Kapitulo 16

Pamatii ang Laygay, Batuna ang Disiplina

1. (a) May yara bala sa aton nga wala nagakinahanglan sing laygay kag disiplina? (b) Apang ano nga mga pamangkot ang nagakaigo nga binagbinagon naton?

 ANG kalabanan sa aton magaugyon sa gilayon sa ginasiling sang kasulatan: “Kita tanan nagakasandad sa madamo nga beses.” (Sant. 3:2) Indi mabudlay hunahunaon ang mga hitabo nga kita napaslawan sa paggawi subong sahi sang tawo nga ginalaygay sa aton sang Pulong sang Dios kag handum man naton. Gani ginakilala naton nga husto ang Biblia sa pagsugo sa aton: “Pamatii ang laygay kag batuna ang disiplina, agod nga magmaalam ka sa imo palaabuton.” (Hulu. 19:​20) Nahibaluan naton nga kinahanglan naton ina nga bulig. Wala sing duhaduha nga kita nakahimo na sing mga pagpasibu sa aton kabuhi agod mapahisuno ini sa aton naton-an gikan sa Biblia. Apang ano ang aton reaksion kon ang isa ka masigka-Cristiano nagalaygay sa aton sing personal tuhoy sa isa ka espisipiko nga butang nga kita naghulag sing dimaalamon? Ukon ano kon sia magahatag lamang sa aton sing panugda tuhoy sa kon paano mapauswag ang isa ka hilikuton?

2. (a) Ngaa dapat naton apresyahon ang personal nga laygay? (b) Ano ang dapat nga mangin reaksion naton?

² Walay sapayan sang aton gilayon nga mga reaksion bangod sang aton dihimpit nga pagkatawo, dapat kita magpabutyag sing sinsero nga apresasyon sa laygay kag magtinguha sa pag-aplikar sini. Ang resulta sang aton paghimo sini mapuslanon. (Heb. 12:​11) Apang, ayhan sang ginlaygayan, mahimo nga nagtinguha kita sa pagpakamatarong sang kaugalingon, ginapakadiutay ang pagkaserioso sang kahimtangan ukon ginabasol ang iban. Nakapakita ka na bala sina nga reaksion?  Samtang ginadumdom naton ang okasyon, nagabatyag bala kita sing kaugot sa isa nga naglaygay? May huyog bala kita nga pangitaan sing kakulangan ang isa nga naglaygay sa aton ukon ang paagi sang iya paglaygay sa aton, nga subong bala nga ini nagapasaylo sang aton mga kaluyahon? Makabulig bala ang Biblia sa paglandas sina nga mga huyog?

Mga Halimbawa nga Ginrekord Subong Pahanumdom sa Aton

3. (a) Ano ang ginaunod sang Biblia nga makabulig sa aton sa pagpalambo sing husto nga pagtamod sa laygay kag disiplina? (b) Gamita ang mga pamangkot sa ibabaw sa pag-analisar sang mga reaksion ni Saul kag ni Uzias sa laygay.

³ Dugang sa pag-aman sing bugana kag talangkod nga pahanumdom sa sini nga tema, ang Pulong sang Dios nagaunod sing matuod sa kabuhi nga mga eksperiensia nahanungod sa mga indibiduwal nga ginlaygayan. Sa masami ang laygay isa man ka disiplina, bangod ang isa nga nagabaton sini dapat nga magbag-o sang iya panimuot ukon sang iya paggawi. Samtang ginagamit mo ang mga pamangkot sa ubos sa pag-usisa sang pila sining mga halimbawa, imo masapwan nga madamo nga mga kaayuhan ang aton makuha tanan:​

 SI SAUL NGA ANAK NI KIS: Napaslawan sia sa pagtuman sing bug-os kay Jehova bangod, sang nagapakig-away batok kay Amalek, ginluwas niya ang hari kag ang pinakaali sa ila mga sapat. (1 Sam. 15:​1-11)

 Sa reaksion ni Saul sa nagabadlong nga laygay ni Samuel, ano ang nagapakita nga ginpakadiutay niya ang sala? (Ber. 20) Sin-o ang iya ginbasol? (Ber. 21) Sang ginbaton niya sang ulihi ang sayop, ano ang iya ginbalibad? (Ber. 24) Ano ang daw labi nga ginkabalak-an niya bisan sa sini nga tion? (Ber. 25, 30)

 SI UZIAS: Nagsulod sia sa templo ni Jehova agod magsunog sing incienso bisan pa ang mga saserdote lamang ang may kinamatarong sa paghimo sini. (2 Cron. 26:​16-20)

 Sang ginpunggan si Hari Uzias sang pangulo nga saserdote, ngaa naakig ang hari? (Ipaanggid ang bersikulo 16.) Ano ang nangin resulta? (Ber. 19-21)

4. (a) Ngaa nabudlayan si Saul kag si Uzias sa pagbaton sing laygay? (b) Ngaa isa man ina ka serioso nga problema sa karon?

 ⁴ Sa kada isa sining mga kaso, ngaa nabudlayan gid ang indibiduwal sa pagbaton nga sia dapat laygayan? Ang sadsaran nga problema amo ang bugal, ang tuman nga pagpakataas sa kaugalingon. Madamo nga tawo karon ang nagadala sing daku nga kasubo sa ila kaugalingon bangod sini nga kinaiya. Sa tapos malab-ot ang ginabilang nila nga kabantugan, ayhan bangod sang edad ukon katungdanan, wala sila nagabaton sing personal nga laygay. Daw ginakabig nila ini nga isa ka pagpahangop sing pila ka kakulangan sa ila ukon nagamusing sang ila kadungganan. Apang ang nagapakita gid sing kaluyahon amo ang bugal. Indi ini isa ka butang nga pasayluhon sa kaugalingon bangod lamang kinaandan ini nga sayop. Isa ini ka siod nga ginagamit ni Satanas sa pagpadulom sa panghunahuna sang isa ka tawo agod nga pamatukan niya ang mahigugmaon nga bulig nga ginaaman ni Jehova paagi sa iya Pulong kag sa iya kitaon nga organisasyon. Si Jehova nagapaandam: “Ang bugal nagauna sa kalaglagan, kag ang palabilabihon nga espiritu nagauna sa pagkapukan.”​—⁠Hulu. 16:​18; tan-awa man ang Roma 12:​3; Hulubaton 16:5.

5. Gamita ang mga pamangkot nga bahin sining parapo sa pagpat-od kon anong mga leksion ang maton-an gikan sa mga kasaysayan tuhoy kanday Moises kag David.

⁵ Sa pihak nga bahin, ang Kasulatan nagaunod sing maayong mga halimbawa sang mga tawo nga nagbaton sing laygay. Mapuslanon nga mga leksion ang maton-an man gikan sa sini. Binagbinaga:​

 SI MOISES: Ginhatagan sia sang iya ugangan nga lalaki sing praktikal nga laygay kon paano niya atubangon ang iya mabug-at nga hilikuton nga indi mapierdi ang iya lawas. Namati si Moises kag sa gilayon gin-aplikar niya ini. (Ex. 18:​13-24)

 Bisan pa daku ang awtoridad ni Moises, ngaa nagpamati sia sa maayong laygay? (Ipaanggid ang Numeros 12:​3.) Daw ano ka importante sa aton ina nga kinaiya? (Sof. 2:3)

 SI DAVID: Nakasala sia sing panghilahi, dayon ginplano niya nga ipapatay ang bana sang babayi agod nga mapakaslan sia ni David kag sa amo matago ang panghilahi.  Pagligad sang pila ka bulan ginpadala ni Jehova si Natan agod sabdungon si David. (2 Sam. 11:​2–12:​12)

 Naakig bala si David sa pagsabdong kag ginpakadiutay bala niya ang sala ukon ginbasol bala niya ang iban? (2 Sam. 12:​13; Sal. 51:​superskripsion kag ber. 1-3) Ang kamatuoran bala nga ginbaton sang Dios ang paghinulsol ni David nagkahulugan bala nga si David kag ang iya panimalay nahilway sa malain nga mga epekto sang iya sala nga paggawi? (2 Sam. 12:​10, 11, 14; Ex. 34:​6, 7)

6. (a) Ano ang ginbatyag ni David tuhoy sa mga tawo nga naghatag sa iya sing maayong laygay? (b) Paano kita makabenepisyo kon handa kita sa pagbaton sina nga laygay? (c) Ano ang aton indi dapat kalipatan kon kita mabaskog nga disiplinahon?

⁶ Nahibaluan gid ni Hari David ang kaayuhan sang pagpamati sa maayong laygay, kag sa isa ka tion ginpasalamatan niya ang Dios bangod sang isa nga gingamit niya sa paghatag sini. (1 Sam. 25:​32-35; tan-awa man ang Hulubaton 9:​8.) Amo bala kita sina? Kon amo, maamligan kita batok sa paghambal kag sa paghimo sing madamong butang nga mahimo hinulsulan naton. Apang kon matabo nga kita mabaskog nga disiplinahon, subong sang natabo kay David bangod sang iya sala upod kay Bat-seba, kabay nga indi naton pagkalimtan ang kamatuoran nga ang disiplina isa ka pamatuod sang gugma ni Jehova, kag para sa aton dayon nga kaayuhan.​—⁠Hulu. 3:​11, 12; 4:13.

Bilidhon nga mga Kinaiya nga Palambuon

7. Ano nga kinaiya ang ginpakita ni Jesus nga dapat matigayon sang mga tawo agod makasulod sa Ginharian?

⁷ Agod makatigayon kita sing maayong kaangtanan kay Jehova kag sa aton Cristianong kauturan, dapat naton palambuon ang pila ka personal nga mga kinaiya. Ginpadaku ni Jesus ang isa sini sang gintawag niya ang isa ka gamay nga bata sa tunga sang iya mga disipulo kag nagsiling: “Kon indi kamo magliso kag mangin kaangay sang kabataan, indi kamo nga mas-a makasulod sa ginharian sang mga langit. Busa, ang bisan sin-o nga magpaubos  sang iya kaugalingon subong sining bata nga diutay, sia amo ang labing daku sa ginharian sang mga langit.” (Mat. 18:​3, 4) Kinahanglan sadtong mga disipulo nga maghimo sing mga pagbalhin. Dapat nila sikwayon ang bugal kag palambuon ang pagkamapainubuson.

8. (a) Sa atubangan ni sin-o dapat kita mangin mapainubuson, kag ngaa? (b) Kon mapainubuson kita, ano ang reaksion naton sa laygay?

⁸ Si apostol Pedro nagsulat sang ulihi sa mga masigka-Cristiano: “Tanan kamo magpangwagkos sing pagpaubos sa pag-alagad sa isa kag isa, kay ang Dios nagasumpong sa mga bugalon, apang nagahatag sing dibagay nga kaluoy sa mga mapainubuson.” (1 Ped. 5:5) Nahibaluan naton nga dapat kita mangin mapainubuson sa atubangan sang Dios, apang ining kasulatan nagasiling nga dapat kita mangin mapainubuson, ukon mapainumuron sa hunahuna, subong man sa aton mga relasyon sa mga masigkatumuluo. Kon subong kita sini, indi kita maghinakit sa mga panugda nga mahimo itanyag nila sa aton. Mangin handa kita sa pagtuon gikan sa isa kag isa. (Hulu. 12:​15) Kag kon ginabatyag sang aton kauturan nga kinahanglan laygayan kita agod tadlungon kita, nian, bangod ginakilala naton nga si Jehova mahigugmaon nga nagagamit sining paagi sa pagdihon sa aton, indi naton pagpangindian ini.​—⁠Sal. 141:5.

9. (a) Anong importante nga kinaiya ang may suod nga kaangtanan sa pagkamapainubuson? (b) Ngaa dapat kita mabalaka nahanungod sa epekto sa iban sang aton paggawi?

⁹ Ang isa pa ka kinaiya nga may suod nga kaangtanan sa pagkamapainubuson amo ang matuod nga kabalaka sa kaayuhan sang iban. Indi naton malikawan ang kamatuoran nga ang aton ginahimo nagaapektar sa iban nga tawo. Ginlaygayan ni apostol Pablo ang unang mga Cristiano sa Corinto kag Roma nga magpakita sing kabalaka sa konsiensia sang iban. Wala sia maghambal nga dapat nila sikwayon ang tanan nila nga personal nga luyag, kundi ginlaygayan niya sila nga indi maghimo sing bisan ano nga mahimo magapabakod sa isa ka tawo sa paghimo sing butang nga ginapamatukan sang iya konsiensia, sa amo magadul-ong sa iya sa espirituwal nga kalaglagan. Sa maathag nga pagpabutyag sang kabug-osan nga prinsipio, si Pablo nagsulat: “Tuguti ang tagsatagsa nga pangitaon, indi ang iya kaugalingon nga kaayuhan, kundi ang iya sang iban. . . . Busa, bisan nagakaon kamo ukon nagainom ukon bisan ano ang inyo ginahimo,  himua ang tanan sa kahimayaan sang Dios. Likawi nga mangin kasandaran sa mga Judiyo ukon sa mga Griego kag sa kongregasyon sang Dios.”​—⁠1 Cor. 10:​24-33; 8:​4-13; Roma 14:​13-23.

10. Ano ang nagapakita kon bala batasan na naton ang pag-aplikar sinang Makasulatanhon nga laygay?

¹⁰ Ikaw bala isa ka tawo nga may batasan sa pag-una sang kaayuhan sang iban nga tawo sa baylo sang imo personal nga luyag? Madamo ang paagi sa paghimo sini, apang binagbinaga ang isa ka halimbawa: Sa kabilugan nga paghambal, ang pagpamayo kag pagpamustura mga butang nga depende sa personal nga luyag sang isa, basta maugdang lamang kita, mahipid kag matinlo. Apang kon imo mahibaluan nga, bangod sang kinabatasan sang mga tawo sa inyo komunidad, ang imo pagpamayo ukon pagpamustura nagasablag sa iban sa pagpamati sa mensahe sang Ginharian, magahimo ka bala sing mga pagpasibu? Mas importante bala sa imo ang kabuhi sang isa ka tawo sang sa pagpahamuot sa imo kaugalingon?

11. Ano ang nagapakita nga importante palambuon ining mga kinaiya kon luyag gid naton nga mangin mga Cristiano?

¹¹ Kon ang mga kinaiya nga bag-o lang ginhambalan mangin bahin sang aton personalidad, nagahatag ini sing pamatuod nga kita may yara sang painuino ni Cristo. Subong mapainubuson, si Jesus nagpakita sing himpit nga halimbawa. (Juan 13:​12-15; Filip. 2:​5-8) Sa pagpakita sing kabalaka sa iban, sa baylo nga pahamut-an ang iya kaugalingon, sia naghatag sa aton sing sulundan nga ilugon naton.​—⁠Roma 15:​2, 3.

Dili Pagsikwaya ang Disiplina ni Jehova

12. (a) Anong mga pagbag-o ang kinahanglan nga himuon naton tanan agod matigayon naton ang personalidad nga kalahamut-an sa Dios? (b) Ano ang magabulig sa aton?

¹² Bangod makasasala kita tanan, kinahanglan nga magbag-o kita sa aton panimuot, sa aton panghambal kag sa aton paggawi agod nga mapakita naton ang personalidad sang aton Dios. Dapat naton isul-ob ang “bag-ong personalidad.” (Col. 3:​5-14; Tito 2:​11-14) Ang laygay kag disiplina nagabulig sa aton sa pagkilala kon ano ang dapat pasibuon kag kon paano ini himuon.

13. (a) Sa anong paagi si Jehova nag-aman sing laygay kag disiplina para sa aton tanan? (b) Ano ang dapat naton himuon sa sini?

 ¹³ Ang sadsaran nga ginahalinan sina nga ihibalo amo ang Biblia. (2 Tim. 3:​16, 17) Nian paagi sa mga literatura sa Biblia kag mga miting nga ginaaman sang kitaon nga organisasyon ni Jehova ginabuligan niya kita nga mahangpan kon paano ini iaplikar. Aton bala kilalahon sing mapainubuson ang aton personal nga pagkinahanglan sa sini​—⁠bisan pa kon nabatian na naton ini sang una​—⁠kag padayon nga magtinguha sa pag-uswag?

14. Anong dugang pa nga bulig ang ginaaman ni Jehova para sa aton subong mga indibiduwal?

¹⁴ Wala kita ginapabay-an ni Jehova nga nagaatubang sing isahanon sa mga butang nga mahimo isa ka daku nga problema para sa aton. Upod ang mahigugmaon nga kabalaka, nagaaman sia sing personal nga bulig. Minilyon ka tawo ang nakabenepisyo gikan sa amo nga bulig paagi sa pagtuon sa Biblia sa puluy-an. Ang mga ginikanan may pinasahi nga salabton nga disiplinahon ang ila kabataan agod amligan sila batok sa paggawi nga mahimo bangdan sing paghinakit kag kasubo sa ulihi sa kabuhi. (Hulu. 6:​20-35; 15:5) Sa sulod man sang kongregasyon, ang mga utod nga may yara espirituwal nga mga kalipikasyon may salabton sa paggamit sang Kasulatan sa pagpasibu sa iban kon ginahantop nila nga kinahanglanon, apang ginahimo ini nga may espiritu sang pagkalum-ok. (Gal. 6:​1, 2) Sa sining mga paagi ginalaygayan kita kag ginadisiplina ni Jehova agod nga simbahon naton sia subong isa ka nahiusa nga katawhan.

Repaso nga Paghinun-anon

● Paano si Jehova mahigugmaon nga nagabulig sa aton sa paghibalo kon sa diin kita personal nga nagakinahanglan sing mga pagpasibu?

● Ngaa madamo nga tawo ang nabudlayan sa pagbaton sing laygay? Daw ano ka serioso ini?

● Anong hamili nga mga kinaiya ang magabulig sa aton sa pagbaton sing laygay? Paano si Jesus nagpahamtang sing halimbawa sa sini?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]