Balatian kag Kamatayon—Ngaa?
Kapitulo 11
Balatian kag Kamatayon—Ngaa?
Bisan ano man ang himuon sang mga tawo nga pag-atipan sa ila kapagros, nagatigulang gihapon sila, nagabalatian kag sa ulihi nagakapatay. Wala sing isa nga makalikaw sa sini. Bisan ang mga tawo nga debotado sa Dios indi makalikaw sa sini. (1 Hari 1:1; 2:1, 10; 1 Timoteo 5:23) Ngaa ayhan?
2 Ang aton mga selula sa lawas daw may ikasarang nga magpadayon sa pagbulos sa mga nagatigulang nga selula sing mas madugay sangsa ginahimo sini sa karon, kag ang kapasidad sang aton utok labi pa sangsa mahimo naton gamiton sa madamong kalawigon sang kabuhi. Ngaa—kon indi gid tuyo nga gamiton ining tanan nga ikasarang? Ang matuod, indi mapaathag sang mga sientipiko kon ngaa nagatigulang kita, nagabalatian kag nagakapatay. Apang mapaathag ini sang Biblia.
Ang Kabangdanan sang Balatian kag Kamatayon
3 Ginatudlo kita ni apostol Pablo sa husto nga direksion, nga nagasiling: “Kay Adan ang tanan nagakapatay.” (1 Corinto 15:21, 22) Ginapatuhuyan diri ni Pablo ang kasaysayan sa Biblia nahanungod kanday Adan kag Eva, nga ginpamatud-an naman ni Jesucristo. (Marcos 10:6-8) Ginbutang sang Manunuga ang nahaunang mag-asawa sa isa ka hardin nga puluy-an, upod ang malipayon nga paglaum nga mabuhi sing dayon nahisuno sa iya kabubut-on. May bugana makapapagros sila nga pagkaon halin sa lainlain nga bungang-kahoy kag iban pa nga tanom. Dugang pa, sanday Adan kag Eva mga himpit. Wala sing diperensia ang ila hunahuna kag lawas, kag wala sing rason nga ini magaluya, katulad sa nagakatabo sa mga tawo karon.—Deuteronomio 32:4; Genesis 1:31.
4 Isa ka pagdumili lamang ang ginhatag sa nahauna nga mag-asawa. Ang Dios nagsiling: “Gikan sa kahoy sang pagkilala sang maayo kag malaut dili ka magkaon sa sini, kay sa adlaw nga magkaon ka sa sini mapatay ka nga totoo.” (Genesis 2:17) Ang pagtuman nila sa sini nga pagdumili nagapakilala sa kinamatarong sang Dios nga mamat-od kon ano ang maayo kag kon ano ang malain para sa tawo. Sang ulihi, naghimo sila sing kaugalingon nga talaksan tuhoy sa maayo kag malain. (Genesis 3:6, 7) Paagi sa paglapas sa maathag nga kasuguan sang Dios, nakahimo sila sang ginatawag sang Biblia nga “kasal-anan.” Sa Hebreo kag Griego, ang “pagpakasala” nagakahulugan sing “indi pag-igo [sa tanda].” Wala maigo nanday Adan kag Eva ang tanda ukon nagkulang sa himpit nga pagtuman. Indi na mabanaag sa ila ang kahimpitan sang Dios, kag naagom nila ang matarong nga pamatbat sang Dios.—Lucas 16:10.
5 Ang kasal-anan nanday Adan kag Eva nag-apektar sa ila kag sa aton. Ngaa sa aton? Kay man, wala sila gilayon pagpatya sang Dios. Bilang patugsiling sa tanan nga nadalahig, gintugutan ni Jehova ang nahauna nga mag-asawa nga magpamata. Apang sanday Adan kag Eva indi na himpit; sang makasala sila gilayon nga nagsugod sa pagluya ang ila lawas kag hunahuna. Gani indi na sila makapanganak sing himpit nga mga anak. (Job 14:4) Ang kahimtangan mapaanggid sa mag-asawa karon nga may depekto nga ila ginpapanubli sa ila mga kabataan. Napanubli naton ang depekto sang kasal-anan, bangod kita tanan naghalin sa nahauna dihimpit nga mag-asawa. Si Pablo nagapaathag: “Bangod sa isa ka tawo [si Adan] nagsulod ang kasal-anan sa kalibutan kag ang kamatayon bangod sa kasal-anan, amo kon ngaa naglapnag ang kamatayon sa tanan nga tawo tungod sila tanan nakasala.”—Roma 5:12; Salmo 51:5.
6 Wala na gid bala sing paglaum? Ginapamatud-an sang maragtas kag sang Biblia nga mahimo nga mangin amo gid sini kon itugyan lamang ini sa mga tawo. Wala kita sing ikasarang sa pagtinlo sang aton kaugalingon sa mantsa sang kasal-anan ukon sa paghilway sang aton kaugalingon sa pagpakamalaut sang Dios. Kon may paghilway, ang Dios ang magaaman sini. Kasuguan niya ang ginlapas, gani Sia ang makapamat-od kon paano pat-uron ang himpit nga pagkamatarong kag magahatag sing kahilwayan. Ginpakita ni Jehova nga Dios ang iya dibagay nga kaluoy paagi sa pag-aman sing pagtubos para sa kaanakan nanday Adan kag Eva, lakip na kita. Ginapaathag sang Biblia kon ano ining aman kag kon paano kita makabenepisyo.
7 Ini nga mga teksto nagatanyag sing sadsaran sa paghangop sa sina nga butang:
“Ginhigugma gid sang Dios ang kalibutan [sang katawhan] sa bagay nga ginhatag niya ang iya bugtong nga Anak, agod nga ang bisan sin-o nga magtuo sa iya indi mawala kundi may kabuhi nga walay katapusan.”—Juan 3:16.
“Ang Anak sang tawo [si Jesus] wala magkari nga pag-alagdon kundi sa pag-alagad kag sa paghatag sang iya kabuhi nga gawad sang madamo.”—Marcos 10:45.
“Ang tanan nagpakasala kag nawad-an sang himaya sang Dios, sila ginapakamatarong sa walay bayad paagi sa iya dibagay nga kaluoy sa pagtubos nga yara kay Cristo Jesus. Ginpadala sia sang Dios subong halad [nga nagatabon] paagi sa pagtuo sa iya dugo.”—Roma 3:23-25.
Ano ang “Gawad”?
8 Ang duha sa sining mga teksto nagasambit sang isa ka “gawad.” Sa simple nga kahulugan, isa ini ka kantidad nga ginbayad agod hilwayon ang isa ka bihag. (Isaias 43:3) Masami naton mabatian nga ginagamit ini nga tinaga may kahilabtanan sa kuwarta nga ginbayad agod hilwayon ang isa ka tawo nga ginkidnap. Sa aton bahin, ang bihag amo ang katawhan. Ginbaligya kita ni Adan sa kahiulipnan sang sala, nga nagresulta sa balatian kag kamatayon. (Roma 7:14) Anong hamili nga butang ang makagawad sa katawhan kag makabukas sa aton sing paglaum nga hilway sa mga epekto sang kasal-anan?
9 Dumduma nga ginsiling sang Biblia nga ‘ginhatag’ ni Jesus ‘ang iya kabuhi subong gawad.’ (Marcos 10:45) Gikan sa sini makita naton nga kabuhi sang tawo ang ginakinahanglan. Bangod sang pagpakasala, nadula ni Adan ang himpit tawhanon nga kabuhi. Agod mabawi sang katawhan ang himpit nga kabuhi isa pa ka himpit tawhanon nga kabuhi ang kinahanglan agod makatimbang ukon makatubos sa nadula ni Adan. Ginapadaku sini kon ngaa wala sing dihimpit nga kaanakan ni Adan ang makaaman sang gawad. Subong sang ginasiling sang Salmo 49:7, 8: “Indi matubos sang tawo ang iya kaugalingon, ni makabayad sang gawad sa Dios: daku ang bili agod gawaron ang iya kabuhi, indi niya ini masarangan.”—Jerusalem Bible.
10 Agod iaman ang bili sang gawad, ginpadala sang Dios ang iya himpit espirituhanon nga Anak halin sa langit agod ipanganak bilang tawo. Ginpaathag sang isa ka anghel sa ulay nga si Maria kon paano pat-uron sang Dios agod ipanganak si Jesus nga isa ka himpit: “Ang gahom sang Labing Mataas magalandong sa imo. Bangod sina ang bata nga matawo sa imo tawgon nga balaan, ang Anak sang Dios.” (Lucas 1:35; Galacia 4:4) Si Jesus, nga wala sing dihimpit tawhanon nga amay, hilway sa ginpanubli nga sala.—1 Pedro 2:22; Hebreo 7:26.
11 Pagkatapos nga nabuhi subong isa ka tawo nga bug-os nga nahisuno sa kabubut-on sang Dios, ginhatag ni Cristo ang iya himpit tawhanon nga kabuhi. Kabuhi ini nga kaangay sang iya ni Adan sang gintuga sia, gani si Jesus nangin isa ka “katumbas nga gawad para sa tanan.” (1 Timoteo 2:5, 6; 1 Corinto 15:45) Huo, “para sa tanan” bangod ginbayaran niya ang bili agod gawaron ang bug-os nga panimalay sang tawo. Sing nahisuno, ang Biblia nagasiling nga kita “ginbakal sa isa ka bili.” (1 Corinto 6:20) Kon amo, paagi sa kamatayon ni Jesus, ang Dios nag-aman sing sadsaran agod madula ang gindala ni Adan nga kasal-anan, balatian kag kamatayon sa katawhan. Ini nga kamatuoran importante nga bahin sa pagpahalipay sa aton kabuhi.
Paano Mapatawad ang Aton mga Kasal-anan?
12 Maayo mahibal-an halin sa Biblia nga ginbayaran ni Jesus ang bili nga gawad. Apang yara gihapon ang balagbag sa pag-agom naton sang kahamuot kag pagpakamaayo sang Dios. Amo ini ang pagkamakasasala naton. Indi naton pirme ‘maigo ang tanda.’ Nagsulat si Pablo: “Ang tanan nagpakasala kag nawad-an sang himaya sang Dios.” (Roma 3:23) Ano ang mahimo tuhoy sa sina? Paano kita mangin kahalamut-an sa aton matarong nga Dios, si Jehova?
13 Pat-od nga indi naton mapaabot ang kahamuot sang Dios kon nagapadayon kita sa isa ka banas nga nahibaluan naton nga supak sa iya kabubut-on. Dapat naton hinulsulan sing hanuot gid ang aton sayop nga mga handum, panghambal kag pagginawi, kag pagkatapos tinguhaan nga magpahisuno sa iya mga talaksan nga yara sa Biblia. (Binuhatan 17:30) Apang ang aton mga kasal-anan—sang nagligad kag sa karon—kinahanglan gihapon nga tabunan. Diri kita ginaalagdan sang gawad ni Jesus. Ginpakita ini ni Pablo, sang magsiling sia nga ang Dios ‘nagpadala kay Jesus subong halad nga nagatabon paagi sa pagtuo sa iya dugo.’—Roma 3:24, 25.
14 Ginapatuhuyan diri sang apostol ang isa ka butang nga ginhimos sang Dios sang una pa nga nagalaragway ukon nagadul-ong kay Cristo. Sa dumaan nga Israel, ang mga halad nga sapat tayuyon nga ginahalad tungod sa kasal-anan sang katawhan. Kag ang mga indibiduwal makahalad man sing mga halad para sa pinasahi nga sahi sang kasal-anan. (Levitico 16:1-34; 5:1-6, 17-19) Ginbaton sang Dios ining mga halad nga may dugo subong pagtumbas ukon pagdula sa mga sala sang tawo. Apang wala ini makahatag sing dayon nga paumpaw, bangod ginasiling sang Biblia nga “ang dugo sang mga baka kag kanding indi makakuha sang kasal-anan.” (Hebreo 10:3, 4) Apang, ini nga mga bahin sang pagsimba may kahilabtanan sa mga saserdote, templo, halaran kag mga halad, “mga larawan,” ukon “landong sang maayong butang nga magaabot” may kahilabtanan sa halad ni Jesus.—Hebreo 9:6-9, 11, 12; 10:1.
15 Ginapakita sang Biblia kon daw ano ini ka importante sa pagtigayon naton sing kapatawaran, sa pagsiling: “Sa iya may pagtubos kita paagi sa iya dugo [si Jesus], nga amo, ang kapatawaran sang aton mga paglapas.” (Efeso 1:7; 1 Pedro 2:24) Busa, subong dugang sa pagtubos nga ginaaman sang iya kamatayon, makatabon ini sang aton mga kasal-anan; mapatawad ang aton mga kasal-anan. Apang may ginapangayo ini sa aton. Sanglit ginbakal kita, huo, “ginbakal sa isa ka bili” paagi sa gawad ni Cristo, dapat nga handa kita sa pagbaton kay Jesus bilang ang aton Ginuo ukon Tag-iya kag tumanon sia. (1 Corinto 6:11, 20; Hebreo 5:9) Busa, dapat naton hinulsulan ang aton mga kasal-anan kag updan ini sing pagtuo sa halad ni Jesus nga aton Ginuo.
16 Kon himuon naton ini, indi na naton dapat hulaton pa ang kapatawaran tubtob nga kuhaon sang Dios ang tanan nga epekto sang kasal-anan sa katawhan, ang pagdula sa balatian kag kamatayon. Ginasambit sang Kasulatan ini nga pagpatawad subong isa ka butang nga mahimo naton matigayon sa karon, nga nagadul-ong sa pag-agom sing matinlo nga konsiensia sa atubangan sang Dios.—1 Juan 2:12.
17 Kon amo, ang halad ni Jesus dapat may yara personal nga kahulugan para sa aton kada adlaw. Paagi sa sini mapatawad sang Dios ang mga kasaypanan nga aton nahimo. Nagpaathag si apostol Juan: “Ginsulat ko ini agod nga indi kamo magpakasala. Apang, kon magpakasala ang sin-o man, may mananabang kita sa Amay, si Jesucristo, ang matarong.” (1 Juan 2:1; Lucas 11:2-4) Isa ini ka pangunang panudlo sang Biblia kag importante sa aton dayon nga kalipay.—1 Corinto 15:3.
Ano ang Himuon Ninyo?
18 Ano ang imo reaksion sa ginasiling sang Biblia nahanungod sa kabangdanan sang balatian kag kamatayon, sa gawad kag sa aman nga kapatawaran paagi kay Jesucristo? Basi ginapensar sang isa ang mga butang nga ini apang wala pa matandog ang iya tagipusuon kag kabuhi. Apang labi pa ang ginapangayo sa aton.
19 Ginaapresyar bala naton ang gugma sang Dios sa pag-aman sing gawad? Nagsulat si apostol Juan: “Ginahigugma gid sang Dios ang kalibutan sa bagay nga ginhatag niya ang iya bugtong nga Anak.” (Juan 3:16) Tandai nga ang nadalahig amo ang mga tawo nga makasasala, nga napain sa Dios. (Roma 5:10; Colosas 1:21) Ihatag bala ninyo ang isa ka mahal sa kabuhi para sa mga tawo nga ang kalabanan sa ila diutay lamang ukon wala sang interes sa inyo? Apang nagpasugot si Jehova nga ang iya putli kag matutom nga Anak, ang ginahigugma niya nga Panganay, manaug sa duta kag atubangon ang pasipala, kahuluy-an kag kamatayon agod makaaman sing paumpaw sa katawhan. Bangod sini natiklod si Pablo nga magsulat: “Ang Dios nagapakilala sang iya kaugalingon nga gugma sa aton nga sang makasasala pa kita, si Cristo napatay tungod sa aton.”—Roma 5:8.
20 Ginpakita man sang Anak ang iya gugma. Pag-abot sang tion, kinabubut-on sia nga nagpaubos agod mangin tawo. Nagpaulipon sia tungod sa dihimpit nga mga tawo, gintudluan kag ginpang-ayo sila. Kag, bisan wala sing sala, ginbaton niya ang pagyaoyao, pagantos kag ang makahuluya nga kamatayon sa kamot sang mga kasumpong sang kamatuoran. Agod maapresyar ini, maghinguyang sing tion sa pagbasa sa kasaysayan nahanungod sa pagluib, pagbista, pag-abuso kag pagpatay kay Jesus, subong sang narekord sa Lucas 22:47 tubtob 23:47.
21 Paano kamo magahulag sa tanan nga ini? Pat-od nga indi pahanugutan sang isa nga ang pagbaton niya sa mahigugmaon nga aman sang gawad mangin isa ka balibad sa paghimo sing malaut. Wala ina nagakahisuno sa katuyuan sini, kag mahimo pa ini magadangat sa kasal-anan nga wala na sing kapatawaran. (Hebreo 10:26, 29; Numeros 15:30) Sa baylo, dapat naton panikasugan nga magkabuhi sa paagi nga magadala sing kadungganan sa aton Manunuga. Kag ang pagtuo sa dakung aman nga ginhimo paagi sa Iya Anak dapat magpahulag sa aton nga ihambal ini sa iban, ginabuligan sila nga mahibaluan kon paano man sila makabenepisyo.—Binuhatan 4:12; Roma 10:9, 10; Santiago 2:26; 2 Corinto 5:14, 15.
22 Sang yari si Jesus sa duta ginsiling niya nga puwede niya ihatag ang kapatawaran sang Dios sa mga kasal-anan. Ginmulay sia sang pila ka kaaway bangod sini. Busa ginpamatud-an ini ni Jesus paagi sa pag-ayo sa isa ka paralitiko. (Lucas 5:17-26) Gani, kon paano nga ang kasal-anan nagadala sing pisikal nga mga epekto sa katawhan, ang kapatawaran sang kasal-anan nagadala sing mga benepisyo. Importante ini nga mahibaluan. Ang ginhimo ni Jesus sang yari sia sa duta nagapakita nga puwede tapuson sang Dios ang balatian kag kamatayon. Nahisuno ini sa ginsiling mismo ni Jesucristo, nga ginhatag ni Jehova nga Dios ang iya Anak agod ang mga tawo nga may pagtuo makatigayon sang “kabuhi nga walay katapusan.” (Juan 3:16) Apang paano? San-o? Kag paano naman ang aton mga hinigugma sa kabuhi nga napatay na?
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
Ngaa nangin makalilibog ang balatian kag kamatayon? (1, 2)
Paano kita naapektuhan sang balatian kag kamatayon? (3-5)
Ngaa nasandig sa Dios ang solusyon sa balatian kag kamatayon? (6, 7)
Paano gin-aman ang isa ka pangtubos? (8-11)
Ano ang sadsaran agod mapatawad ang aton mga kasal-anan? (12-17)
Paano kamo nagahulag sa ginhimo sang Dios kag ni Jesus? (1 Juan 4:9-11) (18-21)
Ang pagpatawad sang aton mga kasal-anan mahimo magdalahig sa anong paglaum? (22)
[Kahon sa pahina 103]
Ginapaathag sang manunulat sang siensia nga si Isaac Asimov nga ang mga molekula nga RNA sa utok sang tawo may yara “isa ka sistema sa pag-file nga may lubos nga ikasarang sa pagbaton sang bisan ano man kadamo nga ihibalo kag memorya nga mabutang diri sang tawo—kag isa ka bilyon ka beses pa ang kalabawon sini.”—“Times Magazine” sa Nueva York.
