Dapat Ka Bala Magpati sa Sini?

NAGAPATI ka bala sa Trinidad? Ang kalabanan nga tawo sa Cristiandad nagapati sa sini. Ang matuod, isa ini ka panguna nga doktrina sang mga iglesia sa sulod sang mga siglo.

Bangod sini, mahimo magahunahuna ka nga wala ini ginaduhaduhaan. Apang indi gali, kag sining karon lang bisan ang pila ka sumalakdag sini nagpadabdab sang sinuay.

Ngaa makawiwili gid ini nga tema? Bangod si Jesus mismo nagsiling: “Amo ini ang dayon nga kabuhi: ang pagkilala sa imo, ang lamang matuod nga Dios, kag kay Jesucristo nga imo ginpadala.” Gani ang aton bug-os nga palaabuton nasandig sa aton pagkilala sa matuod nga kinaugali sang Dios, kag nagakahulugan ini nga hibaluon naton ang kabangdanan sang sinuay sa Trinidad. Busa, ngaa indi ini usisaon para sa imo kaugalingon?​—⁠Juan 17:​3, Katoliko nga Jerusalem Bible (JB).

Wala nagapalareho ang mga ideya sang Trinidad. Apang sa kabilugan ang panudlo sang Trinidad amo nga ang Dios may tatlo ka persona, ang Amay, ang Anak, kag ang Balaan nga Bahoy; apang, sila tanan isa lamang ka Dios. Ang doktrina nagasiling nga sila nga tatlo magkatupong, labing gamhanan, kag wala gintuga, bangod sila tanan nagluntad sing dayon sa Pagka-Dios.

Apang, ang iban nagasiling nga ang doktrina sang Trinidad indi matuod, nga ang Labing Gamhanan nga Dios isa ka napain, dayon, kag labing gamhanan nga persona. Nagasiling sila nga si Jesus sang wala pa sia mangin tawo, kaangay anay sang mga anghel, isa ka tuhay nga espiritu nga persona nga gintuga sang Dios, kag bangod sini may ginsuguran sia. Nagapanudlo sila nga si Jesus wala gid mangin tupong sa Labing Gamhanan nga Dios sa bisan anong kahulugan; sakop sia sang Dios bisan sadto kag tubtob karon. Nagapati man sila nga ang balaan nga bahoy indi persona kundi espiritu sang Dios, ang iya aktibo nga puwersa.

Ang mga sumalakdag sang Trinidad nagasiling nga may sadsaran ini indi lamang sa relihioso nga tradisyon kundi sa Biblia man. Ang mga kritiko sang doktrina nagasiling nga indi ini isa ka panudlo sang Biblia, kag ang isa ka libro sang maragtas nagsiling pa gani: “Ang ginhalinan sang [Trinidad] pagano gid.”​—⁠The Paganism in Our Christianity.

Kon matuod ang Trinidad, makapanubo para kay Jesus ang silingon nga indi sia tupong sa Dios subong bahin sang Pagka-Dios. Apang kon indi matuod ang Trinidad, makapanubo para sa Labing Gamhanan nga Dios nga tawgon ang bisan sin-o nga katupong niya, kag malain pa nga tawgon si Maria nga “Iloy sang Dios.” Kon indi matuod ang Trinidad, isa ka pagpakahuya sa Dios ang pagsiling, subong sang ginsambit sa libro nga Catholicism: “Kon indi paghuptan [sang katawhan] ining Pagtuo nga bug-os kag indi nadagtaan, sa wala sing duhaduha malaglag [sila] sing walay katapusan. Kag ang Katoliko nga Pagtuo amo: nagasimba kita sa isa ka Dios sa Trinidad.”

Gani, may yara maayong mga rason kon ngaa dapat mo hibaluon ang kamatuoran nahanungod sa Trinidad. Apang antes usisaon ang ginhalinan sini kag ang ginapangangkon nga pagkamaminatud-on sini, makabulig nga ipaathag ining doktrina sing kapin ka espisipiko. Ano gid ang Trinidad? Paano ini ginapaathag sang mga sumalakdag sini?

 [Mga retrato sa pahina 2]

Wala: Eskultura sang Egipto sang ikaduha nga milenyo (B.C.E.) Trinidad nanday Amon-Ra, Ramses II, kag Mut. Tuo: Ikanapulog-apat nga siglo (C.E.) Trinidad nga eskultura ni Jesucristo, sang Amay, kag sang balaan nga espiritu. Talupangda, tatlo ka persona apang apat ka tiil lamang.