1-3. (a) Sin-o ang kaupod ni Pablo sa paglakbay, kag ano ang masiling parte sa iya? (b) Ano ang matun-an naton sa sini nga kapitulo?

 SAMTANG nagalakat sila sa mabudlay nga mga alagyan pakadto sa mga banwa, ginapamensar ni Pablo kon ano ang matabo sa iya kaupod nga pamatan-on. Mga beintehon pa lang si Timoteo amo nga mapagsik gid ini. Ang iya mga tikang amat-amat nga nagadala sa iya palayo sa ila balay. Samtang nagahinunod ang adlaw, nagalayo nga nagalayo sila sa rehiyon sang Listra kag Iconio nga ila ginhalinan. Ano ayhan ang matabo sa ila? May ideya na si Pablo kay ikaduha na niya ini nga paglakbay bilang misyonero. Nahibaluan niya nga madamo nga katalagman kag problema ang ila atubangon. Makabatas ayhan ining kaupod niya nga pamatan-on?

² May salig si Pablo kay Timoteo, posible nga sobra pa sa pagsalig sang pamatan-on sa iya kaugalingon. Ang mga natabo bag-o lang amo ang nagkumbinsi kay Pablo nga dapat may maayo gid sia nga kaupod. Nahibaluan ni Pablo nga sa pagbisita nila sa mga kongregasyon para palig-unon ini, dapat mangin determinado gid sila kag nahiusa bilang mga nagalakbay nga manugtatap. Ngaa amo sini ang ginabatyag ni Pablo? Ang isa ka posible nga rason amo ang ila indi pag-intiendihanay ni Bernabe nga ginbangdan sang ila pagbulagay.

³ Sa sini nga kapitulo, madamo kita sing matun-an parte sa pinakamaayo nga paagi sa pagsolbar sang mga indi pag-intiendihanay. Matun-an man naton kon ngaa si Timoteo ang gin-upod ni Pablo sa iya paglakbay, kag mahibaluan naton ang importante nga hilikuton sang mga manugtatap sang sirkito subong.

4. Ano ang tuyo ni Pablo sa iya ikaduha nga paglakbay bilang misyonero?

⁴ Sa nagligad nga kapitulo, natun-an naton kon paano ginpalig-on nanday Pablo, Bernabe, Judas, kag Silas ang kongregasyon sa Antioquia  paagi sa pagpahibalo sa ila sang desisyon sang nagadumala nga hubon parte sa pagtuli. Ano dayon ang ginhimo ni Pablo? Ginpalapitan niya si Bernabe parte sa bag-o nga plano sa paglakbay, nga nagasiling: “Balikan naton kag duawon ang mga kauturan sa tagsa ka siudad nga ginbantalaan naton sang pulong ni Jehova, agod kamustahon sila.” (Binu. 15:36) Indi buot silingon ni Pablo nga bisitahan lang nila ining bag-o nga mga Cristiano. Ginapakita sang Mga Binuhatan ang tuyo ni Pablo sa iya ikaduha nga paglakbay bilang misyonero. Una, padayon niya nga ipahibalo ang mga pagsulundan nga ginhatag sang nagadumala nga hubon. (Binu. 16:4) Ikaduha, bilang nagalakbay nga manugtatap, determinado gid si Pablo nga palig-unon ang pagtuo sang mga kauturan sa mga kongregasyon. (Roma 1:11, 12) Paano ginasunod sang organisasyon sang mga Saksi ni Jehova subong ang mga apostoles?

5. Paano ginapalig-on kag ginahatagan sang direksion sang Nagadumala nga Hubon ang mga kongregasyon subong?

⁵ Ginagamit subong sang Cristo ang Nagadumala nga Hubon sang mga Saksi ni Jehova para maghatag sang direksion sa iya kongregasyon. Ginapalig-on kag ginagiyahan sining matutom nga mga hinaplas ang tanan nga kongregasyon sa bilog nga kalibutan paagi sa mga sulat, sa naimprinta ukon online nga mga publikasyon, sa mga miting, kag iban pa. Ginatinguhaan man sang Nagadumala nga Hubon nga mangin suod sa kada kongregasyon. Gani nagapadala sila sang mga nagalakbay nga manugtatap. Ang Nagadumala nga Hubon mismo ang nagatangdo sa linibo ka kalipikado nga mga gulang sa bilog nga kalibutan para mangin mga manugtatap sang sirkito.

6, 7. Ano ang pila ka responsibilidad sang mga manugtatap sang sirkito?

⁶ Ginaatipan gid sang mga nagalakbay nga manugtatap subong ang tanan nga kauturan sa kongregasyon nga ila ginabisitahan kag ginapalig-on sila paagi sa Biblia. Paano? Paagi sa pagsunod sa ginhimo anay sang mga Cristiano sang unang siglo pareho kay Pablo. Ginpalig-on niya ang pareho niya nga mga manugtatap: “Ibantala ang pulong; mangin masako ka sa sini sa maayo nga panahon kag sa mabudlay nga panahon; magsabdong ka, magsaway, kag maglaygay nga may bug-os nga pagkamapinasensiahon kag kalantip sa pagpanudlo. . . . Himua ang hilikuton sang isa ka ebanghelisador.”—2 Tim. 4:2, 5.

⁷ Base sa sini, ang manugtatap sang sirkito upod sa iya asawa kon may asawa sia, magapakig-upod sa mga manugbantala sa tanan nga bahin sang ministeryo. Bangod sagad sila nga mga manunudlo kag mapisan gid sa ministeryo, ang ila maayo nga halimbawa may positibo nga epekto sa mga kauturan. (Roma 12:11; 2 Tim. 2:15) Nakilala man sila ilabi na sa ila gugma kag pagsakripisyo. Handa sila nga buligan ang iban, nagalakat bisan malain ang tiempo ukon bisan sa delikado nga mga lugar. (Fil. 2:3, 4) Nagapalig-on man sila, nagatudlo, kag nagalaygay sa kada kongregasyon paagi sa mga pamulongpulong nga halin sa Biblia. Makabenepisyo ang tanan sa kongregasyon kon panilagan nila ang paggawi sining mga nagalakbay nga manugtatap kag ilugon ang ila pagtuo.—Heb. 13:7.

8. Ano ang reaksion ni Bernabe sa panugda ni Pablo?

⁸ Nag-ugyon si Bernabe sa panugda ni Pablo nga “duawon ang mga kauturan.” (Binu. 15:36) Nag-updanay na sila sang nagligad kag pamilyar na sila sa mga lugar kag kilala na nila ang mga kauturan sa mga kongregasyon nga ila bisitahan. (Binu. 13:2–14:28) Gani maayo gid kag praktikal kon mag-updanay sila liwat sa sini nga asaynment. Pero may problema. Ang Binuhatan 15:37 nagsiling: “Luyag gid ni Bernabe nga paupdon si Juan, nga ginatawag Marcos.” Wala nagapanugda si Bernabe. “Luyag gid” ukon gusto gid niya nga updon ang iya pakaisa nga si Marcos sa ila paglakbay.

9. Ngaa wala magpasugot si Pablo sa gusto ni Bernabe?

⁹ Wala magpasugot si Pablo. Ngaa? Ang teksto nagasiling: “Apang indi luyag ni Pablo nga paupdon sia sa ila, kay ginbayaan sila ni Marcos sa Pamfilia kag wala na sia mag-upod sa ila.” (Binu. 15:38) Nag-upod si Marcos kanday Pablo kag Bernabe sa ila una nga paglakbay bilang misyonero pero wala sia magdugay. (Binu. 12:25; 13:13) Samtang sa Pamfilia pa lang sila, nagpauli na si Marcos sa Jerusalem. Wala ginsiling sang Biblia kon ngaa nagpauli sia, pero para kay Pablo iresponsable sia. Mahimo nga nagduhaduha si Pablo kon bala masaligan si Marcos.

10. Ano ang resulta sang pagbaisay ni Pablo kag ni Bernabe?

¹⁰ Determinado gid si Bernabe nga paupdon si Marcos. Pero determinado man si Pablo nga indi sia pagpaupdon. “Bangod sini akig sila nga nagbaisay, gani nagbulagay sila,” siling sang Binuhatan 15:39. Nagpanakayon pa Cipre si Bernabe upod kay Marcos kag si Pablo naman nagpadayon sa iya paglakbay bilang misyonero. Ang Biblia nagasiling: “Gin-upod ni Pablo si Silas kag naglakat sia sa tapos sia matugyan sang mga kauturan kay Jehova agod pakitaan sia sing wala tupong nga kaayo.” (Binu. 15:40) Nagkadto sila “sa Siria kag sa Cilicia, kag ginpabakod [nila] ang mga kongregasyon.”—Binu. 15:41.

11. Ano nga mga kinaiya ang ipakita naton para indi maguba ang aton pag-abyanay kon may indi pag-intiendihanay?

¹¹ Ini nga hitabo magapahanumdom sa aton nga indi kita perpekto. Gintangdo sanday Pablo kag Bernabe bilang pinasahi nga representante sang nagadumala nga hubon. Posible nga nangin miembro si Pablo sini nga hubon sang ulihi. Pero sa sini nga tion, wala mapunggan ni Pablo kag ni Bernabe ang ila kaakig. Wala na bala sila magbugnuhanay? Bisan indi perpekto, mapainubuson sanday Pablo kag Bernabe amo nga gintinguhaan nila nga sundon ang Cristo. Sang ulihi, ginpatawad nila ang isa kag isa kag nangin maayo sila liwat nga mag-abyan. (Efe. 4:1-3) Pagligad sang pila ka tion, nag-updanay liwat sanday Pablo kag Marcos sa iban pa nila nga mga asaynment. a—Col. 4:10.

12. Bilang pag-ilog kanday Pablo kag Bernabe, ano nga mga kinaiya ang dapat ipakita sang mga manugtatap subong?

 ¹² Akig nga nagbaisay si Bernabe kag si Pablo, pero subong lang ini natabo. Kilala si Bernabe nga mapinalanggaon kag maalwan, kay imbes nga tawgon sia sa iya ngalan nga Jose, gintawag sia sang mga apostoles nga Bernabe, nga nagakahulugan “Anak sang Lugpay.” (Binu. 4:36) Si Pablo naman kilala nga mapinalanggaon kag malulo. (1 Tes. 2:7, 8) Bilang pag-ilog kanday Pablo kag Bernabe, ang tanan nga manugtatap subong, lakip ang mga manugtatap sang sirkito, dapat magtinguha gid nga mangin mapainubuson kag atipanon sing mapinalanggaon ang pareho nila nga mga gulang kag ang tanan nga kauturan.—1 Ped. 5:2, 3.

13, 14. (a) Sin-o si Timoteo, kag paano sia nakilala ni Pablo? (b) Ngaa natalupangdan ni Pablo si Timoteo? (c) Ano nga responsibilidad ang gintugyan kay Timoteo?

¹³ Nakalab-ot si Pablo sa Galacia, isa ka probinsia sang Roma, sa iya ikaduha nga paglakbay bilang misyonero. May pila ka kongregasyon didto. Sang ulihi “nagkadto si Pablo sa Derbe kag sa Listra.” Ang rekord nagasiling: “May isa ka disipulo didto nga ang ngalan Timoteo. Anak sia sang isa ka tumuluo nga Judiyo nga babayi apang ang iya amay Griego.”—Binu. 16:1. b

¹⁴ Maathag nga nakilala ni Pablo ang pamilya ni Timoteo sang una niya nga pagkadto sa ila lugar sang mga 47 C.E. Sa iya ikaduha nga pagbisita subong pagligad sang mga duha ukon tatlo ka tuig, natalupangdan na ni Pablo ining pamatan-on nga si Timoteo. Ngaa? Bangod “maayo ang ginasugid tuhoy sa iya sang mga kauturan.” Nanamian sa iya ang mga kauturan sa ila lugar kag sa iban nga kongregasyon. Nagsiling ang rekord nga maayo ang ginasugid parte sa iya sang mga kauturan sa Listra kag sa Iconio, nga mga 30 kilometros ang kalayuon. (Binu. 16:2) Sa paggiya sang balaan nga espiritu, gintugyanan sang mga gulang sing mabug-at nga responsibilidad ang pamatan-on nga si Timoteo, nga amo ang pagbulig kanday Pablo kag Silas bilang nagalakbay nga manugtatap.—Binu. 16:3.

15, 16. Ngaa may maayo nga reputasyon si Timoteo?

¹⁵ Ngaa may maayo na nga reputasyon si Timoteo bisan bata pa sia? Bangod bala sang iya kaalam, hitsura, ukon mga abilidad? Ginadayaw gid sang mga tawo ini nga mga kinaiya. Bisan si manalagna Samuel naimpluwensiahan man sini. Pero ginpahanumdom sia ni Jehova: “Ang pagtan-aw sang Dios indi pareho sa pagtan-aw sang tawo, bangod ang tawo nagatan-aw sa makita sang mata, apang si Jehova nagatan-aw sa tagipusuon.” (1 Sam. 16:7) Maayo ang reputasyon ni Timoteo sa iya mga kauturan indi bangod sang iya hitsura, kundi bangod sang iya maayo nga kinaiya.

 ¹⁶ Pila ka tuig sang ulihi, ginsambit ni Pablo ang pila ka Cristianong mga kinaiya ni Timoteo. Ginlaragway ni Pablo ang iya maayo nga disposisyon, pagsakripisyo, gugma kag ang iya kapisan sa pag-atipan sang iya mga asaynment sa kongregasyon. (Fil. 2:20-22) Kilala man si Timoteo nga may “pagtuo nga indi salimpapaw.”—2 Tim. 1:5.

17. Paano mailog sang mga pamatan-on si Timoteo?

¹⁷ Madamo nga pamatan-on subong ang nagailog kay Timoteo paagi sa pagtinguha nga magpakita sang mga kinaiya nga nagapalipay sa Dios. Amo nga bisan pamatan-on pa sila, may maayo na sila nga ngalan kay Jehova kag sa iya mga alagad. (Hulu. 22:1; 1 Tim. 4:15) Ginapakita nila ang pagtuo nga indi salimpapaw, kag wala nagapakunokuno. (Sal. 26:4) Gani madamo nga pamatan-on ang may importante nga papel sa kongregasyon pareho kay Timoteo. Mapalig-on gid nila ang tanan nga nagahigugma kay Jehova kon mangin kalipikado sila nga mga manugbantala sang maayong balita kag sa ulihi magdedikar kay Jehova kag magpabawtismo!

18. (a) Ano ang mga pribilehiyo nanday Pablo kag Timoteo bilang mga nagalakbay nga manugtatap? (b) Paano ginpakamaayo ang mga kongregasyon?

¹⁸ Pila ka tuig nga nag-updanay sanday Pablo kag Timoteo. Bilang mga nagalakbay nga manugtatap, ginhimo nila ang sarisari nga asaynment nga ginpahimo sa ila sang nagadumala nga hubon. Ang Biblia nagasiling: “Samtang nagalakbay sila sa mga siudad, ginapaalinton nila sa mga kauturan ang dapat tumanon nga mga pagsulundan nga ginpamat-uran sang mga apostoles kag sang mga gulang sa Jerusalem.” (Binu. 16:4) Ginsunod sang mga kongregasyon ang direksion halin sa mga apostoles kag sang mga gulang sa Jerusalem. Bangod matinumanon sila, “padayon nga naglig-on sa pagtuo ang mga kongregasyon kag nagdugang ang ila kadamuon adlaw-adlaw.”—Binu. 16:5.

19, 20. Ngaa dapat magtuman ang mga Cristiano “sa mga nagapanguna”?

¹⁹ Ginapakamaayo man subong ang mga Saksi ni Jehova kay mapainubuson nga ginatuman nila ang direksion halin “sa mga nagapanguna” sa ila. (Heb. 13:17) Bangod pirme nagabag-o ang danyag sini nga kalibutan, importante nga dapat magdungan kag magsunod ang mga Cristiano sa mga instruksion sang “matutom kag mainandamon nga ulipon.” (Mat. 24:45; 1 Cor. 7:29-31) Kon himuon naton ini, indi kita mapahilayo sa kamatuoran kag makalikaw kita sa mahigko nga dalanon sining kalibutan.—Sant. 1:27.

²⁰ Matuod nga ang mga Cristianong manugtatap subong, lakip na ang Nagadumala nga Hubon indi perpekto, pati man si Pablo, si Bernabe, si Marcos, kag ang iban pa nga hinaplas nga mga gulang sang unang siglo. (Roma 5:12; Sant. 3:2) Pero bangod ang Nagadumala nga Hubon nagasunod gid sa Pulong sang Dios kag sa halimbawa sang mga apostoles, nangin masaligan sila. (2 Tim. 1:13, 14) Bilang resulta, naglig-on sa pagtuo ang mga kongregasyon.