KAPITULO 13
Sa Tapos ‘sang Sinuay’
Nakalab-ot sa nagadumala nga hubon ang isyu parte sa pagtuli
Base sa Binuhatan 15:1-12
1-3. (a) Ano ang posible nga magpabahinbahin sa bag-o lang matukod nga Cristianong kongregasyon? (b) Ano ang aton mabenepisyo kon tun-an naton ini nga hitabo sa Mga Binuhatan?
MALIPAYON kag bag-o lang mag-abot sanday Pablo kag Bernabe sa siudad sang Antioquia sa Siria, halin sa ila una nga paglakbay bilang misyonero. Nalipay sila nga si Jehova ‘nagbukas para sa mga pungsod sang dalan agod magtuo sila.’ (Binu. 14:26, 27) Ang matuod, ang Antioquia mismo nabantalaan man sing maayo kag madamo nga Gentil ang nadugang sa kongregasyon sa sini nga lugar.—Binu. 11:20-26.
2 Nakalab-ot dayon sa Judea ining makalilipay nga balita. Pero imbes nga magkalipay ang tanan, may pagbinaisay parte sa pagtuli. Ano dapat ang pagtratar sang mga Judiyo kag indi Judiyo nga mga kauturan sa isa kag isa, kag dapat bala sundon sang mga indi Judiyo ang Mosaikong Kasuguan? Posible nga mabahinbahin ang Cristianong kongregasyon bangod mainit gid ang pagsinuay parte sa sini nga isyu. Paano ini masolbar?
3 Samtang ginabinagbinag naton ang hitabo sa Mga Binuhatan, madamo kita sang matun-an nga mapuslanon nga mga leksion. Makabulig ini sa aton nga mangin maalamon kon may mga isyu nga mahimo magresulta sa pagbinahinbahin.
“Kon Indi Kamo Magpatuli” (Binuhatan 15:1)
4. Ano ang ginasuportahan gihapon sang Judiyo nga mga Cristiano, kag ano nga pamangkot ang dapat sabton?
4 Si disipulo Lucas nagsulat: “May pila ka lalaki nga nagdulhog [sa Antioquia] halin sa Judea kag nagpanudlo sa mga kauturan: ‘Kon indi kamo magpatuli suno sa kasuguan ni Moises, indi kamo maluwas.’” (Binu. 15:1) Wala ginsugid kon bala ining pila ka “lalaki . . . halin sa Judea” mga Fariseo anay antes nangin mga Cristiano. Pero maathag nga naimpluwensiahan sila sang panghunahuna sang mga Fariseo parte sa kasuguan. Mahimo nga nagsiling sila nga representante sila sang mga apostoles kag sang mga gulang sa Jerusalem. (Binu. 15:23, 24) Trese ka tuig na sugod sang gin-abiabi ni Pedro ang wala matuli nga mga Gentil sa Cristianong kongregasyon bilang pagsunod sa sugo sang Dios. Pero ngaa ginasuportahan gihapon sang Judiyo nga mga Cristiano ang pagtuli? a—Binu. 10:24-29, 44-48.
5, 6. (a) Ngaa gusto sang pila ka Judiyo nga mga Cristiano nga suportahan ang pagtuli? (b) Bahin bala ang katipan sang pagtuli sa katipan kay Abraham? Ipaathag. (Tan-awa ang footnote.)
5 Mahimo nga madamo ang rason. Ang isa amo nga si Jehova mismo ang nagsugo sang pagtuli, kag tanda ini sang espesyal nga relasyon sa iya. Nagsugod ini kay Abraham kag sa iya panimalay, kag nauna pa ini sa katipan sang Kasuguan pero sang ulihi ginlakip ini sa Kasuguan. b (Lev. 12:2, 3) Ginapatuman sang Mosaikong Kasuguan nga bisan ang mga dumuluong dapat tulion antes sila makapakigbahin sa pila ka hilikuton, pareho sang pagkaon sa Paskua. (Ex. 12:43, 44, 48, 49) Ang matuod, para sa mga Judiyo, indi matinlo kag makangilil-ad ang isa ka lalaki nga wala matuli.—Isa. 52:1.
6 Gani dapat may pagtuo kag pagkamapainubuson ang Judiyo nga mga kauturan para masunod nila ang bag-o nga panudlo. Ginbuslan sang bag-o nga katipan ang Kasuguan nga katipan, gani ang isa ka Judiyo indi awtomatiko nga mangin bahin sang katawhan sang Dios. Kag ang Judiyo nga mga Cristiano nga nagaistar sa komunidad sang mga Judiyo, pareho sang mga kauturan sa Judea, dapat mangin maisog para mabantala nila ang Cristo kag batunon nga mga kauturan nila ang mga Gentil nga wala matuli.—Jer. 31:31-33; Luc. 22:20.
7. Ano ang wala mahangpan sang pila ka “lalaki . . . halin sa Judea”?
7 Ang matuod, wala nagbag-o ang mga talaksan sang Dios. Bangod sini, ginlakip sa bag-o nga katipan ang mga prinsipio sang Mosaikong Kasuguan. (Mat. 22:36-40) Halimbawa, nagsulat si Pablo parte sa pagtuli: “Isa sia ka matuod nga Judiyo sa tagipusuon. Gintuli sia sa tagipusuon paagi sa espiritu kag indi paagi sa nasulat nga kasuguan.” (Roma 2:29; Deut. 10:16) Wala ini mahangpan sang pila ka “lalaki . . . halin sa Judea” gani nagrason pa sila nga wala gindula sang Dios ang kasuguan parte sa pagtuli. Mamati bala sila sa paathag?
“Nakigsuay kag Nakigbais” (Binuhatan 15:2)
8. Ngaa gindala sa nagadumala nga hubon sa Jerusalem ang isyu parte sa pagtuli?
8 Si Lucas nagpadayon: “Sang nakigsuay kag nakigbais si Pablo kag si Bernabe sa ila [sa pila ka lalaki “halin sa Judea”], ginpakadto nila si Pablo, si Bernabe, kag ang iban pa nga kauturan sa mga apostoles kag sa mga gulang sa Jerusalem nahanungod sini nga isyu.” c (Binu. 15:2) Ang tanan nga “nakigsuay kag nakigbais” nagapakatig-a, kag indi ini masolbar sang kongregasyon sa Antioquia. Para indi madula ang paghidait kag paghiusa, maalamon nga nagdesisyon ang kongregasyon nga dal-on ang isyu sa “mga apostoles kag sa mga gulang sa Jerusalem,” nga nagahuman sang nagadumala nga hubon. Ano ang matun-an naton sa mga gulang sa Antioquia?
9, 10. Sa ano nga paagi nangin maayo nga halimbawa sa aton ang mga kauturan sa Antioquia pati man sanday Pablo kag Bernabe?
9 Ang isa ka importante nga leksion nga aton matun-an amo nga dapat kita magsalig sa organisasyon sang Dios. Binagbinaga: Nahibaluan sang mga kauturan sa Antioquia nga ang tanan nga miembro sang nagadumala nga hubon mga Judiyo nga Cristiano. Pero nagsalig sila sa hubon para solbaron ang isyu parte sa pagtuli base sa Kasulatan. Ngaa? Nagasalig ang kongregasyon nga giyahan sila ni Jehova paagi sa iya balaan nga espiritu kag ni Jesucristo nga Ulo sang Cristianong kongregasyon. (Mat. 28:18, 20; Efe. 1:22, 23) Kon may serioso nga problema nga magluntad subong, ilugon naton ang maayo nga halimbawa sang mga kauturan sa Antioquia paagi sa pagsalig sa organisasyon sang Dios kag sa Nagadumala nga Hubon sang hinaplas nga mga Cristiano.
10 Ginapahanumdom man sini sa aton ang balor sang pagkamapainubuson kag pagkamapinasensiahon. Sanday Pablo kag Bernabe gintangdo mismo sang balaan nga espiritu nga magkadto sa mga pungsod, pero wala nila gingamit ini nga awtoridad para insigida nga husayon sa Antioquia ang isyu parte sa pagtuli. (Binu. 13:2, 3) Dugang pa, si Pablo nagsulat sang ulihi: “Ginpahayag sa akon paagi sa bugna nga mataklad ako didto [sa Jerusalem],” nga nagapakita sang paggiya sang Dios sa sini. (Gal. 2:2) Ginatinguhaan man subong sang mga gulang nga mangin mapainubuson kag mapinasensiahon kon may mga problema nga mahimo bangdan sang pagbinahinbahin. Imbes nga magbaisay, nagahulat sila kay Jehova paagi sa pag-usisa sang Kasulatan kag sang instruksion kag paggiya sang matutom nga ulipon.—Fil. 2:2, 3.
11, 12. Ngaa importante nga maghulat kay Jehova?
11 Sa pila ka sitwasyon, mahimo nga dapat kita maghulat sa bulig ni Jehova para maintiendihan naton sing mas maayo ang pila ka butang. Dumduma nga ang mga kauturan sang panahon ni Pablo naghulat asta sang mga 49 C.E. antes ginsolbar ni Jehova ang isyu paagi sa resolusyon kon bala ang mga Gentil dapat tulion. Mga 13 ka tuig na ang nagligad sugod nga ginhaplas si Cornelio sang 36 C.E. Ngaa kadugay gid? Posible bangod gusto sang Dios nga paligaron ang bastante nga tion para masunod sang sinsero nga mga Judiyo ining daku nga pagbag-o. Isa pa, ang katipan sang pagtuli nga ginhimo sa ila hinigugma nga katigulangan nga si Abraham naglawig na sing 1,900 ka tuig, gani indi ini amo sina kahapos dulaon!—Juan 16:12.
12 Pribilehiyo gid naton nga matudluan sang aton mapinasensiahon kag mainayuhon nga Amay sa langit para amat-amat naton sia mailog! Pirme ini may maayo nga resulta kag para gid sa aton kaayuhan. (Isa. 48:17, 18; 64:8) Gani indi naton dapat pag-ipamilit ang aton mga ideya ukon mangin negatibo sa mga pagbag-o sang organisasyon ukon sa ginbag-o sa aton paghangop sa pila ka teksto. (Man. 7:8) Kon mabatyagan mo nga daw amo ka sina, pamensara sing maayo kon ano ang matun-an mo sa Binuhatan kapitulo 15 kag pangabaya si Jehova nga buligan ka nga masunod ini. d
13. Paano naton mailog ang pagkamapinasensiahon ni Jehova sa aton ministeryo?
13 Mahimo kinahanglan ang pagkamapinasensiahon kon may gina-Bible study kita nga nabudlayan magbiya sa sala nga mga pagpati ukon sa mga kustombre nga indi base sa Biblia nga iya gid ginapabaloran. Sa sini nga mga sitwasyon, basi kinahanglan naton nga paligaron anay ang pila ka tion para makapanghikot ang espiritu sang Dios sa tagipusuon sang estudyante. (1 Cor. 3:6, 7) Dapat man naton ini ipangamuyo. Sa pila ka paagi kag sa nagakaigo nga tion, buligan kita sang Dios nga mahibaluan kon ano ang maalamon nga himuon.—1 Juan 5:14.
“Ginsugid Nila” ang Makapalig-on nga mga Eksperiensia (Binuhatan 15:3-5)
14, 15. Paano ginpadunggan sang kongregasyon sa Antioquia si Pablo, si Bernabe, kag ang iban pa nila nga mga kaupod, kag paano ang ila presensia nangin pagpakamaayo sa mga kauturan?
14 Nagpadayon sa pagsugid si Lucas: “Gindul-ong sila sang kongregasyon, kag nagpadayon sila sa paglakbay sa Fenicia kag Samaria. Ginsugid nila didto nga may mga tawo sang mga pungsod nga nagsimba sa Dios kag nagkalipay gid ang tanan nga kauturan.” (Binu. 15:3) Ang pagdul-ong sang kongregasyon kay Pablo, kay Bernabe, kag sa iban pa nila nga mga kaupod nagapakita sang ila pagpalangga kag pagpadungog. Gusto man nila ipakita ang ila pagsuporta kag gusto nila nga pakamaayuhon sila sang Dios. Sa liwat, isa gid ka maayo nga halimbawa ang mga kauturan sa Antioquia! Ginapadunggan mo bala ang imo mga kauturan, “ilabi na ang mga [gulang nga] nagapangabudlay sing lakas sa paghambal kag pagpanudlo tuhoy sa pulong”?—1 Tim. 5:17.
15 Nangin pagpakamaayo gid si Pablo kag ang iya mga kaupod sa mga kauturan sa Fenicia kag Samaria sang “ginsugid nila” ang mga eksperiensia parte sa pagbantala sa mga Gentil. Mahimo nalakip sa mga nagapamati sa ila ang Judiyo nga mga kauturan nga nalagyo didto sang ginpatay si Esteban. Subong, makapalig-on man para sa aton mga kauturan, ilabi na para sa mga nagaatubang sang mga kabudlayan, ang mga report parte sa pagpakamaayo ni Jehova sa hilikuton nga pagtudlo sa mga tawo para mangin disipulo sila. Makabenepisyo ka gid sa sini nga mga report paagi sa pag-attend sa Cristianong mga miting, asembleya, kag mga kombension, pati man sa pagbasa sang mga eksperiensia kag mga sugilanon sang kabuhi nga ara sa aton mga literatura ukon ara sa jw.org.
16. Ngaa masiling nga nangin daku nga isyu ang pagtuli?
16 Pagkatapos makalakbay sing mga 550 kilometros pa bagatnan, nalab-ot gid man sang mga kauturan halin sa Antioquia ang ila kaladtuan. Si Lucas nagsulat: “Pag-abot nila sa Jerusalem, gin-abiabi sila sang kongregasyon kag sang mga apostoles kag sang mga gulang, kag ginsugid nila ang madamo nga butang nga ginhimo sang Dios paagi sa ila.” (Binu. 15:4) Pero bilang sabat, “ang pila halin sa sekta sang mga Fariseo nga nangin tumuluo nagtindog kag nagsiling: ‘Kinahanglan tulion ang indi Judiyo nga mga tumuluo kag ipatuman sa ila ang Kasuguan ni Moises.’” (Binu. 15:5) Maathag nga nangin daku nga isyu ang pagtuli sa indi Judiyo nga mga Cristiano, kag dapat ini husayon.
“Nagtipon ang mga Apostoles kag ang mga Gulang” (Binuhatan 15:6-12)
17. Sin-o ang mga miembro sang nagadumala nga hubon sa Jerusalem, kag ngaa mahimo lakip sa ila ang “mga gulang”?
17 “May kaalam sa mga nagapangayo sing laygay,” siling sang Hulubaton 13:10. Base sa sining maalamon nga prinsipio, “nagtipon ang mga apostoles kag ang mga gulang agod binagbinagon [ang isyu parte sa pagtuli].” (Binu. 15:6) “Ang mga apostoles kag ang mga gulang” nag-alagad bilang representante sang bilog nga Cristianong kongregasyon, pareho sang ginahimo sang Nagadumala nga Hubon subong. Ngaa nag-alagad ang “mga gulang” upod sa mga apostoles? Dumduma nga ginpatay si apostol Santiago, kag may tion nga ginpriso si apostol Pedro. Posible ayhan nga matabo man ini sa iban nga apostoles? Ang paglakip sa iban nga kalipikado nga hinaplas nga mga lalaki magagarantiya nga may bastante nga kadamuon sang mga kauturan para magbulig sa pagdumala.
18, 19. Ano ang mabaskog nga mga tinaga ni Pedro, kag ano dapat ang konklusion sang iya mga tagpalamati?
18 Si Lucas nagpadayon: “Pagkatapos sang malawig kag mainit nga paghambalanay, nagtindog si Pedro kag nagsiling . . . : ‘Mga kauturan, nahibaluan gid ninyo nga halin pa sang una ako ang ginpili sang Dios sa tunga ninyo, agod ang mga tawo sang mga pungsod makabati sing mensahe tuhoy sa maayong balita kag magtuo. Kag ang Dios, nga nakahibalo sang tagipusuon, nagpamatuod nga nahamut-an niya sila paagi sa paghatag sa ila sing balaan nga espiritu, subong sang ginhimo man niya sa aton. Wala gid sia sing pinasulabi sa aton kag sa ila, kundi ginpaputli niya ang ila tagipusuon paagi sa pagtuo.’” (Binu. 15:7-9) Base sa isa ka reperensia, ang Griego nga tinaga nga gin-translate “malawig kag mainit nga paghambalanay” sa bersikulo 7 nagapahangop man sing “pagpangita,” “pagpangusisa.” Maathag nga ang mga kauturan may sarisari nga opinyon, kag ginhambal nila ini sing tampad.
19 Ang mabaskog nga mga tinaga ni Pedro nagapahanumdom sa tanan nga ara sia mismo sang ginhaplasan sang balaan nga espiritu sang 36 C.E. ang una nga wala matuli nga mga Gentil nga si Cornelio kag ang iya panimalay. Gani kon wala na sing pinasulabi si Jehova sa Judiyo kag indi Judiyo, wala sing may makasupak sini. Dugang pa, batunon ni Jehova ang pagsimba sang isa ka tawo indi bangod gintuman niya ang Mosaikong Kasuguan kundi bangod nagatuo sia sa Cristo.—Gal. 2:16.
20. Ngaa masiling nga ang mga nagasuporta sang pagtuli ‘nagatilaw sa Dios’?
20 Base sa indi mabali nga pamatuod sang pulong sang Dios kag sang balaan nga espiritu, si Pedro nagsiling sa iya konklusion: “Gani, ngaa ginatilawan ninyo ang Dios paagi sa paghatag sing mabug-at nga palas-anon sa mga disipulo nga bisan gani kita ukon ang aton mga katigulangan indi makadala? Sa baylo, may pagtuo kita nga maluwas kita paagi sa wala tupong nga kaayo ni Ginuong Jesus pareho man sa ila.” (Binu. 15:10, 11) Ang matuod, ang mga nagasuporta sang pagtuli ‘nagatilaw sa Dios,’ ukon ‘nagapaakig sa iya,’ siling sang iban nga translation. Gusto nila ipatuman sa mga Gentil ang isa ka kasuguan nga wala gani matuman sing bug-os sang mga Judiyo amo kon ngaa takus sila sa kamatayon. (Gal. 3:10) Gani, ang Judiyo nga mga tagpalamati ni Pedro dapat magpasalamat sa wala tupong nga kaayo sang Dios paagi kay Jesus.
21. Ano ang ginsugid nanday Bernabe kag Pablo nga nakabulig sa mga kauturan nga makahimo sang maayo nga desisyon?
21 Maathag nga natandog ang mga tagpalamati sa mga ginsiling ni Pedro, kay “naghipos ang bug-os nga grupo.” Pagkatapos, ginsugid nanday Bernabe kag Pablo “ang madamo nga tanda kag makatilingala nga mga butang nga ginhimo sang Dios sa mga pungsod paagi sa ila.” (Binu. 15:12) Sa katapusan, mabinagbinag na gid man sang mga apostoles kag sang mga gulang ang tanan nga ebidensia kag makadesisyon kon ano ang kabubut-on sang Dios parte sa pagtuli.
22-24. (a) Paano ginailog sang Nagadumala nga Hubon subong ang halimbawa sang nagadumala nga hubon sang una? (b) Paano mapakita sang mga gulang nga gusto nila sundon ang paagi ni Jehova?
22 Subong, kon magmiting ang mga miembro sang Nagadumala nga Hubon, ginasunod nila ang paggiya sang Pulong sang Dios kag nagapangamuyo sila sing hanuot para sa balaan nga espiritu. (Sal. 119:105; Mat. 7:7-11) Para makahimo sing mga desisyon nga nagapakita gid sang kabubut-on sang Dios, abanse nga mabaton sang kada miembro sang Nagadumala nga Hubon ang ila agenda para mapangamuyuan kag mabinagbinag nila ini. (Hulu. 15:28) Sa ila miting, pirme nila ginagamit ang Biblia kag nagahambal sila sing matinahuron kag tampad.
23 Dapat ilugon sang mga gulang sa kongregasyon ini nga halimbawa. Kon sa miting sang mga gulang may butang nga indi masolbar, mahimo sila mamangkot sa branch office ukon sa gintangdo nga mga representante sini, pareho sang mga manugtatap sang sirkito. Kon kinahanglanon, mahimo sulatan sang branch office ang Nagadumala nga Hubon.
24 Ginapakamaayo gid ni Jehova ang nagatahod sa direksion nga ginahatag sang organisasyon kag ang mga nagapakita sing pagkamapainubuson, katutom, kag pagkamapinasensiahon. Makita naton sa masunod nga kapitulo nga ang padya sang Dios sa paghimo sini amo ang matuod nga paghidait, pag-uswag, kag paghiusa sang Cristianong kongregasyon.
a Tan-awa ang kahon nga “ Ang mga Panudlo sang mga Nagasuporta sa Judaismo.”
b Ang katipan sang pagtuli indi bahin sang katipan kay Abraham. Ginapatuman gihapon asta subong ang katipan kay Abraham kag nagsugod ini sang 1943 B.C.E. sang nagtabok si Abraham (Abram sang una) sa Eufrates pakadto sa Canaan. Setentay singko anyos sia sadto. Ang katipan sang pagtuli gindugang na lang sang 1919 B.C.E., sang 99 ang edad ni Abraham.—Gen. 12:1-8; 17:1, 9-14; Gal. 3:17.
c Mahimo nga upod sa ginpadala si Tito, isa ka Griego nga Cristiano nga sang ulihi nangin masaligan nga kaupod kag representante ni Pablo. (Gal. 2:1; Tito 1:4) Wala sia matuli nga Gentil, pero ginhaplasan sia sang balaan nga espiritu kag isa gid sia ka maayo nga utod.—Gal. 2:3.
d Tan-awa ang kahon nga “ Ginabase sang mga Saksi ni Jehova sa Biblia ang Ila mga Pagpati.”