Kapitulo Kinse

Pamatii ang Laygay, Batuna ang Disiplina

1. (a) Ngaa nagakinahanglan kita tanan sing laygay kag disiplina? (b) Ano nga pamangkot ang kinahanglan naton binagbinagon?

 “KITA tanan nagakasandad sa madamong beses,” siling sang Biblia sa Santiago 3:2. Madumduman naton ang madamo nga tion nga napaslawan kita nga mangin ang sahi sang tawo nga ginalaygay sang Pulong sang Dios. Gani ginabaton naton nga husto ang Biblia sang nagsiling ini: “Pamatii ang laygay kag batuna ang disiplina, agod nga mangin maalam ka sa imo palaabuton.” (Hulubaton 19:20) Walay duhaduha nga nakahimo na kita sing mga pagbag-o sa aton kabuhi agod ipahisanto ini sa mga panudlo sang Biblia. Apang ano ang reaksion naton kon ang isa ka masigka-Cristiano nagalaygay sa aton sa isa ka espesipiko nga butang?

2. Ano dapat ang himuon naton kon ginalaygayan kita?

² Ang reaksion sang iban amo ang pagpakamatarong sa ila kaugalingon, pagpakadiutay sa pagkaserioso sang kahimtangan, ukon pagbasol sa iban. Apang mas maayo nga pamatian ang laygay kag sundon ini. (Hebreo 12:11) Sa pagkamatuod, wala sing isa ang dapat magpaabot sing kahimpitan sa iban, ni dapat sia pirme maghatag sing laygay sa magagmay nga mga butang ukon sa mga butang nga ginatugot sang Biblia nga desisyunan sing personal. Isa pa, ayhan wala mabinagbinag sang isa nga nagalaygay ang tanan nga katunayan, kag mahimo matinahuron ini nga ipatalupangod sa iya. Apang sa masunod nga pagbinagbinag, ibutang ta nga ang laygay ukon disiplina nga ginahatag nagakaigo kag napasad sa Biblia. Ano dapat ang mangin reaksion sang isa?

 Mga Halimbawa nga Dapat Naton Binagbinagon Kon Ginalaygayan

3, 4. (a) Ano ang yara sa Biblia nga makabulig sa aton sa pagpalambo sing husto nga pagtamod sa laygay kag disiplina? (b) Ano ang reaksion ni Hari Saul sa laygay, kag ano ang resulta?

³ Ang Pulong sang Dios may yara matuod nga mga eksperiensia sang mga indibiduwal nga nakabaton sing kinahanglanon nga laygay. Kon kaisa, ang laygay gin-updan sang disiplina. Ang isa sini nga indibiduwal amo si Hari Saul sang Israel. Wala niya gintuman si Jehova bahin sa pungsod sang Amalek. Ginpamatukan sang mga Amalekinhon ang mga alagad sang Dios, kag ang paghukom ni Jehova amo nga ang mga Amalekinhon ukon ang ila kasapatan indi dapat ibilin nga buhi. Apang ginbilin nga buhi ni Hari Saul ang ila hari kag ang pinakaali sang ila mga kasapatan.​​—1 Samuel 15:​1-​11.

⁴ Ginpadala ni Jehova si manalagna Samuel agod sabdungon si Saul. Ano ang reaksion ni Saul? Nangatarungan sia nga nalutos gid niya ang mga Amalekinhon apang namat-od sia nga indi pagpatyon ang ila hari. Apang, supak yadto sa sugo ni Jehova. (1 Samuel 15:20) Ginbasol ni Saul ang mga tawo sa indi niya pagpatay sa kasapatan, sa pagsiling: “Nahadlok ako sa katawhan kag busa gintuman ko ang ila tingog.” (1 Samuel 15:24) Daw mas nabalaka sia sa iya bugal, kay ginpangabay pa gani niya si Samuel nga padunggan sia sa atubangan sang katawhan. (1 Samuel 15:30) Sang ulihi, ginsikway ni Jehova si Saul subong hari.​​—1 Samuel 16:1.

5. Ano ang natabo kay Hari Uzias sang ginsikway niya ang laygay?

⁵ Si Hari Uzias sang Juda ‘naghikot sing di-matutom batok kay Jehova nga iya Dios kag nagkadto sa templo ni Jehova agod magsunog sing incienso.’ (2 Cronica 26:16) Apang, suno sa kasuguan, mga saserdote lamang ang makadulot sing incienso. Sang ginpunggan si Uzias sang pangulo nga saserdote, ang hari nagsingkal. Ano ang natabo? Ang Biblia nagsiling: “Ang aro hinali nga naglutaw sa iya agtang . . . bangod ginsakit sia ni Jehova. Kag si Uzias nga hari nagpabilin  nga aruon tubtob sa adlaw sang iya kamatayon.”​​—2 Cronica 26:19-​21.

6. (a) Ngaa ginpamatukan ni Saul kag ni Uzias ang laygay? (b) Ngaa ang pagpamatok sa laygay isa ka serioso nga problema sa karon?

⁶ Ngaa nabudlayan si Saul kag si Uzias sa pagbaton sa laygay? Ang panguna nga problema amo ang bugal, ang tagsa nagahunahuna sing tuman kataas sang iya kaugalingon. Madamo ang nagadala sing kalisdanan sa ila kaugalingon bangod sini nga kinaiya. Daw ginabatyag nila nga ang pagbaton sa laygay nagapahangop sing pila ka kakulangan sa ila ukon nagaguba sang ila reputasyon. Apang ang bugal isa ka kaluyahon. Ginapaburon sang bugal ang panghunahuna sang isa ka tawo amo nga ginapamatukan niya ang bulig nga ginaaman ni Jehova paagi sa iya Pulong kag organisasyon. Sa amo, si Jehova nagapaandam: “Ang bugal nagauna sa kalaglagan, kag ang palabilabihon nga espiritu nagauna sa pagkasandad.”​​—Hulubaton 16:18; Roma 12:3.

Pagbaton sa Laygay

7. Anong makapalig-on nga mga leksion ang matun-an gikan sa nangin reaksion ni Moises sa laygay?

⁷ Ang Kasulatan may yara man maayong mga halimbawa sang mga tawo nga nagbaton sing laygay, kag makatuon kita gikan sa sini. Binagbinaga si Moises, nga ginlaygayan sang iya ugangan nga lalaki kon paano pamag-anon ang iya mabug-at nga trabaho. Si Moises nagpamati sa iya kag gilayon nga ginhimo ini. (Exodo 18:13-​24) Bisan pa si Moises may daku nga awtoridad, ngaa namati sia sa laygay? Bangod mapainubuson sia. “Si Moises amo ang labing mahagop sa tanan nga tawo nga yara sa kadaygan sang duta.” (Numeros 12:3) Daw ano ka importante ang kahagop? Ginapakita sang Sofonias 2:3 nga nagakahulugan ini sang aton kabuhi.

8. (a) Ano nga mga sala ang nahimo ni David? (b) Ano ang reaksion ni David sa pagsabdong ni Natan? (c) Ano ang mga resulta sang mga sala ni David?

⁸ Si Hari David nakahimo sing panghilahi upod kay Bat-seba  kag nagtinguha nga ihinago ini paagi sa pagpapatay sa iya bana, nga si Urias. Ginpadala ni Jehova si manalagna Natan agod sabdungon si David. Naghinulsol sia kag gilayon nga nagbaton: “Nakasala ako batok kay Jehova.” (2 Samuel 12:13) Bisan pa ginbaton sang Dios ang paghinulsol ni David, nag-antos sia sa mga resulta sang iya sala. Ginsilingan sia ni Jehova nga ang espada “indi magbulag sa [iya] kaugalingon nga balay,” nga ang iya mga asawa ihatag “sa [iya] isigkatawo,” kag nga ang anak nga lalaki nga matawo sa iya pagpanghilahi “mapatay sing totoo.”​​—2 Samuel 12:​10, 11, 14.

9. Ano ang indi naton pagkalimtan kon ginalaygayan ukon ginadisiplina kita?

⁹ Nahibaluan ni Hari David ang benepisyo sang pagpamati sa maayo nga laygay. Sang isa ka bes, ginpasalamatan niya ang Dios bangod sa isa nga naghatag sing laygay. (1 Samuel 25:32-​35) Amo bala kita sini? Kon amo, maamligan kita batok sa paghambal kag sa paghimo sing madamong butang nga mahimo hinulsulan naton. Apang kamusta naman kon mabutang kita sa mga kahimtangan nga nagadul-ong sa paglaygay ukon sa pagdisiplina pa gani sa aton? Kabay nga indi naton pagkalimtan nga pamatuod ini sang gugma ni Jehova, nga ginatan-aw ang aton dayon nga kaayuhan.​​—Hulubaton 3:​11, 12; 4:13.

Hamili nga mga Kinaiya nga Dapat Palambuon

10. Ano nga kinaiya ang ginpakita ni Jesus nga kinahanglanon para sa mga makasulod sa Ginharian?

¹⁰ Agod mangin maayo ang aton kaangtanan kay Jehova kag sa aton Cristianong mga kauturan, dapat naton palambuon ang pila ka kinaiya. Ginpakita ni Jesus ang isa sini sang ginbutang niya ang isa ka bata sa tunga sang iya mga disipulo kag nagsiling: “Kon indi kamo magliso kag mangin kaangay sang mga bata, indi kamo nga mas-a makasulod sa ginharian sang langit. Busa, ang bisan sin-o nga magpaubos sang iya kaugalingon subong sini nga bata amo ang labing daku sa ginharian sang langit.” (Mateo 18:​3, 4) Kinahanglan palambuon  sang mga disipulo ni Jesus ang pagkamapainubuson, kay nagbaisay sila kon sin-o ang pinakadaku sa tunga nila.​​—Lucas 22:24-​27.

11. (a) Kay sin-o atubangan kita dapat magmapainubuson, kag ngaa? (b) Kon kita mapainubuson, ano ang mangin reaksion naton sa laygay?

¹¹ Si apostol Pedro nagsulat: “Magpangwagkus kamo sa inyo kaugalingon sing mapainubuson nga panghunahuna sa isa kag isa, bangod ang Dios nagasumpong sang mga bugalon, apang nagahatag sing di-bagay nga kaayo sa mga mapainubuson.” (1 Pedro 5:5) Nahibaluan naton nga dapat kita magmapainubuson sa atubangan sang Dios, apang ginapakita sini nga kasulatan nga dapat man kita magmapainubuson sa mga masigkatumuluo. Kon kita mapainubuson, indi kita maakig sa nagakaigo nga mga panugda nga ginahatag sang iban sa aton kundi magtuon gikan sa sini.​​—Hulubaton 12:15.

12. (a) Anong importante nga kinaiya ang naangot sing suod sa pagkamapainubuson? (b) Ngaa dapat kita mabalaka sa epekto sang aton paggawi sa iban?

¹² Ang naangot sing suod sa pagkamapainubuson amo ang pagkabalaka sa kaayuhan sang iban. Si apostol Pablo nagsulat: “Padayon nga pangitaon sang kada isa, indi ang kaugalingon nga kaayuhan, kundi ang iya sang iban nga tawo. . . . Gani, bisan nagakaon kamo ukon nagainom ukon bisan ano ang inyo ginahimo, himua ang tanan nga butang sa kahimayaan sang Dios. Likawi nga mangin kabangdanan sang kasandaran sa mga Judiyo kag subong man sa mga Griego kag sa kongregasyon sang Dios.” (1 Corinto 10:24-​33) Wala magsiling si Pablo nga sikwayon naton ang aton tanan personal nga luyag, kundi ginalaygayan niya kita nga indi maghimo sing bisan ano nga butang nga mahimo magpalig-on sa isa nga himuon ang ginasiling sang iya konsiensia nga malain.

13. Ano nga halimbawa ang mahimo magapakita kon bala batasan naton ang pagsunod sa Makasulatanhon nga laygay?

¹³ Ginauna mo bala ang kaayuhan sang iban nga tawo sangsa imo personal nga luyag? Dapat naton tanan tun-an  nga himuon ina. Sarang ini mahimo sa madamo nga paagi. Binagbinaga ang pamayo kag pamustura subong halimbawa. Mga butang ini nga may kaangtanan sa personal nga luyag sa sulod sang Makasulatanhon nga mga giya nga mangin maugdang, mahipid, kag matinlo. Apang kon mahibaluan mo nga bangod sang kahimtangan sang mga tawo sa inyo komunidad, ang imo pamayo ukon pamustura nagaupang sa iban sa pagpamati sa mensahe sang Ginharian, magahimo ka bala sing mga pagbag-o? Sa pagkamatuod, ang pagbulig sa iban nga makatigayon sing dayon nga kabuhi mas importante sangsa pagpahamuot sa kaugalingon.

14. Ngaa importante nga palambuon ang pagkamapainubuson kag pagkabalaka sa iban?

¹⁴ Sa pagkamapainubuson kag sa pagpakita sing pagkabalaka sa iban, si Jesus nagpahamtang sing halimbawa, kag ginhugasan pa gani niya ang mga tiil sang iya mga disipulo. (Juan 13:12-​15) Tuhoy sa iya, ang Pulong sang Dios nagasiling: “Hupti ninyo ining panimuot sang hunahuna nga yara man kay Cristo Jesus, nga, bisan pa nagluntad sia sa dagway sang Dios, wala maghunahuna nga mangagaw, buot silingon, nga mangin tupong sia sa Dios. Wala, kundi ginhuklas niya ang iya kaugalingon kag nangin sa dagway sang ulipon kag nangin kaanggid sang mga tawo. Labaw pa sa sina, sang nakita niya ang iya kaugalingon sa bayhon sang tawo, nagpaubos sia kag nangin matinumanon tubtob sa kamatayon.”​​—Filipos 2:5-8; Roma 15:​2, 3.

Indi Pagsikwaya ang Disiplina ni Jehova

15. (a) Ano nga mga pagbag-o ang kinahanglan naton agod nga makatigayon kita sing personalidad nga nahamut-an sang Dios? (b) Sa ano nga paagi ginahatag ni Jehova ang laygay kag disiplina para sa aton tanan?

¹⁵ Bangod kita tanan mga makasasala, kinahanglan ang mga pagbag-o sa aton panimuot kag paggawi agod mapabanaag naton ang personalidad sang aton Dios. Dapat naton isuklob ang “bag-o nga personalidad.” (Colosas 3:​5-​14) Ang laygay kag disiplina nagabulig sa aton nga mahibaluan  ang mga bahin nga nagakinahanglan sing mga pagbag-o kag kon paano ini himuon. Ang panguna nga ginahalinan sang instruksion nga ginakinahanglan naton amo ang Biblia mismo. (2 Timoteo 3:​16, 17) Ang mga literatura sa Biblia kag mga miting nga ginahanda sang organisasyon ni Jehova nagabulig sa aton nga maaplikar ang Pulong sang Dios. Bisan  pa nabatian na naton anay ang laygay, kilalahon bala naton nga kinahanglan naton ini kag tinguhaan nga mag-uswag?

16. Ano nga bulig ang ginahatag ni Jehova sa aton subong mga indibiduwal?

¹⁶ Upod ang mahigugmaon nga kabalaka, ginabuligan kita ni Jehova sa aton mga problema. Minilyon ang nabuligan paagi sa mga pagtuon sa Biblia sa puluy-an. Ginalaygayan kag ginadisiplina sang mga ginikanan ang ila mga kabataan agod amligan sila batok sa paggawi nga makatuga sing kasubo. (Hulubaton 6:​20-​23) Sa sulod sang kongregasyon, ang iban masami nga nagapangayo sing laygay kag mga panugda sa eksperiensiado nga mga ministro agod mapauswag ang ila mismo mga panikasog sa hilikuton sa latagon. Kon kaisa, ang mga gulang mahimo mangayo sing laygay sa isa kag isa ukon sa iban pa nga eksperiensiado sa ministeryo. Ginagamit sang mga utod nga may espirituwal nga mga kalipikasyon ang Biblia agod buligan yadtong nagakinahanglan sini, nga ginahimo ini nga may kalulo. Kon ikaw nagalaygay, dumduma nga “ginabantayan sang kada isa ang iya kaugalingon, kay basi masulay man kamo.” (Galacia 6:​1, 2) Huo, kita tanan nagakinahanglan sing laygay kag disiplina agod masimba ang lamang matuod nga Dios sing nahiusa.

Repaso nga Paghinun-anon

• Paano kita mahigugmaon nga ginabuligan ni Jehova nga makita naton kon ano ang dapat bag-uhon sa aton kaugalingon?

• Ngaa nabudlayan ang madamo sa pagbaton sa kinahanglanon nga laygay, kag daw ano ini ka serioso?

• Anong hamili nga mga kinaiya ang magabulig sa aton nga mangin mabinatunon sa laygay, kag paano si Jesus nagpahamtang sing halimbawa sa sini?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 142]

Ginsikway ni Uzias ang laygay kag gintapikan sia sing aro

[Retrato sa pahina 142]

Nakabenepisyo si Moises paagi sa pagpamati sa laygay ni Jetro