1, 2. (a) Ano ang madinalag-on nga nahimo sang relihioso nga mga lider sa pagbantala nga hilikuton, pero ano ang reaksion sang mga apostoles? (b) Ngaa wala gintuman sang mga apostoles ang sugo nga indi magbantala?

 BAG-O pa lang natapos ang Pentecostes 33 C.E. Ang Cristianong kongregasyon sa Jerusalem pila pa lang ka semana. Nakita ni Satanas nga amo ini ang husto nga tion sa pagsalakay. Antes pa magbakod ang kongregasyon, gusto na niya ini gub-on. Ginmaniobra dayon ni Satanas ang mga hitabo para dumilian sang relihioso nga mga lider ang pagbantala sang Ginharian. Pero ang mga apostoles maisog nga nagpadayon, sa amo madamo ang “nagtuo sa Ginuo.”—Binu. 4:18, 33; 5:14.

² Bangod sa kaakig, nagsalakay liwat ang mga manughingabot paagi sa pagpriso sa tanan nga apostoles. Pero sina nga gab-i, ginbuksan sang anghel ni Jehova ang prisuhan, kag sa kaagahon, ang mga apostoles nagbantala naman liwat! Apang, gindakop naman sila kag gindala sa mga manuggahom, kay ginlapas kuno nila ang sugo nga indi magbantala. Ang mga apostoles maisog nga nagsabat: “Dapat namon tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.” Naakig gid ang mga manuggahom kag luyag nila “patyon” ang mga apostoles. Sa sining ital-ital nga tion, ang ginatahod gid nga manunudlo sang Kasuguan nga si Gamaliel naghambal, kag nagpaandam sa mga manuggahom: “Mag-andam kamo . . . Indi ninyo paghilabti ini nga mga lalaki, kundi pabay-i ninyo sila.” Makapakibot nga nagtuman ang mga manuggahom kag ginbuy-an nila ang mga apostoles. Ano ang ginhimo sadtong matutom nga mga lalaki? “Wala sila mag-untat sa pagpanudlo kag sa pagbantala sing maayong balita tuhoy kay Jesus, nga amo ang Cristo.”—Binu. 5:17-21, 27-42; Hulu. 21:1, 30.

3, 4. (a) Anong epektibo nga paagi ang gingamit ni Satanas sa pagsalakay sa katawhan sang Dios? (b) Ano ang binagbinagon naton sa sini kag sa masunod nga duha ka kapitulo?

³ Ini nga kaso sang 33 C.E. amo ang una nga opisyal nga pagpamatok sa Cristianong kongregasyon, pero indi ini ang katapusan. (Binu. 4:5-8; 16:20; 17:6, 7) Sa aton panahon, ginaimpluwensiahan gihapon ni Satanas ang mga manugpamatok nga sugyuton ang mga awtoridad nga dumilian ang aton pagbantala. Nanuhaytuhay nga sumbong ang ginagamit nila. Ang isa amo nga nagapanggamo kuno kita. May nagasumbong man nga sedisyon ang aton ginahimo. Ang iban naman nagasiling  nga naganegosyo kita—mga manuglibod. May mga tion nga ang aton mga utod nag-atubang sa korte para pamatud-an nga sayop ining mga panumbungon. Ano ang resulta sining mga kaso? Paano ang mga desisyon sang nagligad nga mga dekada nagaapektar sa imo subong? Binagbinagon naton ang pila ka kaso kag tan-awon kon paano ini nakabulig “sa pagpangapin kag legal nga pagpamatuod sa maayong balita.”—Fil. 1:7.

⁴ Binagbinagon sa sini nga kapitulo kon paano naton gindepensahan ang aton kinamatarong sa kahilwayan sa pagbantala. Sa masunod nga duha ka kapitulo, binagbinagon naman naton ang pila ka kaso sa korte nga ginpakigbato naton para makapabilin kita nga indi bahin sang kalibutan kag magkabuhi nahisuno sa mga talaksan sang Ginharian.

5. Ngaa gindakop ang mga manugbantala sang ulihi nga bahin sang dekada 1930, kag ano ang ginhimo sang mga nagapanguna sadto?

⁵ Sang ulihi nga bahin sang dekada 1930, ang mga siudad kag estado sang United States of America nangita sing paagi nga piliton ang mga Saksi ni Jehova nga magkuha sing permit ukon lisensia sa ila pagbantala. Pero ang aton mga utod wala nagkuha sing lisensia. Ang lisensia mahimo bawion, kag para sa ila wala sing awtoridad ang gobierno nga balabagan ang sugo ni Jesus sa mga Cristiano nga magbantala sang mensahe sang Ginharian. (Mar. 13:10) Bangod sini, ginatos ka manugbantala ang gindakop. Gani, ang mga nagapanguna sa organisasyon nagdesisyon nga ipasaka sa korte ang kaso. Gusto nila ipakita nga supak sa kasuguan ang ginapatuman sang Estado batok sa kahilwayan sa relihion sang mga Saksi. Kag sang 1938, may insidente nga nagdul-ong sa isa ka importante nga kaso. Ano ini?

6, 7. Ano ang natabo sa pamilya Cantwell?

⁶ Sang Martes sang aga, Abril 26, 1938, si Newton Cantwell nga 60 anyos; ang iya asawa nga si Esther; kag ang ila mga bata nga sanday Henry, Russell, kag Jesse—tanan espesyal payunir—naggua para magbantala sing bilog nga adlaw sa siudad sang New Haven, Connecticut. Ang matuod, ginapaabot nila nga basi indi sila makapauli sina nga adlaw. Ngaa? Pila ka beses na sila nga gindakop, gani mahimo sila dakpon liwat. Pero wala nag-ugdaw ang determinasyon sang pamilya Cantwell nga magbantala. Nag-abot sila sa New Haven dala ang duha ka salakyan. Si Newton ang nagamaneho sa salakyan sang pamilya nga puno sang literatura sang Biblia kag mga radyo pono, samtang ang 22 anyos nga si Henry ang nagadala sang sound car. Subong sang ila ginpaabot, pagligad sang pila ka oras ginpauntat sila sang mga pulis.

⁷ Una nga gindakop ang 18 anyos nga si Russell, dayon sanday Newton kag Esther. Si Jesse nga 16 anyos, nagalantaw sa malayo samtang ginadakop sang mga pulis ang iya mga ginikanan kag magulang. Si Henry nagabantala sa iban nga lugar amo nga ang pamatan-on nga si Jesse na lang ang nabilin. Pero ginbitbit niya gihapon ang radyo pono kag nagpadayon sa pagbantala. May  duha ka Katoliko nga nagpasugot nga patokaron ni Jesse sa ila ang lektyur ni Brother Rutherford nga “Enemies.” Pero sang ginapamatian nila ini, naakig gid ining mga lalaki amo nga gusto nila sumbagon si Jesse. Kalmado nga nagpalayo si Jesse sa ila, pero wala magdugay ginpauntat sia sang isa ka pulis. Gani, ginpriso man si Jesse. Wala ginkasuhan sang mga pulis si Sister Cantwell, pero ginkasuhan nila si Brother Cantwell kag ang iya mga bata. Apang, ginpagua sila sina man nga adlaw bangod sa piansa.

8. Ngaa ginpamatbatan sang korte si Jesse Cantwell nga nakasala sing pagpanggamo?

⁸ Pagligad sang pila ka bulan, sang Septiembre 1938, ang pamilya Cantwell ginbista sa New Haven. Sanday Newton, Russell, kag Jesse ginpamatbatan nga nakasala sing pagpang-solicit sang donasyon bisan wala sing lisensia. Bisan pa nag-apelar sila sa Supreme Court sang Connecticut, si Jesse ginpamatbatan nga nakasala sing pagguba sa kahim-ong, ukon pagpanggamo. Ngaa? Kay ang duha ka Katoliko nga nagpamati sa iya ginpatokar nagtestigo sa korte nga ang ila ginpamatian nag-insulto sa ila relihion kag nagpaakig sa ila. Para pamatud-an nga sayop ining mga pamatbat, ang responsable nga mga utod sa aton organisasyon nag-apelar sa U.S. Supreme Court—ang pinakamataas nga korte sang pungsod.

9, 10. (a) Ano ang desisyon sang U.S. Supreme Court sa kaso sang pamilya Cantwell? (b) Paano kita padayon nga nagabenepisyo sa sini nga desisyon?

⁹ Sugod sang Marso 29, 1940, si Chief Justice Charles E. Hughes kag ang iya walo ka kaupod nga hukom nagpamati  sa mga argumento ni Brother Hayden Covington, nga abogado sang mga Saksi ni Jehova. a Sang ginpresentar sang abogado sang estado sang Connecticut ang iya mga argumento para pamatud-an nga nagapanggamo ang mga Saksi, ang isa ka hukom namangkot: “Indi bala nga ang mensahe nga ginbantala ni Cristo Jesus wala ginabaton sang kalabanan nga tawo sang iya panahon?” Ang abogado sang estado nagsabat: “Huo, kag kon husto ang nadumduman ko, suno sa akon Biblia, ginasugid man sini ang natabo kay Jesus bangod sa pagwali sini nga mensahe.” Maathag gid ang iya ginsiling! Indi hungod nga ginpaanggid sang abogado ang mga Saksi kay Jesus kag ginpaanggid ang estado sa mga nagpamatbat sa iya. Sang Mayo 20, 1940, ang tanan nga hukom sang Korte nagdesisyon pabor sa mga Saksi.

¹⁰ Ano ang importansia sini nga desisyon? Nangin proteksion ini sa kinamatarong sa relihion amo nga wala sing pederal, estado, ukon lokal nga gobierno ang makahimo sang kasuguan nga mag-upang sa kahilwayan sa relihion. Dugang pa, nakita sang Korte nga ang paggawi ni Jesse “wala . . . nagtublag sa kahim-ong sang publiko.” Gani, maathag nga ginpamatud-an sang desisyon nga ang mga Saksi ni Jehova wala nagapanggamo. Daku gid ini nga kadalag-an sa korte para sa mga alagad sang Dios! Paano kita padayon nga nagabenepisyo sa sini? Ang isa ka abogado nga Saksi nagsiling: “Ang aton kinamatarong sa kahilwayan sa relihion nga wala sing kahadlok nga basi dumilian kita nagahatag karon sa aton sing kahigayunan subong mga Saksi nga ipaambit ang mensahe sang paglaum sa mga komunidad nga aton ginapuy-an.”

11. Ano nga kampanya ang ginhimo sang aton kauturan sa Canada, kag ngaa?

¹¹ Sang dekada 1940, ang mga Saksi ni Jehova sa Canada mapintas nga ginhingabot. Gani sang 1946, para ipahibalo ang paglapas sang Estado sa kahilwayan sa pagsimba, ang aton kauturan didto naghiwat sing 16 ka adlaw nga kampanya sa pagpanagtag sang tract nga Quebec’s Burning Hate for God and Christ and Freedom Is the Shame of All Canada. Ginbuyagyag sing detalyado sining apat ka pahina nga tract ang mga pagpanggamo, pagpamintas sang pulis, kag pagsalakay sang guban sa aton kauturan sa probinsia sang Quebec bangod sa sugyot sang klero. “Ang ilegal nga pagdakop sa mga saksi ni Jehova nagapadayon,” siling sang tract. “Mga 800 na ka kaso batok sa mga saksi ni Jehova ang ginpasaka sa Greater Montreal.”

12. (a) Ano ang reaksion sang mga manugpamatok sa kampanya sa tract? (b) Ano nga krimen ang ginpasaka sa aton kauturan? (Tan-awa man ang footnote.)

¹² Bilang reaksion sa tract, ang Premier sang Quebec nga si Maurice Duplessis naghimbon upod sa Romano Katoliko nga si Kardinal Villeneuve, kag nagdeklarar sing “inaway nga wala sing kaluoy” batok sa mga Saksi. Ang kaso gulpi lang nga nagdoble halin sa 800 asta 1,600. “Indi na namon maisip kon pila ka beses na kami gindakop sang pulis,” siling sang payunir nga sister.  Ang mga Saksi nga madakpan nga nagapanagtag sing tract ginakasuhan sing krimen nga pagbalhag sing “seditious libel.” b

13. Sin-o ang una nga ginbista sa kaso nga sedisyon, kag ano ang desisyon sang korte?

¹³ Sang 1947, si Brother Aimé Boucher kag ang iya mga bata nga sanday Gisèle, 18 anyos, kag Lucille, 11 anyos, amo ang una nga ginbista sa kaso nga sedisyon. Nagpanagtag sila sing tract nga Quebec’s Burning Hate malapit sa ila uma sa mga kabakuluran sa bagatnan sang Quebec City, pero daw indi mapatihan nga nagapanggamo sila. Si Brother Boucher mapainubuson kag kalmado nga tawo, nga may gamay nga uma, kag nagapabanwa kon kaisa sakay sa iya kalesa. Pero, ang iya pamilya nagbatas sing mapintas nga mga pag-abuso nga ginlaragway sa tract. Ang hukom, nga akig sa mga Saksi, indi magbaton sa ebidensia nga nagapamatuod nga inosente ang pamilya Boucher. Sa baylo, gin-ugyunan niya ang panumbungon nga ang tract ginatunaan sang kagamo kag dapat manabat ang pamilya Boucher. Gani ang pagtamod sang hukom maathag: Isa ka krimen ang pagsugid sang kamatuoran! Sanday Aimé kag Gisèle ginpamatbatan nga nakasala sing seditious libel, kag pati ang bata nga si Lucille duha ka adlaw nga ginpriso. Ang mga utod nag-apelar sa Supreme Court sang Canada, ang pinakamataas nga korte sang pungsod, kag nagpasugot ang korte nga pamatian ang kaso.

14. Ano ang reaksion sang mga utod sa Quebec sa mga tinuig sang paghingabot?

¹⁴ Sa gihapon, ang aton maisog nga mga utod sa Quebec nagpadayon sa pagbantala sang Ginharian bisan pa sa wala untat kag mapintas nga pag-atake—nga sa masami may dalayawon nga resulta. Pagligad sang apat ka tuig sugod sang kampanya sang tract sang 1946, ang mga Saksi sa Quebec nagdamo halin sa 300 asta 1,000! c

15, 16. (a) Ano ang desisyon sang Supreme Court sang Canada sa kaso sang pamilya Boucher? (b) Ano ang epekto sini nga kadalag-an sa aton mga kauturan kag sa iban?

¹⁵ Sang Hunyo 1950, ginpamatian sang Supreme Court sang Canada, nga ginahuman sang siam ka hukom, ang kaso ni Aimé Boucher. Pagligad sang anom ka bulan, sang Disiembre 18, 1950, ang Korte nagdesisyon pabor sa aton. Ngaa? Si Brother Glen How nga abogado sang mga Saksi, nagpaathag nga ang Korte nag-ugyon sa argumento sang depensa nga makabig nga “sedisyon” ang isa ka butang kon nagasugyot ini sing kasingki ukon pagrebelde batok sa gobierno. Pero ang tract “wala nagaunod sing subong sini nga mga sugyot kag busa isa ka suno-sa-kasuguan nga porma sang hilway nga paghambal.” Si Brother How nagdugang: “Nakita ko gid kon paano naghatag si Jehova sing kadalag-an.” d

¹⁶ Sa pagkamatuod ang desisyon sang Supreme Court isa gid ka daku nga kadalag-an sang Ginharian sang Dios! Gindula sini ang basihan sang 122 pa ka kaso sang mga Saksi sa Quebec nga ginsumbong sing seditious libel. Isa pa, ang desisyon sang Korte nagakahulugan nga ang mga banwahanon sang Canada kag sang Commonwealth may kahilwayan na karon nga magpabutyag sang ila mga opinyon parte sa pamaagi sang gobierno. Ini nga kadalag-an naglutos man sa pagsalakay sang simbahan  kag gobierno sang Quebec sa kahilwayan sang mga Saksi ni Jehova. e

17. Paano ginatinguhaan sang pila ka gobierno nga kontrolon ang aton pagbantala?

¹⁷ Kaangay sang una nga mga Cristiano, ang mga alagad ni Jehova subong “indi . . . manuglibod sang pulong sang Dios.” (Basaha ang 2 Corinto 2:17.) Pero, ginatinguhaan sang pila ka gobierno nga kontrolon ang aton pagbantala paagi sa mga kasuguan parte sa negosyo. Binagbinagon naton ang duha ka kaso nga nagsabat sang isyu kon bala ang mga Saksi ni Jehova manuglibod ukon ministro.

18, 19. Paano gintinguhaan nga pauntaton sang mga awtoridad sang Denmark ang pagbantala nga hilikuton?

¹⁸ Denmark. Sang Oktubre 1, 1932, ginpatuman ang layi nga ilegal ang pagbaligya sang bisan ano nga naimprinta nga balasahon kon wala sing lisensia sa paglibod. Pero ang aton mga utod wala nagkuha sing lisensia. Pagkasunod nga adlaw, lima ka utod ang nagbantala sa Roskilde, isa ka banwa nga sobra 30 kilometros sa katundan sang kapital nga Copenhagen. Sang hapon, ang isa sa ila, si August Lehmann, wala na makit-an. Gindakop gali sia bangod kuno sa pagbaligya nga wala sing lisensia.

¹⁹ Sang Disiembre 19, 1932, nag-atubang si August Lehmann sa korte. Nangatarungan sia nga nagduaw sia sa mga tawo kag nagtanyag sing literatura sa Biblia, pero wala sia nagalibod. Nag-ugyon ang korte sa iya. Nagsiling ini: “Ang ginasumbong . . . makasakdag sa iya kaugalingon sa pinansial, kag wala [sia] sing ginaganar ukon intension nga makaganar, kay sia pa gani ang nagagasto sa iya hilikuton.” Bilang pagdampig sa mga Saksi, ang korte nagdesisyon nga ang hilikuton ni Lehmann indi “matawag nga pagnegosyo.” Apang, ang mga kaaway sang katawhan sang Dios determinado gid nga pauntaton ang pagbantala sa bilog nga pungsod. (Sal. 94:20) Ang piskal nag-apelar sa Supreme Court sang pungsod. Ano ang reaksion sang aton kauturan?

20. Ano ang desisyon sang Supreme Court sang Denmark, kag ano ang reaksion sang mga utod?

²⁰ Sa semana antes sang hearing sa Supreme Court, nangin makugi pa gid sa ila pagbantala ang mga Saksi sa Denmark. Sang Martes, Oktubre 3, 1933, ginpapanaug sang Supreme Court ang desisyon sini. Gin-ugyunan sini ang manubo nga korte nga wala ginlapas ni August Lehmann ang kasuguan. Ini nga desisyon nagakahulugan nga ang mga Saksi hilway gihapon sa pagbantala. Para ipakita kay Jehova ang ila pagpasalamat sa paghatag sa ila sing kadalag-an sa sining kaso, nangin makugi pa gid sa pagbantala ang mga utod. Sugod sadto, ang aton mga utod sa Denmark wala na gin-upangan sang gobierno sa ila pagbantala.

21, 22. Ano ang desisyon sang U.S. Supreme Court sa kaso ni Brother Murdock?

²¹ United States. Sang Domingo, Pebrero 25, 1940, ang payunir nga si Robert Murdock, Jr., kag ang pito pa ka Saksi gindakop samtang nagabantala sa Jeannette, isa ka siudad malapit sa Pittsburgh, sa estado sang Pennsylvania. Ginpamatbatan sila nga nakasala bangod wala sila nagkuha sing lisensia para makatanyag  sing literatura. Nag-apelar sila sa U.S. Supreme Court kag nagpasugot ini nga pamatian ang ila kaso.

²² Sang Mayo 3, 1943, ginpapanaug sang Supreme Court ang desisyon sini, pabor sa mga Saksi. Indi ugyon ang Korte sa pagkuha sing lisensia bangod ginalapas sini “ang kinamatarong nga ginahatag sang Federal Constitution.” Ginkabig sang Korte ang ordinansa sang siudad nga “nagaupang sa kahilwayan sa pagpabutyag kag nagapugong sa kahilwayan sang relihion.” Sang ginpahayag niya ang mayoriya nga opinyon sang Korte, si Judge William O. Douglas nagsiling nga ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova “indi lamang pagbantala; indi lamang pagpanagtag sang relihioso nga mga literatura. Kombinasyon ini sang duha.” Nagdugang pa sia: “Ini nga porma sang relihioso nga hilikuton ginahatagan sang importansia . . . pareho sa pagsimba sa mga simbahan kag pagsermon gikan sa mga pulpito.”

23. Ngaa ang mga kadalag-an sa korte sang 1943 importante para sa aton subong?

²³ Ang desisyon sang Supreme Court isa gid ka daku nga kadalag-an para sa katawhan sang Dios. Ginapamatud-an sini kon ano gid kita—Cristianong mga ministro kag indi mga negosyante. Sa sinang indi malipatan nga adlaw sang 1943, ang mga Saksi ni Jehova nagdaug sa 12 sang 13 ka kaso batok sa ila sa Supreme Court, lakip ang desisyon sa kaso nga Murdock. Ining mga  desisyon sang korte isa ka maayo nga depensa batok sa bag-o nga mga kaso nga ginpasaka sang aton mga manugpamatok sa aton kahilwayan sa pagbantala sa publiko kag sa mga balay.

24. Ano ang aton ginahimo kon dumilian sang gobierno ang aton pagbantala?

²⁴ Subong mga Saksi ni Jehova, nagapasalamat gid kita kon hatagan kita sang gobierno sing legal nga kinamatarong nga ibantala ang mensahe sang Ginharian. Pero kon dumilian kita sang gobierno, ginapasibu lang naton ang aton pamaagi, kag nagapadayon gihapon sa aton hilikuton tubtob posible. Kaangay sang mga apostoles, ‘dapat naton tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.’ (Binu. 5:29; Mat. 28:19, 20) Sa amo man nga tion, nagaapelar kita sa mga korte nga dulaon ang pagdumili. Binagbinaga ang duha ka halimbawa.

25, 26. Ano nga mga hitabo sa Nicaragua ang nagdul-ong sa kaso sa Supreme Court, kag ano ang resulta?

²⁵ Nicaragua. Sang Nobiembre 19, 1952, ang misyonero kag branch servant nga si Donovan Munsterman nagkadto sa Office of Immigration sa Managua, ang kapital. Ginpatawag sia sang head sang opisina nga si Captain Arnoldo García. Ginsilingan sang kapitan si Donovan nga ang tanan nga Saksi ni Jehova sa Nicaragua “ginadumilian na sa pagbantala sang ila mga doktrina kag sa paghimo sang ila relihioso nga mga hilikuton.” Sang ginpamangkot sia kon ngaa, ginpaathag ni Captain García nga ang mga Saksi wala sing pahanugot sang ministro sang gobierno kag ginasumbong nga mga komunista. Sin-o ang nagasumbong? Ang Romano Katoliko nga klero.

²⁶ Nag-apelar dayon si Brother Munsterman sa Ministry of Government and Religions pati kay Presidente Anastasio Somoza García, pero wala sia ginpamatian. Gani, ginpasibu sang mga  utod ang ila pamaagi. Ginsirado nila ang mga Kingdom Hall kag nagtipon na lang sila sa gamay nga mga grupo. Gin-untatan man nila ang street witnessing, pero nagabantala gihapon sila. Sa amo man nga tion, nagpetisyon sila sa Supreme Court sang Nicaragua, nga nagapangabay nga dulaon ang pagdumili. Ginbalhag sang mga pamantalaan ang pagdumili kag ang ila petisyon, amo nga nagpasugot ang Supreme Court nga pamatian ang kaso. Ano ang resulta? Sang Hunyo 19, 1953, ginbalhag sang Supreme Court ang nahiusa nga desisyon sini pabor sa mga Saksi. Nakita sang Korte nga ginalapas sang pagdumili ang garantiya sang konstitusyon para sa kahilwayan sa pagpabutyag, konsiensia, kag pagtuluuhan. Ginpatuman man sini nga dapat ipasag-uli sang gobierno sang Nicaragua kag sang mga Saksi ang ila maayo nga kaangtanan.

27. Ngaa natingala gid ang mga taga-Nicaragua sa desisyon sang Korte, kag ano ang pagtamod sang mga utod sa sini nga kadalag-an?

²⁷ Ang mga taga-Nicaragua natingala gid nga gindampigan sang Supreme Court ang mga Saksi. Sang una, mabaskog gid ang impluwensia sang klero amo nga ginalikawan sang Korte nga makigsuay sa ila. Isa pa, gamhanan gid ang mga opisyal sang gobierno amo nga talagsa lang ginasupak sang Korte ang ila mga desisyon. Nagapati gid ang mga utod nga nagdaug sila bangod gin-amligan sila sang ila Hari kag nagpadayon sa pagbantala.—Binu. 1:8.

28, 29. Paano nagbag-o ang kahimtangan sa Zaire sa tungatunga sang dekada 1980?

²⁸ Zaire. Sa tungatunga sang dekada 1980, mga 35,000 ang Saksi sa Zaire, nga Democratic Republic of Congo subong. Para makadungan sa padayon nga pag-uswag sang hilikuton sang Ginharian, ang sanga nagtukod sing bag-o nga mga pasilidad. Sang Disiembre 1985, isa ka internasyonal nga kombension ang ginhiwat sa kapital nga siudad nga Kinshasa, kag 32,000 ka delegado halin sa madamo nga bahin sang kalibutan ang nagpuno sa stadium. Pero, nagbag-o ang kahimtangan. Ano ang natabo?

²⁹ Si Brother Marcel Filteau, isa ka misyonero halin sa Quebec, Canada, nga nakaeksperiensia anay sang paghingabot sa paggahom ni Duplessis, nagaalagad sa Zaire sadto. Ginsaysay niya ang natabo: “Sang Marso 12, 1986, ang mga brother nga may katungdanan nakabaton sing sulat nga nagapahibalo nga ilegal ang asosasyon sang mga Saksi ni Jehova sa Zaire.” Ini nga pagdumili ginpirmahan sang presidente sang pungsod nga si Mobuto Sese Seko.

30. Anong mabug-at nga desisyon ang kinahanglan himuon sang Komite sang Sanga, kag ano ang ila desisyon?

³⁰ Pagkasunod nga adlaw ginpahibalo sa radyo: “Indi na gid kita makabati liwat parte sa mga Saksi ni Jehova sa [Zaire].” Ginsundan ini dayon sing paghingabot. Ang mga Kingdom Hall ginpangguba, kag ang aton mga utod ginkawatan, gindakop, ginpriso, kag ginsakit. Bisan ang mga bata nga Saksi ginpriso. Sang Oktubre 12, 1988, gin-agaw sang gobierno ang mga ginapanag-iyahan sang aton organisasyon, kag gingamit sang Civil Guard, isa ka yunit sang militar, ang propriedad sang sanga. Ang mga brother nga may katungdanan nag-apelar kay Presidente Mobutu, pero wala sila ginsabat. Sa sina nga punto, ang Komite sang  Sanga kinahanglan maghimo sing mabug-at nga desisyon, “Maapelar bala kita sa Supreme Court, ukon mahulat lang anay?” Si Timothy Holmes, nga isa ka misyonero kag koordenitor sang Komite sang Sanga sadto, nagsiling, “Nagpangayo kami kay Jehova sing kaalam kag panuytoy.” Pagkatapos sang pangamuyo kag pagbinagbinag, ang komite nagdesisyon nga indi pa tion para sa legal nga aksion. Sa baylo, nagkonsentrar sila anay sa pagtatap sa mga utod kag sa pagpangita sing paagi para mapadayon ang pagbantala.

31, 32. Anong dalayawon nga desisyon ang ginhimo sang Supreme Court sang Zaire, kag ano ang epekto sini sa aton kauturan?

³¹ Madamo nga tuig ang nagligad. Nagtahaw na ang pag-ipit sa mga Saksi, kag labi na nga ginatahod ang tawhanon nga kinamatarong sa pungsod. Nagdesisyon ang Komite sang Sanga nga tion na nga mag-apelar sa Supreme Court of Justice sang Zaire para dulaon ang pagdumili. Makalilipay nga nag-ugyon ini nga pamatian ang kaso. Nian, sang Enero 8, 1993, pagligad sang halos pito ka tuig nga pagdumili sang presidente, ang Korte nagdesisyon nga batok sa kasuguan ang ginhimo sang gobierno sa mga Saksi, sa amo gindula ang pagdumili. Hunahunaa ang buot silingon sini! Ginrisgo sang mga hukom ang ila kabuhi para baliskaron ang desisyon sang presidente! Si Brother Holmes nagsiling, “Sa panahon sang bista, nakita gid namon kon paano ni Jehova ginabag-o ang mga butang.” (Dan. 2:21) Ini nga kadalag-an nagpalig-on sa pagtuo sang aton kauturan. Nabatyagan nila nga ang Hari nga si Jesus, nagagiya gid sa iya katawhan kon san-o kag kon paano manghikot.

³² Sang wala na ang pagdumili, ang sanga talatapan makapasulod na sing mga misyonero, makatukod sing bag-o nga  mga pasilidad sang sanga, kag maka-import sang mga literatura sa Biblia. f Makalilipay gid para sa mga alagad sang Dios sa bilog nga kalibutan nga makita kon paano ginaamligan ni Jehova ang espirituwal nga kaayuhan sang iya katawhan!—Isa. 52:10.

33. Ano ang matun-an naton sa malip-ot nga pagbinagbinag sa pila naton ka kaso sa korte?

³³ Sa aton pagbinagbinag sa pila ka kaso sa korte, nakita naton kon paano gintuman ni Jesus ang iya saad: “Hatagan ko kamo sing kaalam sa pagsabat nga indi mapamatukan ukon masuay sang tanan nga nagapamatok sa inyo.” (Basaha ang Lucas 21:12-15.) Kon kaisa, ginagamit ni Jehova ang moderno nga mga Gamaliel para amligan ang iya katawhan ukon ginapahulag ang maisog nga mga hukom kag mga abogado nga manindugan para sa katarungan. Ginpahuyang ni Jehova ang mga hinganiban sang mga nagapamatok sa aton. (Basaha ang Isaias 54:17.) Indi gid mapauntat sang pagpamatok ang hilikuton sang Dios.

34. Ngaa talalupangdon gid ang aton kadalag-an sa korte, kag ano ang ginapamatud-an sini? (Tan-awa man ang kahon nga “ Mga Kadalag-an sa Mataas nga Korte nga Nagpauswag sa Pagbantala.”)

³⁴ Ngaa talalupangdon gid ang aton mga kadalag-an sa korte? Binagbinaga ini: Ang mga Saksi ni Jehova indi prominente ukon impluwensiado. Wala kita nagaboto, nagasuporta sa pulitikal nga mga kampanya, ukon nagatinguha nga impluwensiahan ang mga pulitiko. Isa pa, ang kalabanan sa aton nga nagaatubang sa mataas nga korte ginakabig nga “ordinaryo lang . . . kag indi edukado.” (Binu. 4:13) Gani, sa pagtamod sang tawo, wala sing rason ang mga korte nga magdesisyon batok sa gamhanan nga mga relihion kag mga pulitiko para magbulig sa aton. Pero, sulitsulit nga pabor sa aton ang desisyon sang mga korte! Ang aton kadalag-an nagapamatuod nga nagalakat kita “sa atubangan sang Dios kag kaupod naton ang Cristo.” (2 Cor. 2:17) Gani, nagasiling kita upod ni apostol Pablo: “Si Jehova ang akon manugbulig; indi ako magkahadlok.”—Heb. 13:6.