1. Ano ang ginhatagan sing importansia ni Jesus sa iya katapusan nga gab-i sa duta subong tawo?

SA IYA katapusan nga gab-i sa duta subong tawo, ginpabutyag ni Jesus ang iya tudok nga kabalaka sa palaabuton sang iya mga sumulunod. Ginpangamuyo pa gani niya ini sa iya Amay, nga nagasiling: “Wala ako nagapangabay nga kuhaon mo sila sa kalibutan, kundi bantayan mo sila bangod sa isa nga malauton. Indi sila bahin sang kalibutan, subong nga ako indi bahin sang kalibutan.” (Juan 17:15, 16) Sa sini nga pangabay, ginpakita ni Jesus ang tudok nga gugma sa iya mga sumulunod kag ang importansia sang iya ginhambal sa pila sa ila sang temprano sina nga gab-i: “Indi kamo bahin sang kalibutan.” (Juan 15:19) Maathag nga importante gid kay Jesus nga makapabilin nga indi bahin sang kalibutan ang iya mga sumulunod!

2. Ano ang “kalibutan” nga ginapatuhuyan ni Jesus?

² Ang “kalibutan” nga ginsambit ni Jesus nagapatuhoy sa tanan nga tawo nga nahamulag sa Dios, ginagamhan ni Satanas, kag naulipon sa makagod kag bugalon nga panimuot nga halin sa iya. (Juan 14:30; Efeso 2:2; 1 Juan 5:19) Ang matuod, “ang pagpakig-abyan sa [sini nga] kalibutan pagpakig-away sa Dios.” (Santiago 4:4) Pero, paano ang tanan nga luyag magpabilin sa gugma sang Dios yara sa kalibutan apang indi bahin sini? Binagbinagon naton ang lima ka paagi: ang pagpabilin nga mainunungon sa Ginharian sang Dios nga ginagamhan sang Cristo kag neutral sa pulitika, ang pagpamatok sa espiritu sang kalibutan, ang maugdang nga pamayo kag pamustura, ang pagkabuhi sing simple, kag ang pagsuklob sing espirituwal nga hinganib.

3. (a) Ano ang pagtamod ni Jesus sa pulitika sang yari sia sa duta? (b) Ngaa matawag nga mga embahador ang hinaplas nga mga sumulunod ni Jesus? (Ilakip ang footnote.)

³ Sang yari si Jesus sa duta, wala sia nag-entra sa pulitika. Sa baylo, nagkonsentrar sia sa pagbantala sing Ginharian sang Dios, ang palaabuton nga gobierno sa langit nga sia ang mangin Hari. (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21) Gani, sang gindala sia sa gobernador sang Roma nga si Poncio Pilato, nakasiling si Jesus: “Ang akon Ginharian indi bahin sini nga kalibutan.” (Juan 18:36) Ginailog sang iya matutom nga mga sumulunod ang iya halimbawa paagi sa pagkamainunungon sa Cristo kag sa iya Ginharian kag sa pagbantala sina nga Ginharian sa kalibutan. (Mateo 24:14) “Gani mga embahador kami nga salili sang Cristo,” sulat ni apostol Pablo. “Subong mga salili sang Cristo, nagapakiluoy kami: ‘Magpasag-uli kamo sa Dios.’” *—2 Corinto 5:20.

4. Paano ginpakita sang tanan nga matuod nga Cristiano ang pagkamainunungon sa Ginharian sang Dios? (Tan-awa ang kahon sa “ Neutral ang mga Cristiano sang Una.”)

⁴ Bangod ang mga embahador tiglawas sang gobierno ukon pungsod nga nagpadala sa ila, wala sila nagapasilabot sa mga hilikuton sang mga pungsod nga ginpadalhan sa ila, kundi nagapabilin nga neutral. Apang ginasakdag nila ang interes sang gobierno sang pungsod nga ila ginatiglawas. Pareho man sini ang hinaplas nga mga sumulunod sang Cristo, nga ang “pagkabanwahanon didto sa langit.” (Filipos 3:20) Bangod sang ila makugi nga pagbantala sing Ginharian, nabuligan nila ang minilyon ka “iban nga mga karnero” sang Cristo nga ‘magpasag-uli sa Dios.’ (Juan 10:16; Mateo 25:31-40) Ining “iban nga mga karnero” naman nagaalagad sa Cristo paagi sa pagsakdag sa hinaplas nga mga kauturan ni Jesus. Subong isa ka nahiusa nga panong nga nagasakdag sa Mesianikong  Ginharian, ining duha ka grupo nagapabilin gid nga neutral sa pulitika.—Basaha ang Isaias 2:2-4.

5. Ano ang kinatuhayan sang Cristiano nga kongregasyon sa dumaan nga Israel, kag paano ginapakita sang mga Cristiano ini nga kinatuhayan?

⁵ Luwas sa ila pagkamainunungon sa Cristo, may iban pa  nga rason kon ngaa neutral ang matuod nga mga Cristiano. Indi pareho sang mga Israelinhon sang una nga nagapuyo sa isa ka pungsod nga ginhatag sang Dios sa ila, kita subong bahin sang bug-os kalibutan nga paghiliutod. (Mateo 28:19; 1 Pedro 2:9) Gani kon may dampigan kita nga partido pulitika, madulaan kita sing kahilwayan sa paghambal kon nagabantala sang mensahe sang Ginharian kag maguba ang aton paghiusa subong mga Cristiano. (1 Corinto 1:10) Isa pa, sa tion sang inaway, magapakig-away kita batok sa aton mga masigkatumuluo, nga ginasugo kita nga higugmaon. (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12) Gani makatarunganon gid ang sugo ni Jesus sa iya mga disipulo nga itagob ang espada. Kag ginsugo pa gani niya sila nga higugmaon ang ila mga kaaway.—Mateo 5:44; 26:52; tan-awa ang kahon nga “ Neutral Pa Bala Ako?”

6. Paano naapektuhan sang imo dedikasyon sa Dios ang imo pagpasakop sa Cesar?

⁶ Subong matuod nga mga Cristiano, gindedikar naton ang aton kabuhi sa Dios, indi sa tawo, ukon sa bisan ano nga organisasyon sang tawo, ukon pungsod. Ang 1 Corinto 6:19, 20 nagsiling: “Iya kamo sang Dios, kay ginbakal niya kamo sa daku nga bili.” Gani, samtang ginahatag sang mga sumulunod ni Jesus sa “Cesar” ang para sa iya paagi sa pagtahod, pagbayad sing buhis, kag relatibo nga pagpasakop, ginahatag man nila “sa Dios ang mga butang nga iya sang Dios.” (Marcos 12:17; Roma 13:1-7) Nalakip sa sini ang ila pagsimba, bug-os tagipusuon nga gugma, pagkamatinumanon kag pagkamainunungon. Kon kinahanglan, handa sila nga mapatay para sa Dios.—Lucas 4:8; 10:27; basaha ang Binuhatan 5:29; Roma 14:8.

7, 8. Ano “ang espiritu sang kalibutan,” kag paano ini “nagapanghikot” sa malinapason nga mga tawo?

⁷ Ang isa pa ka paagi agod makapabilin ang mga Cristiano nga indi bahin sang kalibutan amo ang pagpamatok sa malaut nga espiritu sini. “Ginbaton naton, indi ang espiritu sang kalibutan, kundi ang espiritu nga halin sa Dios,” sulat ni Pablo. (1 Corinto 2:12) Sa mga taga-Efeso, nagsiling sia: “Ginhimo  ninyo sadto suno sa . . . sini nga kalibutan, suno sa manugdumala sang awtoridad sang hangin, ang espiritu nga nagapanghikot na karon sa mga anak sang pagkadimatinumanon.”—Efeso 2:2, 3.

⁸ Ang “hangin,” ukon espiritu sang kalibutan, isa ka indi makita nga kusog nga nagasugyot sa mga tawo nga lapason ang Dios kag ginapukaw sini ang “kailigbon sang unod kag ang kailigbon sang mga mata.” (1 Juan 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10) Ini nga espiritu may “awtoridad” sa kalibutan paagi sa pagganyat sa makasasala nga unod; malimbungon ini kag wala nagauntat, kag yara ini bisan diin pareho sang hangin. Dugang pa, “nagapanghikot” ini sa malinapason nga mga tawo paagi sa amat-amat nga pagpalambo sing indi diosnon nga mga kinaiya, subong sang pagkamaiyaiyahon, pagkabugalon, makagod nga ambisyon, huyog nga magpagusto sa paggawi, kag pagrebelde sa awtoridad. * Buot silingon, amat-amat nga ginapatubo sang espiritu sang kalibutan ang mga kinaiya sang Yawa sa tagipusuon sang mga tawo.—Juan 8:44; Binuhatan 13:10; 1 Juan 3:8, 10.

9. Sa ano nga mga paagi makapanggamot sa aton hunahuna kag tagipusuon ang espiritu sang kalibutan?

⁹ Makapanggamot ayhan sa imo hunahuna kag tagipusuon ang espiritu sang kalibutan? Huo. Apang matabo lang ini kon tugutan mo ini kag indi ka magbantay. (Basaha ang Hulubaton 4:23.) Sa masami ang impluwensia sini indi bal-anon sa primero, ayhan paagi sa mga kaupdanan nga daw maayo man nga mga tawo, apang ang matuod, wala sila sing gugma kay Jehova. (Hulubaton 13:20; 1 Corinto 15:33) Maimpluwensiahan ka man sini nga espiritu paagi sa indi nagakaigo nga mga balasahon, mga Internet site sang pornograpiya ukon sang mga apostata, indi maayo nga kalingawan, mga hampang nga grabe ang kompetisyon, kag sang bisan ano ukon bisan sin-o nga nagapaalinton sang panimuot ni Satanas ukon sang iya sistema.

10. Paano naton mapamatukan ang espiritu sang kalibutan?

 ¹⁰ Paano naton mapamatukan ang makahalalit nga espiritu sang kalibutan kag makapabilin sa gugma sang Dios? Paagi lamang sa pagpanginpulos sing bug-os sa espirituwal nga mga aman ni Jehova kag sa padayon nga pagpangamuyo sing balaan nga espiritu. Si Jehova mas gamhanan sangsa Yawa ukon sa sining malaut nga kalibutan nga ginakontrol ni Satanas. (1 Juan 4:4) Gani importante gid nga magpabilin kita nga suod kay Jehova paagi sa pangamuyo!

11. Paano naimpluwensiahan sang espiritu sang kalibutan ang mga talaksan sa pagpamayo?

¹¹ Makita sa pamayo, pamustura, kag katinlo sang isa ka tawo kon ano nga espiritu ang nagaimpluwensia sa iya. Sa madamo nga pungsod, nagnubo gid ang talaksan sa pagpamayo amo nga suno sa isa ka komentarista sa telebisyon, indi na makilala kon sin-o ang prostityut kag kon sin-o ang indi. Suno sa isa ka pamantalaan, bisan ang mga bata nga babayi nga wala pa magtin-edyer naimpluwensiahan sang indi maugdang nga uso nga tuman kalip-ot kag daw nagauba na. Uso man ang baraghal nga pamayo nga nagapakita sing rebelyuso nga espiritu kag wala sing dignidad kag pagtahod sa kaugalingon.

12, 13. Ano nga mga prinsipio ang dapat mag-impluwensia sa aton pamayo kag pamustura?

¹² Subong mga alagad ni Jehova, nagakaigo lang nga gusto naton nga maayo ang aton hitsura. Gani, kinahanglan nga ang aton ginasuksok mahipid, matinlo, maayo tan-awon, kag nagakabagay sa kahimtangan. Sa tanan nga tion, dapat makita sa aton panagway ang “kaugdang kag maligdong nga hunahuna,” upod ang “maayong mga buhat” nga nagakabagay sa tanan—lalaki man ukon babayi—“nga nagapangangkon nga nagasimba sa Dios.” Siempre, ang panguna nga katuyuan naton indi agod talupangdon kita sang iban kundi agod “makapabilin [kita] sa gugma sang Dios.” (1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21) Huo, luyag naton nga ang aton pinakamatahom nga puni amo ang aton “nasulod nga pagkatawo . . . , nga may daku nga balor sa mga mata sang Dios.”—1 Pedro 3:3, 4.

¹³ Dumdumon man naton nga ang estilo sang aton pamayo kag pamustura makaimpluwensia sa pagtamod sang iban sa matuod nga pagsimba. Kon ang Griego nga tinaga nga ginbadbad nga “kaugdang,” ipatuhoy sa pagginawi, nagakahulugan ini sing pagtahod, pagpabalor, kag pagrespeto sa balatyagon ukon opinyon sang iban. Gani tamdon naton nga mas importante ang konsiensia sang iban sangsa kinamatarong naton nga magsuksok sang aton nagustuhan. Labaw sa tanan, luyag naton nga padunggan si Jehova kag ang iya katawhan,  kag irekomendar ang aton kaugalingon nga mga ministro sang Dios, nga nagahimo sang “tanan para sa himaya sang Dios.”—1 Corinto 4:9; 10:31; 2 Corinto 6:3, 4; 7:1.

14. Ano ang aton ipamangkot sa aton kaugalingon tuhoy sa aton hitsura kag pagpaninlo sa lawas?

¹⁴ Labi pa gid nga talupangdon naton ang aton pamayo, pamustura, kag katinlo kon nagabantala kita ukon nagatambong sa Cristianong mga miting. Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Napabay-an ko na bala ang akon hitsura kag pagpaninlo sa lawas amo nga matalupangdan gid ini sang iban? Nasaw-ahan bala sila sa sini? Mas importante pa bala sa akon ang akon kinamatarong sa sini nga bahin sangsa makalipikar para sa dugang nga pribilehiyo sa kongregasyon?’—Salmo 68:6; Filipos 4:5; 1 Pedro 5:6.

15. Ngaa wala sing espesipiko nga pagsulundan sa Biblia tuhoy sa pamayo, pamustura, kag katinlo?

¹⁵ Wala sing espesipiko nga pagsulundan sa Biblia tuhoy sa pamayo, pamustura, kag katinlo sang mga Cristiano. Wala ginapit-an ni Jehova ang aton kahilwayan sa pagpili ukon ang aton ikasarang sa paghunahuna. Sa baylo, luyag niya nga mangin hamtong kita nga nagadesisyon suno sa mga prinsipio sang Biblia kag “paagi sa paggamit sang [aton] mga ikasarang sa paghangop nahanas ini nga makilala ang maayo kag malain.” (Hebreo 5:14) Labaw sa tanan, luyag niya nga pahulagon kita sang aton gugma sa Iya kag sa aton isigkatawo. (Basaha ang Marcos 12:30, 31.) Bisan pa may mga limitasyon, madamo  gihapon kita sing pilian kon tuhoy sa pamayo kag pamustura. Ang pamatuod sini makita sa malipayon nga katawhan ni Jehova, nga nagasuksok sing matahom nga estilo sang panapton, bisan diin man sila nga bahin sang kalibutan nagatipon.

16. Ngaa kabaliskaran sa ginatudlo ni Jesus ang espiritu sang kalibutan, kag ano ang dapat naton ipamangkot sa aton kaugalingon?

¹⁶ Ang espiritu sang kalibutan malimbungon kag ginapapati sini ang mga tawo nga ang kuarta kag materyal nga mga butang amo ang makahatag sing kalipay. Apang, si Jesus nagsiling: “Bisan pa ang tawo madamo sing pagkabutang, indi ini makahatag sa iya sang kabuhi.” (Lucas 12:15) Wala ginatudlo ni Jesus ang sobra nga pagdingot sa kaugalingon. Apang nagsiling sia nga ang kabuhi kag matuod nga kalipay matigayon sang mga “mahunahunaon sa ila espirituwal nga kinahanglanon” kag sang mga nagakabuhi sing simple, buot silingon nakapokus  sa espirituwal nga mga butang. (Mateo 5:3; 6:22, footnote) Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Nagapati gid bala ako sa ginatudlo ni Jesus, ukon basi naimpluwensiahan na ako sang “amay sang kabutigan”? (Juan 8:44) Ano ang ginapakita sang akon mga ginahambal, tulumuron, prioridad, kag pagkabuhi?’—Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6.

17. Ano ang pila ka kaayuhan nga natigayon sang mga nagakabuhi sing simple?

¹⁷ “Ang kaalam ginapamatud-an nga matarong paagi sa mga buhat sini,” siling ni Jesus. (Mateo 11:19) Binagbinaga ang pila ka kaayuhan nga natigayon sang mga nagakabuhi sing simple. Nabatyagan nila ang matuod nga kapahuwayan sa pag-alagad sa Dios. (Mateo 11:29, 30) Wala sila nagakabalaka sing tuman, gani nalikawan nila ang madamo nga kasakit sa hunahuna kag emosyon. (Basaha ang 1 Timoteo 6:9, 10.) Kontento sila nga may yara sila mga kinahanglanon sa kabuhi, gani mas madamo sila sing tion para sa ila pamilya kag mga kauturan sa kongregasyon. Gani mahimo nga mahamuok ang ila tulog. (Manugwali 5:12) Nabatyagan nila ang labi nga kalipay sa paghatag, gani ginahimo nila ini sa tanan nga paagi nga masarangan nila. (Binuhatan 20:35) Subong man, ‘nagbakod ang ila paglaum,’ kag natigayon nila ang kalinong sa hunahuna kag pagkakontento. (Roma 15:13; Mateo 6:31, 32) Bilidhon gid ini nga mga pagpakamaayo!

18. Paano ginalaragway sang Biblia ang aton kaaway, ang iya mga pamaagi, kag ang paagi sang aton ‘pagpakig-away’?

¹⁸ Ang mga nagapabilin sa gugma sang Dios ginaamligan man batok kay Satanas, nga nagatinguha gid nga indi maagom sang mga Cristiano ang kalipay kag kabuhi nga wala sing katapusan. (1 Pedro 5:8) “Nagapakig-away kita,” siling ni Pablo, “indi batok sa dugo kag unod, kundi batok sa mga panguluhan, batok sa mga awtoridad, batok sa mga manuggahom sang kalibutan sining kadudulman, kag batok sa puersa sang malaut nga mga espiritu sa langitnon nga mga lugar.” (Efeso 6:12) Ang tinaga diri nga “nagapakig-away” nagapahangop nga indi  ini layuay nga away nga may ginapalipdan ka, kundi manomano ini. Dugang pa, ginapakita sang mga termino nga “mga panguluhan,” “mga awtoridad,” kag “mga manuggahom sang kalibutan” nga organisado kag naplano sing maayo ang pag-atake sang mga malauton nga espiritu.

19. Ilaragway ang espirituwal nga hinganib sang isa ka Cristiano.

¹⁹ Apang, walay sapayan sang aton mga kaluyahon kag mga limitasyon, magadaug kita. Paano? Paagi sa pagsuklob sang “kompleto nga hinganib halin sa Dios.” (Efeso 6:13) Sa paglaragway sini nga hinganib, ang Efeso 6:14-18 nagsiling: “Gani, magtindog kamo sing malig-on nga may paha sing kamatuoran sa inyo hawak, may panaming sang pagkamatarong sa dughan, kag may kahanda sa pagbantala sing maayong balita sang paghidait nga nasuksok sa inyo mga tiil. Luwas sa sini, gamita ninyo ang daku nga taming sang pagtuo, nga paagi sini mapalong ninyo ang tanan nga nagadabadaba nga baslay sang isa nga malauton. Batuna man ninyo ang helmet [ukon, ang paglaum] sang kaluwasan, kag ang espada sang espiritu, nga amo ang pulong sang Dios, samtang padayon kamo nga nagapangamuyo sa tagsa ka higayon paagi sa espiritu.”

20. Ngaa ang aton kahimtangan tuhay sa iya sang isa ka soldado?

²⁰ Bangod halin ini sa Dios, ining espirituwal nga hinganib magaamlig gid sa aton, basta isuklob naton ini sa tanan nga tion. Indi kaangay sa mga soldado nga may malawig nga panahon nga wala sila nagapakig-away, ang mga Cristiano wala untat nga nagapakig-away tubtob malaglag sang Dios ang kalibutan ni Satanas kag matagbong sa kadadalman ang tanan nga malaut nga espiritu. (Bugna 12:17; 20:1-3) Gani, indi mag-untat kon nagapakigbato ka sa kaluyahon ukon malain nga mga kailigbon, kay dapat naton tanan ‘sakiton’ ang aton lawas agod makapabilin kita nga matutom kay Jehova. (1 Corinto 9:27) Ang matuod, dapat gid kita mabalaka kon daw wala na kita nagapakig-away!

21. Ano lamang ang paagi agod magdaug kita sa aton espirituwal nga pagpakig-away?

²¹ Dugang pa, indi kita magdaug sa sini nga pagpakig-away  kon sa aton lamang kusog. Gani, ginapahanumdom kita ni Pablo nga mangamuyo kay Jehova “sa tagsa ka higayon paagi sa espiritu.” Sa amo man nga tion, mamati kita kay Jehova paagi sa pagtuon sa iya Pulong kag pagpakig-upod sa mga “masigkasoldado” sa tanan nga higayon, kay wala kita nagaisahanon sa sini nga pagpakig-away! (Filemon 2; Hebreo 10:24, 25) Kon himuon naton ini tanan, indi lamang kita magadaug kundi mapangapinan pa naton ang aton pagtuo kon ginahangkat ini.

22, 23. (a) Ngaa dapat handa kita pirme sa pagpangapin sang aton pagtuo, kag ano ang dapat naton ipamangkot sa aton kaugalingon? (b) Ano nga topiko ang binagbinagon sa masunod nga kapitulo?

²² “Bangod indi kamo bahin sang kalibutan,” siling ni Jesus, “ginadumtan kamo sang kalibutan.” (Juan 15:19) Gani, dapat handa pirme ang mga Cristiano sa pagpangapin sang ila pagtuo, kag ginahimo ini nga may pagtahod kag kalulo. (Basaha ang 1 Pedro 3:15.) Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Nahangpan ko bala kon ngaa may mga tion nga tuhay ang panindugan sang mga Saksi ni Jehova sa opinyon sang kalabanan? Kon nagaatubang sa sini nga kahimtangan, kumbinsido gid bala ako nga husto ang ginasiling sang Biblia kag sang matutom kag mainandamon nga ulipon? (Mateo 24:45; Juan 17:17) Kag kon kinahanglan ko himuon ang matarong sa pagtamod ni Jehova, handa bala ako nga mangin tuhay sa iban kag ginakabig ko bala ini nga kadungganan?’—Salmo 34:2; Mateo 10:32, 33.

²³ Sa masami, ang aton handum nga makapabilin nga indi bahin sang kalibutan ginatilawan sa indi hilmunon nga mga paagi. Halimbawa, subong sang nahinambitan na, ginasulay sang Yawa ang mga alagad ni Jehova nga makigbahin sa kalibutan paagi sa mga kalingawan sini. Paano kita makapili sing maayo nga kalingawan nga makaparelaks sa aton pero indi matublag ang aton konsiensia? Ini nga topiko binagbinagon sa masunod nga kapitulo.