Kapitulo 9

Ang Gahom sang Paglaum sa Pagkabanhaw

1. Anong dalayawon nga mga paglaum ang ginpaposible sang pagkabanhaw?

 KON wala sing pagkabanhaw, ang patay nga mga tawo wala sing paglaum nga mabuhi sa palaabuton. Apang si Jehova, bangod sang iya dibagay nga kaluoy, nagbukas para sa binilyon nga napatay sing indi mabilihan nga kahigayunan sa pag-agom sing dayon nga kabuhi. Subong resulta, kita man may makalilipay nga paglaum nga mahiusa liwat upod sa aton mga hinigugma nga nagtulog sa kamatayon.​—⁠Ipaanggid ang Marcos 5:​35, 41, 42; Binuhatan 9:​36-41.

2. (a) Sa anong mga paagi ang pagkabanhaw nangin importante sa pagtuman sang katuyuan ni Jehova? (b) San-o labi na ang pag­la­um sa pagkabanhaw isa ka importante nga tuburan sang kusog sa ­aton?

² Bangod sang pagkabanhaw ginatugutan ni Jehova, nga wala sing dayon nga halit sa iya matutom nga mga alagad, si Satanas sa paghikot tubtob sa limite sang iya pagtinguha nga pamatud-an ang iya malaut nga sumbong, “Ang tanan nga iya sang tawo ihatag niya tungod sa iya kalag.” (Job 2:4) Bangod ginbanhaw si Jesus gikan sa minatay ginpresentar niya ang bili sang iya tawhanon nga sakripisyo sa atubangan sang langitnon nga trono sang iya Amay, nga may makaluwas-kabuhi nga benepisyo sa aton. Paagi sa pagkabanhaw sila nga kaupod nga mga manunubli ni Cristo mahiusa upod sa iya sa langitnon nga Ginharian. Kag para sa aton tanan nga may pagtuo, ang pagkabanhaw isa ka tuburan sang kusog nga labaw sa kinaandan kon nagabatas kita sing mga pagtilaw nga nagapaatubang sa aton sa kamatayon.

 Kon Ngaa Sadsaran sa Cristianong Pagtuo

3. (a) Sa anong kahulugan ang pagkabanhaw isa ka “nahauna nga pagtolon-an”? (b) Ano ang kahulugan sang pagkabanhaw sa kalibutan sa kabilugan?

³ Ang pagkabanhaw, suno sa Hebreo 6:​1, 2, isa ka “nahauna nga pagtolon-an,” bahin sang sadsaran sang pagtuo nga kon wala ini indi gid kita mangin hamtong nga mga Cristiano. Apang malayo ini sa panghunahuna sang kalibutan sa kabilugan. Bangod kulang sing espirituwalidad, dugang kag dugang nga mga tawo ang nagakabuhi sa pagpangita sing kalipayan. Ini lamang nga kabuhi ang nakita nila nga matuod. (1 Cor. 15:​32) Ang mga tawo nga nagapasakop sa tradisyonal nga mga relihion, sa sulod kag guwa sang Cris­tian­dad, nagahunahuna nga sila may dimamalatyon nga kalag, nga nagahimo sang pagkabanhaw nga indi kinahanglanon. Ang bisan sin-o nga nagatinguha sa pagpasibusibu sining duha ka ideya labi nga naligban sa baylo nga maglaum. Paano naton mabuligan ang mga tawo nga luyag mamati?​—⁠Binu. 17:32.

4. (a) Antes maapresyar sang isa ka tawo ang pagkabanhaw, ano ang dapat naton anay ipaathag sa iya? (b) Ano nga mga kasulatan ang gamiton sa pagpaathag kon ano ang kalag? Ang kahimtangan sang patay? (c) Apang ano kon ang isa maggamit sing binadbad sang Biblia nga daw nagapalubog sa mga kamatuoran nga yara sa sina nga mga teksto?

⁴ Antes nila sina maapresyar kon daw ano ka dalayawon nga aman ang pagkabanhaw, dapat anay mahangpan nila kon ano ang kalag kag ang kahimtangan sang patay. Sa masami, ang pila lamang ka kasulatan bastante na sa pagpaathag sining mga butang sa isa ka tawo nga gutom sa kamatuoran. (Gen. 2:​7; Ezeq. 18:​4; Sal. 146:​3, 4) Ang pila ka modernong binadbad kag mga edisyon sang Biblia nagapalubog sining mga kamatuoran. Gani mahimo kinahanglanon nga binagbinagon ang mga ekspresyon nga gingamit sa orihinal nga mga hambal sang Biblia.

5. Paano mo mabuligan ina nga tawo sa paghangop kon ano ang kalag?

⁵ Ang New World Translation makabulig gid sa paghimo sini, bangod pareho pirme ang pagbadbad sini sa Hebreong termino nga neʹphesh kag sa katumbas nga Griegong tinaga nga psy·kheʹ subong “kalag,”  kag sa apendice sini nalista ang madamo nga teksto nga sa diin masapwan ining mga termino. Ang iban nga modernong mga bersion mahimo nga nagabadbad sa amo gihapon nga orihinal nga tinaga indi lamang subong “kalag” kundi subong man “tinuga,” “tawo,” “persona” kag “kabuhi”; ang “akon neʹ­phesh” mahimo badbaron nga “ako,” kag ang “imo neʹ­phesh” subong “ikaw.” Ang pagpaanggid sining mga Biblia sa pila ka daan nga mga binadbad ukon sa New World Translation magabulig sa isa ka sinsero nga estudyante sa pag-apresyar nga ang termino sa orihinal nga hambal nga ginbadbad subong “kalag” nagapatuhoy sa (1) mga tawo, (2) mga sapat kag (3) sa kabuhi nga ila ginaagom. Apang wala gid ini nagapaalinton sing ideya nga ang kalag isa ka dimakita, dimatandog nga butang nga makaguwa sa lawas sa kamatayon kag padayon nga nagaluntad sa iban nga duog.

6. (a) Ngaa ang iban sang modernong binadbad nagapalibog sa ulo sang mga bumalasa tuhoy sa kahulugan sang Sheol, Hades kag Gehenna? (b) Paano mo ipaathag gikan sa Biblia ang kahimtangan sang mga tawo sa Sheol, ukon Hades? Sa Gehenna?

⁶ Subong man, ang New World Translation wala nagabag-o sa literal nga pagbadbad sa Hebreong termino nga sh^eōlʹ subong ­Sheol kag sa Griegong termino nga haʹdes subong Hades kag sa geʹen·na subong Gehenna. Apang ang iban nga modernong binadbad kag paghatag kahulugan sang Biblia nagapagumon sa bumalasa paagi sa pagbadbad sa haʹdes kag geʹen·na subong “impierno,” dugang sa paggamit sing “lulubngan” kag “kalibutan sang mga patay” subong iban pa nga pagbadbad sa sh^eōlʹ kag haʹdes. Paagi sa pagpaanggid sang mga binadbad, kon kinahanglanon, sarang mapakita nga ang ­Sheol katumbas sang Hades. (Sal. 16:​10; Binu. 2:​27)  Maathag nga ginapakita sang Biblia nga ang ­Sheol, ukon Hades, ang kinaandan nga lulubngan sang katawhan, ginaangot sa kamatayon, indi sa kabuhi. (Sal. 89:​48; Bug. 20:​13) Ginatudlo man sini ang paglaum nga makabalik gikan didto paagi sa pagkabanhaw. (Job 14:​13; Binu. 2:​31) Sa pagpatuhay, wala sing paglaum nga ginatanyag para sa mga magakadto sa Gehenna, kag, sa pagkamatuod, ang kalag wala ginahambal subong may pangalibutan nga nagaluntad didto.​—⁠Mat. 18:​9; 10:28.

7. Nahangpan sing nagakaigo, paano ang pagkabanhaw makaimpluwensia sa panimuot kag mga buhat sang tawo?

⁷ Kon napaathag na ining mga butang, ang kamatayon kag pagkabanhaw ni Cristo makatigayon sing matuod nga kahulugan. Mabuligan na karon ang isa ka tawo sa paghangop kon ano ang mangin kahulugan sa iya sang pagkabanhaw kag maapresyar na niya ang gugma ni Jehova sa paghimo sinang dalayawon nga aman. Ang kasubo nga nabatyagan sang mga namatyan sing mga hinigugma mabuslan na karon sing makalilipay nga pagpaabot nga mahiusa liwat sa bag-ong sistema sang Dios. Narealisar sang unang-siglo nga mga Cristiano nga ang pagkabanhaw ni Jesucristo isa ka sadsaran nga bato sang Cristianong pagtuo. Sing makugihon nagpanaksi sila sa iban nahanungod sini kag sang paglaum nga ginpasalig sini. Gani man, ang mga nagaapresyar sini karon malangkagon sa pagpaambit sa iban sining hamili nga kamatuoran.​—⁠Binu. 5:​30-32; 10:​40-43; 13:​32-39; 17:31.

Paggamit sa ‘Yabi sang Hades’

8. Ano ang kahulugan sang paggamit ni Jesus sang “mga yabi sang kamatayon kag Hades” para sa hinaplas sing espiritu nga mga sumulunod?

⁸ Ang tanan nga makaupod ni Cristo sa iya langitnon nga Ginharian dapat mapatay sa ulihi. Apang nahibaluan nila ang pasalig nga iya ginhatag sang sia nagsiling kay apostol Juan: “Napatay ako, apang, yari karon! nagakabuhi ako tubtob sa walay katubtuban, kag yari sa akon ang mga yabi sang kamatayon kag Hades.” (Bug. 1:​18) Ano ang iya buot silingon? Ginpatalupangod niya ang iya mismo naagihan. Sia, man, napatay.  Apang wala sia pagpabay⁠-⁠i sang Dios sa Hades. Sa ikatlo nga adlaw ginbanhaw sia ni Jehova padulong sa espiritu nga kabuhi kag ginhatagan sia sing pagkadimamalatyon. Indi lamang ina, kundi ginhatag sang Dios sa iya “ang mga yabi sang kamatayon kag Hades” agod gamiton sa pagpaguwa sa iban gikan sa kinaandan nga lulubngan sang katawhan kag gikan sa mga epekto sang Adamiko nga sala. Bangod yara sa iya ina nga mga yabi, sarang mabanhaw ni Jesus ang iya matutom nga mga sumulunod gikan sa minatay. Kon himuon niya ini, ginahatag niya sa hinaplas sang espiritu nga mga katapo sang iya kongregasyon ang hamili nga dulot sang dimamalatyon nga kabuhi sa langit, subong sang ginhimo sang iya Amay sa iya.​—⁠Roma 6:​5; Filip. 3:​20, 21.

9. San-o mahanabo ang pagkabanhaw sang matutom hinaplas nga mga Cristiano?

⁹ San-o maeksperiensiahan sang matutom hinaplas nga mga Cristiano ina nga pagkabanhaw? Nagsugod na ini. Ginpaathag ni apostol Pablo nga sila banhawon sa ‘tion sang presensia ni Cristo,’ nga nagsugod sang 1914 C.E. (1 Cor. 15:​23) Karon, kon matapos na sini nila ang ila dutan-on nga kurso, wala na sila nagahulat pa sa kamatayon sa pagbalik sang ila Ginuo. Sa gilayon nga sila mapatay ginabanhaw sila sa espiritu, ‘ginabayluhan, sa isa ka tion, sa isa ka pagpamisok.’ Daw ano ka malipayon sa ila, bangod “ang ila mga binuhatan nagasunod sa ila”!​—⁠1 Cor. 15:​51, 52; Bug. 14:13.

10. Anong iban pa nga pagkabanhaw ang mahanabo, kag san-o ini magasugod?

¹⁰ Apang indi lamang sila ang banhawon. Ang kamatuoran nga ini gintawag nga “nahaunang pagkabanhaw” nagapakita nga ang iban magasunod. (Bug. 20:6) Ang mga magabenepisyo gikan sa naulihi nga pagkabanhaw may makalilipay nga paglaum nga mabuhi sing walay katapusan sa Paraiso nga duta. San-o ina mahanabo? Ginapakita sang tolon-an sang Bugna nga ini matabo sa tapos malaglag “ang duta kag ang langit” sang malaut nga sistema sang mga butang karon. Ang katapusan sang daan nga sistema tuman na kalapit. Sa tapos sina, sa gintalana nga tion sang Dios, ang dutan-on nga pagkabanhaw magasugod.​—⁠Bug. 20:​11, 12.

11. Sin-o ang malakip sa mga matutom nga banhawon sa duta, kag ngaa isa ina ka makakulunyag nga paglaum?

¹¹ Sin-o ang ilakip? Ang matutom nga mga alagad ni Jehova gikan sa dumaan nga mga tion.  Lakip sa ila amo ang mga tawo nga bangod sang ila malig-on nga pagtuo sa pagkabanhaw, ‘wala magbaton sing paghilway paagi sa gawad’​—⁠ang iban nagkompromiso sang ila integridad sa Dios agod makalikaw sa isa ka masingki nga kamatayon. (Heb. 11:​35) Daw ano ka makalilipay nga makilala sila sing personal kag mabatian gikan sa ila mismo ang mga detalye sang mga hitabo nga ginreport sa malip-ot lamang sa Biblia! Lakip sa iban pa, amo si Abel, ang unang matutom nga saksi ni Jehova. Sanday Enoc kag Noe, ang indi mahinadlukon nga mga manugbantala sang nagapaandam nga mensahe sang Dios sa wala pa ang Anaw. Si Abraham, nga nag-abiabi sa mga anghel. Si Moises, nga paagi sa iya ginhatag ang Kasuguan sa Bukid sang Sinai. Ang maisugon nga mga manalagna subong ni Jeremias, nga nakasaksi sang pagkalaglag sang Jerusalem sang 607 B.C.E. Kag si Juan Bautista, nga nakabati sa Dios nga nagpakilala kay Jesus subong Iya Anak. Malakip man ang mga matutom nga napatay sa tion sang katapusan nga mga adlaw sang karon nga sistema.​—⁠Heb. 11:​4-38; Mat. 11:11.

12. (a) Pila sa minatay sa Hades ang banhawon? (b) Sin-o ang malakip, kag ngaa?

¹² Sa ulihi, ang iban man pagabanhawon. Ang kasangkaron nga gamiton ni Jesus ang ‘yabi sang Hades’ para sa katawhan ginpakita sa isa ka palanan-awon nga ginhatag kay apostol Juan nga sa diin iya nakita ang Hades nga “gintagbong sa linaw nga kalayo.” Ano ang buot silingon sina? Nga ini malaglag; indi na makita bangod bug-os nga nahaw-asan. Sa amo, dugang sa pagbanhaw sa matutom nga mga sumilimba ni Jehova, maluluy-on nga banhawon ni Jesus gikan sa Hades, ukon ­Sheol, bisan ang dimatarong nga mga tawo. Wala sing isa sini ang banhawon agod lamang hukman nga takus sa kamatayon sa liwat. Sa matarong nga palibot sa idalom sang Ginharian sang Dios buligan sila sa pagpahisuno sang ila kabuhi sa mga dalanon ni Jehova.  Ginpakita sang palanan-awon nga ang “linukot sang kabuhi” ginbuksan, kag sila may kahigayunan sa pagpalista sang ila ngalan sa sini. Sila “hukman sing indibiduwal suno sa ila mga binuhatan” nga ginhimo sa tapos sang ila pagkabanhaw. (Bug. 20:​12-14; Binu. 24:​15) Sa amo, pasad sa hingapusan nga resulta, ang ila pagkabanhaw mahimo nga mangin “pagkabanhaw nga sa kabuhi” kag indi isa ka dimalikawan nga “pagkabanhaw [nga may pagpakamalaut] nga sa paghukom.”​—⁠Juan 5:​28, 29.

13. (a) Sin-o ang indi banhawon? (b) Paano ang ihibalo sa kamatuoran nahanungod sa pagkabanhaw makaapektar sang aton kabuhi?

¹³ Sa pagkamatuod, indi tanan nga patay banhawon. Ang iban nakahimo sing mga sala nga indi na mapatawad. Ang mga pagapatyon sa “dakung kapipit-an,” nga karon malapit na, malakip sa mga makaeksperiensia sing walay katapusan nga kalaglagan. (Mat. 12:​31, 32; 23:​33; 24:​21, 22; 25:​41, 46; 2 Tes. 1:​6-9) Sa amo, samtang tumalagsahon nga kaluoy ang ginapakita sa pagpaguwa sa tanan nga yara sa Hades, ang pagkabanhaw wala nagahatag sing sadsaran nga pasapayanan naton kon paano kita nagakabuhi karon. Sa baylo, dapat ini magpahulag sa aton nga ipakita kon daw ano ka tudok nga ginaapresyar naton ining dibagay nga kaluoy sang Dios.

Napalig-on sang Paglaum sa Pagkabanhaw

14. Paano ang pagkabanhaw mangin isa ka tuburan sang daku nga kusog sa isa ka tawo nga malapit na mapatay?

¹⁴ Ang mga nagalaum sa pagkabanhaw makakuha sing kusog sa sini. Kon ang oras sang ila kamatayon mag-abot, nahibaluan nila nga indi nila mapaisol tubtob sa walay katubtuban ang ila kamatayon, walay sapayan kon ano man nga bulong ang gamiton. (Manugw. 8:8) Kon sila nagmasako sa hilikuton sang Ginuo kag nag-alagad sing matutom upod sa iya organisasyon, makapaabot sila sa palaabuton nga may bug-os nga pagsalig.  Nahibaluan nila nga paagi sa pagkabanhaw sila sa sibu nga tion sang Dios makaagom liwat sing kabuhi. Kag daw ano nga kabuhi ini! “Ang matuod nga kabuhi,” suno kay apostol Pablo.​—⁠1 Tim. 6:​19; 1 Cor. 15:​58; Heb. 6:​10-12.

15. Kon kita ginapahog sang masingki nga mga manughingabot, ano ang makabulig sa aton sa paghupot sing integridad kay Jehova?

¹⁵ Indi lamang ang pagkahibalo nga may yara pagkabanhaw ang nagapalig-on sa aton kundi ang pagkilala man sa Isa nga amo ang Tuburan sina nga aman. Nagapalig-on ini sa aton nga magmatutom sa Dios bisan pa kon ginapahog sing kamatayon sa mga kamot sang masingki nga mga manughingabot. Madugay na nga ginagamit ni Satanas ang kahadlok sa hilaw nga kamatayon subong paagi sa pag-ulipon sa mga tawo. Apang si Jesus wala magpadaug sa sina nga kahadlok; nagmatutom sia kay Jehova tubtob sa kamatayon. Paagi sa nahimuan sang iya kamatayon naghatag sia sing paagi sa pagluwas sa iban pa gikan sa sini nga kahadlok. (Heb. 2:​14, 15) Subong resulta sang ila pagtuo sa sina nga aman, ang iya matuod nga mga sumulunod nakatukod sing isa ka tumalagsahon nga rekord subong manughupot sing integridad. Kon ginabutang sa pag-ipit, sila nagapamatuod nga ‘wala nila ginahigugma ang ila kaugalingon nga kalag’ sing kapin sa ila gugma kay Jehova. (Bug. 12:​11) Sing maalamon, wala sila nagatinguha nga luwason ang ila karon nga kabuhi paagi sa pagtalikod sa Cristianong mga prinsipio, agod lamang madula ang ginalauman nga dayon nga kabuhi. (Luc. 9:​24, 25) May yara ka bala sina nga sahi sang pagtuo? Matigayon mo ini kon higugmaon mo gid si Jehova kag tinagipusuon nga ginbaton mo kon ano ang kahulugan sa imo sang paglaum sa pagkabanhaw.

Repaso nga Paghinun-anon

● Ngaa dapat anay mahangpan sang isa ka tawo kon ano ang kalag kag ang kahimtangan sang patay antes niya maapresyar ang pagkabanhaw?

● Sin-o ang magabalik gikan sa minatay? Paano ining ihibalo mag-apektar sa aton?

● Paano ang paglaum sa pagkabanhaw nagapalig-on sa aton?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]