11 Halimbawa, gintudluan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga indi magpasilabot sa politika ukon sa mga inaway sining kalibutan. Gintudluan man niya sila nga mangin mahigugmaon sa paghidait, masinulundon sa kasuguan, higugmaon ang ila mga isigkatawo nga wala sing pag-ihig-ihig, kag mangin handa pa gani sa pagsakripisyo sang ila kabuhi sa baylo nga kutlon ang kabuhi sang iban.—Juan 15:13; Binuhatan 10:34, 35; 1 Juan 4:20, 21.
12. Ano ang ginsiling ni Jesus nga magapakilala sa matuod nga mga Cristiano?
12 Sa pagkamatuod, gintudlo ni Jesus nga ang gugma sa isigkatawo amo ang magapakilala sa matuod nga mga Cristiano gikan sa butig nga mga Cristiano, nga mga mapakunukunuhon. Nagsiling sia sa mga magasunod sa iya: “Ako nagahatag sa inyo sing bag-ong sugo, nga maghigugmaanay kamo; subong nga ako naghigugma sa inyo, nga kamo man maghigugmaanay. Paagi sa sini makilala sang tanan nga kamo mga disipulo ko, kon maghigugmaanay kamo.”—Juan 13:34, 35; 15:12.
13, 14. Ano ang nagapakita nga ang mga iglesia sang Cristiandad wala nagatiglawas sa Dios?
13 Apang, sang nagligad nga mga siglo, ang mga klero sang Cristiandad nagpasilabot sa politika kag nagsakdag sang mga inaway sang ila mga pungsod. Ginsakdag pa gani nila ang nagakontrahanay nga mga bahin sa mga inaway sa sulod sang Cristiandad, subong sang duha ka inaway kalibutanon sini nga siglo. Sa sadto nga mga inaway ang mga klero sa tagsa ka bahin nagpangadi para sa kadalag-an, kag ang mga katapo sang isa ka relihion gikan sa isa ka pungsod nagpatay sa mga katapo sang amo man nga relihion gikan sa iban nga pungsod. Apang ang Biblia nagasiling nga subong sina ang mga anak ni Satanas, indi ini buhat sang Dios. (1 Juan 3:10-12, 15) Sa amo, samtang ang mga klero kag ang ila mga sumulunod nagapangangkon nga Cristiano, ginsumpakil nila ang mga panudlo ni Jesucristo, nga nagsugo sa iya mga sumulunod nga ‘itagob ang espada.’—Mateo 26:51, 52.
14 Sa sulod sang mga siglo ang mga iglesia nagbulig sa politikanhon nga mga kagamhanan sang Cristiandad sang ining mga pungsod nagpamihag, nagpang-ulipon, kag nagpakahuya sa iban nga katawhan sa tion sang dag-on sang imperyalismo. Amo sina ang natabo sa sulod sang mga siglo sa Aprika. Naeksperiensiahan man ini sang Tsina, sang ang mga pungsod sang Katundan pilit nga nagdat-ol sang ila impluwensia, sa tion sang Mga Inaway sa Opio kag sang Boxer Rebellion.
15. Anong mga kalautan ang ginahimo sang Cristiandad?
15 Ang mga relihion sang Cristiandad nanguna man sa paghingabot, pagpaantos, kag pagpamatay pa gani sang mga wala mag-ugyon sa ila sa tion sang mga siglo sang maragtas nga gintawag Dark Ages. Sa tion sang Inkisisyon, nga nagdugay sing ginatos ka tuig, ang mapintas nga mga buhat, subong sang pagpaantos kag pagpamatay, gin-aprobahan kag ginhimo batok sa matarong kag walay sala nga mga tawo. Ang mga naghimo sini amo ang mga klero kag ang ila mga sumulunod, tanan sila nangangkon nga Cristiano. Gintinguhaan pa gani nila nga dulaon ang Biblia agod nga indi ini mabasa sang ordinaryo nga mga tawo.
Indi Cristiano
16, 17. Ngaa masiling naton nga ang mga iglesia indi Cristiano?
16 Indi, ang mga pungsod kag mga iglesia sang Cristiandad indi anay, kag indi karon, Cristiano. Indi sila mga alagad sang Dios. Ang Iya inspirado nga Pulong nagasiling tuhoy sa ila: “Nagatu-ad sila sing dayag nga kilala nila ang Dios, apang ginapanghiwala nila sia paagi sa ila mga buhat, bangod kalangil-aran sila kag dimasinulundon kag ditakus sa bisan ano nga maayong buhat.”—Tito 1:16.
17 Si Jesus nagsiling nga ang butig nga relihion makilala sa ginapatubas sini, sa mga bunga sini. Sia nagsiling: “Andam kamo sa dimatuod nga mga manalagna nga nagaabot sa inyo nga nagapanapot sang panapton sang karnero, apang sa sulod manunukob nga mga lobo. Sa ila mga bunga makilala ninyo sila. . . . Ang tagsa ka kahoy nga maayo nagapamunga sing maayo nga bunga, apang ang tagsa ka malain nga kahoy nagapamunga sing walay pulos nga bunga; ang maayo nga kahoy indi makapamunga sing malain nga bunga, ukon ang malain nga kahoy sing maayo nga bunga. Ang tagsa ka kahoy nga wala nagapamunga sing maayo nga bunga ginapulod kag ginadap-ong sa kalayo. Sa pagkamatuod, nian, sa ila mga bunga makilala ninyo sila [butig nga mga manalagna].”—Mateo 7:15-20.
18. Ano ang resulta sang mga panudlo kag mga buhat sang Cristiandad?
18 Sa amo, paagi sa ila gintudlo kag nahimo, ginpakita sang mga relihion sang Cristiandad nga ang ila pagpangangkon nga sila nagapati sa Biblia kag mahinadlukon sa Dios kag Cristiano isa ka butig. Ginluiban nila ang Dios kag ang Biblia. Bangod sini, nadisgusto ang minilyon ka tawo kag nagtalikod sa pagpati sa isa ka Supremo nga Persona.
19. Nagakahulugan bala ang kapaslawan sang Cristiandad nga napaslawan man ang Dios kag ang Biblia?
19 Apang, ang kapaslawan sang mga klero kag sang mga iglesia sang Cristiandad, subong man ang kapaslawan sang iban pa nga mga relihion sa guwa sang Cristiandad, wala nagakahulugan nga napaslawan man ang Biblia. Wala man ini nagakahulugan nga napaslawan ang Dios. Sa baylo, ang Biblia nagasugid sa aton nahanungod sa isa ka Supremo nga Persona nga nagaluntad kag nagaulikid sa aton kag sa aton palaabuton. Ginapakita sini kon paano niya padyaan ang bunayag sing tagipusuon nga mga tawo nga luyag maghimo sang kon ano ang matarong, nga luyag makakita sang hustisya kag paghidait nga magluntad sa bug-os nga duta. Ginapakita man sini kon ngaa ginatugutan sang Dios ang kalautan kag pag-antos kag kon paano niya dulaon sa duta ang mga nagahalit sa ila isigkatawo, subong man ang mga nagapangangkon nga nagaalagad sa iya apang wala gali.
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
[Retrato sa pahina 17]
Ang “inferno” ni Dante
[Credit Line]
Ilustrasyon ni Doré kay Barrators—Giampolo para sa Divine Comedy ni Dante
[Retrato sa pahina 17]
Ang Trinidad sang Cristiandad
[Retrato sa pahina 17]
Ang trinidad sang mga Hindu
[Credit Line]
Sa maayong kabubut-on sang British Museum
[Retrato sa pahina 17]
Ang trinidad sang mga Egiptohanon
[Credit Line]
Museo Egizio, Turin
[Mga retrato sa pahina 18]
Batok sa mga panudlo ni Jesus, ang mga klero sa nagakontrahanay nga mga bahin nagsakdag sang mga inaway
[Credit Line]
U.S. Army photo
